DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ

Dilek ÜNVEREN KAPANADZE (Süleyman Demirel Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Türkçe ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Bölümü, Türkçe Öğretimi Anabilim Dalı, Isparta, Türkiye)
Turkish Studies (Elektronik)
3 0
Yıl: 2018 Cilt: 13 Sayı: 27 Sayfa Aralığı: 1575 - 1592 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.14396 İndeks Tarihi: 25-07-2019

DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ

Öz:
Kü ltü r bir yaşam tarzını dil aracığıyla yansıtır. Ana dil ve ikinci dilöğretim kitapları için seçilen metinler ve bu metinlerdeki unsurlar, sözkonusu kültürleri oluşturma, taşıma ve aktarma işlevinde önemligörevlilerdir. Bu çalışmada 2018-2019 öğretim yılında ortaokullardaTürkçe dersinde okutulan Türkçe ders kitaplarındaki (5,6,7, ve 8. sınıf)Millî Kültürümüz temalarında yer alan yazılı metinlerin kültür aktarımıbağlamında incelemesi yapılmıştır. Döküman tarama yöntemiylegerçekleştirilen bu nitel çalışmada, tarama yapılırken, örnekleme dahiledilecek metinlerin ve soruların saptanmasında ‘millî unsurların’ tespitiölçüt olarak belirlenmiş, bu ölçüte göre saptanan metinler veri toplamaaracı olarak kullanılmıştır. Türkçe ders kitaplarındaki Millî KültürTemasında kültür ögeleri olarak nelere yer verildiği ve bunların ne şekildeaktarıldığı problemine yönelik olarak metinlerin betimsel analiziyapılmıştır. Çalışmada, dil- kültür ilişkisini ortaya koyan metin içerikleribaşta olmak üzere Millî Kültürümüz ünitelerinde ele alınan kültürelunsurların tespiti yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Türk kültürününgelecek nesillere aktarılması adına birçok tür içinde tarihsel ve kültürelunsura yer verildiği bulgusuna ulaşılmış ve bunlar örneklendirilmiştir.Bununla birlikte, anlama sorularında da kültürel unsurların aktarılmasıiçin nelerin yapılabileceğine dair soruların ve önerilerin bulunduğuyönünde bulgulara ulaşılmıştır. Türkçe kitaplarındaki öğrencilerdekültürel bilinç ve bellek geliştirilmesine yönelik malzemenin etkinkullanımı konusuna, öğretmenler de bilinçli ve hassas yaklaşırsa buönemli hedefe ulaşılacağı düşünülmekte, bu makalede sunulan verilerinbu anlamda bir farkındalık yaratacağı öngörülmektedir. Ayrıca makalede, öğrencilere, başta millî kültür ve bellek olmak üzere,kültürlerarası iletişim noktasında da bilgi, beceri ve yetkinlikkazandırılmasının önemli olduğu, bu nedenle, seçilecek metinlerin veanlama sorularının öğrencileri bu yönden destekleyecek ürünlerolmasına dikkat edilmesinin gerektiği gibi önerilere de yer verilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Kültürel Çalışmalar Müzik Sanat Dil ve Dil Bilim

COURSEBOOKS AS FUNCTIONAL TOOLS IN CONVEYING LANGUAGE AND CULTURE: TURKISH COURSEBOOKS

Öz:
Culture reflects a lifestyle through language. Texts selected for mother tongue and second language teaching books and the elements in these texts are important staff in the process of creating, transporting and transferring culture. In this study, the texts in the units of National Culture in Turkish language coursebooks in secondary schools in 2018- 2019 academic year were examined in the context of conveying culture. In the study, document review and analysis method was employed and descriptive analysis of the texts was carried out in order to determine what cultural elements are included in the units of National Culture in Turkish coursebooks and how are these cultural elements conveyed. Cultural contents and structures were analyzed in the texts notably in the ones which underlie the relationship between language and culture. As a result of the study and evaluations, it was found that many historical and cultural structures were included in many genres to convey Turkish culture to next generations; and questions and suggestions were also included in the books about what and how can be done in order to transfer these cultural concepts. Additionally, we recommended that text books should focus more on developing cultural awareness and memory of students, and the skills and outcomes related to intercultural communication also should be taken into consideration during the preparation of Turkish lesson program and text books.
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor Kültürel Çalışmalar Müzik Sanat Dil ve Dil Bilim
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akarsu, B. (1998). Dil-kültür bağlantısı. İstanbul: İnkılap Kitabevi
  • Aksoy, Ö. A. (2016). Atasözleri ve deyimler sözlüğü. İstanbul: İnkılap Yay.
  • Alptekin, A. B. (2014). Efsane ve motifler üzerine. Ankara: Akçağ Yay.
  • Arıoğlu, İ. E. ve Atasoy, Ö. A. (2015) Somut olmayan kültürel miras kapsamında geleneksel el sanatları ve Kültür ve Turizm Bakanlığı. Turkish Studies, International Perodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 10 (16), 109-126, ISSN: 1308-2140, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9058, ANKARA-TURKEY
  • Aşılıoğlu, B. (1993). Ortaokullarda Türkçe Eğitimi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Artun, E. (2008). Halk kültürü araştırmaları. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
  • Börekçi, M. (2006). Atatürk-dil ve kültür. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 31, 15-21.
  • Bragaw, D. (1991). Priority Curriculum: The global imperative and its meta language. Foreign Language Annals, 24, (2), 115-124.
  • Byram, M. (1988). Foreign language education and cultural studies. Language, Culture, and Curriculum, 1, (1), 15-31.
  • Byram, M. & Morgan, C. (1994). Teaching-and-learning language-and-culture.Clevedon, Avon: Multilingual Matters.
  • Crawford-Lange, L. M. &Lange, D. (1984). Doing the unthinkable in thesecond-language classroom: A process for integration of language and culture. In T. V. Higgs (Ed.), Proficiency: The organizing principle (pp. 139-177). The American Council on theTeaching of Foreign Languages Foreign Language Education Series. Lincolnwood, IL: National Textbook.
  • Çavuşoğlu, A. (2016). Dil kültür zihniyet. Kayseri: Kimlik Yayınları
  • Çevirme, H. ve Gerçek, Ş. (2016). The construction of children at the primary education Turkish language teaching programme. M. A. İcbay, H. Arslan ve F. Jacobs (Ed.) Research on social studies.(58-68). Frankfurt: Peter Lang.
  • Çevirme, H. (2018). Türk dili ve edebiyatı dersi öğretim programının kültürel işlevi. Turkish Studies, International Perodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 13 (23), 37-52, ISSN: 1308-2140, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12258, ANKARA-TURKEY
  • Duman, A. (2003). Türk soylulara Türkiye Türkçesi öğretiminde metin seçimi. Türklük Bilimi Araştırmaları (Türkçenin Öğretimi Özel Sayısı), 13, 151-154
  • Elçin, Ş. (1986). Halk edebiyatına giriş. Ankara: Akçağ
  • Ertürk, S. (1994). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Alkım Yayıncılık
  • Grittner, F. (1990). Band wagons revisited: A perspective on movements in foreign language education. In D. W. Birckbichler (Ed.), New perspectives and new directions in foreign language education (pp. 9-43). The American Council on theTeaching of Foreign Languages Foreign Language Education Series. Lincolnwood, IL: National Textbook.
  • Haykır, A. H. ve diğerleri (2017) Ortaokul Türkçe 5 ders kitabı, MEB Ders Kitapları. İstanbul: Binet Matbaası
  • İnanç, B. Y. (2004). Gelişim psikolojisi ve ergen gelişimi. Adana: Nobel Kitabevi.
  • Jorstad, H. L. (1981). Inservice teacher education: Content and process. In D. L. Lange (Ed.), Proceedings of the National Conference on Professional Priorities (pp. 81-85). Hastingson- Hudson, NY: ACTFL Material Center.
  • Güneş, F. (2002). Ders kitaplarının incelenmesi. Ankara: Ocak Yay.
  • Güvenç, B. (2018). Kültürün abc’si. 8. Baskı. İstanbul: YKY Yay.
  • Kaya, D. (2014). Türk Dünyası Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Kavramları ve Terimleri Sözlüğü, Akçağ Yay., Ankara.
  • Kolaç, E. (2009). Somut olmayan kültürel mirası koruma, bilinç ve duyarlılık oluşturmada Türkçe eğitiminin önemi. Milli Folklor, 21 (82), 19-31.
  • Kramsch, C. (1993). Context and culture in language teaching. New York: Oxford University Press.
  • MEB (2012). İllere Göre Geleneksel El Sanatlarımız, MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • MEB (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1,2,3,4,5,6,7 ve 8. Sınıf), Ankara. Melanlıoğlu, D. (2008) Kültür aktarımı açısından Türkçe öğretim programları. Eğitim ve Bilim, 33 (150), 64-73
  • Moore, J. (1991). An analysis of the cultural content of post-secondary textbooks for Spanish: Evidence of information processing strategies and types of learning in reading selections and post-reading adjunct questions. Unpublished doctoral dissertation, Minneapolis: University of Minnesota.
  • Morain, G. (1986). Commitment to the teaching of foreign languages. The Modern Language Journal, 67, (4), 402-412.
  • Oğuz, M. Ö (2004) ‘Açılış Konuşması’ Somut Olmayan Kültürel Mirasın Müzelenmesi Sempozyum Bildirileri (Yayına Haz: Oğuz, M. Öcal ve S. Tuba Özkan) Ankara: Gazi Üni. Türk Halkbilim Araştırma ve Uygulama Merkezi Yay.
  • Özcan, H. (2008). Halk edebiyatı metinlerinin çocuk edebiyatına kaynak olması ve örneklem olarak Dede Korkut Hikayeleri. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 3 (2), 582-603, ISSN: 1308-2140, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.311, ANKARA-TURKEY
  • Russell, B. (1999). Aylaklığa övgü, (Mete Engin, Çev.). İstanbul: Cem Yayınevi
  • Seelye, N. (1994). Teaching culture: Strategies for intercultural communication (3 rd ed.) Lincolnwood, IL: National Textbook Company.
  • Sevim, O. (2014). Türkçe dersi öğretim programındaki temalar bağlamında ortaokul Türkçe ders kitaplarında Bektaşi edebiyatından yararlanma yolları. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. I (17), 140-166.
  • TDK (2011). Türkçe sözlük,11. Bs. Ankara: TDK Yay.
  • Tezcan, M. (1981). Eğitim sosyolojisine giriş. Ankara: Ankara Üni. Eğit. Fak.Yay., No:91.
  • Tural. S. (1992). Kültürel kimlik üzerine düşünceler. Ankara: Ecdad Yay
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin.
APA ÜNVEREN KAPANADZE D (2018). DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. , 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
Chicago ÜNVEREN KAPANADZE Dilek DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. (2018): 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
MLA ÜNVEREN KAPANADZE Dilek DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. , 2018, ss.1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
AMA ÜNVEREN KAPANADZE D DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. . 2018; 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
Vancouver ÜNVEREN KAPANADZE D DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. . 2018; 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
IEEE ÜNVEREN KAPANADZE D "DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ." , ss.1575 - 1592, 2018. 10.7827/TurkishStudies.14396
ISNAD ÜNVEREN KAPANADZE, Dilek. "DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ". (2018), 1575-1592. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14396
APA ÜNVEREN KAPANADZE D (2018). DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), 13(27), 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
Chicago ÜNVEREN KAPANADZE Dilek DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik) 13, no.27 (2018): 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
MLA ÜNVEREN KAPANADZE Dilek DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik), vol.13, no.27, 2018, ss.1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
AMA ÜNVEREN KAPANADZE D DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(27): 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
Vancouver ÜNVEREN KAPANADZE D DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ. Turkish Studies (Elektronik). 2018; 13(27): 1575 - 1592. 10.7827/TurkishStudies.14396
IEEE ÜNVEREN KAPANADZE D "DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ." Turkish Studies (Elektronik), 13, ss.1575 - 1592, 2018. 10.7827/TurkishStudies.14396
ISNAD ÜNVEREN KAPANADZE, Dilek. "DİL VE KÜLTÜR AKTARIMINDA İŞLEVSEL BİR ARAÇ OLARAK DERS KİTAPLARI: TÜRKÇE DERS KİTAPLARI ÖRNEĞİ". Turkish Studies (Elektronik) 13/27 (2018), 1575-1592. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.14396
Sayfa Oluşturulma Tarihi
09-05-2024 11:20

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları