ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

ÖZ NİŞLİ, Emine; NİŞLİ, Muhammed Yunusnur; ACAR, Zaim Alpaslan

ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Muhammed Yunusnur NİŞLİ, (Uludağ Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Bursa, Türkiye)

Zaim Alpaslan ACAR, (Uludağ Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Bursa, Türkiye)

Emine ÖZ NİŞLİ (Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri Bölümü, Bolu, Türkiye)

Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

50 4

Yıl: 2019 Cilt: 19 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 587 - 603 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-11-2019

ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ

Öz:

Engelli bireyler için Beden Eğitimi ve Spor çok önemlidir. Dolayısıyla alandaki araştırmacılar tarafından birçok çalışmayapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, 2000-2017 yılları arasında gerçekleştirilen, ön test ve son test kontrollü araştırmalar olarakdesenlenen, engellilerde beden eğitimi ve spor çalışmalarının çeşitli kriterler açısından gözden geçirilmesidir. Bu çalışma nitelbir doküman analizi olarak desenlenmiştir. Bu çalışmada engelliler ile çalışılmış beden eğitimi ve spor konularını içeren, öntest-son test çalışmaları yapılmış olan, bireylerin fiziksel uygunluk düzeylerini inceleyen, dergilerde yayınlanmış Türkçe veİngilizce makaleler ve Türkiye’de yayımlanmış yüksek lisans ve doktora tezleri olmak üzere 44 makaleye ulaşılmıştır.Makaleler, çalışılan grup, kullanılan ölçüm araçları, fiziksel uygunluklar açısından incelenmiş ve bu kriterler göz önünealınarak eleme yapıldığında 17 makale ile çalışılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri

REVIEW OF PHYSICAL EDUCATION AND SPORT STUDIES IN DISABILITIES IN TERMS OF VARIOUS CRITERIA

Öz:

Physical education and sport is very important for individuals with disabilities. Therefore, many studies have been carried out by researchers in this field. The aim of this study is to review the studies that related to physical education and sport for individuals with disabilities, designed as pretest-posttest controlled research, made between 2000-2017, in terms of various criteria. This study was designed as a qualitative document analysis. In this study, 44 articles on physical education and sport for individuals with disabilities were reached. These studies were pre-test-posttest controlled and examined the physical fitness levels of individuals. Also they consisted of articles published in Turkish and English journals and consisted of master and doctoral thesis published in Turkey. The articles were examined in terms of working group, the measurement tools, the physical fitness. 17 articles met the criteria when these criteria were taken into consideration.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Spor Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Açak, M., Karademir, T., Taşmektepligil, Y., & Çalışkan, E. (2012). İşitme engelli futsal sporcularının çeviklik ve görsel reaksiyon zamanının karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 283-289.
Açak, M., & Kaya, O. (2015). İşitme engelli ve işitme engelli olmayan futbolcuların benlik saygıları ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-11.
Aktekin, E., Bayazıt, B., Çolak, S., & Çolak, T. (2014). Eğitilebilir zihinsel engelli çocukların el becerilerinin gelişimine kapalı alan aktivitelerinin etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 469-477.
Aslan, Ş., & Çalışkan, T. (2017). Zihinsel engellilerde egzersiz ve sportif oyun programı öncesi ve sonrası öfke durumunun karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 32- 40.
Baran, F. (2012). Zihinsel engelli çocukların motor beceri öğreniminde değişken uygulamaların edinim, transfer ve hatırlama süreçlerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Bayazıt, B., Fil, H., Son, M., Çolak, S., Eskiyecek, C. G., & Çolak, E. (2014). Eğitilebilir zihinsel engelli kız çocuklarda cimnastik çalışma programının denge gelişimine etkisinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 370-377.
Bayazıt, B., Meriç, B., Aydın, M., & Seyrek, E. (2007). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda eğlenceli atletizm antrenman programının psikomotor özelliklere etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 173-176.
Beasley, C. R. (1982). Effects of a jogging program on cardiovascular fitness and work performance of mentally retarded adults. American Journal of Mental Deficiency, 86(6), 609-613.
Biçer, Y., Savucu, Y., Kutlu, M., Kaldırımcı, M., & Pala, R. (2004). Güç ve kuvvet egzersizlerinin zihinsel engelli çocukların hareket beceri ve yeteneklerine etkisi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 173-179.
Borremans, E., Rintala, P., & Kielinen, M. (2009). Effectiveness of an exercise training program on youth with Asperger syndrome. European Journal of Adapted Physical Activity, 2(2), 14-25.
Ciğerci, A. E., Aksen, P., Cicioğlu, İ., & Günay, M. (2011). 9-15 yaş grubu işitme engelli ve işitme engelli olmayan öğrencilerin bazı fizyolojik ve motorik özelliklerinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(ek sayı), 35-42.
Clark, H. H., & Clark, H. D. (1978). Developmental And Adapted Physical Education (2 ed.). Englewoad Cliffs New Jersey: Prentice Hall. Inc.
Eichstaedt, C. B., & Lavay, B. W. (1992). Physical activity for individuals with mental retardation : infancy through adulthood. Champaign, Ill.: Human Kinetics Books.
Elieyioğlu, S. (2014). 10-15 yaş işitme engelli öğrencilerde sportif eğitsel oyunların fiziksel gelişimlerine etkisinin araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Giagazoglou, P., Kokaridas, D., Sidiropoulou, M., Patsiaouras, A., Karra, C., & Neofotistou, K. (2013). Effects of a trampoline exercise intervention on motor performance and balance ability of children with intellectual disabilities. Research in developmental disabilities, 34(9), 2701-2707.
İlhan, E. L., Kırımoğlu, H., Tunçel, M., & Altun, M. (2015). Zihinsel engelli çocuklarda özel atletizm antrenmanlarının öz bakım beceri düzeylerine etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(3), 145- 160.
Işık, M. (2016). Zihinsel engelli çocuklarda hemsball oyun becerilerinin motor yeterlik sonuçlarına etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kaldırımcı, M., Şirinkan, A., & Şirinkan, Ö. (2012). 7-10 Yaş özel gereksinime ihtiyaç duyan öğrencilerle akranlarına uygulanan bireysel hareket eğitim programının etkilerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4, 52-61.
Nalbant, S. (2011). 14 haftalık fiziksel aktivite programının down sendromlu çocukların motor gelişimleri ve günlük yaşam aktiviteleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Açak, M., Karademir, T., Taşmektepligil, Y., & Çalışkan, E. (2012). İşitme engelli futsal sporcularının çeviklik ve görsel reaksiyon zamanının karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14(2), 283-289.
Açak, M., & Kaya, O. (2015). İşitme engelli ve işitme engelli olmayan futbolcuların benlik saygıları ve saldırganlık düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-11.
Aktekin, E., Bayazıt, B., Çolak, S., & Çolak, T. (2014). Eğitilebilir zihinsel engelli çocukların el becerilerinin gelişimine kapalı alan aktivitelerinin etkisi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 469-477.
Aslan, Ş., & Çalışkan, T. (2017). Zihinsel engellilerde egzersiz ve sportif oyun programı öncesi ve sonrası öfke durumunun karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(1), 32- 40.
Baran, F. (2012). Zihinsel engelli çocukların motor beceri öğreniminde değişken uygulamaların edinim, transfer ve hatırlama süreçlerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Bayazıt, B., Fil, H., Son, M., Çolak, S., Eskiyecek, C. G., & Çolak, E. (2014). Eğitilebilir zihinsel engelli kız çocuklarda cimnastik çalışma programının denge gelişimine etkisinin incelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 370-377.
Bayazıt, B., Meriç, B., Aydın, M., & Seyrek, E. (2007). Eğitilebilir zihinsel engelli çocuklarda eğlenceli atletizm antrenman programının psikomotor özelliklere etkisi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 173-176.
Beasley, C. R. (1982). Effects of a jogging program on cardiovascular fitness and work performance of mentally retarded adults. American Journal of Mental Deficiency, 86(6), 609-613.
Biçer, Y., Savucu, Y., Kutlu, M., Kaldırımcı, M., & Pala, R. (2004). Güç ve kuvvet egzersizlerinin zihinsel engelli çocukların hareket beceri ve yeteneklerine etkisi. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları Dergisi, 3(1), 173-179.
Borremans, E., Rintala, P., & Kielinen, M. (2009). Effectiveness of an exercise training program on youth with Asperger syndrome. European Journal of Adapted Physical Activity, 2(2), 14-25.
Ciğerci, A. E., Aksen, P., Cicioğlu, İ., & Günay, M. (2011). 9-15 yaş grubu işitme engelli ve işitme engelli olmayan öğrencilerin bazı fizyolojik ve motorik özelliklerinin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(ek sayı), 35-42.
Clark, H. H., & Clark, H. D. (1978). Developmental And Adapted Physical Education (2 ed.). Englewoad Cliffs New Jersey: Prentice Hall. Inc.
Eichstaedt, C. B., & Lavay, B. W. (1992). Physical activity for individuals with mental retardation : infancy through adulthood. Champaign, Ill.: Human Kinetics Books.
Elieyioğlu, S. (2014). 10-15 yaş işitme engelli öğrencilerde sportif eğitsel oyunların fiziksel gelişimlerine etkisinin araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
Giagazoglou, P., Kokaridas, D., Sidiropoulou, M., Patsiaouras, A., Karra, C., & Neofotistou, K. (2013). Effects of a trampoline exercise intervention on motor performance and balance ability of children with intellectual disabilities. Research in developmental disabilities, 34(9), 2701-2707.
İlhan, E. L., Kırımoğlu, H., Tunçel, M., & Altun, M. (2015). Zihinsel engelli çocuklarda özel atletizm antrenmanlarının öz bakım beceri düzeylerine etkisi. Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(3), 145- 160.
Işık, M. (2016). Zihinsel engelli çocuklarda hemsball oyun becerilerinin motor yeterlik sonuçlarına etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Ankara.
Kaldırımcı, M., Şirinkan, A., & Şirinkan, Ö. (2012). 7-10 Yaş özel gereksinime ihtiyaç duyan öğrencilerle akranlarına uygulanan bireysel hareket eğitim programının etkilerinin karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4, 52-61.
Nalbant, S. (2011). 14 haftalık fiziksel aktivite programının down sendromlu çocukların motor gelişimleri ve günlük yaşam aktiviteleri üzerindeki etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
Özmen, T., & Yıldırım, N. Ü. (2011). Zihinsel engelli çocuklarda interval antrenmanın alt ekstremite kas kuvvetine etkisi Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilim Dergisi, 13(ek sayı), 26-30.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods (3 ed.). California: Sage Pub. Inc.
Ploughman, M. (2008). Exercise is brain food: The effects of physical activity on cognitive function. Developmental Neurorehabilitation, 11(3), 236-240. doi:10.1080/17518420801997007
Savucu, Y., Sirmen, B., İnal, S., Karahan, M., & Erdemir, İ. (2006). Zihinsel engelli bireylerde basketbol antrenmanının fiziksel uygunluk üzerine etkilerinin belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2), 105-113.
Şirinkan, A., Yazar, A. N., & Şirinkan, Ş. Ö. (2011). 5-6 Yaş okulöncesi eğitilebilir öğretilebilir zihinsel engelli çocuklarda eğitsel oyunların fiziksel gelişimlerine etkisinin kaba motor gelişim testleriyle incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(ek sayı), 144-150.
Ün, N., Erbahçeci, F., & Ergun, N. (2004). Zihinsel özürlü çocuklarda fiziksel uygunluk eğitim programının fiziksel uygunluk düzeyleri üzerine etkisi. fizyoterapi rehabilitasyon, 15(3), 107-113.
Yılmaz, H. (2012). Eğitilebilir düzeyde zihinsel engelli öğrencilerde yapılan beden eğitimi ve spor derslerinin biyomotorik özellikleri üzerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, (91)

