Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi

Şule AKTAÇ, (Marmara Üniversitesi)
Gül KIZILTAN, (İstanbul Medipol Üniversitesi)
Süleyman AVCI (Marmara Üniversitesi)
Eğitim ve Bilim
40 15
Yıl: 2019 Cilt: 44 Sayı: 199 Sayfa Aralığı: 415 - 431 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15390/EB.2019.7819 İndeks Tarihi: 04-03-2020

Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi

Öz:
Okul öncesi dönemdeki çocukların beslenme durumuna yönelikbeslenme eğitimine, aile katılımının etkinliğini değerlendirmekiçin bir devlet anaokuluna giden 74 çocuğa 10 haftalık bir beslenmeeğitimi programı uygulanmıştır. Çocuklar, aile katılım grubu(AKG), eğitim grubu (EG) ve kontrol grubu (KG) olmak üzere üçgruba ayrılmıştır. Müdahaleler; okul temelli beslenme eğitimi, ailebeslenme eğitimi dokümanları ve aile-çocuk ev etkinlikleri ile aylıkaileler ile toplantılar AKG’de, okul temelli beslenme eğitimi EG'deve KG’da müdahale olmayacak şekilde yapılmıştır. Antropometrikölçümler, 3 günlük besin tüketim kayıtları ve besin gruplarınıntüketimlerinin değerlendirmesi müdahaleden öncesi ve sonrasıtamamlanmıştır. Sonuçlara göre müdahale, AKG'nda daha fazladeğişime neden olmak üzere AKG ve EG'nda, daha düşük obeziteprevalansına (p < 0,05), besinin bulunabilirliği, besini sunma vetüketiminde olumlu değişimlere yol açmıştır. Çalışmadan eldeedilen sonuçlar, okul öncesi beslenme eğitim programına ailekatılımının beslenme eğitiminin etkinliğini artırabildiğinigöstermektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Pediatri Aile Çalışmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anliker, J. A., Laus, M. J., Samonds, K. W. ve Beal, V. A. (1990). Parental messages and the nutrition awareness of preschool children. Journal of Nutrition Education, 22(1), 24-29.
  • Arcan, C., Hannan, P. J., Himes, J. H., Fulkerson, J. A., Rock, B. H., Smyth, M. ve Story, M. (2013). Intervention effects on kindergarten and first-grade teachers' classroom food practices and foodrelated beliefs in American Indian reservation schools. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 113(8), 1076-1083.
  • Campbell, K., Hesketh, K., Silverii, A. ve Abbott, G. (2010). Maternal self-efficacy regarding children's eating and sedentary behaviours in the early years: Associations with children's food intake and sedentary behaviours. International Journal of Pediatric Obesity, 5(6), 501-508.
  • Coblac, L., Bowen, J., Burnett, J., Syrette, J., Dempsey, J., Balle, S. … ve Saunders, I. (2008). Australian national children’s nutrition and physical activity survey: Main findings. Canberra: Australian Bureau of Statistics.
  • Contento, I. R. (2007). Nutrition education: Linking research, theory, and practice (2. bs.). America: Jones & Bartlett Learning.
  • Contento, I., Balch, G. I., Bronner, Y. L., Lytle, L. A., Maloney, S. K., Olson, C. M. ve Swadener, S. S. (1995). The effectiveness of nutrition education and implications for nutrition education policy, programs, and research: A review of research. Journal of Nutrition Education, 27, 279-418.
  • Cook, T. D., Campbell, D. T. ve Shadish, W. (2002). Experimental and quasi-experimental designs for generalized causal inference. Boston: Houghton Mifflin.
  • Cooke, L. (2007). The importance of exposure for healthy eating in childhood: A review. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 20(4), 294-301.
  • Da Silveira, J. A. C, Taddei, J. A., Guerra. P. H. ve Nobre, M. A. (2013). The effect of participation in school-based nutrition education interventions on body mass index: A meta-analysis of randomized controlled community trials. Preventive Medicine, 56(3), 237-243.
  • Dubois, L., Farmer, A., Girard, M., Burnier, D. ve Porcherie, M. (2011). Demographic and socioeconomic factors related to food intake and adherence to nutritional recommendations in a cohort of pre-school children. Public Health Nutrition, 14(6), 1096-1104.
  • Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G. ve Buchner, A. (2007). G* power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioural, and biomedical sciences. Behaviour Research Methods, 39(2), 175- 191.
  • Fiese, B. H., Hammons, A. ve Grigsby-Toussaint, D. (2012). Family mealtimes: A contextual approach to understanding childhood obesity. Economics & Human Biology, 10(4), 365-374.
