Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi

TOLAY, İnci; Erdem, Halil; DUMUŞ, Ebru; ALKAN TORUN, Ayfer

Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi

Ayfer ALKAN TORUN, (Çukurova Üniversitesi)

Ebru DUMUŞ, (Çukurova Üniversitesi)

Halil ERDEM, (Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi)

İnci TOLAY (Akdeniz Üniversitesi)

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi

22 8

Yıl: 2018 Cilt: 6 Sayı: 12 Sayfa Aralığı: 1781 - 1788 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-03-2020

Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi

Öz:

Tuzluluk, bitki yetiştiriciliğini kısıtlayan, dünyada ve Türkiye’de özellikle kurak ve yarıkurak bölgelerde görülen, bitkisel verimi sınırlandıran ve geniş alanların tarım dışıkalmasına neden olan ciddi bir tarımsal problemdir. Dünyanın farklı bölgelerinde bitkiyetiştiriciliğinde ortaya çıkan bor (B) noksanlığı ülkemizde de önemli bir beslenmeproblemidir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda, B noksanlığı altında tuz stresinin yolaçtığı zararın arttığı bildirilmiştir. Türkiye'nin en önemli yemeklik yağ bitkilerinden biriolan ayçiçeğinin B noksanlığına en duyarlı bitkilerden biri olduğu bilinmektedir. Buçalışmada ayçiçeğinde tuz zararının etkisinin azaltılması üzerine B uygulamasınınetkisinin belirlenmesi amacıyla su kültüründe tuzlu ve tuzsuz koşullarda artan oranlardaB uygulaması altında iki ayçiçeği genotipi denenmiştir. Denemede bitkilerin kök ve yeşilaksam kuru madde verimi, B konsantrasyonu ve K/Na ve Ca/Na oranları belirlenmiştir.Denemeden elde edilen sonuçlara göre, kontrol uygulamasına göre tuz ilavesinin yeşilaksam kuru madde verimini azalttığı, buna karşılık B uygulamalarının ise kontroluygulamasına göre kuru madde verimini görülmüştür. Bitkinin tuz zararını gidermedeB’un belirgin bir rolünün olmadığı ve tuzlu koşullarda bitkinin B alım düzeyinin arttığıbelirlenmiştir. Bu sonuçlara ilave olarak B noksanlığına ve tuz toksisitesine karşıdayanıklılıkta ayçiçeği genotipleri arasında farklılıkların olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Determination of the Effect of Boron Applications on Salt Damage in Sunflower

Öz:

Salinity is a serious agricultural problem restricting the cultivation of plants in the world and in Turkey, especially seen in arid and semi-arid regions, which limits crop yields and causing large areas remain non-agriculture. Boron (B) deficiency which arises in crop production in different parts of the world has also been shown to be an important nutritional problem in our country. It has been reported in studies carried out in recent years that damage caused by salt stress increased under B deficiency. Sunflower which is one of the Turkey's most important edible oil crops is known to be one of the most sensitive plants to B deficiency. In this study, two sunflower genotypes were tested in order to determine the effect of application B on reducing the effect of salt damage on sunflower under B application in saline and salt-free conditions in hydroponic culture. Dry matter yield of root and shoot of the plants, B concentration and K/Na and Ca/Na ratios were determined in the experiment. According to the results obtained from the experiment, it was seen that the salt addition decreased the dry matter yield of the control, whereas the B applications increased the yield compared to the control application. It has been understood that there is no significant role of B in alleviating of the salt damage and determined that B uptake level of the plant is increased in saline conditions. In addition to these results, differences in sunflower genotypes were observed in resistance to B deficiency and salt toxicity.

Anahtar Kelime:

Konular: Biyoloji Çevre Bilimleri Ekoloji Ziraat Mühendisliği Ziraat, Toprak Bilimi

