Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi

Fatih AYHAN (Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi)
Business and Economics Research Journal
8 3
Yıl: 2019 Cilt: 10 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 629 - 647 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.20409/berj.2019.190 İndeks Tarihi: 21-01-2020

Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi

Öz:
Dış ticaret hacmi farklı makroekonomik faktörlerden önemli ölçüde etkilenmektedir.Döviz kurunda meydana gelen değişim de diğer makro faktörler gibi dış ticaret kararlarıüzerinde önemli etkiye sahiptir. Bu çalışma ile döviz kuru oynaklığının dış ticaretüzerindeki etkisi teorik ve uygulamalı olarak incelenmiştir. Çalışmada Türkiye ekonomisiiçin Ocak 2005- Şubat 2014 dönemi için reel döviz kuru, ihracat, ithalat ve sanayi üretimendeksi aylık verileri kullanılmıştır. Çalışmada ARDL yönteminden yararlanılmış veçalışma bulgularına göre; yabancı ülke gelirleri ihraca üzerinde kısa ve uzun dönemdeolumlu etki yaparken, ihracat düzeyi ise reel döviz kuru ve döviz kuru oynaklığından uzunve kısa dönemde olumsuz etkilenmektedir. Aynı zamanda ithalat; reel döviz kuru vesanayi üretiminden kısa ve uzun dönemde olumlu etkilenirken; döviz kuru oynaklığındanise hem kısa hem de uzun dönemde olumsuz etkilenmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat

The Analysis for the Impacts of Exchange Rate Volatility on Foreign Trade for Turkish Economy

Öz:
Foreign trade volume is significantly affected by different macroeconomic factors. The change in the exchange rate also has a significant effect on foreign trade decisions such as other macro factors. In this study, the effect of exchange rate volatility on foreign trade is examined both theoretical and empirically. The industrial production index, exports, imports and the real exchange rate monthly data are used for January 2005 and February 2014 for Turkey's economy used. The ARDL model was used in this paper and according to findings; while foreign country income level has a positive impact on both short and long term, exchange rate volatility and real exchange rate negatively affect exports both in the short and long term. At the same time, industrial production and real exchange rate positively affect the imports of Turkey in both short and long term, while exchange rate volatility negatively affects the imports for Turkey.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alam, S., & Qazi, M. A. (2013). Exchange rate volatility and Pakistan’s bilateral ımports from major sources: An application of ARDL approach. International Journal of Economics and Finance, 3(2), 245-254.
  • Als, J., & Oskooee, M. B. (1995). Do devaluations improve or worsen the terms of trade? Journal of Economic Studies, 22(6), 16-25.
  • Altıntaş, H., & Öz, B. (2010). Türkiye'de kur değişkenliği ve ihracat ilişkisinin ekonometrik analizi, Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi-1 Küresel Krizler ve Ekonomik Yönetişim Bildiriler Kitabı, 15-16 Nisan 2010, Malatya, 1963-1984.
  • Arize, A. C. (1997). Foreign trade and exchange-rate risk in the G–7 countries: Cointegration and error-correction models. Review of Financial Economics, 6(1), 95-112.
  • Arize, C. A., Osang, T., & Slottje, D. J. (2008). Exchange rate volatility in Latin America and its impacts on foreign trade. International Review of Economics and Finance, 17, 33-44.
  • Assery, A., & Peel, D. A. (1991). The effects of exchange rate volatility on exports. Economics Letters, 37, 173-177.
  • Bahmani-Oskooee, M., & Wang, Y. (2007). The ımpact of exchange rate volatility on commodity trade between the U.S. and China. Economic Issues, 12(1), 31-52.
  • Bahmani-Oskooee, M., Harvey, H., & Hegerty, S. W. (2012). Exchange-rate volatility and ındustry trade between the U.S. and Korea. Journal of Economic Development, 37(1), 1-27.
  • Bahmani-Oskooee, M., Bolhassani, M., & Hegerty, S. (2012). Exchange-rate volatility and ındustry trade between Canada and Mexico. The Journal of International Trade & Economic Development, 21(3), 389–408.
  • Bahmani-Oskooee, M., Hegerty, S.W., & Xu, J. (2012). Exchange-rate volatility and ındustry trade between Japan and China. Global Economy Journal, 2(3), 1-19.
  • Bahmani-Oskooee, M., Hegerty, S. W., & Ruixin, Z. (2014). The effects of exchange-rate volatility on Korean trade flows: Industry-level estimates. Economic Papers: A Journal of Applied Economics and Policy, 33, 76–94.
  • Bahmani-Oskooee, M., Harvey H., & Hegerty, S. W. (2015). Exchange-rate volatility and commodity trade between the USA and Indonesia. New Zealand Economic Papers, 49(1), 78-102.
  • Bahmani-Oskooee, M., Hegerty, S. W., & Hosny, A. (2015). Exchange-rate volatility and commodity trade between the EU and Egypt: Evidence from 59 industries. Empirica, 42, 109–129.
  • Bailey, M., Tavlas, G., & Ulan, M. (1986). Exchange rate variability and trade performance: Evidence for the big seven industrıal countries. Weltwirtschaftliches Archiv, 122, 466–477.
  • Balcılar, M., Bal, H., Algan, N., & Demiral, M. (2012). Türkiye’nin ihracat performansı: İhracat hacminin temel belirleyicileri. Ege Akademik Bakış Dergisi, 14(3), 451-462.
  • Baldemir, E., & Gökalp, F. (1999). Türkiye’de döviz kuru ve dış ticaret hadleri ilişkisinin ekonometrik analizi. IV. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Bildirileri, 14-16 Mayıs, Antalya, 17-40.
  • Baum, C. F., Çağlayan, M., & Özkan, N. (2004). Nonlinear effects of exchange volatility on the volume of bilateral exports. Journal of Applied Econometrics, 19, 1–23.
  • Bollerslev, T. (1986). Generalized Autoregressive Conditional Heteroscedasticity. Journal of Econometrics, 31, 307-327.
  • Broda, C., & Romalis, J. (2003). Identifiying the relation between trade and exchange rate volatility. Erişim Adresi: http//faculty.chicagobooth.edu/john.romalis/research/erv_trade.pdf
  • Byrne, J., Darby J., & Macdonald, R. (2008). US trade and exchange rate volatility: A real bilateral sector analysis. Journal of Macro Economics, 30, 238-259.
  • Clark, P. B. (1973). Uncertainity, exchange risk, and the level of international trade. Western Economic Journal, 11(3), 302-313.
  • De Grauwe, P. (1988). Exchange rate variability and the slowdown international trade. IMF Staff Papers No:35, 63-84.
  • Dellas, H., & Zilberfarb, B. Z. (1993). Real exchange rate volatility and ınternational trade: A re-examination of the theory. Southern Economic Journal, 59, 641-647.
  • Dell’Ariccia, G. (1998). Exchange rate fluctuations and trade flows: Evidence from the European Union. IMF Working Paper, 98/107, 1-27.
  • Demirel, B., & Erdem, C. (2004). Döviz kurlarındaki dalgalanmaların ihracata etkileri: Türkiye örneği. İktisat, İşletme ve Finans Dergisi, 19(223), 116-127.
  • Dinçer, N. N. (2005). Döviz kuru dalgalanmalarının asimetrik etkileri: Türkiye örneği. DPT Uzmanlık Tezi, Ekonomik Modeller ve Stratejik Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Doğanlar, M. (2002). Estimating the impact of exchange rate volatility on export: Evidence from Asian countries. Applied Economics Letters, 9, 859-863.
  • Enders, W. (2004). Applied econometric time series. New York: John Wiley and Sons.
  • Engle, R. F. (1982). Autoregressive conditional heteroskedasticity with estimates of the variance of United Kingdom Inflation. Econometrica, 50(4), 987-1008.
  • Engle, R., & Granger, C. W. J. (1987). Cointegration and error-correction: Representation, estimation and testing. Econometrica, 55(2), 251-276.
  • Engle, R. F., & Kraft, D. (1983). Multiperiod forecast error variances of ınflation estimated from ARCH Model. In A. Zellner(ed.), Applied Time Series Analysis of Economic Data, Washington DC, 293-303.