  • Fisher, J. O., Mennella, J. A., Hughes, S. O., Liu, Y., Mendoza, P. M. ve Patrick, H. (2012). Offering “dip” promotes intake of a moderately-liked raw vegetable among preschoolers with genetic sensitivity to bitterness. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 112(2), 235-245.
  • Hammons, A. J. ve Fiese, B. H. (2011). Is frequency of shared family meals related to the nutritional health of children and adolescents? Pediatrics, 127(6), 1565-1574.
  • Hendrie, G., Sohonpal, G., Lange, K., ve Golley, R. (2013). Change in the family food environment is associated with positive dietary change in children. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 10(1), 4.
  • Institute of Medicine. (2006). Dietary reference intakes: The essential guide to nutrient requirements. Washington, DC: The National Academies Press. doi:10.17226/11537
  • Jansen, E., Mulkens, S. ve Jansen, A. (2010). How to promote fruit consumption in children. Visual appeal versus restriction. Appetite, 54(3), 599-602.
  • Knepple, S., Tidwell, D., Briley, C., Hunt, B., Lee, M. ve Ragsdale, K. (2012). The snack pack project: A preschool food and nutrition education program. Journal of Nutrition Education and Behavior, 44(4), 73-74.
  • Kobak, C. ve Pek, H. (2015). Comparison of mother and child health and nutrition habits of the nursery school kids in preschool period (aged 3-6). H. U. Journal of Education, 30(2), 42-55.
  • Kong, A., Jones, B. L., Fiese, B. H., Schiffer, L. A., Odoms-Young, A., Kim, Y. … ve Fitzgibbon, M. L. (2013). Parent-child mealtime interactions in racially/ethnically diverse families with preschool-age children. Eating Behaviors, 14(4), 451-455.
  • Kranz, S., Smiciklas-Wright, H. ve Francis, L. A. (2006). Diet quality, added sugar, and dietary fibre intakes in American preschoolers. Pediatric Dentistry, 28(2), 164-171.
  • Lin, Y., Bolca, S., Vandevijvere, S., Keyzer, W. D., Oyen, H. V., Camp, J. V. … ve Huybrechts, I. (2011). Dietary sources of fiber intake and its association with socio-economic factors among Flemish preschool children. International Journal of Molecular Sciences, 12(3), 1836-1853.
  • Ling, J., Robbins, L. B. ve Wen, F. (2016). Interventions to prevent and manage overweight or obesity in preschool children: A systematic review. International Journal of Nursing Studies, 53, 270-289.
  • McLeod, E. R., Campbell, K. J. ve Hesketh, K. D. (2011). Nutrition knowledge: A mediator between socioeconomic position and diet quality in Australian first-time mothers. Journal of the American Dietetic Association, 111(5), 696-704.
  • Morrison, G. R., Ross, S. M., Kemp, J. E. ve Kalman, H. (2010). Designing effective instruction. John Wiley & Sons.
  • Nicklas, T. A. ve Hayes, D. (2008). Position of the American Dietetic Association: Nutrition guidance for healthy children ages 2 to 11 years. Journal of the American Dietetic Association, 108(6), 1038-1044.
  • O'Connell, M. L., Henderson, K. E., Luedicke, J. ve Schwartz, M. B. (2012). Repeated exposure in a natural setting: A preschool intervention to increase vegetable consumption. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 112(2), 230-234.
  • Pekcan, A. G., Şanlıer, N. ve Baş, M. (Ed.). (2016). Türkiye beslenme rehberi (TÜBER) 2015. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı. https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/10915,tuber-turkiye-beslenmerehberipdf.pdf adresinden erişildi.
  • Schindler, J. M., Corbett, D. ve Forestell, C. A. (2013). Assessing the effect of food exposure on children's identification and acceptance of fruit and vegetables. Eating Behaviours, 14(1), 53-56.
  • Sharma, S., Chuang, R. J. ve Hedberg, A. M. (2011). Pilot-testing CATCH early childhood: A preschoolbased healthy nutrition and physical activity program. American Journal of Health Education, 42(1), 12-23.
  • Stage, V. C., Wilkerson, K., Hegde, A., Lisson, S., Babatunde, O. T. ve Goodell, L. S. (2018). Head start administrator and teacher perceptions of parental influence on preschool children’s nutrition education. Journal of Early Childhood Research, 16(2), 160-175.
