Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi

DUMLUPINAR, ZIYA; ŞAHİN, Hüseyin Güngör

Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi

Hüseyin Güngör ŞAHİN, (Düzce Üniversitesi, Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü, Düzce, Türkiye)

Ziya DUMLUPINAR (Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü, Kahramanmaraş, Türkiye)

Derim

9 0

Yıl: 2018 Cilt: 35 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 194 - 200 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-05-2019

Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi

Öz:

Bu araştırma 2015-2016 yetiştirme sezonunda, Kırklareli-Lüleburgaz koşullarında, 36 adet hat ve 24 adet standart çeşit kullanılarak, Augmented deneme desenine göre yürütülmüştür. İncelenen bütün özellikler yönünden genotipler arasındaki farklılıklar önemli bulunmuştur. Ortalama tane verimi standart çeşitlerde 107.8 kg da-1, hatlarda 150.3 kg da-1 olmuştur. Standart çeşitler arasında en yüksek tane verimi 160 kg da-1 ile Azkan çeşidinden, en düşük tane verimi 56.4 kg da-1 ile Akçin 91 çeşidinden elde edilmiştir. SMN 13 hattı en yüksek (254.2 kg da-1) tane verimine sahip olmuş, en fazla tane verimi sağlayan standart Azkan çeşidinden %58 daha fazla tane verimi sağlamış ve yöre koşulları için ümitvar bulunmuştur. Yüz tane ağırlığı yönünden SMN 02 (45.3 g), bitkide tane sayısı yönünden SMN 13 (45.3 adet bitki-1), bitkide bakla sayısı yönünden SMN17 (47.3 adet bitki-1) ve bitkide toplam dal sayısı yönünden SMN 82 (15.7 adet bitki-1) hatları öne çıkmıştır. Biplot analizine göre, PC1 ve PC2 (sırasıyla, %34.9 ve 22.0) toplam varyasyonun %56.9’sını oluşturmuştur. İlk bakla yüksekliği, bitki boyu, bitkide toplam dal sayısı, yüz tohum ağırlığı, bitkide tane sayısı, bitkide bakla sayısı ve tane verimi gibi özellikler olumlu karakterler olurken, çiçeklenme gün sayısı ve fizyolojik olgunlaşma süresi gibi özellikler olumsuz yönde karakterler olmuşlardır. Çağatay, Er-99, Azkan, Eser-87, Aziziye-94, Akça, SMN60 ve Aksu çeşitleri en stabil genotipler olurken, Aydın-92, Cevdetbey 98 ve Diyar-95 bitki boyu, ilk bakla yüksekliği ve toplam dal sayısı bakımından yüksek değerler almışlardır. Tane verimi, bitkide bakla sayısı ve bitkide tane sayısı bakımından ise SMN13 ve SMN17 genotipleri öne çıkmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Ziraat, Toprak Bilimi

Evaluation of some chickpea lines and cultivars for yield and yield components

Öz:

This study was carried out under Kırklareli-Lüleburgaz conditions in 2015-2016 cropping season using 36 chickpea lines and 24 commercial cultivars and was arranged in an augmented experiment design. The genotypes were found variable for all investigated traits. The average seed yield was 107.8 kg da-1 in commercial cultivars while 150.3 kg da-1 in lines. The highest seed yield among cultivars was obtained from cv. Azkan with 160 kg da-1 while Akçin-91 was the lowest with 56.4 kg da-1. The line SMN 13 had the highest seed yield (254.2 kg da-1) and was 58% higher than cv. Azkan and was found hopeful for the region. The highest 100 seed weight was obtained from SMN 02 (45.3 g), the highest seed number was obtained from SMN 13 (45.3 seeds per plant), the highest pod number was obtained from SMN 17 (47.3 pods per plant) and the highest total branch number was obtained from SMN 82 (15.7 numbers per plant). According to the biplot analysis PC1 and PC1 (34.9 and 22.0%, respectively) were explained the 56.9% of the total variation. First pod height, plant height, branch number, 100 seed weight, seed number, pod number and seed yield were positive traits while flowering time and physiological maturity was the negative traits. Çağatay, Er-99, Azkan, Eser-87, Aziziye-94, Akça, SMN 60 and Aksu were the most stable genotypes while, Aydın-92, Cevdetbey 98 and Diyar-95 has higher values for plant height, first pod height and total branch number. The genotypes SMN 13 and SMN 17 had higher seed yield (kg da-1), pod number and seed number per plant.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Bahçe Bitkileri Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Bitki Bilimleri Biyoloji Çeşitliliğinin Korunması Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ağsakallı, A., & Olgun, M. (1999). Erzurum şartlarında nohut ıslahı için seleksiyon kriterlerinin tespiti. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, s:324-329.
Alajaji, S.A., & El-Adawy, T.A. (2006). Nutritional composition of chickpea (Cicer arietinum L.) as affected by microwave cooking and other traditional cooking methods. Journal of Food Composition and Analysis, 19(8):806–812.
Arumuganathan, K., & Earle, E.D. (1991). Nuclear DNA content of some important plants species. Plant Moleculer Biology Reporter, 9(3):208-218.
Biçer, B.T., & Şakar. D. (2007). Research regarding the agronomic values of several chickpea genotypes. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 35(1):37-42.
Biçer, B.T., Albayrak, Ö., & Akıncı, C. (2017). Farklı ekim zamanlarının nohutta verim ve verim unsurlarına etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1):51-57.
Ceyhan, E., Kahraman, A., Ateş, M.K., Topak, R., Şimşek, D., Avcı, M.A., Önder, M., & Dalgıç, H. (2013). Konya koşullarında nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinin tane verimi ve verim unsurlarının belirlenmesi. Türkiye 10. Tarla Bitkileri Kongresi, s:789-796.
Choudhary, S., Gaur, R., Gupta, S., & Bhatia, S. (2012). EST derived genic molecular markers: development and utilization for generating an advanced transcript map of chickpea. Theoretical and Applied Genetics, 124(8):1449–1458.
Croser, J.S., Clarke, H.J., Siddique, K.H.M., & Khan, T.N. (2003). Low temperature stress: Implications for chickpea (Cicer arietinum L.) improvement. Critical Reviews in Plant Sciences, 22(2):185-219.
Çancı, H., & Toker, C. (2009). Evaluation of Yield Criteria for Drought and Heat Resistance in Chickpea (Cicer arietinum L.). Journal of Agronomy and Crop Science, 195(1):47-54.
Çeker, A. (2008). Türkiye’nin bazi bölgelerinden toplanmiş nohut genotiplerinin moleküler karakterizasyonu. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
Doğan, Y., Çiftçi, V., & Ekinci, B. (2015) Mardin Kızıltepe ekolojik koşullarında farklı bitki sıklıklarının nohutta (Cicer arietinum L.) verim ve bazı verim öğelerine etkisi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1):73-81.
Erdin, F., & Kulaz, H. (2014). Van-Gevaş ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L,) çeşitlerinin ikinci ürün olarak yetiştirilmesi. Turkish Journal of Agricultural and Natural Science, 1(özel sayı):910-914.
FAO, (2016). Statistical databases. Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC, Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018.
Karaköy, T. (2011). Kışlık yetiştirilen bazı nohut (Cicer arietinum L.) hat ve çeşitlerinin Çukurova ekolojik koşullarında verim ve verim komponentleri açısından değerlendirilmesi. Türkiye 9. Tarla Bitkileri Kongresi, s:619-624.
Kaya, M., Karaman, R., & Çapar, M. (2016). Göller bölgesi illerinde yetiştirilen nohut genotiplerinin bazı kalite ve teknolojik özellikleri yönünden değerlendirilmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(özel sayı-1):184-190.
Millan, T., Winter, P., Jungling, R., Gil, J., Rubio, J., Cho S., Cobos, M.J., Iruela, M., Rajesh, P.N., Tekeoglu, M., Kahl, G. & Muehlbauer, F.J. (2010). A consensus genetic map of chickpea (Cicer arietinum L.) based on 10 mapping populations. Euphytica, 175(2):175-189.
Reddy, M.V., & Kabbabeh, S. (1985). Pathogenic variability in Ascochyta rabiei (Pass.) Labr. in Syria and Lebanon. Phytopathologia Mediterranea, 24(3):265-266.
Şahin, N., & Gecit, H.H. (2006). The effects of different fertilizing methods on yield and yield components in chickpea (Cicer arietinum L.). Journal of Agricultural Sciences, 12(3):252-258.
Singh, R., Sharma, P., Varshney, R.K., Sharma, S.K. & Singh, N.K. (2008). Chickpea improvement: Role of wild species and genetic markers Biotechnology & Genetic Engineering Reviews, 25(1):267-314.
Ton, A. & Anlarsal, A.E. (2016). Akdeniz iklim koşullarında bazı kışlık nohut (Cicer arietinum L.) genotiplerinin önemli bitkisel ve tarımsal özelliklerinin saptanması. 1. Uluslararası Akdeniz Bilim ve Mühendislik Kongresi, s:4290-4296.
Topalak, C. & Ceyhan, E. (2015). Nohutta farklı ekim zamanlarının tane verimi ve bazı tarımsal özellikler üzerine etkileri. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi, 2(2):128-135.
TUİK, (2016). Tarımsal üretim istatistikleri. http://www.tuik.gov.tr/Start.do, Erişim tarihi: 26 Mayıs 2018.
Yalçın, F., Mut, Z., & Erbaş Köse, Ö. D. (2018). Afyonkarahisar ve Yozgat koşullarında yüksek verim sağlayacak uygun nohut (Cicer arietinum L.) çeşitlerinin belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 35(1):46-59.
Yan, W., & Kang M. (2003). GGE Biplot Analysis. A Graphical Tool Breeders. Geneticists and Agronomists. CRC Press. Florida.
Yaşar, M. (2010). Diyarbakır ekolojik koşullarında bazı nohut (Cicer arietinum L.) hat ve çeşitlerinin verim ve verim öğelerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.

APA	ŞAHİN H, DUMLUPINAR Z (2018). Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. , 194 - 200.
Chicago	ŞAHİN Hüseyin Güngör,DUMLUPINAR ZIYA Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. (2018): 194 - 200.
MLA	ŞAHİN Hüseyin Güngör,DUMLUPINAR ZIYA Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. , 2018, ss.194 - 200.
AMA	ŞAHİN H,DUMLUPINAR Z Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. . 2018; 194 - 200.
Vancouver	ŞAHİN H,DUMLUPINAR Z Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. . 2018; 194 - 200.
IEEE	ŞAHİN H,DUMLUPINAR Z "Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi." , ss.194 - 200, 2018.
ISNAD	ŞAHİN, Hüseyin Güngör - DUMLUPINAR, ZIYA. "Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi". (2018), 194-200.

APA	ŞAHİN H, DUMLUPINAR Z (2018). Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. Derim, 35(2), 194 - 200.
Chicago	ŞAHİN Hüseyin Güngör,DUMLUPINAR ZIYA Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. Derim 35, no.2 (2018): 194 - 200.
MLA	ŞAHİN Hüseyin Güngör,DUMLUPINAR ZIYA Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. Derim, vol.35, no.2, 2018, ss.194 - 200.
AMA	ŞAHİN H,DUMLUPINAR Z Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. Derim. 2018; 35(2): 194 - 200.
Vancouver	ŞAHİN H,DUMLUPINAR Z Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi. Derim. 2018; 35(2): 194 - 200.
IEEE	ŞAHİN H,DUMLUPINAR Z "Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi." Derim, 35, ss.194 - 200, 2018.
ISNAD	ŞAHİN, Hüseyin Güngör - DUMLUPINAR, ZIYA. "Bazı nohut çeşit ve hatlarının verim ve verim unsurları bakımından değerlendirilmesi". Derim 35/2 (2018), 194-200.