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Asad A, Blamey FPC, Edwards DG. 2002. Dry matter production and boron concentrations of vegetative and reproductive tissues of canola and sunflower plants grown in nutrient solution. Plant Soil, 243: 243-252.
Ashraf M. 1994. Breeding for Salinity Tolerance in Plants. Critical Reviews in Plant Sciences, 13(1): 17-42.
Blamey FPC, Zollinger RK, Scneiter AA. 1997. Sunflower production and culture. In: Scneiter AA. Sunflower science and technology. Madison: American Society of Agronomy. pp: 595-670.
Brown PH, Bellaloui N, Wimmer MA, Bassil ES, Ruiz J, Hu H, Pfeffer H, Dannel F, Römheld V. 2002. Boron in plant biology. Plant Biol. 4: 205-223.
Brown PH, Shelp BJ. 1997. Boron mobility in plants. Plant and Soil 193: 85–101.
Ceylan SY, Yazıcı A, Tutus T, Cakmak I. 2016. Borun Kök Büyümesi ve Besin Elementi Alımı Üzerine Etkileri. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture. Ankara, 16-18 November.
Çakmak I. 2016. Önsöz. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture. Ankara, 16-18 November. p: IV.
Çakmak I, Kurz H, Marschner H. 1995. Short-term effects of boron, germanium and high light intensity of membrane permeability in boron deficient leaves of sunflower. Physiologia Plantarum, 95: 11–18
Cakmak I, Romheld V. 1997. Boron Deficiency-Induced Impairments of Cellular Functions in Plants. Plant Soil. 193:71-83
Çakmak I, Özturk L. 2002. Photooxidative damage and antioxidative defense systems ın boron-deficient sunflower leaves. (in press).
Dajic Z. 2006. Salt Stress, Physiology and Molecular Biology of Stress Tolerance in Plants, Dordrecht, The Netherlands, p: 345. ISBN-13 978-1-4020-4224-9.
Dugger WM. 1983. B in plant metabolism. In: Lauchli A, Bieleski RL. Encylopedia of Plant Physiology. Berlin: Springer-Verlag. pp: 626-50.
Francois LE. 1994. Yield and quality response of salt stressed Garlic. Hortscience 29(11): 1314-1317.
Durak A, Karan GU. 2017. The effects of boron fertilizatıon to yield properties in sugar beet (Beta vulgaris L.). Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 5(7): 745-749.
Goldbach HE, Wimmer MA. 2007. Boron in plants and animals: is there a role beyond cell wall structure? Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 170(1): 39–48.
Görmüş O, Barutçular C. 2016. Boron Nutrition Studies with Cotton and Sunflower in Southern Turkey. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 47(7): 915–929.
Gupta UC. 1993. Deficiency, sufficiency, and toxicity levels of boron in crops. In: Gupta UC (eds). Boron and Its Role in Crop Production. Boca Raton, FL, USA: CRC Press. pp: 137-145
Güneş A, Çakmak I, Gezgin S, Kalınbacak K, Özcan H. 2016. BOREN-Tarım Bor Araştırma ve Uygulama Programı. Proceedings of International Symposium on Boron in Agriculture, 16-18 November. Hilal M, Zenoff AM, Ponessa G, Moreno H, Massa ED. 1998.
Saline stress alters the temporal patterns of xylem differentiation and alternative oxidative expression in developing soybean roots. Plant Physiol. 117: 695-701.
Huang B. 2006. Cellular Membranes in Stress Sensing and Regulation of Plant Adaptation to Abiotic Stresses, Plant- Environment Interactions. CRC/Taylor and Francis. pp: 416.
Kaçar B, İnal A. 2008. Bitki Analizleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. 892s.
Kaya Y. 2013. Ayçiçeği: Türkiye’nin en önemli yağ bitkisi. Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 2(7): 20-23.
Levitt J. 1980. Responses of Plants to Environmental Stresses. Vol. II, 2 nd ed. New York: Academic Press. pp: 607.
Lewis DH. 1980. Boron, lignification and the origin of vascular plants – a unified hypothesis. New Phytologist. 84: 209-29.
Marschner P. 2011. Marschner's Mineral Nutrition of Higher Plants, 3 rd Ed. Amsterdam, Netherlands: Elsevier/Academic Press. pp: 684.
Munns R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant, Cell and Environment, 25: 239–250.
Munns R, James R, Lauchli A. 2006. Approaches to increasing the salt tolerance of wheat and other cereals. Journal of Experimental Botany, 57: 1025–1043.
Niu X, Bressan RA, Hasegawa PM, Pardo JM. 1995. Ion Homeostasis in NaCl Stress Environments. Plant Physiology, 109: 735-742.
Parida AK, Das AB. 2005. Salt Tolerance and Salinity Effects on Plants: a Review, Ecotoxicology and Environmental Safety, 60: 324-349.
Pitman MG, Lauchli A. 2002. Global Impact of Salinity and Agricultural Ecosystem. In: Salinity. Environment- Plants- Molecules. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers. pp: 3-20.
Shorrocks VM. 1997. The occurrence and correction of boron deficiency. Plant and Soil, 193: 121–148.
Sillanpaa M, 1990. Micronutrient assessment at country level: An international study. Soils Bulletin No. 63, Rome: FAO. pp: 208.
Souza ECA, Rosolem CA, Coutinho ELM. 1997. Sunflower response to boron as affected by liming. Boron in Soils and Plants, 00:23-27.
Tester M, Davenport R. 2003. Na + tolerance and Na + transport in higher plants. Annals of Botany, 9: 503–527.
Turhan A, Kuscu H, Ozmen N, Demir AS. 2014. Farklı tuzluluk düzeylerinin sarımsakta (Allium sativum L.) verim ve bazı kalite özelliklerine etkisi. Journal of Agricultural Sciences, 20: 280-287
Tuteja N. 2007. Mechanisms of High Salinity Tolerance in Plants. Methods in Enzymology, 428: 419-438.
Woods SA. 1996. Salinity Tolerance of Ornamental Trees and Shrubs. Food and Rual Development and Agriculture and Agrifood. Canada.
Wu J, Seliskar DM, Gallagher JL. 1998. Stress Tolerance in the Marsh Plant Spartina patents: Impact of NaCl on Growth and Plasma Membran Lipid Composition, Physiologia Plantarum, 102: 307-317.
Yokoi S, Bressan RA, Hasegawa PM. 2002. Salt Stress Tolerance of Plants. JIRCAS Working Report. pp: 25-33.
Zahra S, Amin B, Mehdi Y. 2010. The salicylic acid effect on the tomato (Lycopersicum esculentum Mill.) germination, growth and photosynthetic pigment under salinity stress (NaCl). Journal of Stress Physiology and Biochemistry, 6(3): 4-16

APA	ALKAN TORUN A, DUMUŞ E, Erdem H, TOLAY İ (2018). Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. , 1781 - 1788.
Chicago	ALKAN TORUN Ayfer,DUMUŞ Ebru,Erdem Halil,TOLAY İnci Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. (2018): 1781 - 1788.
MLA	ALKAN TORUN Ayfer,DUMUŞ Ebru,Erdem Halil,TOLAY İnci Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. , 2018, ss.1781 - 1788.
AMA	ALKAN TORUN A,DUMUŞ E,Erdem H,TOLAY İ Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. . 2018; 1781 - 1788.
Vancouver	ALKAN TORUN A,DUMUŞ E,Erdem H,TOLAY İ Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. . 2018; 1781 - 1788.
IEEE	ALKAN TORUN A,DUMUŞ E,Erdem H,TOLAY İ "Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi." , ss.1781 - 1788, 2018.
ISNAD	ALKAN TORUN, Ayfer vd. "Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi". (2018), 1781-1788.

APA	ALKAN TORUN A, DUMUŞ E, Erdem H, TOLAY İ (2018). Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 6(12), 1781 - 1788.
Chicago	ALKAN TORUN Ayfer,DUMUŞ Ebru,Erdem Halil,TOLAY İnci Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 6, no.12 (2018): 1781 - 1788.
MLA	ALKAN TORUN Ayfer,DUMUŞ Ebru,Erdem Halil,TOLAY İnci Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, vol.6, no.12, 2018, ss.1781 - 1788.
AMA	ALKAN TORUN A,DUMUŞ E,Erdem H,TOLAY İ Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2018; 6(12): 1781 - 1788.
Vancouver	ALKAN TORUN A,DUMUŞ E,Erdem H,TOLAY İ Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi. Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi. 2018; 6(12): 1781 - 1788.
IEEE	ALKAN TORUN A,DUMUŞ E,Erdem H,TOLAY İ "Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi." Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi, 6, ss.1781 - 1788, 2018.
ISNAD	ALKAN TORUN, Ayfer vd. "Ayçiçeğinde Tuz Zararı Üzerine Bor Uygulamalarının Etkisinin Belirlenmesi". Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji dergisi 6/12 (2018), 1781-1788.