Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği

KIRAL, Gülsen; DAĞLIOĞLU, CANSU

Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği

Cansu DAĞLIOĞLU, (Çukurova Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Adana, Türkiye)

Gülsen KIRAL (Çukurova Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Ekonometri Bölümü, Adana, Türkiye)

Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi

11 0

Yıl: 2018 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 61 - 75 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-10-2019

Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği

Öz:

Günümüzde insanların kâr elde etme amacıyla geleceği tahmin etme ve bu tahminlersonucunda kazanç elde etme isteği finansal yatırım araçlarına büyük bir talepoluşturmaktadır. Piyasalarda meydana gelen bu canlanma, finansal yatırım araçlarınailgisi olan herkesi bilgi arayışına sürüklemiştir. Bu durum ise geleceğe yönelik yapılantahmin çalışmalarında artış ile sonuçlanmaktadır. Bu çalışmada Saklı Markov Modelikullanılarak Borsa İstanbul 100 endeks değerinin değişim oranı, hisse senedine etki edenbazı içsel faktörler yardımıyla tahmin edilmiştir.Saklı Markov Modeli’nin ilk çözümalgoritması olan İleri-Geri Yön algoritması ile geçmiş değerler baz alınarak BIST 100endeks değişim yüzdesinin ne yönde olacağı ile ilgili olasılıklar tahmin edilmiştir. İkinciaşamada BIST 100 endeksi değişim oranının, çalışmada yer alan içsel faktörlerdenhangisinin değişiminden kaynaklandığına dair tahmin yapılmıştır. Baum-Welchalgoritması ile de model parametreleri tekrar tahmin edilmiş ve sonuçların oldukça etkintahminler olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri İşletme Finans

Prediction of Economical Investment Tool Returns With Hidden Markov Model for Turkey

Öz:

Nowadays there is a great demand to financial investment tools due to the desire of profiting from future predictions. The revival in the markets drafted everyone interested in financial investment to information hunting. This causes an increase in future prediction studies. In this study BIST 100 index change rate is predicted by the Hidden Markov Model using the exogenous factors affecting stocks. With the help of Hidden Markov Model’s first solution algorithms, forward-backward algorithms, BIST 100 index change rate direction possibilities were predicted based on past values. Secondly prediction of the exogenous factor change affecting the BIST 100 index change rate was done. Using Baum-Welch algorithm model parameters were predicted again and results were found out to be very effective.

Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri İşletme Finans

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Bicego, M., & Murino, V. (2004), “Investigating Hidden Markov models’ Capabilities in 2D Shape Classification”, IEEE Transactions on Pattern Analysis and Machine Intelligence, 26(2), 281-286.
Can, C. E., Ergün, G., & Gökçeoğlu, C. (2013), “Bilecik Çevresinde Deprem Tehlikesinin Saklı Markov Modeli ile Tahmini.” (Erişim Tarihi: 11.09.2017) http://www.tdmd.org.tr/TR/Genel/pdf/TDMSK100.pdf.
Can, T. ve Öz, E. (2009), “Saklı Markov Modelleri Kullanılarak Türkiye'de Dolar Kurundaki Değişimin Tahmin Edilmesi”, Istanbul University Journal of the School of Business Administration, 38(1).
Canbaş, S. ve Doğukanlı, H. (2012), Finansal pazarlar. Karahan Kitabevi: Adana.
Ewens, W. J. ve Grant, G. R. (2005), Statistical methods in bioinformatics: an introduction. Springer Science & Business Media.
Gupta, M. P. ve Khanna, R. B. (2009), Quantitative techniques for decision making. New Delhi: PHI Learning.
İlarslan, K. (2014), “Hisse Senedi Fiyat Hareketlerinin Tahmin Edilmesinde Markov Zincirlerinin Kullanılması: İMKB 10 Bankacılık Endeksi İşletmeleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, Journal of Yaşar University, 9(35), 6158- 6198.
Karan, M. B. (2001). Yatırım analizi ve portföy yönetimi, Ankara: Gazi Kitabevi.
Karlsson, M. (2004). Hidden Markov Models http://www.math.chalmers.se/~olleh/MarkovKarlsson.pdf (Erişim Tarihi: 20.08.2017)
Kiral, E., & Uzun, B. (2017), “Forecasting Closing Returns of Borsa Istanbul Index with Markov Chain Process of the Fuzzy States”, Journal of Economics Finance and Accounting, 4(1), 15-24.
Lou, H. L. (1995), “Implementing the Viterbi algorithm”, IEEE Signal processing magazine, 12(5), 42-52.
Mavruk, C. ve Kıral, E. (2016), “Prediction of Central Government Budget Tax Revenues Using Markov Model”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25(2), 41-56.
Messina, E. ve Toscani, D. (2007), “Hidden Markov models for scenario generation”, IMA Journal of Management Mathematics, 19(4), 379-401.
Öz, E. (2009), “İstanbul Menkul Kıymetler Borsası üzerine Saklı Markov Modeli ile bir tahminleme”, Ekonomik Yaklaşım, 20(72), 59-85.
Özcan, G. (2015), “Saklı Markov Modelleri ve uygulamaları”, Akademik Bilişim, 15, 1-10.
Özdemir, A. ve Demireli, E. (2014), “Hisse senedi fiyat verimliliğinin markov zincirleri ile analizi BIST teknoloji endeksi hisse senedi fiyatları üzerine bir uygulama”, Verimlilik Dergisi, 41-60.
Rabiner, L.R. (1989), “A tutorial on Hidden Markov models and selected applications in speech recognition”, Proceedings Of The IEEE, 77(2), 257– 286.
Sayılgan, G. (2004), Hisse senetleri piyasası endeksleri kuram uygulama bir model önerisi. Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
Schliep, A., Georgi, B., Rungsarityotin, W., Costa, I. ve Schonhuth, A. (2004), “The general hidden markov model library: Analyzing systems with unobservable states”, Proceedings of the Heinz-billing-price, 121-135.
Steeb, W. H., Hardy, Y. ve Stoop R. (2005), The Nonlinear Workbook, 3rd Edition, Singapore: World Scientific Publishing Co. Pte. Ltd.
Tuncer S. (1987), “Hisse Senedi Fiyatlarını Etkileyen Faktörler”, Para ve Sermaye Piyasası Dergisi, 102, 16.
Xue, H. ve Govindaraju, V. (2006), “Hidden Markov models combining discrete symbols and continuous attributes in handwriting recognition”. IEEE transactions on pattern analysis and machine intelligence, 28(3), 458-462.

APA	DAĞLIOĞLU C, KIRAL G (2018). Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. , 61 - 75.
Chicago	DAĞLIOĞLU CANSU,KIRAL Gülsen Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. (2018): 61 - 75.
MLA	DAĞLIOĞLU CANSU,KIRAL Gülsen Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. , 2018, ss.61 - 75.
AMA	DAĞLIOĞLU C,KIRAL G Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. . 2018; 61 - 75.
Vancouver	DAĞLIOĞLU C,KIRAL G Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. . 2018; 61 - 75.
IEEE	DAĞLIOĞLU C,KIRAL G "Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği." , ss.61 - 75, 2018.
ISNAD	DAĞLIOĞLU, CANSU - KIRAL, Gülsen. "Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği". (2018), 61-75.

APA	DAĞLIOĞLU C, KIRAL G (2018). Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 4(1), 61 - 75.
Chicago	DAĞLIOĞLU CANSU,KIRAL Gülsen Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi 4, no.1 (2018): 61 - 75.
MLA	DAĞLIOĞLU CANSU,KIRAL Gülsen Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, vol.4, no.1, 2018, ss.61 - 75.
AMA	DAĞLIOĞLU C,KIRAL G Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi. 2018; 4(1): 61 - 75.
Vancouver	DAĞLIOĞLU C,KIRAL G Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi. 2018; 4(1): 61 - 75.
IEEE	DAĞLIOĞLU C,KIRAL G "Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği." Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 4, ss.61 - 75, 2018.
ISNAD	DAĞLIOĞLU, CANSU - KIRAL, Gülsen. "Hisse Senedi Piyasa Fiyatlarının Saklı Markov Modeli İle Tahmin Edilmesi: Türkiye Örneği". Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi 4/1 (2018), 61-75.