TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK
Yıl: 2018 Cilt: 11 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 91 - 99 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.474588 İndeks Tarihi: 28-02-2020
TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK
Öz: Yaratılış mitlerinde geleneksel olarak ilk insanlar, belirli bir toplumun çevresinde hangidoğal varlıklar daha fazlaysa ondan yaratılmışlardır, denilebilir. Ancak evrensel olarakinsanın, hem kendisinin hem de tüm canlıların temel besin kaynağı olarak gördüğü toprağıaynı zamanda her şeyin çıkış noktası olarak algıladığı anlaşılmaktadır. Bu yüzden birçokmitte insanın topraktan yaratıldığı aktarılmıştır. Türk yaratılış mitlerinde ise durum birazdaha farklıdır. Bilindiği gibi Türklerin tarih sahnesine çıkmadan önceki dönemlerindeağaçtan yaratılma mitleri görünmektedir. Ancak sonraki dönemlerde, özellikle Türkboylarının büyük oranda bozkıra çıkışları ve dolayısıyla da hayat tarzlarındaki değişiklik sözkonusu mitlerine de yansımış olmalıdır. Kısacası Türk yaratılış mitlerindeki topraktanyaratılma mitlerinin sadece semavi dinlerle olan temaslarıyla açıklanmasının tek başınayeterli olmayacağı kanısındayız.
Anahtar Kelime: Konular:
SOIL IN CREATION MYTHS OF TURKS
Öz: In creation myths traditionally, the primitive-human can be said to be what material was created from it in a particular society. But universally, it is understood that man perceives everything as a starting point for the soil, which sees itself and all living beings as the main food source. That is why in many myths, human are reported to have been created from the soil. In the myths of Turkish creation, the situation is slightly different. As it is known, in the previous periods before the Turks came to the stage of history, the myths of creation from trees are seen. However, in later periods, especially the changes of the Turkish tribes in the way of the (Inner Asia) Steppe and therefore the way of life, must be reflected in their myths. In short, I do not think it will be enough alone to explain the myths of creation from the soil in the myths of Turkish creation only through the contacts with heavenly religions.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- BANG, W. - ARAT, R. Rahmeti (1936). Oğuz Kağan Destanı. İstanbul: Burhaneddin Basımevi.
- BAYAT, Fuzuli (2005). Mitolojiye Giriş. Çorum: Karam Yayınları.
- BORATAV, P. Naili (2012). Türk Mitolojisi. (Çev.: Recep Özbay), Ankara: Bilge Su Yayınları.
- CAMPBELL, Joseph (1994). Yaratıcı Mitoloji, Tanrının Maskeleri, (Çev.: Kudret Emiroğlu), Ankara: İmge Kitapevi Yayınları.
- ERDEM, Mustafa (1999). Hz. Adem (İlk İnsan). Ankara: Türkiye Diyanet Vakıfı Yayınları.
- GÜNAY, Ünver - GÜNGÖR, Harun (2003). Başlangıçtan Günümüze Türklerin Dini Tarihi. İstanbul: Rağbet Yayınları.
- ÖGEL, Bahaeddin (1971). Türk Mitolojisi I. İstanbul: MEB Yayınları.
- ÖGEL, Bahaeddin (2001). Türk Mitolojisi II. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
- PETROVSKY, A. P. ve diğerleri (1988). Tarih-i İctimaî-İktisadî-i İran der Devre-i Moğol. [Moğol Dönemi İran’ının Sosyo-Ekonomik Tarihi], (Farsçaya Çev: Yakub Âjend), Tahran: İttilaât Yayınları.
- ROSENBERG, Donna (2003). Dünya Mitolojisi, Büyük Destan ve Söylenceler Antolojisi. (Çev.: Koray Akten vd.), Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
- TURCHIN, Peter (2009). “A Theory for the Formation of Large Agrarian Empires”. Journal of Global History, 4, pp. 191–217.
- YOLCU, Mehmet Ali (2014). “Babasız Gebelik Mitleri Bağlamında Türk Mitolojisinde Gök-Yer Dikotomisi ve Ana Tanrıça Kültünün İzleri”. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7/1, s. 70-92.
APA | ENVERİ E (2018). TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. , 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
Chicago | ENVERİ Ekber TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. (2018): 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
MLA | ENVERİ Ekber TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. , 2018, ss.91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
AMA | ENVERİ E TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. . 2018; 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
Vancouver | ENVERİ E TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. . 2018; 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
IEEE | ENVERİ E "TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK." , ss.91 - 99, 2018. 10.12981/mahder.474588 |
ISNAD | ENVERİ, Ekber. "TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK". (2018), 91-99. https://doi.org/10.12981/mahder.474588 |
APA | ENVERİ E (2018). TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(24), 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
Chicago | ENVERİ Ekber TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 11, no.24 (2018): 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
MLA | ENVERİ Ekber TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.11, no.24, 2018, ss.91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
AMA | ENVERİ E TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2018; 11(24): 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
Vancouver | ENVERİ E TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2018; 11(24): 91 - 99. 10.12981/mahder.474588 |
IEEE | ENVERİ E "TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11, ss.91 - 99, 2018. 10.12981/mahder.474588 |
ISNAD | ENVERİ, Ekber. "TÜRK YARATILIŞ MİTLERİNDE TOPRAK". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 11/24 (2018), 91-99. https://doi.org/10.12981/mahder.474588 |