Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları

ŞANLIİ, Süleyman; Siddiq, Abu B.; Erdem, Çağdaş

Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları

Abu Bakar SIDDIQ, (Mardin Artuklu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Antropoloji Bölümü, Mardin, Türkiye)

Çağdaş ERDEM, (Mardin Artuklu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Antropoloji Bölümü, Mardin, Türkiye)

Süleyman ŞANLIİ (Mardin Artuklu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Antropoloji Bölümü, Mardin, Türkiye)

İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi

18 1

Yıl: 2018 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 805 - 826 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-03-2020

Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları

Öz:

Dünya hayatının başlangıcından bu yana insanlar, insandışı diğer hayvanlar ile farklı iletişimve etkileşim içerisindedir. Antrozooloji bu iletişim ve etkileşimler üzerinde çalışmalaryapmaktadır. Türkiye’nin, Asya, Avrupa ve Afrika üzerinde bir köprü konumunda olması,birçok hayvan türlerine de ev sahipliği yapmasına ve hala yapıyor olmasına imkân sağlamıştır.Özellikle, ilk hayvan evcilleştirmesinin başlamasının yanı sıra evcil hayvan yönetim sisteminindağıtımında, Anadolulular önemli katkılarda bulunmuştur. Anadolu’daki Erken Neolitik ve ilkmedeniyetlere ait yerleşimlerdeki zengin hayvan kalıntıları, bu yorumlara ışık tutmaktadır.Ayrıca Türkiye’de halen dünyanın diğer ülkelerine göre nispeten daha yaygın hayvancılığınolmasının yanında, toplumdaki sosyo-kültürel yapının çok geniş bir parçası olarak hayvanlarrol oynamakta ve şehir kültüründe de çok sayıda ev hayvanlarının olması, bu bölgede güçlüinsan-hayvan ilişkileri varlığına işaret etmektedir. Bu nedenle bu kavramsal çalışma, Türkiyeiçin Antrozoolojik çalışmaların ne kadar gerekli olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Coğrafya

The Scopes of Anthrozoology, the Study of Human-Animal Relationships in Turkey

Öz:

Humans have been having a variety of interactions and relationships with animals since the beginning of life. Anthrozoology focuses its researches on these interactions and relationships. Bridging the continents of Asia, Europe and Africa, Turkey has been home to miscellaneous animal species since the Pleistocene epoch. The Inhabitants of the Anatolian Peninsula particularly had significant contributions in the initial domestication of animals and distribution of the animal herding throughout the Old World. The abundant faunal remnants in the Neolithic and Early Bronze Age settlements in Anatolia also support these arguments. In addition to the fact that Turkey is still one of the countries having more widespread livestock farming in the world, large number of pets kept in the urban life there also indicates the presence of strong relationships between human beings and animals in the region. Therefore, this conceptual paper aims to show how important anthrozoology researches are for Turkey.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Coğrafya

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Abanoz, N. (2008). Çağdaş Toplumlarda Hayvan Hakları ve Refahı. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Adams, G. J. & Johnson, K. G. (1994). Sleep, work, and the effects of shift work in drug detector dogs (Canis familiaris). Applied Animal Behaviour Science, 41, 115-126.
Aksulu, M. (2013). Yeni Toplumsal Hareketler: Türkiye’de Hayvan Hakları Savunuculuğu ve Sosyal Medya. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Alger, J. M. & Alger, S. F. (1997). Beyond Mead: symbolic interaction between humans and Felines. Society & Animals, 5(1), 65-81.
Alger, J. M. & Alger, S. F. (1999). Cat culture, human culture: an ethnographic study of a cat shelter. Society & Animals, 7(3), 199-218.
Alger, J. M. & Alger, S. F. (2003). Drawing the line between humans and animals: an examination of introductory sociology textbooks. International Journal of Sociology and Social Policy, 23, 69-93.
Baird, D. (2012). Pınarbaşı: from Epi-Palaeolithic camp-site to sedentarising village in Central Anatolia. In: Özdoğan, M. et al., (eds.) The Neolithic in Turkey: New excavation & new research (Central Turkey). Istanbul: Archaeology & Art Publications. s.181-218.
Baird, D. (2014). Origins of caprine herding. PNAS, 111(24), 8702-8703.
Bertenshaw, C. & Rowlinson, P. (2009). Exploring stock managers’ perceptions of the human-animal relationship on dairy farms and an association with milk production. Anthrozoos, 22(1), 59-69.
Brochier, J. E. (1993). Çayönü Tepesi: domestication, rythmes and environment of PPNB. Paléorient, 19(2), 39-49.
Bryant, C. D. (1979). The zoological connection: animal-related human behavior. Social Forces, 58, 399-421.
Cebe, R. & Soydan, E. (2012). Batman Yezidileri ve Yezidi sözlü kültürü. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 1(1), 1143-1152.
Crutzen, P. J. & Stoermer, E. F. (2000). The “Anthropocene”. Global Change Newsletter, 41, 17.
Çiblak, Y. (2013). Tarsus kültürünün tanitiminda Şahmeran efsanelerinin önemi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 185-196.
Çiftçi, E. (2017). Yeni assur kralliği’nda iki tekerlekli yük taşitlari. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi (IBAD), 2(2), 210-223.
Clutton-Brock, J. (1994). The unnatural world: Behavioural aspects of humans and animals in the process of domestication. In: Manning, A. &
Serpell, J. A. (eds.) Animals and Human Society: Changing Perspectives. Routledge. s.23-35.
Ducos, P. (1978). “Domestication” defined and methodological approaches to its recognition in faunal assemblages. In: Meadow, R. H. & Zeder, M. A. (eds.) Approaches to Faunal Analysis in the Middle East. Peabody Museum Bulletin 2, Boston: Harvard University Press. s.49-52.
Durgun, P. (2017). Human-animal interactions in Anatolian mortuary practices. Chronika, 7, 11-27.
Ersoy, E. (2009). Cinsiyet kültürü içerisinde kadin ve erkek kimliği (Malatya Örneği). Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 209-230.
Fairclough, N. (1992). Discourse and Social Change. Cambridge: Polity Press.
Friedmann, E., Thomas, S. A., Cook, L. K., Tsai, C. C., & Picot, S. J. (2007). A friendly dog as potential moderator of cardiovascular response to speech in older hypertensives. Anthrozoos, 20(1), 51-63.
Gallup, G. (1970). Chimpanzees: self-recognition. Science, 167(3914), 86-87.
Gray, P. B., Volsche, S. L., Garcia, J. R. & Fisher, H. E. (2015). The roles of pet dogs and cats in human courtship and dating. Anthrozoös, 28(4), 673-683.
Griffin, D. R. & Speck, G. B. (2004). New evidence of animal consciousness. Animal Cognition, 7(1), 5-18.
Gürler, A. M. & Osmanağaoğlu, Ş. (2009). Türkiye’de hayvanlari koruma kanununun tarihsel gelişimi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 15(3), 325-330.
Hill, E. (2013). Archaeology and animal persons: toward a prehistory of human-animal relations. Environment and Society: Advances in Res., 4, 117-136.
Hurn, S. (2012). Humans and Other Animals: Cross-Cultural Perspectives on Human-Animal Interactions. London: Pluto Books. s.65-175.
Irvine, L. (2007). The question of animal selves: implications for sociological knowledge and practice. Qualitative Sociology Review 3: 5-21.
Irvine, L. (2012). Sociology and anthrozoology: symbolic interactionist contributions. Anthrozoös, 25(s1), s123-137.
Knolle, F., Goncalves, R. P. & Morton, A. J. (2017). Sheep recognize familiar and unfamiliar human faces from two-dimensional images. Royal Society Open Science, 4, 171228.
Losch, S., Grupe, G. & Peters, J. (2006). Stable isotopes and dietary adaptations in humans and animals at pre-pottery Neolithic Nevali Çori, Southeast Turkey. American Journal of Physical Anthropology, 131, 181-93.
Mills, D. S. & Marchant-Forde, J. N. (eds.) (2010). ‘Anthrozoology’. In: Mills & Marchant-Forde, (eds.) The Encyclopedia of Applied Animal Behaviour and Welfare. CABI. s. 28-31.
O’Connor, T. P. (1997). Working at relationships: another look at animal domestication. Antiquity, 71, 149-56.
Oğuz, M. Ö. (2006). Türkiye’nin Doğu Karadeniz kıyısında mayıs yedisi bayramı. Millî Folklor, 69, 5-14.
Onar, V. (2005). Estimating the body weight of dogs unearthed from the Van-Yoncatepe necropolis in eastern Anatolia. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29, 495-498.
Onar, V., Alpak, H., Pazvant, G., Armutak, A., Gezer, İ. N. & Kızıltan, Z. (2013). Animal skeletal remains of the Theodosius harbor: general overview. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 37, 81-85.
Özbaşaran, M. (2011). The Neolithic on the plateau. In: Steadmann, S. & McMahon, G. (ed.) The Oxford Handbook of Ancient Anatolia: (10.000-323 BCE). Oxford: Oxford University Press. s.99-124.
Peters, J. & Schmidt, K. (2004). Animals in the symbolic world of Pre-Pottery Neolithic Göbekli Tepe, South-eastern Turkey: a preliminary assessment. Anthropozoologica, 39(1), 179-218.
Regan, T. (1983). The Case for Animal Rights. University of California Press.
Russell, N. (2016). Neolithic human-animal relations. Groniek, 206/207, 21-32.
Russell, N. & Martin, L. (2005). The Çatalhöyük mammal remains. In: Hodder, I. (ed.) Inhabiting Çatalhöyük: Reports from the 1995–1999 Seasons. Cambridge: McDonald Institute for Archaeological Research. s.33-98.
Russell, N. & McGowan, K. J. (2003). Dance of the cranes: Crane symbolism at Çatalhöyük and beyond. Antiquity, 77(297), 445-455.
Sanders, C. R. (1999). Understanding Dogs: Living and Working with Canine Companions. Philadelphia: Temple University Press.
Sanders, C. R. (2000). The impact of guide dogs on the identity of people with visual impairments. Anthrozoös, 13, 131-139.
Sanders, C. R. (2003). Actions speak louder than words: close relationships between humans and nonhuman animals. Symbolic Interaction, 26, 405-426.
Siddiq, A. B. (2016). Anatolian farmers in Europe: migrations and cultural transformation in Early Neolithic period. In: Kahraman, et al. (eds.) Proceeding book of 1st International Symposium on Migration and Culture (Vol. 2). Amasya: Amasya University. s.519-532.
Siddiq, A. B. (2017). Pastoral societies of Mardin province in southeastern Turkey -some anthrozoological aspects. Mukaddime, 8(2), 253-265.
Siddiq, A. B. & Habib, A. (2016). Anthrozoology –an emerging robust multidisciplinary subfield of anthropological science. Green University Review of Social Sciences, 3(1), 45-67.
Siddiq, A. B. & Habib, A. (2017). Antropoloji’de ortaya çıkan çok-disiplinli güçlü bir alt bilim: Antrozooloji. Artuklu İnsan ve Toplum Bilim Dergisi, 2(1), 22-35.
Singer, P. (1975). Animal Liberation: A New Ethics for Our Treatment of Animals. New York: Harper Collins.
Stibbe, A. (2001). Language, power and the social construction of animals. Society & Animals, 9(2), 145-161.
Stiner, M. C., Buitenhuis, H., Duru, G., Kuhn, S. L., Mentzer, S. M., Munro, N. D., Pöllath, N., Quade, J., Tsartsidou, G. & Özbaşaran, M. (2014). A forager–herder trade-off, from broad-spectrum hunting to sheep management at Aşıklı Höyük, Turkey. PNAS, 111(23), 8404-8409.
Yılmaz, O., Ertürk, Y., & Ertugrul, M. (2014). 4.000 years history of camel wrestling from middle Asia to Anatolia in Turks. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1), 37-44.
Yüksek, T., Cengiz, T. & Yüksek, F. (2008). Doğal alanlarda festival etkinliklerinin koruma-kullanma açısından değerlendirilmesi: kafkasör kültür, sanat ve turizm festivali örneği. Ekoloji, 67, 37-45.
Zeder, M. A. (2008). Domestication and early agriculture in the Mediterranean basin: origins, diffusion, and impact. PNAS, 105, 11597-11604.
Zeder, M. A. (2012). Pathways to animal domestication. In: Gept, P. et al., (eds.) Biodiversity in Agriculture: Domestication, Evolution, and Sustainability. Cambridge: Cambridge University Press. s.228-259.

APA	Siddiq A, Erdem Ç, ŞANLIİ S (2018). Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. , 805 - 826.
Chicago	Siddiq Abu B.,Erdem Çağdaş,ŞANLIİ Süleyman Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. (2018): 805 - 826.
MLA	Siddiq Abu B.,Erdem Çağdaş,ŞANLIİ Süleyman Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. , 2018, ss.805 - 826.
AMA	Siddiq A,Erdem Ç,ŞANLIİ S Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. . 2018; 805 - 826.
Vancouver	Siddiq A,Erdem Ç,ŞANLIİ S Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. . 2018; 805 - 826.
IEEE	Siddiq A,Erdem Ç,ŞANLIİ S "Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları." , ss.805 - 826, 2018.
ISNAD	Siddiq, Abu B. vd. "Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları". (2018), 805-826.

APA	Siddiq A, Erdem Ç, ŞANLIİ S (2018). Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7(2), 805 - 826.
Chicago	Siddiq Abu B.,Erdem Çağdaş,ŞANLIİ Süleyman Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 7, no.2 (2018): 805 - 826.
MLA	Siddiq Abu B.,Erdem Çağdaş,ŞANLIİ Süleyman Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, vol.7, no.2, 2018, ss.805 - 826.
AMA	Siddiq A,Erdem Ç,ŞANLIİ S Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2018; 7(2): 805 - 826.
Vancouver	Siddiq A,Erdem Ç,ŞANLIİ S Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi. 2018; 7(2): 805 - 826.
IEEE	Siddiq A,Erdem Ç,ŞANLIİ S "Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları." İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 7, ss.805 - 826, 2018.
ISNAD	Siddiq, Abu B. vd. "Türkiye’de İnsan-Hayvan İlişki Bilimi Antrozooloji’nin Faaliyet Alanları". İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi 7/2 (2018), 805-826.