  • Erden, L., & Sağlam, G. (2009). Türkiye’de döviz kuru oynaklığının sektörel ithalata etkileri: Bir ARDL ithalat modeli analizi. Hacettepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 27(2), 19-44.
  • Ertuğrul, H. M. (2012). Türkiye’de döviz kuru volatilitesi enflasyon ilişkisi. Hacettepe Üniversitesi Sos. Bil. Ens., Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
  • Franke, G. (1991). Exchange rate volatility and ınternational strategy. Journal of International Money and Finance, 10(June), 292-307.
  • Gotur, P. (1985). The effect of exchange rate volatility on trade: Some further evidence. IMF Staff Papers, 32, 475–512.
  • Gujarati, D. N. (2001). Temel ekonometri. Çev. Ümit Şenesen-Gülay G. Şenesen, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
  • Gül, E., & Ekinci, A. (2006). Türkiye’de reel döviz kuru ile ihracat ve ithalat arasındaki nedensellik ilişkisi: 1990-2006. Dumlupınar Üniversitesi Sos. Bil. Dergisi, 16, 165-190.
  • Güneş, H., & Saltoğlu, B. (1998). İMKB getiri volatilitesinin makroekonomik konjonktür bağlamında irdelenmesi. İstanbul: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası Yayınları.
  • Hall, S., Hondroyiannis, G., Swamy, B., Tavlas, G., & Ulan, M. (2005). Some further evidence on exchange rate volatility and exports. Bank Of Greece, Working Paper, No: 28, 1-30.
  • Hooper, P., & Kohlhagen, S. (1978). The effect of exchange rate uncertainty on the prices and volume of international trade. Journal of International Economics, 8, 483-511.
  • Johansen, S. (1988). Statistical analysis of cointegrating vectors. Journal of Economic Dynamics and Control, 12(2-3), 231-254.
  • Johansen, S., & Juselius, K. (1990). Maximum likelihood estimation and ınferance on cointegration with applications to the demand for money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52(2), 169-210.
  • Karagöl, E., Erbaykal, E., & Ertuğrul, H. M. (2007). Türkiye’de ekonomik büyüme ile elektrik tüketimi ilişkisi: Sınır testi yaklaşımı. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8(1), 72-80.
  • Karagöz, M., & Doğan, Ç. (2005). Döviz kuru dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(2), 219-228.
  • Kasman, A. (2003). Türkiye’de reel döviz kuru oynaklığı ve bunun ihracat üzerine etkisi: Sektörel bir analiz. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 22(2), 169–186.
  • Kaya, V. (2012). Gelişmekte olan ülkelerde döviz kuru oynaklığı dış ticaret ilişkisi ve Türkiye örneği. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul.
  • Kenen, P. B., & Rodrik, D. (1986). Measuring and analyzing the effects of short- term volatility ın real exchange rates. The Review of Economics and Statistics, 68(2), 311–315.
  • Keskin, G. (2008). The bilateral j-curve of Turkey for consumption, capital and intermediate goods. METU, The Graduate School of Social Sciences, M.A. Thesis in Economics, Ankara.
  • Koch, P. D., & Rosensweigh, J. A. (1992). The Dollar and the US Terms of trade. Journal of Macroeconomics, 14, 467-486.
  • Koray, F., & Laspartes, W. (1989). Real exchange rate volatility and U.S bilateral trade: A Var approach. The Review of Economics and Statistics, 71(4), 708-712.
  • Korkmaz, Ö., & Yamak, R. (2015). Minsky finansal istikrarsızlık hipotezi ve Türkiye örneği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(3), 51-70.
  • Mckenzie, M. D., & Brooks, R. D. (1997). The impact of exchange rate volatility on German-U.S. trade flows. Journal of International Financial Markets Institutions and Money, 7(1), 73-87.
  • Narayan, S., & Narayan, P. K. (2004). Determinats of demand of Fiji’s exports: An empirical investigation. The Developing Economics, 42(1), 95-112.
  • Ng, S., & Perron, P. (2001). Lag length selection and the construction of unit root tests with good size and power. Econometrica, 69(6), 1519–1554.
  • Özbay, P. (1999). The effect of exchange rate uncertainty on exports a case study for Turkey. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Tartışma Tebliğleri, Ankara.
  • Özdemir, A., & Ordu, C. F. (2013). Döviz kuru ve dış ticaret ilişkisi: Türkiye örneği. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, 50(582), 29-42.
  • Öztürk, İ., & Acaravcı, A. (2003). Döviz kurundaki değişkenliğin Türkiye ihracatı üzerine etkisi: Ampirik bir çalışma. Review of Social, Economic and Business Studies, 2(Sonbahar 2002–2003), 197-206.
  • Peker, O. (2008). Reel döviz kurunun dış ticaret dengesi üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 34-42.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
  • Poon, W. C., & Hooy, C. W. (2013). Exchange rate volatility, exchange rate regime and trade in OIC countries. Journal of Asian Pacific Business, 14, 182-201.
  • Ramos, R., Clar, M., & Surinach, J. (2000). Trade and exchange rate variability: New evidence from EU countries. 40. Avrupa Bölgesel Bilim Kongresi, Barselona, 1-25.
  • Saatçioğlu, C., & Karaca, O. (2004). Döviz kuru belirsizliğinin ihracata etkisi: Türkiye örneği. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(2), 183-195.
  • Sarı, A. (2010). Döviz kuru oynaklığının ithalata etkileri: Türkiye örneği. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 11, 31–44.
  • Sivri, U., & Usta, C. (2001). Reel döviz kuru, ihracat ve ithalat arasındaki ilişki. Uludağ Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(4), 1-9.
  • Takaendase, P., Tsheole, T., & Aziakpono, M. (2005). Real exchange rate volatility and its effect on trade flows: New evidence from South Africa. The Biennial Conference of The Economic Society of South Africa, Durban, 1-20.
  • Vergil, H. (2002). Exchange rate volatility in Turkey and its effect on trade flows. Journal of Economic and Social Research, 4(1), 83-99.
  • Yamak, R., & Korkmaz, A. (2005). Reel döviz kuru ve dış ticaret dengesi ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2(1), 11-29.
  • Yaman, D. (2012). Döviz kuru oynaklığının dış ticaret üzerine etkileri: Teori ve uygulama. Hacettepe Ünv. Sos. Bil. Ens., Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Yüksel, H., Kuzey C., & Sevinç, E. (2012). The impact of exchange rate volatility on exports in Turkey. European Journal of Economic and Political Studies, 5(2), 5-19.
  • Ziwei, S. (2008). Exchange rate changes and trade balance: An emprical study of the case of Japan. Singapore Management University, http://ink.library.smu.edu.sg/cgi/viewcontent.cgi?article=1014&context=etd_coll (Erişim Tarihi: 30.10.2014).
APA AYHAN f (2019). Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. , 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
Chicago AYHAN fatih Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. (2019): 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
MLA AYHAN fatih Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. , 2019, ss.629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
AMA AYHAN f Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. . 2019; 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
Vancouver AYHAN f Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. . 2019; 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
IEEE AYHAN f "Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi." , ss.629 - 647, 2019. 10.20409/berj.2019.190
ISNAD AYHAN, fatih. "Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi". (2019), 629-647. https://doi.org/10.20409/berj.2019.190
APA AYHAN f (2019). Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. Business and Economics Research Journal, 10(3), 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
Chicago AYHAN fatih Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. Business and Economics Research Journal 10, no.3 (2019): 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
MLA AYHAN fatih Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. Business and Economics Research Journal, vol.10, no.3, 2019, ss.629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
AMA AYHAN f Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. Business and Economics Research Journal. 2019; 10(3): 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
Vancouver AYHAN f Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi. Business and Economics Research Journal. 2019; 10(3): 629 - 647. 10.20409/berj.2019.190
IEEE AYHAN f "Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi." Business and Economics Research Journal, 10, ss.629 - 647, 2019. 10.20409/berj.2019.190
ISNAD AYHAN, fatih. "Türkiye Ekonomisinde Döviz Kuru Oynaklığının Dış Ticaret Üzerindeki Etkisinin Analizi". Business and Economics Research Journal 10/3 (2019), 629-647. https://doi.org/10.20409/berj.2019.190
Sayfa Oluşturulma Tarihi
30-04-2024 22:15

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları