KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI

Demir, Elif Kübra; Gelbal, Selahattin; Çüm, Sait; KISLA, TARIK

KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI

Sait ÇÜM, (Milli Eğitim Bakanlığı)

Elif Kübra DEMİR, (Ege Üniversitesi)

Selahattin GELBAL, (Hacettepe Üniversitesi)

Tarık KIŞLA (Ege Üniversitesi)

Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

23 1

Yıl: 2018 Cilt: 1 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 230 - 249 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-03-2020

KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI

Öz:

Bu araştırmada, farklı oranlarda (%15 ve %25)ve yapılarda (TROK ve ROK) oluşturulan kayıpveriler yerine farklı yöntemlerle yaklaşık değeratanması sonucu elde edilen veri setlerinin tam verisetleriyle karşılaştırılarak incelenmesi amaçlanmıştır.Bu araştırma, PISA’ya (2012) Türkiye’den katılan 15yaş grubundaki 4848 öğrenci arasından matematiközyeterliği anketine katılan ve eksiksiz bir şekildeyanıtlayan 3129 öğrencinin puanlarından oluşan veriseti üzerinde yürütülmüştür. Söz konusu veri setiiçerisinden farklı yapılar oluşturulacak şekilde farklıoranlarda veri silinerek eksik veri setlerioluşturulmuştur. Bu eksik veri setleri BM, BVA, ESE,MUA, MZMC ve RA olmak üzere altı farklı gelişmişdeğer atama yöntemiyle tamamlanmıştır. Söz konusuyöntemlerle yapılan yaklaşık değer atamaları sonucuelde edilen ölçek puanları ile tam veri ölçek puanlarıarasındaki korelasyon değerlerinin yüksek olduğugörülmüştür. Benzer şekilde farklı yöntemlerletamamlanmış veri setlerinden elde edilen ölçekpuanları arasındaki korelasyon değerleri de yüksekbulunmuştur. Tam veri seti ile tamamlanmış verisetlerinden hesaplanan ölçek puanları arası farklarınmutlak değer toplamları ve ortalamaları göz önündebulundurulduğunda belirlenen koşullar altında en iyiçalışan yaklaşık değer atama yöntemlerinin MZMC veBM olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelime:

Konular: Bilgisayar Bilimleri, Yazılım Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri

A COMPARISON OF ADVANCED METHODS USED FOR MISSING DATA IMPUTATION UNDER DIFFERENT CONDITIONS

Öz:

In this study, it is aimed to comparatively research of data sets obtained imputation for missing values that is formed by different ratios (%15 and %25) and in different structures (MCAR and MAR) with different methods. This study has been conducted on data set formed by points of 3129 students who participated in mathematics selfefficacy survey and answered it completely among 4848 students -age group of 15- who participated in PISA 2012 from Turkey. Missing data sets have been constituted by deleting data in different ratios to be constitute different structures in the data set. These data sets have been completed by six different nearby value imputation including EM, BIM, PSM, MCMC, MDIM, and RIM. Obtained data sets have been compared with full data sets by scale points of students. In the scope of the research, correlation between obtained scale points and scale points of real data has been seen quite high. Similarly, when scale points is considered, correlation of missing data imputation methods with each other have also been found quite high. Considering the difference between the totals and avarages of student scores calculated from the full data set and imputed data sets EM and MCMC is founded that the best missing data imputation methods under all conditions.