APA	NİŞLİ M, ACAR Z, ÖZ NİŞLİ E (2019). ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. , 587 - 603.
Chicago	NİŞLİ Muhammed Yunusnur,ACAR Zaim Alpaslan,ÖZ NİŞLİ Emine ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. (2019): 587 - 603.
MLA	NİŞLİ Muhammed Yunusnur,ACAR Zaim Alpaslan,ÖZ NİŞLİ Emine ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. , 2019, ss.587 - 603.
AMA	NİŞLİ M,ACAR Z,ÖZ NİŞLİ E ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. . 2019; 587 - 603.
Vancouver	NİŞLİ M,ACAR Z,ÖZ NİŞLİ E ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. . 2019; 587 - 603.
IEEE	NİŞLİ M,ACAR Z,ÖZ NİŞLİ E "ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ." , ss.587 - 603, 2019.
ISNAD	NİŞLİ, Muhammed Yunusnur vd. "ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ". (2019), 587-603.

APA	NİŞLİ M, ACAR Z, ÖZ NİŞLİ E (2019). ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 587 - 603.
Chicago	NİŞLİ Muhammed Yunusnur,ACAR Zaim Alpaslan,ÖZ NİŞLİ Emine ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 19, no.2 (2019): 587 - 603.
MLA	NİŞLİ Muhammed Yunusnur,ACAR Zaim Alpaslan,ÖZ NİŞLİ Emine ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.19, no.2, 2019, ss.587 - 603.
AMA	NİŞLİ M,ACAR Z,ÖZ NİŞLİ E ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 19(2): 587 - 603.
Vancouver	NİŞLİ M,ACAR Z,ÖZ NİŞLİ E ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2019; 19(2): 587 - 603.
IEEE	NİŞLİ M,ACAR Z,ÖZ NİŞLİ E "ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ." Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19, ss.587 - 603, 2019.
ISNAD	NİŞLİ, Muhammed Yunusnur vd. "ENGELLİLERDE BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÇALIŞMALARININ ÇEŞİTLİ KRİTERLER AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ". Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 19/2 (2019), 587-603.