VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

DEMİRGİL, BÜNYAMİN

VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Bünyamin DEMİRGİL (Cumhuriyet Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Maliye Bölümü, Sivas, Türkiye)

Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi

85 13

Yıl: 2018 Cilt: 19 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 118 - 131 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-09-2019

VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA

Öz:

Bir ülkede toplumsal barışın ve huzurun tesisi, büyük ölçüde gelirin adil bir şekilde dağılımı ile gerçekleşmektedir. Ancak gelir dağılımının kendiliğinden adil olarak gerçekleşmesi mümkün olmamaktadır. Bu nedenle devlet, sosyal devlet anlayışının gereği olarak gelir dağılımı adaletsizliğini önlemek için gelir dağılımına çeşitli araçları ile müdahale etmektedir. Devletin bu müdahale araçları içerisinde yer alan vergiler yapılan kamu harcamalarının finansmanının yanında devletin sosyal hayata müdahale aracıdır. Devlet vergi politikası ile gelir dağılımı üzerinde etkiler meydana getirmektedir.Bu çalışma ile vergilerin gelir dağılımı üzerindeki etkisi araştırılmaktır. Bu kapsamda çalışmada, gini katsayısı ile dolaylı ve dolaysız vergiler arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığı Türkiye’nin 1980-2014 dönemi yıllık verileri kullanılarak Autoregressive Distributed Lag Bound Test (ARDL) sınır testi yaklaşımıyla analiz edilmiştir. Analiz sonucunda seriler arasında eşbütünleşme ilişkisi bulunmuş ve dolaylı vergi oranında meydana gelen %1’lik bir artışın, gini katsayısını %0,10 oranında artırdığı dolaysız vergi oranında meydana gelen %1’lik bir artışın ise gini katsayısını %0,05 oranında azalttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

The Effect of Taxes on Income Distribution: An Empirical Study

Öz:

The establishment of social peace and well-being in a country takes place in a fairly uniform distribution of income. However, it is not possible for the distribution of income to take place spontaneously. For this reason, the state intervenes with various means to distribute income in order to prevent the unfair distribution of income as a necessity of social state understanding. Taxes included in the state's intervention tools are the means of intervening in the social life of the state as well as the financing of the public expenditures made. The effects on the state tax policy and income distribution are the main factors. This study aims to investigate the effect of taxes on income distribution. In this context the study, g the presence of a long-term relationship between the direct and indirect taxes with the coefficient of Turkey 1980-2014 period were analyzed by Autoregressive Distributed Lag Bound Test (ARDL) bound testing approach, using annual data. As a result of the analysis, a cointegration relationship was found between the series and it was found that an increase of 1% in the indirect tax rate increased the gini coefficient by 0.10% and a 1% increase in the direct tax rate decreased the gini coefficient by 0.05%.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat İşletme Finans Uluslararası İlişkiler

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Balseven, H. ve Tuğcu, C. (2017). “Analyzing The Effects Of Fiscal Policy On İncome Distrıbution: A Comparison Between Developed And Developing Countries”. International Journal of Economics and Financial Issues. Vol:7. No:2. p.377-383.
Barışık, S. ve Demircioğlu, E. (2006). “Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilete, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001)”. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:2. Sayı:3. s.71-84.
Bilgiç A. (2015). “Türkiye’de Uygulanan Vergilendirme Politikalarının Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkileri: 1990-2013 Dönemi”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Bükey, A. ve Çetin, B. (2017). “Türkiye’de Gelir Dağılımına Etki Eden Faktörlerin En Küçük Kareler Yöntemi ile Analizi”. Maliye Araştırmaları Dergisi. Cilt:3, Sayı:1. s.103-117.
Canbay Özgüler, V. (2014). Gelir Servet ve Yoksulluk. İstanbul: Cinius Yayınları.
Çevik, S. and Correa-Caro, C. (2015), Growing (Un)Equal: Fiscal Policy and İncome İnequality in China and BRİC. IMF Working Paper. 15/68.
Çil Yavuz, N. (2004). “Durağanlığın Belirlenmesinde KPSS ve ADF Testleri: İMKB Ulusal-100 Endeksi ile Bir Uygulama”. İstanbul İktisat Fakültesi Mecmuası. Cilt:54. Sayı:1. s.239-247.
Dumlu, U. ve Aydın, Ö. (2008). “Ekonometrik Modellerle Türkiye İçin 2006 Yılı Gini Katsayısı Tahmini”. Ege Akademik Bakış. Cilt:8. Sayı:1. s.373-393.
Ersezer, D. (2006). “Gelir Dağılımı Politikası Ve Araçları”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Cilt:16. Sayı:1. s.255-268.
İslamoğlu, E. (2017). Türkiye’de Gelir Dağılımı. İçinde Ç. Özdemir, E. İslamoğlu (ed.), Gelir dağılımı ve yoksulluk (s. 125-140). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Karaca, C. (2016). Türkiye’nin Güncel Ekonomik Mali Sorunları ve Politikaları. Bursa:Ekin Basım Yayınevi.
Karaman, B. ve Özçalık, M. (2007). “Türkiye’de Gelir Dağılımı Eşitsizliğinin Bir Sonucu”. Yönetim ve Ekonomi Dergisi. Cilt:14. Sayı:1. s.25-41.
Martinez-Vazquez, V., Vuloviç, B. and Dodson, M. (2012). “The İmpact Of Tax And Expenditure Policies On İncome Distribution: Evidence From A Large Panel Of Countries”. Review of Public Economics. No:200. p.95-130.
Mehrara, M. and Esfahani, P. (2016). “The Relationship Between İncome Distribution And Tax Structure İn The Selected Countries”. Journal of Tax Research. Vol:28. No:76. p.209-228.
Mercan, M. (2013). “Enflasyon ve Nominal Faiz Oranları Arasındaki Uzun Dönem İlişkinin Fisher Hipotezi Çerçevesinde Test Edilmesi: Türkiye Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt:27. Sayı:4. s.368-384.
Mutlu, A. ve Çelen, M. (2012). “Dolaylı Ve Dolaysız Vergilerin Türk Mali Sistemi İçerisindeki Yeri: Siyasal, Sosyal Ve Ekonomik Sonuçları”. Yayın No:TÜSİAD-T/2012-105/32.
Noyan, E. ve Avşarlıgil, N. (2017). “Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Uygulanan Dolaylı Ve Doğrudan Vergi Politikaları Üzerinden Müşevvik Sorunun Ekonometrik Analizi”. Alanya Akademik Bakış Dergisi. Cilt:1. No:3. s.49-59.
OECD, (2015). Revenue Statistic 2015, OECD Publishing. (https://www.oecdilibrary.org/taxation/revenue-statistics-2015_rev_stats-2015-en-fr), Erişim Tarihi: 06.03.2018.
Öztürk, N. (2009). İktisatta Bölüşüm (Kuram Ve Politika). Ankara:Palme Yayıncılık.
Öztürk, N. (2017). Gelir Dağılımının İktisadi Analizi. Bursa:Ekin Basım Yayınevi.
Pehlivan, O. (2016). Kamu Maliyesi. Trabzon:Celepler Yayınevi.
Pesaran, M. H., Shin, Y. and Smith, R.., J. (2001). “Bound Testing Approaches To The Analysis Of Long Run Relationships”. Journal Of Applied Econometrics. No:16. p.289-326.
Prasad, N. (2008). Policies For Redistribution: The Use Of Taxes And Social Transfers. International Institute for Labour Studies, Discussion Paper. No:194.
Sameti, M. and Rafie, L. (2010). “Interaction Of İncome Distribution Taxes And Economic Growth (The Case Of Iran And Same Selected East Asian Countries)”. Iranian Economic Reviews. Vol:14. No:25. p.67-81.
Sarı, R. (2003). “Gelir Dağılımında Eğitim Faktörü: Kentsel Bazda Bir Örnek”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. Cilt:58. Sayı:2. s.177-189.
Şimşek, M. ve Kadılar, C. (2006). “Fisher Etkisinin Türkiye Verileri İle Testi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi. Cilt:7. Sayı:1. s.99-111.
Türkay, H. ve Demirbaş, M. (2012). “Türkiye Ekonomisinde Yatırımların Faiz Ve Gelir İlişkisinin Ardl Yaklaşımı İle Analizi”. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. Cilt:3. Sayı:2. s.1-16.
TÜİK, (2017). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması, Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre gini katsayısı, (www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1601), Erişim Tarihi: 05.03.2018.
Yüce, M. (2002). “Türkiye’de Gelir Dağılımı Bozukluğunun İzlenen Kamu Gelir Ve Harcama Politikaları İle Bağlantısı.” Bilig Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:23. s.1-38.

APA	DEMİRGİL B (2018). VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. , 118 - 131.
Chicago	DEMİRGİL BÜNYAMİN VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. (2018): 118 - 131.
MLA	DEMİRGİL BÜNYAMİN VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. , 2018, ss.118 - 131.
AMA	DEMİRGİL B VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. . 2018; 118 - 131.
Vancouver	DEMİRGİL B VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. . 2018; 118 - 131.
IEEE	DEMİRGİL B "VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA." , ss.118 - 131, 2018.
ISNAD	DEMİRGİL, BÜNYAMİN. "VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA". (2018), 118-131.

APA	DEMİRGİL B (2018). VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 118 - 131.
Chicago	DEMİRGİL BÜNYAMİN VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19, no.2 (2018): 118 - 131.
MLA	DEMİRGİL BÜNYAMİN VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, vol.19, no.2, 2018, ss.118 - 131.
AMA	DEMİRGİL B VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2018; 19(2): 118 - 131.
Vancouver	DEMİRGİL B VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 2018; 19(2): 118 - 131.
IEEE	DEMİRGİL B "VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA." Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19, ss.118 - 131, 2018.
ISNAD	DEMİRGİL, BÜNYAMİN. "VERGİLERİN GELİR DAĞILIMI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: AMPİRİK BİR ÇALIŞMA". Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 19/2 (2018), 118-131.