UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA

SERDAR, İLKNUR

UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA

İlknur SERDAR (Dokuz Eylül Üniversitesi)

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

8 1

Yıl: 2019 Cilt: 21 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 233 - 304 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 25-02-2020

UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA

Öz:

261/2004 sayılı Tüzük, Avrupa Birliği (AB) bakımından, uçağa kabuletmeme, uçuşun iptali veya uzun gecikmesi hallerinde havayolu yolcusununasgari haklarını düzenlemektedir. 261/2004 sayılı AB Tüzüğü 5/3 maddesinde,uçuşu icra eden hava taşıma işletmesinin uçuşun iptaline tüm makul tedbirlerialmış olsaydı da kaçınamayacağı olağanüstü hallerin neden olduğunu ispat-larsa, hukuki sorumluluktan kurtulabileceğini düzenlemiştir. Tüzüğün 5/3 mad-desi, havacılık sektörünün aktörlerinden hukukçulara kadar pek çok kişi tara-fından eleştirilmiştir. Tüzüğün 5/3 maddesi anlamında “olağanüstü haller” ve“tüm makul tedbirler” kavramı uygulamada bazı sorunlara yol açmıştır. AvrupaBirliği Adalet Divanı (ABAD), bu Tüzük bakımından nihai yorum makamıolarak görev üstlenmektedir. ABAD birçok davada olağanüstü haller kavramı vetüm makul tedbirler kavramını yorumlamıştır. Ülkemizde de havayoluyla seya-hat eden yolcuların hakları, AB’nin 261/2004 sayılı Tüzüğü esas alınarak Hava-yolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelikle düzenlenmiştir.Bu nedenle, bu çalışmada olağanüstü haller nedeniyle uçuşun iptali veya uzungecikmesi hallerinde uçuşu icra eden hava taşıma işletmesinin sorumluluktankurtulması, Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik,261/2004 sayılı AB Tüzüğü ve ABAD Kararları kapsamında incelenecektir.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

EXCLUSION OF LIABILITY IN THE CANCELLATION AND LONG DELAY OF FLIGHT CAUSED BY “EXTRAORDINARY CIRCUMSTANCES”

Öz:

Regarding European Union, Regulation (EC) No 261/2004 regulates the minimum rights of an air passenger in the event of denied boarding, cancellation or long delay of flights. Article 5/3 of the Regulation (EC) No 261/2004 enacts that air carrier can be excluded from civil liability, if it can prove that the flight is cancelled caused by extraordinary circumstances which could not have been avoided even if all reasonable measures had been taken. Article 5/3 of the Regulation has been criticized by many people including the actors in the airline industry and lawyers. In the meaning of Article 5/3 of the Regulation (EC), the concepts of “extraordinary circumstances” and “all reasonable measures” has caused some problems in practice. Court of Justice of the European Union (CJEU) takes in charge as the final interpretation authority in terms of the Regulation. The CJEU interpreted the concepts of “extraordinary circumstances” and “all reasonable measures” in many cases. In Turkey air passenger rights have been also regulated by the Regulation Rights of the Passengers by Air on the basis of the Regulation (EC) No 261/2004. Therefore, in this study, the exclusion from liability of air carrier in the event of cancellation or long delay of flight caused by the extraordinary circumstances will be examined within the Regulation Rights of the Passengers by Air, the Regulation (EC) No 261/2004 and Decisions of the CJEU.

Anahtar Kelime:

Konular: Hukuk

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık

Akkurt, Sinan Sami: Sivil Havayolu ile Yolcu Taşımacılığından Kaynaklanan Hukuki Sorumluluk, Ankara 2018.
Bal, Ali: Uluslararası Hava Hukuku, Ankara 2019.
Bartlik, Martin: Der “aussergewöhnliche Umstand” nach dem Urteil des EuropäischenGerichtshofs in der Rechtssache Wallentin-Herrmann gegen Alitalia, RRa 6/2009, s. 272-278.
Blankenburg, Daniel:10 Jahre Art. 5 Abs. 3 VO (EG) Nr. 261/2004- bisherige und aktuelle Probleme im Rahmen der aussergewöhnlichen Umstände, RRa 4/2015, s. 162-176.
Boehe, Markus: Streikbedingte Umorganisation des Flugplans als aussergewöhnlicher Umstand i.S.d. Art. 5 Abs. 3 der Fluggastrechte- Verordnung!?, RRa 5/2017, s. 210-216.
Bosch, Andreas/Lorz, Sigrid: Aktuelle Entwicklungen in der Rechtsprechung zu Umfang und Grenzen der Haftung von Fluggesellschaften im Rahmen der Fluggastrechteverordnung, NZV 2013, s. 105-111.
Cengiz, Ali: Avrupa Birliği ve Türkiye’de Slot (Sıra/Zaman) Tahsisi Uygulaması ve Hukuki Değerlendirme, DEÜHFD, C. 12, Özel Sayı (Burhan Ceyhan’a Armağan) 2010 (Basım Yılı 2012).
Dettling-Ott, Regula/Hochstrasser, Michael: Vogelschlag als “aussergewöhnlicher Umstand”im Sinne der Verordnung (EG) Nr.261/2004, SVLR-Bulletin 149/2017, s. 58-71.
Ebinger, Christoph: Zivilrechtliche Haftung des Luftfrachtführers im Personentransport-unter besonderer Berücksichtigung der Beförderung von Personen durch ferngesteuerte Luftfahrzeuge, Zürich 2012.
Eren, Fikret: Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, Ankara 1975.
Flöthmann, Marc: EuGH Verbraucherschutz: Ausgleichszahlungen nach Flugausfall trotzt “wilden Streiks” des Flugpersonal, EuZW 2018, s. 460-461.
Führich, Ernst: Die Fluggastrechte der VO (EG) Nr.261/2004 in der Praxis, MDR 7/2007, s. 6 (MDR 7/2007).
Führich, Ernst: Innerbetrieblicher “wilder Streik” als aussergewöhnlicher Umstand der Fluggastrechte-Verordnung, MDR 13/2018, 769-772.
Gümüş, Mustafa Alper: Borçlar Özel Hukuku Özel Hükümler C. II, İstanbul 2012.
Günel, Reşat Volkan: Uluslararası Havacılık Hukuku, İstanbul 2010.
Gürpınar, Damla: Eser Sözleşmesinde Ücretin Artırılması ve Eksiltilmesi, İzmir 2006.
Heinrich, Ulrike: Verbrauchervertragsrecht der Europäischen Union, Zürich, 2017.
Hempel, Heinrich: Passagierrechte und Rechtsstaat: Einige grundsätzliche Gedanken zur Verordnung (EG) Nr. 261/2004 und zu ihrer Anwendung aus verfassungsrechtlicher Perspektive, SVLR-Bulletin 144/2012, s. 36- 59.
Hoffmann, Henning/Scheu, Rebeca-Sophia: Fluggastrechte auf dem Prüfstand, VuR 2015, s. 369-377.
Hoffmann-Grambow, Jakob: Der Einsatz eines Ersatzflugzeugs als “zumutbare Massnahme” im Sinne von Art. 5 Abs. 3 VO (EG) Nr. 261/2004?, RRa 5/2013, s. 213-218.
Janköster, Jans Peter: Fluggastrechte im internationalen Luftverkehr, Verspätung von Fluggästen, Überbuchung und Annullierung von Flügen, Tübingen, 2009.
Kost, Albert: Geltungsbereich der Passagierrechtsverordnung (EG) 261/2004 aus Schweizer Sicht, SVLR-Bulletin 144/2012, s. 20-35.
Marti, Urs: Fluggastrechte gemäss der Verordnung (EG) Nr.261/2004, Zürich 2017.
Müller-Rostin, Wolf: Anmerkungen zu Entscheidungen zur Verordnung (EG) 261/2004, NZV 2008, s. 276-279. (NZV 2008).
Müller-Rostin, Wolf: Anmerkungen zum Urteil des Europäischen Gerichtshofes i.S. Wallentin-Hermann gegen Alitali, NZV 2009, s. 430-
433. (NZV 2009).
Müller-Rostin, Wolf: Rechtliche Unsicherheiten bei der Neuregelung von Fluggastrechten-eine kritische Würdigung der Verordnung (EG) 261/2004 und zugleich eine Erwiderung zu Schmid in NJW 2006, 1841, NZV 2007, s. 221-226.
Rodegra, Kay P.: EU-Fluggastrecht-VO-Ausgleichszahlung Flugpassagiere, MDR 7/2013, s. 373-378. für
Schladebach, Platek: Schwerpunktbereich-Einführung in das Luftrecht, JuS 2010, s. 499-506.
Schmid, Ronald/Hopperdietzel, Holger: Momentaufnahme, NJW 2010, s. 1905-1911. eine Fluggastrechte-
Schmid, Ronald: Die „Unvollendete“: Zehn Jahre Fluggastrechte- Verordnung, NJW 2015, s.513-517. (NJW 2015).
Schmid, Ronald: Die Bewährung der neuen Fluggastrechte in der Praxis- Ausgewählte Probleme bei der Anwendung der Verordnung (EG) Nr.261/2004, NJW 2006, s. 1841-1845. (NJW 2006).
Schmid, Ronald: Fluggastrechte in der Praxis-Ein Überblick über Entscheidungen zur Verordnung (EG) Nr.261/2004 mit Anmerkungen, NJW 2007, s. 261-267. (NJW 2007).
Schmid, Ronald: Fluggastrechte-Verordnung Kommentar, 2018.
Schmid, Ronald: Irrungen und Wirrungen bei der Anwendung der Fluggastrechte-Verordunung, VuR 2012, s. 461-463. (VuR 2012).
Schmid, Ronald: Zumutbare Massnahmen eines Luftfahrtunternehmens bei Flugannullierung und Verspätung, NJW 2014, s. 3279-3281. (NJW 2014).
Sendmeyer, Stefanie: Alle Jahre wieder: Europäische Fluggastrechte im Schneechaos, NJW 2011, s. 808-812.
Sirmen, Kazım Sedat: Avrupa Parlamentosu Ve Konseyi’nin 11 Şubat 2004 Tarihli ve 261/2004 Sayılı Tüzük’ünün 2(L), 5, 6 ve 7. Maddelerinin Yorumlanmasına İlişkin Avrupa Birliği Adalet Divanı Tarafından Verilen Sturgeons V. Condor Flugdıenst Gmbh (C-402/07) ve Böck- Lepuschıtz V. Air France Sa (C-432/07) Ön Karar Davası Kararı ve Kararın Değerlendirilmesi, Uluslararası Ticaret ve Tahkim Hukuku Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 2014, s. 187-209.
Staudinger, Ansgar/Krüger, Markus: Die Entwicklung des Reiserechts in den Jahren 2011/2012, NJW 2012, s. 2853-2860.
Staudinger, Ansgar/Schürmann, Dominik: Die Entwicklung des Reiserechts in den Jahren 2009/2010, NJW 2010, s. 2771-2776. (NJW 2010).
Tandoğan, Halûk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri C. 2, Ankara 1987. (Özel).
Tandoğan, Halûk: Türk Mes’uliyet Hukuku, Ankara, 1961.
Tonner, Klaus: Münchener Kommentar zum BGB, § 651, 7.Auflage 2017.
Uslu, Suat: Türkiye’de Havaalanlarındaki Slot Sorunları ve Çözüm Önerileri, Akademik Bakış Dergisi, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, Sayı: 50, Temmuz-Ağustos (http://www.akademikbakis.org). (E.T. 27.03.2019). 2015,
Wiede, Andreas: Reiserecht Schweizer Handbuch zu den Verträgen über Reiseleistungen, Zürich, 2014.
Wienbracke, Mike: 10 Jahre EuGH-Rechtsprechung im Kontext der Fluggastrechteverordnung, EuZW 2016, s. 51-57.
Wienbracke, Mike: EuGH-Verbraucherrecht; Ausgleichsleistungen bei Flugverspätung nach Kollision des Flugzeugs mit einem Vogel, EuZW 2017, s. 575-576 (EuZW 2017).
Woitkewitsch, Christopher: Rechte des Fluggasts bei Flugannullierung und -verspätung, MDR 4/2012, s. 193-197.
Zevkliler, Aydın/Gökyayla, K. Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, Ankara 2016.

APA	SERDAR İ (2019). UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. , 233 - 304.
Chicago	SERDAR İLKNUR UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. (2019): 233 - 304.
MLA	SERDAR İLKNUR UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. , 2019, ss.233 - 304.
AMA	SERDAR İ UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. . 2019; 233 - 304.
Vancouver	SERDAR İ UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. . 2019; 233 - 304.
IEEE	SERDAR İ "UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA." , ss.233 - 304, 2019.
ISNAD	SERDAR, İLKNUR. "UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA". (2019), 233-304.

APA	SERDAR İ (2019). UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21(1), 233 - 304.
Chicago	SERDAR İLKNUR UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 21, no.1 (2019): 233 - 304.
MLA	SERDAR İLKNUR UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.21, no.1, 2019, ss.233 - 304.
AMA	SERDAR İ UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 21(1): 233 - 304.
Vancouver	SERDAR İ UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2019; 21(1): 233 - 304.
IEEE	SERDAR İ "UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA." Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21, ss.233 - 304, 2019.
ISNAD	SERDAR, İLKNUR. "UÇUŞUN İPTALİNE VE UZUN GECİKMESİNE SEBEBİYET VEREN “OLAĞANÜSTÜ HALLER”DE SORUMLULUKTAN KURTULMA". Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 21/1 (2019), 233-304.