Yıl: 2018 Cilt: 11 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 108 - 123 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.12981/mahder.456007 İndeks Tarihi: 29-02-2020

KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ

Öz:
Bir şeyin adını söylemeden, bazı özelliklerini üstü kapalı olarak anlatarak onun neolduğunu bilmeyi, dinleyene veya okuyana bırakan oyun, eğlence olarak tanımlananbilmece; sadece bir oyun ve eğlence aracı olarak değil çocukların anlama ve anlatma temeldil becerilerinin gelişmesinde de etkili bir edebî tür olarak dikkat çekmektedir. Bilmecelerinçocuklar üzerindeki bu tesiri, onların kelime hazinesinin gelişiminde de kendisinigöstermektedir. Nitekim çocuklardaki kelime hazinesini geliştirme, onların hem ana dilinininceliklerini öğrenmesi hem de dili etkili kullanması noktasında önemlidir. Bu bağlamdasözlü edebiyat ürünlerinden olan bilmeceler, dil eğitimine yönelik çalışmalarda malzemeyizenginleştirmekte, çocuğun dil ve düşünce noktasında gelişimine katkı sağlamaktadır. Buçalışmada 1918 yılında yayın hayatına başlayan, haftada bir yayınlanan ve sekiz sayısıgünümüze ulaşmış olan Küçükler Gazetesi’nin içerisinde yer alan bilmeceler değerlendirmekapsamına alınmıştır. Küçükler Gazetesi’nin mevcut sayıları Erzurum Atatürk ÜniversitesiSeyfettin Özege Kitaplığı’ndan temin edilmiştir. Derginin bütün sayılarının kapağında dikkatçeken bir husus “Bilmecemiz” başlığı altında bilmecelerin sorulmasıdır. Burada KüçüklerGazetesi’nin yayınlandığı dönemdeki diğer çocuk dergilerinden farklı bir uygulamagörülmektedir. Çalışma kapsamında dergi, eski harflerden yeni harflere aktarılmış,incelenmiş ve dergide ehemmiyetle üzerinde durulan bilmeceler tespit edilmiştir. Çalışmanitel bir çalışmadır ve veriler elde edilirken doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır.Çalışmada, Küçükler Gazetesi’ndeki bilmecelerin kelime öğretimi açısından önemi tespitedilmeye çalışılmıştır
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor

THE PLACE OF RIDDLES IN VOCABULARY TEACHING: KÜÇÜKLER GAZETESİ (JOURNAL OF THE CHILDREN) CASE

Öz:
Riddle is defined as a type of question that describes something in a difficult and confusing way and has a clever or funny answer, often asked as a game. Riddles draw attention not only as a means of game and entertainment but also as an effective literary genre in the development of children's basic language skills. This effect of riddles on children also manifests itself in the development of the vocabulary. As a matter of fact, developing the vocabulary in children is important both in learning the subtleties of the mother tongue and in using the language effectively. In this context, the riddles that are oral literary products enriches the material in studies on language education and contributes to the development of the child about language and thought. In this study, the riddles that were published in the journal titled Küçükler Gazetesi (Journal of The Children), which started publication in 1918 and published weekly and only its eight issues reached today, were included in the scope of the research. The existing issues of Küçükler Gazetesi have been obtained from Seyfettin Özege Library at Erzurum Atatürk University. One thing that draws attention on the covers of all the issues of the journal is that there is a riddle asked under the heading of “Our riddle.” This journal is seen to have had a different content than the other children's magazines published in the period of Küçükler Gazetesi. Within the scope of the study, the journal was transferred from old letters to new letters, analyzed and then the riddles overemphasized on the magazine were determined. The study is a qualitative research and the document review method is used when the data are obtained. On the study the importance of riddles in Küçükler Gazetesi was tried to detected in terms of vocabulary teaching .
Anahtar Kelime:

Konular: Folklor
Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • BAŞGÖZ, İlhan - TIETZE, Andreas (1999). Türk Halkının Bilmeceleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
  • ÇELEBIOĞLU, Âmil - ÖKSÜZ, Yusuf Ziya (1995). Türk Bilmeceler Hazînesi. İstanbul: Kitabevi.
  • ELÇİN, Şükrü (1970). Türk Bilmeceleri. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
  • ELÇİN, Şükrü (1986). Halk Edebiyatına Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • GÜLCÜ, Erdinç ve TUNÇ, Samiye (2012). “Osmanlı Basın Hayatında Kadınlar Dünyası Dergisi”. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), s. 155-176.
  • GÜZEL, Abdurrahman - TORUN, Ali (2012). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Akçağ Yayınları.
  • İÇEL, Hatice (2005). Batı Türklerinin Dörtlüklerden Kurulu Bilmeceleri Üzerine Bir Araştırma, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • KARASAR, Niyazi (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • KAYHAN, Gökçe Çiçek (2009). Hakkâri/Yüksekova 75. Yıl Yatılı İlköğretim Bölge Okulu İlköğretim 7. Sınıf Düzeyinde Öğrenim Gören Öğrencilerin Deyim, Atasözü ve Bilmece Dağarcıklarının Belirlenmesi ve Bunların Öğretilmesi. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • OĞUZ, M. Öcal ve diğerleri (2012). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınevi.
  • OKAY, Cüneyd (1999). Eski Harfli Çocuk Dergileri. İstanbul: Kitabevi.
  • OKAY, Cüneyd (2006). “Eski Harfli Çocuk Dergileri”. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, 4 (7), 511-518.
  • ORUÇ, Mehmet (2011). Bilmecelerin Kelime Öğrenimine Etkisi (Hatay İli Dörtyol İlçesi Yeniyurt İlköğretim Okulu Örneği), Kilis: Kilis 7 Aralık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
  • ÖNÜR, Aysun (2012). “Türkçe Öğretiminde Bilmecenin Yeri ve Önemi”. Gazi Üniversitesi Türkçe Araştırmaları Akademik Öğrenci Dergisi, 2 (2), s. 43-53.
  • ÖZTÜRK, Ali (1985). Türk Anonim Edebiyatı. İstanbul: Bayrak Yayımcılık.
  • SENEMOĞLU, Nuray (2010). Gelişim Öğrenme ve Öğretim Kuramdan Uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi.
  • SEVER, Sedat (2003). Çocuk ve Edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • ŞAHENK ERKAN, Senem Seda (2015). “Bilmecelerle Yabancı Dil Eğitimi”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), s. 200-209.
  • ŞAPOLYO, Enver Behnan (1971). Türk Gazetecilik Tarihi ve Her Yönü İle Basın. Ankara: Güven Matbaası.
  • ŞİMŞEK, Hüseyin (2001). “XIX. Yüzyıl Çocuk Dergiciliği ve Eğitsel İşlevleri Üzerine”. Millî Eğitim Dergisi, 151, s. 1-9.
  • TEZEL, Naki (1969). Türk Halk Bilmeceleri. Ankara: Millî Eğitim Basımevi. Türkçe Dersi Öğretim Programı. (2018). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
  • TDK (2005). Büyük Türkçe Sözlük. (Haz. Şükrü Haluk Akalın), Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
  • TÜRKYILMAZ, Dilek (2007). Türk Dünyasında Bilmece. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi.
  • TÜRKYILMAZ, Dilek (2009). “Ortak Sır Kalıplarımız: Türk Dünyası Bilmeceleri Üzerine”. Millî Folklor, (81), s. 40-53.
  • YALÇIN, Alemdar - AYTAŞ, Gıyasettin (2002). Çocuk Edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınevi.
  • YANGİL, Muharrem Kürşad - KERİMOĞLU, Caner (2014). “Bilmecelerin Eğitimdeki Yeri ve Önemi”. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4 (2), s. 341-354.
  • YILAR, Ömer (2010). Halk Bilimi ve Eğitim. Ankara: Pegem Yayınevi.
  • YILDIRIM, Ali - ŞİMŞEK, Hasan (1999). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.
  • YILDIZ, Cemal - diğerleri (2008). Yeni Öğretim Programına Göre Kuramdan Uygulamaya Türkçe Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi.
  • YILDIZ GÜNER, Nevin - ERDEM, Raziye (2018). “Use Of Rewards In Special and General Education: Focus Group Interviews”. Kastamonu University Kastamonu Education Journal, 26 (1), s. 29-37.
APA Karayazı N, KARAKUS N (2018). KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. , 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
Chicago Karayazı Nurgül,KARAKUS NESLIHAN KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. (2018): 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
MLA Karayazı Nurgül,KARAKUS NESLIHAN KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. , 2018, ss.108 - 123. 10.12981/mahder.456007
AMA Karayazı N,KARAKUS N KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. . 2018; 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
Vancouver Karayazı N,KARAKUS N KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. . 2018; 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
IEEE Karayazı N,KARAKUS N "KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ." , ss.108 - 123, 2018. 10.12981/mahder.456007
ISNAD Karayazı, Nurgül - KARAKUS, NESLIHAN. "KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ". (2018), 108-123. https://doi.org/10.12981/mahder.456007
APA Karayazı N, KARAKUS N (2018). KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11(24), 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
Chicago Karayazı Nurgül,KARAKUS NESLIHAN KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 11, no.24 (2018): 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
MLA Karayazı Nurgül,KARAKUS NESLIHAN KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, vol.11, no.24, 2018, ss.108 - 123. 10.12981/mahder.456007
AMA Karayazı N,KARAKUS N KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2018; 11(24): 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
Vancouver Karayazı N,KARAKUS N KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi. 2018; 11(24): 108 - 123. 10.12981/mahder.456007
IEEE Karayazı N,KARAKUS N "KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ." Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 11, ss.108 - 123, 2018. 10.12981/mahder.456007
ISNAD Karayazı, Nurgül - KARAKUS, NESLIHAN. "KELİME ÖĞRETİMİ AÇISINDAN BİLMECELERİN YERİ: KÜÇÜKLER GAZETESİ ÖRNEĞ". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi 11/24 (2018), 108-123. https://doi.org/10.12981/mahder.456007