Yıl: 2018 Cilt: 0 Sayı: 18. EYİ Özel Sayısı Sayfa Aralığı: 147 - 158 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18092/ulikidince.353991 İndeks Tarihi: 09-03-2020

TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Öz:
İktisadi karar birimlerini etkilemesi bakımından enflasyonu ortaya çıkaran ekonomik faktörlerin ve etkilerininbelirlenmesi oldukça önemlidir. Ülkemizde son dönemlerde ortalama gıda ve tarım ürünleri fiyatlarının genelenflasyon üzerinde artması, enflasyonu yukarı yönde hareket ettiren başlıca etmenler arasında görülmektedir.Enflasyon sepetinin ağırlık olarak yaklaşık beşte birini gıda grubunun oluşturması gıda fiyat hareketleriniönemli kılmaktadır. Buradan yola çıkarak çalışmada tarım ürünleri ve gıda fiyat artışlarının enflasyonüzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada 2003:01-2017:04 dönemini kapsayan enflasyon ve gıdaürünleri tüketici fiyat endeksi, döviz kuru, petrol fiyatları ve tarım ürünleri üretici fiyat endeksi verilerindenyararlanılmıştır. Değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkinin belirlenmesinde Pesaran, Shin ve Smith (2001)’insınır testi yaklaşımı uygulanmıştır. Tahmin edilen ARDL modeli sonuçlarına göre değişkenler arasında uzundönemli ilişkinin mevcut olduğu ve gıda fiyatlarındaki %1’lik artışın tüketici fiyat endeksini %0.79 oranındaarttırdığı görülmüştür. Enflasyonla mücadelede gıda fiyat artışlarını önlemek ve bu yönde politikalargeliştirmek ülkemizde uzun süreli kalıcı fiyat istikrarının sağlanmasında büyük önem taşımaktadır.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Gıda Bilimi ve Teknolojisi İktisat

INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN AGRICULTURAL PRODUCTSFOOD PRICE INCREASES AND INFLATION

Öz:
It is very important to determine the economic factors and their effects that cause inflation since these factors have influence on economic decision units. The increase in average food and agricultural products prices over the past few years in our country is considered to be one of the main factors driving inflation upwards. One fifth of the inflation basket of goods is composed of foodstuffs. Therefore, food price movements are of prime importance. In this study, the effects of agricultural products and food price increases on inflation have been determined. The study utilized inflation and food product consumer price index, exchange rate, oil prices and agricultural product price index data for the period of 2003:01-2017: 04. Pesaran, Shin and Smith (2001) bounds test approach was applied in determining the long-term relationship between variables. According to the predicted ARDL model results, there is a long-run relationship between the variables and 1% increase in food prices has increased the consumer price index by 0.79%. Preventing food price increases in the fight against inflation and developing policies in this direction is of great importance in ensuring long lasting price stability in our country.
Anahtar Kelime:

