Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği

Filiz ERATAŞ SÖNMEZ, (Manisa Celal Bayar Üniversitesi İİBF)
Yağmur SAĞLAM (Sinop Üniversitesi Boyabat İİBF)
Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
2 0
Yıl: 2018 Cilt: 18 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 59 - 72 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-06-2019

Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği

Öz:
Berlin Duvarı’nın yıkılmasını takip eden süreçte bazı Avrupa ülkeleri sosyalist sistemi terk ederek kapitalist ekonomik düzeni tercih etmiştir. Özelleştirmeler ile bankacılık sektörünün baskın olduğu, ticari serbestleşme ve AB’ye üyelik yolunda önemli ekonomik düzenlemelere giden Avrupa dönüşüm ülkeleri için finansal gelişme ve ticari açıklık değişkenleri ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi test etmek büyük önem taşımaktadır. Az gelişmiş finansal sisteme sahip ülkeler bir kısır döngü içerisinde yer almaktadır, bunun nedeni finansal gelişmedeki yetersizlik ve ona dayalı olan zayıf ekonomik performansın yeniden zayıf finansal gelişmeye yol açmasıdır. Bu çalışmanın amacı Avrupa dönüşüm ekonomileri için 2001-2014 yıllarını kapsayan dönemde finansal gelişme, ticari açıklık ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi panel veri analizi ile test etmektir. Bu doğrultuda öncelikle Temel Bileşenler Analizi ile finansal gelişmişlik endeksi oluşturulmuştur. Değişkenler için homojenlik, yatay kesit bağımlılığı sırasıyla Delta, testleri ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasında ki eşbütünleşme ilişkisi ve uzun dönem nedensellik ilişkisi ikinci nesil olarak adlandırılan Durbin-Hausman Eşbütünleşme Testi ile Dumetriscu-Hurlin (2012) panel nedensellik testi ile sınanmıştır. Elde edilen bulgular seçili ülkeler için ele alınan dönemde finansal gelişme ve ticari açıklığa dayalı bir ekonomik büyümenin gerçekleştiğini göstermektedir.
Anahtar Kelime:

The Relationship between Financial Development, Trade Openness and Economic Growth: The Case of European Transation Economies

Öz:
After the collapse of Berlin Wall some European countries preferred market system instead of comunism. This countries called transition economies, via of privatization banking sector became dominant for financial development. Moreover after trade liberalization, openness, being a member of European Union and the relationship between these three indicators became more important than before. Because a weak financial system is the reason of vicious cycle which causes at the same time weak economic performance. The main reason of this study to analyse the causality between variables in the long term for the period between 2001-2014 For that reason financial development index has been created with Principal Component Analysis and with 4 different indicators of financial (especially banking) system the. The variables has been tested relatively with Delta and tests which are called second generation tests and consider heterogeneity and cross-section dependence. The long term co-integration tested with Durbin-Hausman and long term causality tested with a new method developed by Dumetriscu-Hurlin (2012). The results gained from the analysis show that supply side hypothesis is accepted for selected transition economies. The empirical findings show that economic growth based on financial development and trade openness.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aghion, P., Howitt, P. ve D. Mayer-Foulkes (2005). The Effect of Financial Development On Convergence: Theory And Evidence, Quarterly Journal of Econo-mics, 120 (1):173–222.
  • Ağayev, S. (2011). İhracat ve Ekonomik Büyüme İlişki-si: 12 Geçiş Ekonomisi Örneğinde Panel Eş Bütün-leşme ve Panel Nedensellik Analizleri, Ege Akade-mik Bakış Dergisi, 11(2): 241-254.
  • Ağayev, S. (2012). Geçiş Ekonomilerinde Finansal Ge-lişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi, Marmara Üni-versitesi İİBF Dergisi, 32(1): 155-164.
  • Akimov, A., Wijeweraa, A. ve B. Dollery (2009). Fi-nancial Development and Economic Growth: Evi-dence from Transiton Economies, Applied Financi-al Economics, 19(12): 999-1008.
  • Altaee, Hatem, H. A., Sajed, Sabah, M., Esmaeel, Ezet, S., Adam, ve H. M. Mustafa (2014). Finan-cial Devolopment, Trade Openness and Economic Growth: Evidence from Sultanate of Oman (1972-2012), Journal of Economics and Sustainable Deve-lopment, 5(23): 2222-2855.
  • Awokuse, T. O. (2003). Is the Export-Led Growth Hypothesis Valid for Canada? The Canadian Jour-nal of Economics, 36(4): 126-136, http://www.jstor. org/stable/3131917, (28.12.2016).
  • Aydın, K., M., Ak, Mehmet, Z. ve Altuntaş, N. (2013). Çevre Ülkelerinde Finansal Gelişme ile Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Veri Analizi, H. Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(2): 1-14.
  • Bhagwati, J. (1988). Protectionism. Cambridge, MA: MIT.
  • Baltagi, B. H., Demetriades, P. O., ve S. K. Law (2008). Financial Development and Openness: Evidence from Panel Data, Journal of Development Econo-mics, 89(2): 285–296.
  • Bastian, J. (2011). Recovery Through Exports? Oppor-tunities in and Obstacles for the Western Balkans. Export-Led Growth, Central European Expreiences-Magic Formula for the Western Balkans? Edited by Micheal Ehrke. Friedrich Ebert Stiftung, Belgrade.
  • Beck, T. (2002). Financial Development and Internati-onal Trade: Is there a Link? Journal of International Economics, 57(1): 107–131.
  • Beck, T., Maimbo, S. M., Faye, I., ve T. Triki (2011). Financing Africa through the Crisis and Beyond. Washington DC: The World Bank
  • Bencivenga, V. R. ve D. S. Bruce (1991). Financial In-termediation and Endogenous 24 Growth, The Re-view of Economic Studies, 58(2): 195–209.
  • Blackburn, K., ve V. T. Y. Hung (1998). A Theory of Growth, Financial Development and Trade, Econo-mica, 65(257): 107–124.
  • Caporale, M. C., Rault, C. Ve A. R. Sova (2009). Fi-nancial Development and Economic Growth: Evi-dence From Ten New EU Members, DIW Berlin, Discussion Papers No: 904, 1-39.
  • Cojacaru, L., Hoffman, S. ve J. Miller (2011). Financi-al Development and Economic Growth: Emprical Evidence From CEE and CIS Countries, Working Paper Series, 22, 1-30.
  • Coricelli, F. (2001). The Financial Sector in Transition: Tales of Success and Failure. In chapter 8, Financi-al Liberalization How Far, How Fast? Cambridge University Press, 208-232.
  • Çetintaş, H. ve Barışık, S. (2009). Export, Import and Economic Growth: The Case of Transition Econo-mies, Transition Study Review, 15: 636-649.
  • Dudian, M., ve R. A. Popa (2013). Financial Develop-ment and Economic Growth in Central and Eas-tern Europe, Theoretical and Applied Economics, 20(8/585): 59-68.
  • Dumetriscu, E. ve C. Hurlin (2012). Testing for Gran-ger Non-Causality in Heterogeneous Panels, Eco-nomic Modelling, 29(4): 1450-1460.
  • Fink, G., Haiss, P. ve G. Vuksic (2009). Contribution of Financial Market Segments at Different Stages of Development: Transition, Cohesion and Mature Economies Compared, Journal of Financial Stabi-lity, 5(4), 431-455.
  • Fruoka, F. (2007). Panel Data Analysis of Export-led Growth Hypothesis in ASEAN. Munich Personal RePEc Archive Working Paper. No: 5830.
  • Greenwood, J. ve B. Jovanovic (1990). Financial Deve-lopment, Growth and the Distribution of Income, Journal of Political Econonomics, 98(5): 1076–1107.
  • Gries, T., Kraft, M. ve D. Meierrieks (2009). Linkages between Financial Deepening, Trade Openness and Economic Development: Causality Eviden-ce from Sub-Saharan Africa, World Development, 37(12): 1849–1860.
  • Hagmayr, B., Haiss, P. ve K. Sümegi (2007). Financi-al Sector Development and Economic Growth-Evidence for Southeastern Europe, Research
  • Gate, http://www.researchgate.net/publicati-on/228255390_Financial_Sector_Development_ and_Economic_Growth_-_Evidence_for_Southe-astern_Europe, (08.02.2017).
  • Henriques, I. ve Sadorsky, P. (1996). Export-Led Growth or Growth-Driven Exports? The Canadian Case, The Canadian Journal of Economics, 29(3): 540-555.
  • Kenourgios, D. ve A. Samitas (2007). Financial De-velopment and Economic Growth in a Transition Economy: Evidence for Poland, Journal of Financi-al Decision Making, 3(1): 35-48.
  • Kılavuz, E. ve Topçu, A., B. (2012). Export and Eco-nomic Growth in the Case of the Manufacturing Industry: Panel Data Analysis of Developing Co-untries, International Journal of Economics and Fi-nancial Issues, 2(2): 201-215.
  • Kim, D. H., Lin, S. C. ve Y. B. Suen (2010a). Dynamic Effects of Trade Openness on Financial Develop-ment, Econonomic Modelling, 27(1): 254–261.
  • Kim, D. H., Lin, S. C. ve Y. B. Suen (2010b). Are Fi-nancial Development and Trade Openness Comp-lements or Substitutes?, Southern Econonomic Jo-urnals, 76(3): 827–845.
  • King, R. G.ve R. Levine (1993). Finance, Entreprene-urship and Growth, Journal of Monetary Econo-mics, 32(3): 513–542.
  • Koivu, T. (2002). Do Efficient Banking Sectors Ac-celerate Economic Growth in Transition Count-ries?, BOFIT Discussion Paper, http://econwpa. repec.org/eps/mac/papers/0212/0212013.pdf, (07.01.2017).
  • Lucas, R., E. (1988). On the Mechanics of Economic Development, Journal of Monetary Economics, 22(1): 3-42.
  • Mehl, A., Vespro, C. ve A. Winkler (2009). Financi-al Sector Development in South-Eastern Europe: Quality Matters, Financial Development, Integra-tion and Stability, United Kingdom, http://www. elgaronline.com/view/1845429672.00020.xml, (01.02.2017).
  • Menyah, K., Nazlıoğlu, Ş. ve Y. Wolde-Rufael (2014). Financial Development, Trade Openness and Eco-nomic Growth in African Countries: New Insight from A Panel Causality Approach, Economic Mo-delling, 37: 386-394.
  • Nath, H. K. (2005). Trade, Foreign Direct Investment and Growth: Evidence from Transition Economies, Sam Houston State University, Working Paper Se-ries, August, SHSU_ECO_WP05-04.
  • Nazlıoğlu, Ş. (2010). Makro İktisat Politikalarının Tarım Sektörü Üzerindeki Etkisi: Gelişmiş ve Ge-lişmekte Olan Ülkeler İçin Bir Karşılaştırma, Ya-yımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Niroomand, F., Massomeh H., ve M. N. Omar (2014). Financial Market Development and Trade Open-ness: Evidence From Emerging Economies, Appli-ed Economics, 46(13): 1490-1498.
  • Obradovic, S., ve M. Grbic (2015). Causality Relations-hip Between Financial Intermediation By Banks and Economic Growth: Evindence From Serbia, Prague Economic Papers, 24(1): 60-72. https:// www.vse.cz/pep/500, (15.01.2017).
  • Pesaran, H., M. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels, Working Pa-per 0435, University of Cambridge.
  • Pesaran, H. M. (2006). Estimation and Inference in Large Heterogeneous Panels with a Multifactor Er-ror Structure, Econometrica, 74(4), 967- 1012.
  • Pesaran, H. M. (2007). A Simple Panel Unit Root Test in The Presence Of Cross-Section Dependence, Jo-urnal of Applied Economics, 22, 265-312.
  • Pesaran, H, M. ve T. Yamagata. (2008). Testing Slope Homogeneity in Large Panels, Journal of Econo-metrics, 142: 50-93.
  • Pesaran, H. M. ve T., Yamagata. (2012). Testing CAPM with a Large Number of Assets, Discussion Papers 12/05, Department of Economics, University of York.
  • Pesaran, H., M., Ullah, A. ve T. Yamagata (2008). A Bias-Adjusted LM test of Error Crosssection In-dependence, The Econometrics Journal, 11(1): 105-127.
  • Petkovski, M.ve J. Kjokevski (2014). Does Banking Sector Development Promote Economic Growth? An Emprical Analysis for Selected Countries in Central and South Eastern Europe, Economic Re-search, 27(1): 55-66.
  • Rajan, R. G. ve L. Zingales (2003). The Great Rever-sals: The Politics of Financial Development in the Twentieth Century, Journal of Financial Economics, 69(1): 5–50.
  • Robinson, J. (1952). The Rate of Interest and Other Es-says. London: Macmillan.
  • Sachs, J. ve A. Warner (1995). Economic Reform and the Process of Global Economic Integration, Broo-kings Papers on Economic Activity (25th Anniver-sary Issue), 1–118.
  • Sohinger, J. (2005). Growth and Convergence in Euro-pean Transition Economies: The Impact of Foreign Direct Investment, Eastern European Economics, 43(2): 73-94.
  • Soultaneva, A. (2011). Financial Intermediation and Economic Growth: Evidence From the Baltic Co-untries, Umea Economic Studies, 187: 1-11. http:// www.diva-portal.org/smash/record.jsf?pid=diva2 %3A393057&dswid=-4486, (01.01.2017).
  • Stambolieva, M. (2011). The Nexus Between Politics and Socio-Economic Development in South-Eas-tern European Transition the Macedonian Case. Export-Led Growth, Central European Exprei-ences-Magic Formula for the Western Balkans? Edited by Micheal Ehrke. Friedrich Ebert Stiftung, Belgrade.
  • Ün, T. (2016) Stata ile Panel Veri Analizi, Stata ile Panel Veri Modelleri (Editör: Selahattin Güriş), İstanbul: Der.
  • Westerlund, J. (2008). Panel Cointegration Tests of The Fisher Effect, Journal ofApplied Econometrics, 23(2): 193-233.
  • Winkler, A. (2009). Southeastern Europe: Financial Deepening, Foreign Banks and Sudden Stops in Capital Flows, Focus on European Economic Integ-ration, 1: 84-97.
APA Erataş Sönmez F, SAĞLAM Y (2018). Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. , 59 - 72.
Chicago Erataş Sönmez Filiz,SAĞLAM YAĞMUR Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. (2018): 59 - 72.
MLA Erataş Sönmez Filiz,SAĞLAM YAĞMUR Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. , 2018, ss.59 - 72.
AMA Erataş Sönmez F,SAĞLAM Y Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. . 2018; 59 - 72.
Vancouver Erataş Sönmez F,SAĞLAM Y Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. . 2018; 59 - 72.
IEEE Erataş Sönmez F,SAĞLAM Y "Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği." , ss.59 - 72, 2018.
ISNAD Erataş Sönmez, Filiz - SAĞLAM, YAĞMUR. "Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği". (2018), 59-72.
APA Erataş Sönmez F, SAĞLAM Y (2018). Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(4), 59 - 72.
Chicago Erataş Sönmez Filiz,SAĞLAM YAĞMUR Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.4 (2018): 59 - 72.
MLA Erataş Sönmez Filiz,SAĞLAM YAĞMUR Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.4, 2018, ss.59 - 72.
AMA Erataş Sönmez F,SAĞLAM Y Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 18(4): 59 - 72.
Vancouver Erataş Sönmez F,SAĞLAM Y Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2018; 18(4): 59 - 72.
IEEE Erataş Sönmez F,SAĞLAM Y "Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği." Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.59 - 72, 2018.
ISNAD Erataş Sönmez, Filiz - SAĞLAM, YAĞMUR. "Finansal Gelişme ve Ticari Açıklık ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Avrupa Dönüşüm Ekonomileri Örneği". Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/4 (2018), 59-72.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 8:6

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları