TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ

Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 495 - 508 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 02-07-2019

TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ

Öz:
Genel olarak sertlik, sert ve katı davranış, kaba kuvvet kullanmaolarak tanımlanan şiddet; sosyal, kültürel, psikolojik, hukuki, biyolojikve çevresel faktörlerle şekillenen karmaşık bir sosyolojik olgudur.Günümüzde bireyler bir şiddet sarmalında yaşamaktadırlar. Ailekurumundan başlayarak, toplumun her katmanında şiddet olgusu ilekarşılaşılmaktadır. Kadınlara, çocuklara, sağlık çalışanlarına, sivil halka,hatta bireylerin kendilerine yönelik şiddet olayları gündelik yaşamınolağan bir parçası haline gelmiştir. Son yıllarda sıklıkla karşımıza çıkanşiddet türlerinden birisi de trafikte “yol vermeme” nedeniyle yaşananşiddet olaylarıdır. Şiddeti; biyolojik, psikolojik ve sosyo-kültürelnedenlerin yanı sıra nüfus baskısı, trafik kurallarına uyulmaması, artanaraç sayısına bağlı trafikte yaşanan sıkışıklıklarda artırabilmektedir.Trafik kuralları bir kez çiğnendiğinde herhangi bir yaptırımlakarşılaşılmaması kuralların ihlal edilme oranını artırmaktadır. Kurallarauymayanların sayıca artışı, uyanlar ile uymayanlar arasındaki farkınortadan kalkması ise sürücüleri öfkelendirmekte, bu da şiddetidoğurmaktadır. Sosyo-kültürel nedenler arasında; şiddetin toplumcaonaylanan bir davranış olması, kavga, kaba güç kullanma gibi bazıerkeklik özelliklerine toplumca onay verilmesi, eril değerlerin sonucuolarak erkek sürücülerin trafiği diğerlerine üstün gelme alanı olarakgörerek, trafiği bir yarış alanına dönüştürmesi de şiddet içerikli olaylarıetkilemektedir. Örneğin son yıllarda trafikte yaptığı kural ihlallerini videoçekerek bunları sosyal medya üzerinden yayınlayan sürücülerde gözlegörülür bir artış bulunmaktadır. Kısaca sosyolojik olarak bakıldığında,modernleşmenin, bireyselleşmenin, büyük şehirlere doğru artan göçün,kuralsızlığın, yabancılaşmanın, kendini değersiz ve boşlukta hissetmeduygusunun bireyde yarattığı anı öfkenin zaman zaman şiddet olaylarınayol açtığı bilinmektedir. Bu derleme çalışmada, farklı kuramsal yaklaşımlardan yola çıkararak trafikte yaşanan şiddet olaylarınınnedenleri ve sonuçları üzerine teorik bir değerlendirme yapılmaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji

VIOLENCE IN THE SOCIAL LIFE: A MULTI-DICIPLINARY PERSPECTIVE TO CAUSES OF ROAD RAGE VIOLENCE INCIDENTS

Öz:
Violence is generally defined as hardness, rigidity and brute force, however, it is a complex phenomenon shaped by social, cultural, psychological, legal, biological and environmental factors. Nowadays, individuals live in a spiral of violence. Beginning with the family institution, violence is encountered in every layer of society. Violence against women, children, health workers, the civilian population, even self-harm become a regular part of everyday life. One of the reasons of violence often encountered in recent years is the violence caused by "road rage" in traffic. Violence can be increased by biological, psychological and socio-cultural reasons, as well as by population pressures, noncompliance with traffic rules, and congestion in traffic due to increasing number of vehicles. Once the traffic rules are broken, no sanctions are introduced and the rate of violation of the rules is increased bacause of this reason. The increase in the number of those who do not comply with the rules, and the absence of proper sanctions cause increasing anger among the drivers. Among the socio-cultural factors, the first socio-cultural factor is that violence is socially approved behavior. Moreover, societal approval of some masculine traits such as fighting and brute force makes the traffick an area in which male drivers try to prove their superiority over others, and these factors are affecting violent incidents. For example, there has been a noticeable increase in the number of drivers who have taken video of the violations they have committed in recent years on the roads and broadcast them via social media. Briefly, from sociological point of view, it is known that the modernization, individualization, increasing immigration towards the big cities, impermanence, alienation, self-worthlessness and feelings of meanlessness may lead to events of violence. In this review study, a theoretical evaluation is made on causes and consequences of violent incidents in traffic from different theoretical approaches.
Anahtar Kelime:

Konular: Sosyoloji
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Büyükbayram, H.& Okçay, H.(2013), Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddeti Etkileyen Sosyo-Kültürel Etmenler, (http://www.journalagent.com/phd/pdfs/PHD-14622-REVIEW- BUYUKBAYRAM.pdf).Erişim tarihi 20 Nisan 2018.
  • Demirbaş, H.(2017), Adli Psikoloji, Editörler: Emre Şenol-Durak&Mithat Durak, Ankara, Nobel yayınevi.
  • Gümüş, A. Şiddetin Nedenleri, (http://egitimsen.org.tr/wp- content/uploads/2016/11/%C5%9Eiddetin-Nedenleri.pdf). Erişim tarihi, 14 .02.2018
  • Harlak,H. Saldıreganlık, (http://www.akademik.adu.edu.tr/bolum/fef/psikoloji/webfolders/topics/6SALDIRGANLI KrevSunu.pdf) Erişim tarihi:16.02.2018
  • İçli, T.(2013), Kriminoloji, Ankara: Seçkin Yayınevi
  • Kızmaz, Z.(2006), Şiddetin Sosyo-Kültürel Kaynakları Üzerine Sosyolojik Bir Yaklaşım, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Fırat/ University Journal of Social Science, Cilt: 16, Sayı: 2 Sayfa: 247-267.
  • Kocacık, F. Şiddet Olgusu Üzerine, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 2, Sayı 1 Doç. Dr. Feramuz AYDOĞAN’ın Anısına (http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/88.pdf).Erişim tarihi 23 Mart 2018.
  • Lupton, Deborah,(2002), Road rage: Drivers' Understandings and Experiences, Journal of Sociology 2002, 38: 275, DOI: 10.1177/144078302128756660, (http://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/144078302128756660).Erişim 1,06.2018
  • O’Brien,S.&Tay, R.&Watson,B., Sıtuatıonal Factors Contributing to the Expression of Aggression on The Roads, (https://doi.org/10.1016/S0386-1112(14)60097-2) Erişim tarihi 7.2.2018
  • Öncül, Ö.(2017), Psikolojinin Büyüyen ve Gelişen Yeni Bir Alt Alanı: Adli Psikoloji, Editörler: Emre Şenol- Durak&Mithat Durak, Ankara, Nobel yayınevi.
  • Özden, Ö.(2018). Suç Teorilerine Giriş, Sivas: Dilek Ofset Matbaacılık
  • Özerkmen& Gölbaşı, Toplumsal Bir olgu Olarak (http://sbard.org/pdf/sbard/Sbard%20Master/015%20Master.pdf#page=31). Şiddet,
  • Senemoğlu, N.(2005), Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Shinar,D. Aggressive driving: the contribution of the drivers and the situation, Transportation Research Part F, https://doi.org/10.1016/S1369-8478(99)00002-9, (https://ac.els- cdn.com/S1369847899000029/1-s2.0-S1369847899000029-main.pdf?_tid=21a5bcce- 0b36-11e8-a495- 0000aacb362&acdnat=1517918981_6956c5f5fa5a66c257489005c20933a9) Erişim Tarihi:5.2.2018
  • Taylı, A.(2014), Sosyal Öğrenme kuramı, Eğitim psikolojisi El Kitabı, Editörler Rezan Çeçen Eroğul ve Filiz Yurtal, Ankara:Mentis Yayınları
  • TÜSİAD, (2018), Televizyon Dizilerinde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Araştırması, (https://www.istekadinlar.com/images/upload/televizyon-dizilerinde-toplumsal-cinsiyet- esitligi-arastirmasi.pdf). Erişim tarihi 28 Mayıs 2018.
  • WHO, Definitaion and typology of Violence, (http://www.who.int/violenceprevention/approach/definition/en/) alıntı tarihi 5.2.2018
  • WHO, World report on violence and health: summary, 2002 geneva, http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/en/summary_en.pdf ) alıntılanma tarihi 5.2.2018
  • Yüksel, Y., Tosun, H. ve Durna, T. (2013). Köşe Yazarları Gözüyle Türkiye’de Trafik, International Journal of Human Science, 10(2), 718-750.( http://www.academia.edu/21732723/K%C3%B6%C5%9Fe_Yazarlar%C4%B1_G%C3%B 6z%C3%BCyle_T%C3%BCrkiyede_Trafik).Erişim tarihi 20 Mart 2018.
APA GÜNİNDİ ERSÖZ A (2018). TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. , 495 - 508.
Chicago GÜNİNDİ ERSÖZ Aysel TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. (2018): 495 - 508.
MLA GÜNİNDİ ERSÖZ Aysel TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. , 2018, ss.495 - 508.
AMA GÜNİNDİ ERSÖZ A TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. . 2018; 495 - 508.
Vancouver GÜNİNDİ ERSÖZ A TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. . 2018; 495 - 508.
IEEE GÜNİNDİ ERSÖZ A "TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ." , ss.495 - 508, 2018.
ISNAD GÜNİNDİ ERSÖZ, Aysel. "TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ". (2018), 495-508.
APA GÜNİNDİ ERSÖZ A (2018). TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. Turkish Studies (Elektronik), 13(15), 495 - 508.
Chicago GÜNİNDİ ERSÖZ Aysel TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.15 (2018): 495 - 508.
MLA GÜNİNDİ ERSÖZ Aysel TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.15, 2018, ss.495 - 508.
AMA GÜNİNDİ ERSÖZ A TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(15): 495 - 508.
Vancouver GÜNİNDİ ERSÖZ A TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(15): 495 - 508.
IEEE GÜNİNDİ ERSÖZ A "TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.495 - 508, 2018.
ISNAD GÜNİNDİ ERSÖZ, Aysel. "TOPLUMSAL YAŞAMDA ŞİDDET: TRAFİKTE YOL VERMEME NEDENİ İLE YAŞANAN ŞİDDET OLAYLARININ NEDENLERİNE MULTİDİSPLİNER BİR BAKIŞ". Turkish Studies (Elektronik) 13/15 (2018), 495-508.