Yıl: 2018 Cilt: 1 Sayı: 48 Sayfa Aralığı: 463 - 477 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21764/maeuefd.351555 İndeks Tarihi: 29-08-2019

HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz:
Bu çalışmanın amacı Milli Eğitim Bakanlığı, Talim ve Terbiye Kurulunun kabul ettiği ilkokul 1., 2. ve 3.sınıf Hayat Bilgisi ders kitaplarındaki toplumsal cinsiyet rollerinin işlenişi ve cinsiyet rollerine bağlı olarak meslek gruplarında farklılaşmanın olup olmadığını belirlemektir. Bu amaçla araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak doküman incelemesi yapılmıştır. İlkokul Hayat Bilgisi ders kitaplarında yer alan metinlerdeki ve görsellerdeki kadın ve erkek rolleri anne-baba rolleri ve mesleki roller açısından incelenmiştir. Anne-baba rolleri; çocuk bakımı, ev içi sorumluluklar ve ev dışı sorumluluklar alt temalarında incelenirken mesleki roller kadın, erkek ve kadın-erkeğe biçilen mesleki roller alt temalarında incelenmiştir. Araştırmanın sonucunda aile içinde kadınların daha fazla ev içi sorumluluklarda yer aldığı, çocuk bakımı ile ilgilendiği, ev dışında dahi çocuklarla, mutfakla bağlantılı olabilecek sorumlulukların olduğu; erkeklerin ise ev içi ve ev dışı sorumluluklarda daha çok güç ve otorite isteyen görevlerde olduğu görülmektedir. Mesleki rollerde de kadın ve erkek rollerinde farklılıklar olduğu yönündedir. Kadınlara ev ve çocuk bakımına yakın meslekler verilirken erkeklere hem güç ve otoriteyle birleşen hem de kadınlara oranla çok daha çeşitli mesleki kollarda roller verilmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Kadın Araştırmaları Aile Çalışmaları

AN EXAMINATION ON GENDER ROLES IN SOCIAL SCIENCES COURSE BOOKS

Öz:
This research aims to examine the gender roles in Social Science Course Book for Primary School 1-3 Grades which is approved by the Board of Education and Morality in the Ministry of National Education and to identify any differences in gender roles according to professions. The qualitative document analysis method was chosen for the current research which is conducted to identify how the gender roles take place in social sciences course books written for primary school 1st, 2nd, and 3rd-grade students. Examining the gender roles in terms of parents' roles and professional roles in reading texts and visuals in Social Science Course Books for Primary Schools, parents' roles were analyzed under the sub-themes of childcare, housework responsibilities, and outside responsibilities. As a result of the research, it appears that women in the family are in more domestic responsibilities, are involved in child care, have children outside the home, and have responsibilities that can be linked to the kitchen, in the duties that require more power and authority in domestic and out-of-home responsibilities. There is also a difference in the roles of men and women in professional roles. When women were given occupations close to home and child care, males were given roles in both professional and collective areas, which were both united with power and authority and were much more varied than women.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Kadın Araştırmaları Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adler, P. A., Kless, S. J., & Adler, P. (1992). Socialization to gender roles: Popularity among Elementary School Boys and Girls, Sociology of Education, 65(3), 169-187.
  • Anderson, D.A., & Hamilton M. (2005). Gender role stereotyping of parents in children‟s picture books: The Invisible Father, Sex Roles, 52, 145-151.
  • Asan, H. T. (2010). Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik ve Öğretmenlerin Cinsiyetçilik Algılarının Saptanması, Fe Dergi, 2, 65-74.
  • Aykaç, N. (2012). Sosyal Bilgiler Ve Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Toplumsal Cinsiyet Açısından Değerlendirilmesi, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 50-61.
  • Bailey, K.D. (1982). Methods of Social Research (2nd ed). New York: The Free Pres.
  • Beraud, S.R. (1975). Sex Role Images in French Children's Books, Journal of Marriage and Family, 37(1), 194-207
  • Evans, M. A., & Saint-Aubin, J. (2005). What children are looking at during shared storybookreading. Psychological Science, 16, 913–920.
  • Gök, F. (2004). Eğitimde Cinsiyetçilik Bağımsız Bildiriler, (Eğitim-Sen 1. Kadın Kurultayı, Eğitim-Sen Yayınları, Ankara), 167-174.
  • Güder, S. ve Yıldız, T. (2016) Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Toplumsal Cinsiyet Algılarında Ailenin Rolü, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(2), 424-446.
  • Helman, C.G. (2007). Culture, health and illness, 5th Edition, Oxford University Press Inc., USA.Google Scholar.
  • Helvacıoğlu (Gümüşoğlu), F. (1994). 1928’den 1994’e Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi Bölümü.
  • Kaplan, E. (1997). Çocuk Bakımı: Sorunlar- Çözüm Önerileri, Kadınların Gündemi içinde, der. Necla ARAT, Say Yayınları, İstanbul, 52.
  • Michel, A. (1986). Eliminating Sexism From Children’s Literatüre And School Textbooks, Published by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organizations, France.
  • Miles, M.B., & Huberman, A.M. (1994). Quality data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks: Sage Publications.
  • Misra, N., Anand, K., & Gupta R. (2013). Impact Of Gender And Education On Gender Role İdentity, Gender Role Perception And Psychological Mindedness Of College Students, www.theinternationaljournal.org > RJSSM, 02(12), 91-98.
  • Nasr, J.A., Lorfing, I., & Mikati, J. (1983). Identification and Elimination of Sex Stereotypes in and from School Textbooks, Published by the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organizations, France.
  • Özkalp, E. (1995). Sosyolojiye Giriş, Eğitim, Sağlık ve Bilimsel Araştırma Vakfı Yayınları, Eskişehir, 28.
  • Rosenberg, M. (1973). Evaluate Your Textbooks for Racism, Sexism. Educational Leadership, November, 107-109.
  • Tan, M. (2000). Eğitimde Kadın Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği, Kadın Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş, Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset, TÜSİAD Yayınları, Ankara, 23-114.
  • Tarrayo, V.N. (2014). Gendered Word (or World) Sexism in Philippine Preschool English Language Textbooks, Journal on English Language Teaching, 4(2), 25-32.
  • Tezcan, M. (2003). Gizli Müfredat Eğitim Sosyolojisi Açısından Bir Kavram Çözümlemesi, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi.
  • Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
  • Yıldız, M. (2013). İlkokul ve Orta Okul Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Kitapları Görsellerinin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi, Dini Araştırmalar Dergisi, 16(42).
  • Yorgancı, F. (2008). İlköğretim Ders Kitaplarında Toplumsal Cinsiyet Rollerinin İnşası. Yüksek Lisans Tezi, Afyon: Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji Anabilim Dalı.
APA sarıtaş e, ŞAHİN Ü (2018). HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
Chicago sarıtaş emel,ŞAHİN Ümran HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. (2018): 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
MLA sarıtaş emel,ŞAHİN Ümran HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. , 2018, ss.463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
AMA sarıtaş e,ŞAHİN Ü HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2018; 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
Vancouver sarıtaş e,ŞAHİN Ü HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. . 2018; 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
IEEE sarıtaş e,ŞAHİN Ü "HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME." , ss.463 - 477, 2018. 10.21764/maeuefd.351555
ISNAD sarıtaş, emel - ŞAHİN, Ümran. "HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". (2018), 463-477. https://doi.org/10.21764/maeuefd.351555
APA sarıtaş e, ŞAHİN Ü (2018). HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(48), 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
Chicago sarıtaş emel,ŞAHİN Ümran HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1, no.48 (2018): 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
MLA sarıtaş emel,ŞAHİN Ümran HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.1, no.48, 2018, ss.463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
AMA sarıtaş e,ŞAHİN Ü HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 1(48): 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
Vancouver sarıtaş e,ŞAHİN Ü HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 1(48): 463 - 477. 10.21764/maeuefd.351555
IEEE sarıtaş e,ŞAHİN Ü "HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, ss.463 - 477, 2018. 10.21764/maeuefd.351555
ISNAD sarıtaş, emel - ŞAHİN, Ümran. "HAYAT BİLGİSİ DERS KİTAPLARINDA TOPLUMSAL CİNSİYET ROLLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1/48 (2018), 463-477. https://doi.org/10.21764/maeuefd.351555