Yıl: 2018 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 1 - 31 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.13114/MJH.2018.407 İndeks Tarihi: 03-10-2019

Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller

Öz:
Tüketim ve annelik özelinde düşünüldüğünde, hâkim tüketim kültürünün annelerin neyi önemse-meleri, nasıl davranmaları, niçin ilgili ürün, hizmet ya da uygulamaları tercih etmeleri gerektiğine dairözel imgeler oluşturduğunu belirtmek gerekmektedir. Bu bağlamda güncel annelik gerekleri de şekillen-mekte ve yaşanan gelişmelerin etkisiyle bebekler adeta metalaştırılmaktadır. Yaşananlar neticesinde be-bek geçmişteki örneklerden farklı bir toplumsal kategoriye sahip olmuş ve biyolojik doğumla sosyal do-ğum iç içe geçmiştir. Günümüzde tüm bu içerikleri annelik ve çocuk ekseninde gerçekleşen kutlama vearmağanlaşma ritüellerinden de okumak mümkündür. Kutlama ve armağanlaşma pratiklerinin artması, ti-carileşmesi ve toplumdaki çoğu kesimce kabullenilip uygulanması geç kapitalizminin kültürel mantığınadenk düşmekte ve konuyu incelemeye değer kılmaktadır. Bu süreç sonucunda anneler, babalar ve sevgi-liler günü gibi tüketim kültürü çerçevesinde kapitalizme hizmet eden günlere ve mevcut armağanlaşma ri-tüellerine ilave olarak annelik ve çocuk çerçevesinde de çeşitli günler, kutlama ritüelleri ve armağanlaşmapratikleri eklenmiştir. Çalışması kapsamında gerçekleşen kutlama ve armağanlaşma ritüellerinin içerim-lerini çözümleyebilmek için 50 anne ile yarı yapılandırılmış bir mülakat formu ve ses kayıt cihazı aracılı-ğıyla derinlemesine görüşme gerçekleştirilmiştir. Müdahale edilmeden deşifre edilen görüşmeler netice-sinde annelerin gerçekleştirdikleri ritüeller, bu ritüelleri gerçekleştirme nedenleri, ritüellere bakışları ir-delenmiştir.
Anahtar Kelime:

Konular: Beşeri Bilimler

Motherhood Surrounded by Gifts and Celebration: Tooth Wheat, Baby Shower and Other Rituals on the Axis of Motherhood

Öz:
In terms of consumption and motherhood, it should be noted that the dominant consumer culture creates special images about what mothers should care about, how they should behave, why they should choose particular products, services or applications. In this context, current maternity requirements are shaped and babies are literally commodified by these developments. In consequence, the baby has a different social category than previously, and the biological birth and social birth were intertwined. Today, it is possible to read all these contents from the celebration and gifting rituals that take place on the axis of motherhood and child. The increase in the practices of celebration and gifting, its commercialization and the acceptance and application of most of society in the society correspond to the cultural logic of late capitalism, make this issue worthy of study. As a result of this process, various days, celebration rituals and gifting practices have been added to motherhood and children, in addition to the days that serve capitalism in the context of consumption culture such as: mothers, fathers and lovers’ day, and the present gifting rituals. In order to be able to analyze the rituals of celebration and gifting rituals, a semi-structured interview form with 50 mothers and in-depth interviews were conducted through a voice recorder. The rituals performed by the mothers as a result of the interviewed interviews were examined and the reasons for performing these rituals and their view of the rituals are examined.
Anahtar Kelime:

Konular: Beşeri Bilimler
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açıkalın S. & Erdoğan L. (2005). “Veblen’ci Gösteriş Amaçlı Tüketim”. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 4/7 (2005) 1-18.
  • Akay A. (2016). Armağan. Ankara 2016.
  • Aries P. (1996). Centuries of Childhood. Virginia 1996.
  • Ateş C. (2013). Armağanın Tarihsel Dönüşümü ve Modernizmle Birlikte Tüketim Ürünü Olarak Tele- vizyon’da Sunumu: Sevgililer Günü Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilim- ler Enstitüsü. Konya 2013.
  • Aydoğan F. (2005). Medya ve Tüketim Kültürü Üzerine Eleştirel Bir Analiz. İstanbul 2005.
  • Balta E. P. (2005). “Bitmeyen Çocukluk, Erken Yetişkinlik ve Yeni Kapitalizm”. Birikim 192 (2005) 20-28.
  • Bataille G. (1999). Lanetli Pay. Çev. M. M. Yakupoğlu. Ankara 1999.
  • Bauman Z. (1998). Sosyolojik Düşünmek. Çev. A. Yılmaz. İstanbul 1998.
  • Bauman Z. (2005). Bireyselleşmiş Toplum. Çev Y. Alogan. İstanbul 2005.
  • Beck U. & Gernsheim B. E. (2012). Aşkın Normal Kaosu. Ankara 2012.
  • Belk R. W. (1977). Gift Giving Behavioir. Chicago 1977.
  • Besser A., Neria Y. & Haynes M. (2009). “Adult Attachment, Perceived Stress, and PTSD Among Civilians Exposed to Ongoing Terrorist Attacks in Southern Israel”. Source: <https://www.sciencedirect.com/ science/article/pii/S0191886909003092?via%3Dihub>.
  • Birekul M. (2014). Armağan Kültürü. İstanbul 2014.
  • Bocock R. (2009). Tüketim. Çev. İ. Kutluk. Ankara 2009.
  • Bourdieu P. (2015). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. Ankara 2015.
  • Burrell G. & Morgan G. (1979). Sociological Paradigms and Organisational Analysis. New York 1979.
  • Byström C. “The Ritual Construction of Fetal Personhood a Voyage Through the Gendering of the Unborn in Peruvian Baby Showers”. Source: <https://pdfs.semanticscholar.org/c22c/667ba9d93cb34 c6c54ab 3d41e833e3f2bdd9.pdf>.
  • Cengiz S. A. (2009). Duygulanım Sarkacının Haz ile Aleksitimi Arasıdaki Salınım: Reklamlarda Kamusal Yüz, Medya, Tüketim Kültürü ve Yaşam Tarzları. Ankara 2009.
  • Chae J. (2015). “‘Am I a Better Mother Than You?’ Media and 21 st Century Motherhood in the Context of the Social Comparison Theory”. Communication Research 42/4 (2015) 503-525.
  • Clarke A. (2007a). “Making Sameness: Mothering, Commerce and the Culture of Children’s Birthday Parties”. Eds. E. Casey & L. Martens, Gender and Consumption: Domestic Culture and the Commercialisation of Everday Life (2007) 79-96. Farnham
  • Clarke A. J. (2007b). “Consuming Children and Making Mothers: Birthday Parties, Gifts and the Pursuit of Sameness”. Source: <http://www.scielo.br/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0104-71832007000200011>.
  • Clarke A. J. (2014). Designing Mothers and Market: Social Class and Maternal Culture, Motherhoods, Markets and Consumption, The Making of Mothers in Contemporary Western Cultures. London 2014.
  • Creswell J. W. (2016). Nitel Araştırma Yöntemleri: Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma ve Araştırma Deseni. Ankara 2016 3 .
  • Çeliktaban D. (n.d.). “Çocuk Doğumgünün Sektörü”. Kaynak: <http://www.haberturk.com/yazarlar/ damla-celiktaban/990614-cocuk-dogum-gunu-sektoru>.
  • Davies A., Dobscha S., Geiger S. & Prothero A. (2010). “Buying Into Motherhood? Problematic Consumption and Ambivalence in Transitional Phases”. Consumption, Markets and Culture 13/4 (2010) 373-397.
  • Demez G. (2011). “Armağanın Değişen Sosyo-Kültürel Anlamları: Tüketim Toplumu Bağlamında Bir Hediyeleşme Örneği Olarak Çiçek Gönderme”. MJH I/2 (2011) 87-103.
  • Derrida J. (2005). The Politics of Friendship. New York 2005.
  • Duncan S. & Edwards R. L. (1999). Mothers, Paid Work and Gendered Moral Rationalities. Basingstoke 1999.
  • Festinger L. (1954). “A Theory of Social Comparison Processes”. Human Relations 7 (1954) 117-140.
  • Furedi F. (2013). Paranoyak Anne Babalık: Uzmanları Dikkate Almamak Çocuğunu İçin En İyisi Olabilir. İstanbul 2013.
  • Giddens A. (2000). Sosyoloji. Ankara 2000.
  • Godbout J. T. (2003). Armağan Dünyası. İstanbul 2003.
  • Gönüllü A. R. (2002). “Türkler’de Diş Çıkarma Töreni”. Türk Tarih Dünyası Dergisi 187 (2002) 23-25.
  • Gram M. & Pedersen H. D. (2014). “Negotiations of Motherhood- Between Ideals and Practice, Motherhoods, Markets and Consumption”. Eds. S. O’Donohoe, M. Hogg, P. Maclaran, L. Martens & L. Stevens, The Making of Mother, Motherhoods, Markets and Consumption: The Making of Mothers in Contemporary Western Cultures (2014) 99-114. London.
  • Gündüz Ş. (2017). “Kariyer Basamaklarında Kadının Düşmanı Olarak Kendisi: Süper Anne Sendromu, Görünme Kadın Sendromu ve Külkedisi Sendromu”. Karadeniz 35 (2017) 78-88.
  • Güngör N. (1993). Arabesk, Sosyokültürel Açıdan Arabesk Müzik. Ankara 1993 2 .
  • Hammersley M. & Atkinson P. (2007). Ethnography: Principles in Practice. London 2007 3 .
  • Homans G. C. (1961). Social Behavior: Its Elementary Forms. New York 1961.
  • Hurdley R. (2007). “Objecting Relations: the Problem of the Gift”. The Sociological Review 55/1 (2007) 124-143.
  • Hürmeriç P. & Baban E. (n.d.). “Simmel, Veblen ve Sombart’ın Penceresinden Hedonik Tüketim: Ütopyada Egotium ve Otium”. Kaynak: <http://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/bahar2012sayisi.html>.
  • Hyde L. (2008). Armağan. İstanbul 2008.
  • İnsel A. (2003). Armağan Sorunsalının Açtığı Ufuk. Jacques T. Godbout. Armağan Dünyası. İstanbul 2003.
  • Kadıoğlu Z. K. (2014). Tüketim İletişimi: Süreçler, Algılar ve Tüketici. İstanbul 2014.
  • Kıray M. (2005). Tüketim Normları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Araştırma. Ankara 2005.
  • Laney A. P. (2014). “Legal and Policy Issues Impacting Pay Equity”. New Jersey Lawyer. Source: <http://www.naaahr-gny.org/wp-content/uploads/2011/03/Equal-Pay-ArticleAndree-Laney.pdf>.
  • Leblebici D. N. (2008). “Örgüt Kuramının Temelleri”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi 9/1 (2008) 111-129.
  • Maier C. (2013). No Kid: Çocuk Yapmamak İçin 40 Neden. İstanbul 2013.
  • Mauss M. (2002). The Gift: The Form and Reason for Exchange in Archaic Societies. London 2002.
  • Mauss M. (2005). Sosyoloji ve Antropoloji. Ankara 2005.
  • McKenna S., Richardson J. & Manroop L. (2011). “Alternative Paradigms and the Study and Practice of Performance Management and Evaluation”. Human Resource Management Review 21 (2011) 148-157.
  • Miller T. (2010). Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler. İstanbul 2010.
  • Molu B. (2011). 0-12 aylık Bebeği Olan Annelerin Çocuk Bakımında Başvurdukları Geleneksel Uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Afyon 2011.
  • O’Donohoe S., Hogg M., Maclaran P., Martens L. & Stevens L. (eds.) (2014). The Making of Mother, Motherhoods, Markets and Consumption, the Making of Mothers in Contemporary Western Cultures. London 2014.
  • Offer A. (2003). “Between the Gift and the Market: The Economy of Regard”. Economic History Review 3 (2003) 450-476.
  • Otnes C., Nelson M. & McGrath M. A. (1995). “The Children’s Birthday Party: A Study of Mothers as Socialization Agents”. Advances in Consumer Research 22 (1995) 622-627.
  • Özdemir N. (2008). “Türk Hediyeleşme Geleneği ve Medya”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 1/4 (2008) 467-480.
  • Rubin H. J. & Rubin I. S. (1995). Qualitative Interviewing: The Art of Hearing Data. Thousand Oaks 1995.
  • Saad G. (2011). Tüketim İçgüdüsü: Neden Ferrari, Fast-Food ve Porno Seviyoruz?. İstanbul 2011.
  • Sakarya C. I. (2006). Türk Kültüründe Hediyeleşme Geleneği ve Hediyeler. Yüksek Lisans Tezi. Hacet- tepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara 2006.
  • Sarıtaş S. (2011). “The Importance of Wheat in Teething Celebration in Turkish Culture”. International Journal of Sociology and Anthropology 3/4 (2011) 120-126.
  • Server M. (2014). “Kadınlık, annelik, gönüllü çocuksuzluk: Elisabeth Badinter’den Kadınlık mı Annelik mi? Tina Miller’dan Annelik Duygusu: Mitler ve Deneyimler ve Corinne Maier’den No Kid Üzerin- den Bir Karşılaştırmalı Okuma Çalışması”. Fe Dergi 7/2 (2014) 72-86.
  • Simmel G. (1957). “Fashion”. American Journal of Sociology 62 (1957) 541-558.
  • Simmel G. (2003). Modern Kültürde Çatışma. İstanbul 2003.
  • Simmel G. (2009). Bireysellik ve Kültür. İstanbul 2009.
  • Strauss A. & Corbin J. M. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. Thousand Oaks 1998 2 .
  • Şahin O. (1992). Sosyo Ekonomik Yönleriyle Tüketim Fonksiyonu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul 1992.
  • Tellan D. (2009). “Bir Tüketim Eylemi Olarak Popüler Kültür”. Ed. E. Karakoç, Medya ve Popüler Kültür (2009) 59-86. Konya.
  • Thomsen T. U. & Sørensen E. B. (2006). “The First Four-Wheeled Status Symbol: Pram Consumption as a Vehicle for the Construction of Motherhood İdentity”. Journal of Marketing Management 22/9-10 (2006) 907-927.
  • Tunç A. (2002). Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek / 70’li Yıllarda Hayatımız. İstanbul 2002.
  • Veblen T. (2005). Aylak Sınıfın Teorisi. İstanbul 2005.
  • Yıldırım A. & Şimşek H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara 2008.
  • Zengingönül O. (2012). Küresel Put: Tüketim Ekonomisi, Yeni Sapkınlık: Sosyal Bilinç. Ankara 2012.
  • Zeybek S. O. (2013). “‘Bu Bebeğin Annesi Nerede?’: Cinsiyet, Babalık ve Armağan İlişkileri”. Toplum ve Bilim 126 (2013) 120-143.
APA ALTAŞ B (2018). Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. , 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
Chicago ALTAŞ BERRE Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. (2018): 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
MLA ALTAŞ BERRE Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. , 2018, ss.1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
AMA ALTAŞ B Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. . 2018; 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
Vancouver ALTAŞ B Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. . 2018; 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
IEEE ALTAŞ B "Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller." , ss.1 - 31, 2018. 10.13114/MJH.2018.407
ISNAD ALTAŞ, BERRE. "Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller". (2018), 1-31. https://doi.org/10.13114/MJH.2018.407
APA ALTAŞ B (2018). Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 8(2), 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
Chicago ALTAŞ BERRE Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 8, no.2 (2018): 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
MLA ALTAŞ BERRE Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, vol.8, no.2, 2018, ss.1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
AMA ALTAŞ B Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. 2018; 8(2): 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
Vancouver ALTAŞ B Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi. 2018; 8(2): 1 - 31. 10.13114/MJH.2018.407
IEEE ALTAŞ B "Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller." Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 8, ss.1 - 31, 2018. 10.13114/MJH.2018.407
ISNAD ALTAŞ, BERRE. "Kutlama ve Armağanlarca Kuşatılan Annelik: Diş Buğdayı, Baby Shower ve Annelik Eksenindeki Diğer Ritüeller". Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi 8/2 (2018), 1-31. https://doi.org/10.13114/MJH.2018.407