Anahtar Kelime:

Konular: Bilgisayar Bilimleri, Yazılım Mühendisliği Bilgisayar Bilimleri, Bilgi Sistemleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaş, U. ve Tavşancıl, E. (2015). Farklı örneklem büyüklüklerinde ve kayıp veri örüntülerinde ölçeklerin psikometrik özelliklerinin kayıp veri baş etme teknikleri ile incelenmesi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 6(1), 38-57.
Aljuaid, T. ve Sasi, S. (2016). Proper imputation techniques for missing values in data sets. 2016 International Conference on Data Science and Engineering (ICDSE), Cochin, 23- 25 Ağustos 2016, s. 1-5.
Allison, P.D. (2001).Missing Data. CA: Sage University Paper.
Allison. P. D. (2003). Missing data techniques for structural equation modeling. Journal of Abnormal Psychology. 4(1), 545-557.
Alpar. R. (2011). Çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
Altaş, D. ve Kaspar, E.Ç. (2012). Propensity skor ve hot-deck veri atama yöntemlerinin karşılaştırılması. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 1(1), 26-41.
Byrne, B. (2000). Structural equation modelingwith AMOS: Basic concepts, applications, andprogramming. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
Cool. A. L. (2000). A review of methods for dealing with missing data (rapor). Annual Meeting of the Southwest Educational Resarch Association. Dallas.
Çokluk, Ö. ve Kayrı, M. (2011). Kayıp değerlere yaklaşık değer atama yöntemlerinin ölçme araçlarının geçerlik ve güvenirliği üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(1), 289-309.
Çüm, S. ve Gelbal, S. (2015). Kayıp veriler yerine yaklaşık değer atamada kullanılan farklı yöntemlerin model veri uyumu üzerine etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 87-111.
Demir, E. (2013). Kayıp verilerin varlığında çoktan seçmeli testlerde madde ve test parametrelerinin kestirilmesi: SBS örneği. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 47-68.
Enders, C. K. (2004). The impact of missing data on sample reliability estimates: implications for reliability reporting practices. Educational and Psychological Measurement, 64(3), 419-436.
Enders, C. K. (2010). Applied missing data analysis. NY: The Guilford Press.
Engels, J. M. ve Diehr, P. (2003). Imputation of missing longitudinal data: A comparison of methods. Journal of Clinical Epidemiology, 56(1), 968-976.
Hasan, H., Ahmad, S., Osman, B. M., Sapri, S., ve Othman, N. (2017). A comparison of model-based imputation methods for handling missing predictor values in a linear regression model: A simulation study. AIP Konferansı, 8-9 Ağustos 2017, s. 60003.
Hedderley, D. ve Wakeling, I. (1995). A comparison of imputation techniques for internal preferencemapping using Monte Carlo simulation. Food Quality and Preference, 6, 281- 297.
Kaspar, E.Ç. (2011). Kayıp veriler ve kayıp veriler için bir çoklu veri atama yöntemi: Propensity skor (yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
Koçak, D. ve Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2017). Kayıp veriyle baş etme yöntemlerinin model veri uyumu ve madde model uyumuna etkisi. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 8(2), 200-223.
Köse, A. (2014). The effect of missing data handling methods on goodness of fit indices in confirmatory factor analysis. Educational Research and Reviews, 9(8), 208-215.
Köse, İ. A. ve Öztemur, B. (2014). Kayıp veri ele alma yöntemlerinin t-testi ve ANOVA parametreleri üzerine etkisinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 400-412.
Lin, T.H. (2008). A comparison of multiple imputation with EM algorithm and MCMC method for quality of life missing data. Quality & quantity. 2010, 44 (2): 277-287.
Little. R. ve Rubin. D. (1987). Statistical analysis with missing data. New York: Wiley.
Mao, Q. Ve Li, X. (2005). Markov Chain Monte Carlo Method of multiple imputation for longitudinal data with missing values in the survey of maternal and children health. Sichuan da xue xue bao. Yi xue ban (Journal of Sichuan University) Medical science edition, 36(3), 422–425.
Musil, C,M., Warner, C, B., Yobas, P,K. ve Jones, L,S. (2002). A comparison of imputation techniques for handling missing data. Western Journal of Nursing Research, 24(7), 815- 829.
Nartgün, Z. (2015). Kayıp veri sorununun çözümünde kullanılan farklı yöntemlerin farklı kayıp veri koşulları altında ölçeklerin psikometrik nitelikleri ve ölçme sonuçları bağlamında karşılaştırılması. International Online Journal of Education Sciences, 7(4), 252-265.
Ni, D. ve Leonard, JD. (2005) Markov chain monte carlo multiple ımputation for ıncomplete ıts data using bayesian networks. 84. Annual Meeting of the Transportation Research Board, 12 Temmuz, 2005.
Osborne. J. W. (2013). Best practices in data cleaning. California: Sage Publication. Inc.
Pigott. T. D. (2001). A review of methods for missing data. Educational Resarch and Evaluation. 7(1), 353-383.
Roth. P. L. (1994). Missing data: A conceptual review for applied psychologists. Personnel Psychology. 3(1), 537-560.
Saunders, J. A., Morrow-Howell, N., Spitznagel, P. D., Proctor, E.K. ve Pescarino, R. (2006). Imputing missing data: A comparison of methods for social work researchers. Social Work Research, 30(1),
Şahin Kürşad, M., ve Nartgün, Z. (2015). Kayıp veri sorununun çözümünde kullanılan farklı yöntemlerin ölçeklerin geçerlik ve güvenirliği bağlamında karşılaştırılması.Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi, 6(2), 254-267.
Schafer. J. L. (1999). Multiple imputation: a primer. Statistical Methods on Medical Resarch. 8(1), 3-15.
Shrive, F. M., Stuart, H., Quan, H. ve Ghali, W. A. (2006). Dealing with missing data in a multi-question depression scale: A comparison of imputation methods. BMC Medical Research Methodology, 57(6), 110.
Tabachnick. B. ve Fidell. L. (1996). Using multivariate statistics (3th ed.). New York: Herper Collins College Publishers.
Takahashi, M. (2017). Statistical inference in missing data by MCMC and non-MCMC multiple imputation algorithms: Assessing the effects of between-imputation iterations. Data Science Journal, 37(16), 1-17.

APA	Çüm S, Demir E, Gelbal S, KISLA T (2018). KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. , 230 - 249.
Chicago	Çüm Sait,Demir Elif Kübra,Gelbal Selahattin,KISLA TARIK KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. (2018): 230 - 249.
MLA	Çüm Sait,Demir Elif Kübra,Gelbal Selahattin,KISLA TARIK KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. , 2018, ss.230 - 249.
AMA	Çüm S,Demir E,Gelbal S,KISLA T KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. . 2018; 230 - 249.
Vancouver	Çüm S,Demir E,Gelbal S,KISLA T KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. . 2018; 230 - 249.
IEEE	Çüm S,Demir E,Gelbal S,KISLA T "KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.230 - 249, 2018.
ISNAD	Çüm, Sait vd. "KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI". (2018), 230-249.

APA	Çüm S, Demir E, Gelbal S, KISLA T (2018). KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(45), 230 - 249.
Chicago	Çüm Sait,Demir Elif Kübra,Gelbal Selahattin,KISLA TARIK KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1, no.45 (2018): 230 - 249.
MLA	Çüm Sait,Demir Elif Kübra,Gelbal Selahattin,KISLA TARIK KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, vol.1, no.45, 2018, ss.230 - 249.
AMA	Çüm S,Demir E,Gelbal S,KISLA T KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 1(45): 230 - 249.
Vancouver	Çüm S,Demir E,Gelbal S,KISLA T KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2018; 1(45): 230 - 249.
IEEE	Çüm S,Demir E,Gelbal S,KISLA T "KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI." Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, ss.230 - 249, 2018.
ISNAD	Çüm, Sait vd. "KAYIP VERİLER YERİNE YAKLAŞIK DEĞER ATAMAK İÇİN KULLANILAN GELİŞMİŞ YÖNTEMLERİN FARKLI KOŞULLAR ALTINDA KARŞILAŞTIRILMASI". Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1/45 (2018), 230-249.