Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği

GÜZEL, SİMLA; ÖZKAN, Ersan

Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği

Ersan ÖZKAN, (Namık Kemal Üniversitesi, Maliye Bilim Uzmanı, Tekirdağ, Türkiye)

Simla GÜZEL (Namık Kemal Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Tekirdağ, Türkiye)

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi

3 1

Yıl: 2018 Cilt: 22 Sayı: Özel Sayı Sayfa Aralığı: 693 - 705 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 03-07-2019

Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği

Öz:

Gitgide artış gösteren aşırı şişmanlık ve obezite, dünyada milyarlarca insanı etkisi altına almıştır. Özellikle şeker içerikli içecekler ve gıdalar önemli bir enerji kaynağı olup obeziteye neden olmaktadır. Son yıllarda da ülkeler obezite ile mücadelede için çeşitli stratejiler oluşturmaya başlamıştır. Gittikçe artan obeziteyi önlemek adına, birçok ülke tarafından potansiyel bir politika aracı olarak görülen mali önlemler (vergi ve sübvansiyon) uygulanmaya başlamıştır. Bu çalışmada da, teorik temele dayanarak Türkiye’de obezite vergilerinin uygulanabilirliği incelenmektedir. 1 Ocak 2018 de özel tüketim vergisi kanununda yapılan değişiklik ile Türkiye’de obeziteye ilişkin mali önemlerin alınmaya çalışıldığı görülmektedir. Obezite ile mücadeleye ilişkin alınan mali önlemlerin gerekli düzenlemeler ile başarılı olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

Availability of Special Consumption Tax in The Fight Against Obesity in Turkey

Öz:

Overweight and obesity are increasingly common, burdening billions of people around the world. Obesity is a global public health epidemic with increasing prevalence. Sugar-sweetenedbeverages (SSBs) and foods are important dietary energy source as the yare, contributing to the growing prevalence of obesity. In the last few years, some policy strategies devised to fight obesity have emerged. Fiscal pricing policies (tax and subsidy) have been posited as potential policy instruments to address the increasing prevalence of obesity. And in the last few years, most of the countries have been using this instrument as a fight against obesity. In this study we examined applicability of obesity taxes with focus on the theoretical basis of taxation in Turkey. Financial measures against obesity in Turkey have been taken with the amendments to the tax law in January 1, 2018. It is thought that adapted financial measures related to fighting with obesity might be successful with the necessary regulations.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akar S. (2015). “Obezite İle Mücadelede Vergilendirme: Türkiye’de Mümkün Mü?”, Journal Of Life Economics sayı: 6 ss:29-46
Alemanno A. ve Carreno, I.(2013). “FatTaxes in Europe – A Legal andPolicy Analysis Under EU and WTO Law”, EuropeanFoodandFeedLawReview, 2/2013, 97-112.
Allais, O., Patrice B., Véronique N. (2010). “TheEffects of a FatTax on French Households' Purchases: A NutritionalApproach, AmericanJournal of AgriculturalEconomics, 92 (1), 228-245
Ayyıldız, Y., Demirli, Y. (2015). “Obezite Vergisine İlişkin Halkın Düşünceleri: Türkiye’de Bir Alan Araştırması”, Business and Economics Research Journal, 6 (2), 59-78
Beyaz, F. B. ve Koç A. A. (2009).“Obezitenin Ekonomisi: Güncel Durum, Mücadele Politikaları ve Ekonomik Analizler”, Econ Anadolu 2009: Anadolu Uluslararası İktisat Kongresi, http://www.econanadolu.org/en/index.php/pastcongresses/econ-2009/articles2009/3315Obezitenin-Ekonomisi-Gncel-Durum-Mcadele-Politikalar-Ekonomik-Analizler.html (23.11.2017)
Brownell KD, Farley T, Willett WC, Popkin BM, Chaloupka FJ, Thompson JW, Ludwig DS. (2009). The public healthand economic benefits of taxing sugar sweetened beverages. N Engl J Med.; 361(16):1599–605.
Cawley J. and Meyerhoefer C. (2012). “The medical carecosts of obesity: an instrumental variablesapproach”. Journal of HealthEconomics 31, 219– 230
Cebeci, İ ve Heperler, E. (2017). “Aşırı Kilonun Finansal Yükü: Obezite Vergisine İlişkin Bir Araştırma”, III. IBANESS Congress Series – Edirne / Turkey, Tam Metin Bildiri Kitabı, 04-05.Mart.2017, 640-645
ChriquiJamie F., Frank J. Chaloupka, Lisa M. Powell , Shelby S. Eidson (2013). A typology of beveragetaxation: multipleapproachesforobesitypreventionandobesitypreventionrelatedrevenuegeneration. J Public Health Policy. 34 (3): 403–23.
Coleman, H. J. (2015). “Mexican Sugar –Tax Evidence of Impact”, Health Report Number.20151086,https://www.health.govt.nz/system/files/documents/pages/hr20151086.pdf (24.01.2018).
Colcher, M. Arantxao, B., M Popkin, Juan A R., Shu W. SW. (2016). “Beveragepur chases from stores in Mexicounder the excise tax on sugar sweetened beverages: observationalstudy", BMJ. ;352:h6704; 1-9.
Çukur A. ve ARITI E. İ. (2017). “Obezite Vergilerinin Obezite İle Mücadelede Yeri: Türkiye İçin Bir Değerlendirme”, Sayıştay Dergisi • Sayı:106 Temmuz - Eylül 2017
Doğan, A. ve Kabayel M. (2017). “Dünya Uygulamaları Perspektifinde Obezite Vergilerinin Uygulanabilirliği”, Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (5), 64-71.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), (2014). “Obesity and over weight Fact Sheed” (Reviewed), No:311, http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en, (14.05.2014).
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), (2017). “Obesity and over weight”, ”http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/en, (27.12.2017).
Duckett, S. ve Hal S. (2016). “A Sugary Drinks Tax Recoverring the Community Costs of Obesity”, Grattan Institute Report No 2016-15, ISBN: 978-1-925015-95-9.
Gedik, O. (2003). “Obezite ve Çevresel Faktörler”, Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism, (2), s: 1-4
Gergerlioğlu, U. (2016). “Bazı OECD Ülkeleri Bağlamında Obezite Vergilerinin Değerlendirilmesi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12, (2), 2016 The International Journal of Economic and Social Research, 12, (2),
Gökbunar R., Doğan A., Utkuseven A. (2015). “Obezite İle Mücadelede Bir Kamu Politikası Aracı Olarak Vergilerin Değerlendirilmesi”, Yönetim ve Ekonomi 22 (2) Manisa: Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F.
Heise TL, Katikireddi SV, Pega F, Gartlehner G, Fenton C, Griebler U, Sommer I, Pfinder M (2016). Lhachimi SK, Taxation of sugar-sweetenedbeveragesforreducingtheirconsumptionandpreventingobesityorotheradversehealthoutcomes , The Cochrene Collaboration, Cochrene Database of Systematic Reviews, Issue 08,John Wiley&Sons Publication
Irmak H., Torunopğlu M.A., Yardım N., Keklik K. (2013). ”Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı”, Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, Yayın No. 773, Ankara, 2013.
National Treasury Republic of South Africa (2016), “Taxation of Sugar Sweetened Beverages”, Policy Paper, www.treasury.gov.za (20.01.2018).
Obesıty Austtalıa, (2014), “Obesity: A National EpidemicandIts Impact on Australia” (18.11.2017).
Oecd (2014) “Obesity Update”, http://www.oecd.org/health/Obesity-Update-2014.pdf (10.11.2017).
Oecd (2017) TheState of Obesity: BetterPoliciesfor a HealthierAmerica, Issue Report. (10.11.2017).
Petkantchin, V. (2013). NutritionTakes: TheCosts of Denmark’sFatTax. Institut Economioue Molinari.,http://www.institutmolinari.org/IMG/pdf/note0513_en.pd (22.08.2016).
Powell L. M. ve Frank J. C. (2009). Food pricesand obesity: evidence and policy implications for taxes and subsidies. Milbank Q. 87: 229–57.
Schwendicke F. ve Michael S. (2017). “Taxing sugar-sweetened beverages: impact onoverweightandobesity in Germany”, BMC PublicHealth, 17 (88), 1-8.
Throw Anne M., Shauna D., Stephen J. (2014). “A systematicreview of the effectiveness of food taxes and subsidies to improvediets: understand ingtherecentevidence”NutritionReviews, 72(9): 551-565.
Turunç S. (2014). “Obezite Vergisi Sıkı Maliye Politikasının Bir Aracı Olabilir Mi?” T.C. Maliye Bakanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı
Yanıv G., Odelia R., Yossef T. (2009). JunkFood, Home Cooking, Physical Activity and Obesity: The Effects of the FatTax and Thin Subsidy, The College of Manageme Academic Studies Research Papers No.10.
Yavan S. ve Sarı E. (2015). “Yeni Bir Maliye Politikası Aracı Olarak “Obezite Vergisi” ve Örnek Ülke Uygulamaları”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar 52 (606).

APA	ÖZKAN E, GÜZEL S (2018). Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. , 693 - 705.
Chicago	ÖZKAN Ersan,GÜZEL SİMLA Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. (2018): 693 - 705.
MLA	ÖZKAN Ersan,GÜZEL SİMLA Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. , 2018, ss.693 - 705.
AMA	ÖZKAN E,GÜZEL S Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. . 2018; 693 - 705.
Vancouver	ÖZKAN E,GÜZEL S Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. . 2018; 693 - 705.
IEEE	ÖZKAN E,GÜZEL S "Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği." , ss.693 - 705, 2018.
ISNAD	ÖZKAN, Ersan - GÜZEL, SİMLA. "Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği". (2018), 693-705.

APA	ÖZKAN E, GÜZEL S (2018). Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(Özel Sayı), 693 - 705.
Chicago	ÖZKAN Ersan,GÜZEL SİMLA Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22, no.Özel Sayı (2018): 693 - 705.
MLA	ÖZKAN Ersan,GÜZEL SİMLA Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.22, no.Özel Sayı, 2018, ss.693 - 705.
AMA	ÖZKAN E,GÜZEL S Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 22(Özel Sayı): 693 - 705.
Vancouver	ÖZKAN E,GÜZEL S Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2018; 22(Özel Sayı): 693 - 705.
IEEE	ÖZKAN E,GÜZEL S "Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, ss.693 - 705, 2018.
ISNAD	ÖZKAN, Ersan - GÜZEL, SİMLA. "Türkiye’deki Özel Tüketim Vergisinin Obezite İle Mücadelede Kullanılabilirliği". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22/Özel Sayı (2018), 693-705.