Konular: İşletme Gıda Bilimi ve Teknolojisi İktisat
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Abdioğlu, Z. ve Yamak, R. (2016). Türk İmalat Sanayinde Sektörler Bazında Verimlilik Çıktı İlişkisi: Verdoorn Yasası, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2(2), 81-91.
  • Alston, J.M., Smith, V.H., A, Acquaye ve A., Hosseini, (1999). Least-cost Cheap Food Policies: Some Implications of International Food Aid. Agriculturel Economics, 20, 191-201.
  • Başaran, H., (2017). Tarım Ürünleri Gıda Fiyat Değişimleri ve Enflasyon Etkisi, https://www.gidahatti.com/tarim-urunleri-gida-fiyat-degisimleri-ve-enflasyon-etkisi-77036/ Erişim Tarihi: 25.09.2017
  • Başkaya Y.S., Gürgür, T. ve Öğünç, F. (2008). Küresel Isınma, Küreselleşme ve Gıda Krizi Türkiye’de İşlenmiş Gıda Fiyatları Üzerine Ampirik Bir Çalışma. Central Bank Review, 2, 1-32.
  • Çıplak, U. ve Yücel, M.E., (2004). İthalatta Koruma Önlemleri ile Tarım Ve Gıda Fiyatları, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Araştırma Genel Müdürlüğü Çalışma Tebliği No:04/01, Ankara.
  • Del Ninno, C. ve Doros, P.A. (2001). Averting a Food Crisis:Private İmports and Public Targeted Distrubtion in Bangladesh After the 1998 Flood. Agricultural Economics, 25, 337-46.
  • Domaç, İ. ve . Yücel, E.M. (2003). What Tirggers Inflation in Emerging Economies?, TCMB Çalışma Tebliği, 67.
  • Erdal, G., Esengün ,K. Ve Erdal, H. (2008). Türkiye’de Tarım ve Gıda Ürünleri Fiyatlarındaki Belirsizliğin Enflasyon Üzerindeki Etkileri. KMU İİBF Dergisi, 10(15).
  • IMF, 2008. World Economic.
  • Jayne, T.S. ve Jones, S. (1997). Food Marketing and Pricing Policy in Eastern and Southern Africa: A Survey, World Development 25, 9, 1505-27.
  • Kıymaz, T ve Saçlı, Y. (2008). Tarım ve Gıda Ürünleri Fiyatlarında Yaşanan Sorunlar ve Öneriler. Devlet Planma Teşkilatı Müsteşarlığı (DPT) İktisadi Faktörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü Tarım Dairesi, 2767, Ankara.
  • Lamb, R.L. (2000). Food Crops, Export and Short Run Policy Response of Agriculture in Africa. Agriculturel Economics, 22, 271-98.
  • Mitchell, D. (2008). A Note on Rising Food Prices, The World Bank Developmnet Prospects Group Policy Research Working Paper, 4668.
  • Mohanty, M.S. ve Klau, M. (2001). What Determines Inflation in Emerging Market Countries?, BIS Papers, Modellin Aspects of Inflation Orocess and Monetary Transmission Mechanism in Emerging Market Countries, 8.
  • Pesaran, H. ve Shin, Y. (1997). An Autoregressive Distributed Lag Modelling Approach to Cointegration Analysis, in Strom, S. (Eds), Paper Presented at Econometrics and Economics Theory in the 20th Century: The Ragnar Frisch Centennial Symposium, Cambridge University Press, Cambridge.
  • Pesaran, M., Shin, H. Y. ve Smith, R. J. (2001), Bounds Testing Approaches to Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Economietrics, 16(3), 289-326.
  • TCMB, (2016) Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS).
  • Timmer, C.P. (2000). The Macro Dimensions of Food Security Economic Growth, Equitable Distrubution and Food Price Stability. Food Policy, 25, 283-95.
  • TUİK(2013), İstatistiki Göstergeler 1923-2013, https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=84&locale=tr Erişim Tarihi: 01.09.2017.
  • Ziwot, E., ve Andrews, D. WK. (1992). Further Evidence on The great Crash, The Oil Price Shock, and The Unit Root Hypothesis, Journal of Business and Economic Statistic, 10, 251-270.
APA ESTURK O, MERT N (2018). TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
Chicago ESTURK OZLEM,MERT NILCAN TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. (2018): 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
MLA ESTURK OZLEM,MERT NILCAN TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. , 2018, ss.147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
AMA ESTURK O,MERT N TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2018; 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
Vancouver ESTURK O,MERT N TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. . 2018; 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
IEEE ESTURK O,MERT N "TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." , ss.147 - 158, 2018. 10.18092/ulikidince.353991
ISNAD ESTURK, OZLEM - MERT, NILCAN. "TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". (2018), 147-158. https://doi.org/10.18092/ulikidince.353991
APA ESTURK O, MERT N (2018). TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(18. EYİ Özel Sayısı), 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
Chicago ESTURK OZLEM,MERT NILCAN TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.18. EYİ Özel Sayısı (2018): 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
MLA ESTURK OZLEM,MERT NILCAN TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.18. EYİ Özel Sayısı, 2018, ss.147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
AMA ESTURK O,MERT N TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2018; 0(18. EYİ Özel Sayısı): 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
Vancouver ESTURK O,MERT N TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2018; 0(18. EYİ Özel Sayısı): 147 - 158. 10.18092/ulikidince.353991
IEEE ESTURK O,MERT N "TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.147 - 158, 2018. 10.18092/ulikidince.353991
ISNAD ESTURK, OZLEM - MERT, NILCAN. "TARIM ÜRÜNLERİ-GIDA FİYAT ARTIŞLARI VE ENFLASYON ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 18. EYİ Özel Sayısı (2018), 147-158. https://doi.org/10.18092/ulikidince.353991