  • Şanlıer, N. (Ed.). (2013). Okul öncesi ve okul çağı çocuklara yönelik beslenme önerileri ve menu programları. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. http://beslenme.gov.tr/content/files/basin_materyal/okul_oncesi_ve_okul_cagi_cocuklara_yonelik _beslenme_onerileri_ve_menu_programlar_.pdf adresinden erişildi.
  • Tatlow-Golden, M., Hennessy, E., Dean, M. ve Hollywood, L. (2013). Big, strong and healthy’. Young children’s identification of food and drink that contribute to healthy growth. Appetite, 71, 163-170.
  • Vereecken, C. ve Maes L. (2010). Young children’s dietary habits and associations with the mothers’ nutritional knowledge and attitudes. Appetite, 54(1), 44-51.
  • Whiteley, C. ve Matwiejczyk. L. (2015). Preschool program ımproves young children's food literacy and attitudes to vegetables. Journal of Nutrition Education and Behaviour, 47(4), 397-398.
  • Williams, P. A., Cates, S. C., Blitstein, J. L., Hersey, J., Gabor, V., Ball, M. … ve Singh, A. (2014). Nutritioneducation program improves preschoolers' at-home diet: A group randomized trial. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 114(7), 1001-1008.
  • Witt, K. E. ve Dunn, C. (2012). Increasing fruit and vegetable consumption among preschoolers: Evaluation of color me healthy. Journal of Nutrition Education and Behaviour, 44(2), 107-113.
  • Wolfenden, L., Wyse, R. J., Britton, B. I., Campbell, K. J., Hodder, R. K., Stacey, F. G. … ve James, E. L. (2012). Interventions for increasing fruit and vegetable consumption in children aged 5 years and under. Cochrane Database of Systematic Reviews, 14, 11.
  • World Health Organization. (2010). The WHO Anthro Software (Sürüm 3.2.2) [Bilgisayar programı]. Geneva: WHO. https://www.who.int/childgrowth/software/en/ adresinden erişildi.
  • Wyse, R., Campbell, E., Nathan, N. ve Wolfenden, L. (2011). Associations between characteristics of the home food environment and fruit and vegetable intake in preschool children: A cross-sectional study. BMC Public Health, 11(1), 938.
  • Yabancı, N., Kısaç, İ. ve Karakuş, S. Ş. (2014). The effects of mother's nutritional knowledge on attitudes and behaviours of children about nutrition. Procedia-Social and Behavioural Sciences, 116, 4477-4481.
  • Zarnowiecki, D., Dollman, J. ve Sinn, N. (2011). A tool for assessing healthy food knowledge in 5-6 yearold Australian children. Public Health Nutrition, 14(7), 1177-1183.
APA AKTAÇ Ş, Kızıltan G, avcı S (2019). Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. , 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
Chicago AKTAÇ Şule,Kızıltan Gül,avcı Süleyman Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. (2019): 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
MLA AKTAÇ Şule,Kızıltan Gül,avcı Süleyman Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. , 2019, ss.415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
AMA AKTAÇ Ş,Kızıltan G,avcı S Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. . 2019; 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
Vancouver AKTAÇ Ş,Kızıltan G,avcı S Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. . 2019; 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
IEEE AKTAÇ Ş,Kızıltan G,avcı S "Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi." , ss.415 - 431, 2019. 10.15390/EB.2019.7819
ISNAD AKTAÇ, Şule vd. "Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi". (2019), 415-431. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7819
APA AKTAÇ Ş, Kızıltan G, avcı S (2019). Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, 44(199), 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
Chicago AKTAÇ Şule,Kızıltan Gül,avcı Süleyman Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. Eğitim ve Bilim 44, no.199 (2019): 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
MLA AKTAÇ Şule,Kızıltan Gül,avcı Süleyman Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. Eğitim ve Bilim, vol.44, no.199, 2019, ss.415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
AMA AKTAÇ Ş,Kızıltan G,avcı S Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(199): 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
Vancouver AKTAÇ Ş,Kızıltan G,avcı S Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi. Eğitim ve Bilim. 2019; 44(199): 415 - 431. 10.15390/EB.2019.7819
IEEE AKTAÇ Ş,Kızıltan G,avcı S "Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi." Eğitim ve Bilim, 44, ss.415 - 431, 2019. 10.15390/EB.2019.7819
ISNAD AKTAÇ, Şule vd. "Beslenme Eğitimi Müdahalesine Aile Katılımının Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Beslenme Durumlarına Etkisi". Eğitim ve Bilim 44/199 (2019), 415-431. https://doi.org/10.15390/EB.2019.7819
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 10:45

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları