Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi

DEGIRMENCI, YAVUZ

Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi

Yavuz DEĞİRMENCİ (Bayburt Üniversitesi)

International journal of geography and geography education (Online)

52 13

Yıl: 2019 Cilt: 24 Sayı: 39 Sayfa Aralığı: 83 - 94 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 01-04-2020

Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi

Öz:

Bu araştırmanın amacı, sınıf öğretmeni adaylarının doğal afet kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla incelemektir. Bu araştırma, 2017-2018 eğitim öğretim yılının bahar döneminde öğrenim gören, 78’i kız ve 43’ü erkek olmak üzere toplam 121 sınıf öğretmeni adayı ile yürütülmüştür. Çalışmada, doğal afet kavramının nasıl algılandığına dair derinlemesine incelemeye imkân tanıyan ve nitel araştırma yöntemlerinden biri olan fenomenoloji (olgubilim) deseni kullanılmıştır. Çalışma grubunun incelenen kavramla ilgili görüş ve düşünceleri “doğal afet…………e/a benzer/gibidir; çünkü……….” şeklinde eksik bırakılmış bir cümlenin bulunduğu görüşme formuyla toplanmıştır. Verilerin analizinde ise içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmen adayları doğal afet kavramına yönelik toplam 56 geçerli metafor üretmişlerdir. Bu metaforlar ortak özelliklerine göre (n=9) farklı kategori altında toplanmıştır. Araştırma sonucuna göre doğal afet ile ilgili metaforların daha çok “zarar verici ve yok edici olarak doğal afet” kategorisinde yer aldığı tespit edilmiştir. Ayrıca katılımcıların en çok tercih ettiği metaforlar ise yıkım, kıyamet, felaket, ölüm ve insan metaforları olmuştur.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

AN EXAMINATION OF METAPHORS REGARDING THE CONCEPT OF “NATURAL DISASTER” DEVELOPED BY PROSPECTIVE CLASSROOM TEACHERS

Öz:

The purpose of this particular study is to examine perceptions of prospective classroom teachers regarding the concept of natural disaster through metaphors. The study was done with 121 prospective classroom teachers, 78 females and 43 males, who were being educated in the 2017-2018 academic year. In the study was employed phenomenological design, one of the qualitative research methods, which allows in depth examination of how the concept of natural disaster is perceived. Opinions and thoughts of the study group about the concept were collected by means of an interview form which contains incomplete sentences, such as “Natural disaster resembles/is like………, because………” Content analysis technique was used for analyzing the data. According to the findings obtained from the study, the prospective teachers came up with 56 valid metaphors about the concept of natural disaster. Those metaphors were gathered in nine different categories depending on their common characteristics (n=9). The result of the study reveals that the metaphors regarding natural disaster fall mostly in the category of “damaging and destroying.” Besides, the most preferred metaphors by the participants were destruction, disaster, death and human.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Matematik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbaş, Y. & Gençtürk, E. (2013). Coğrafi bilgi sistemleri kavramına metaforik bakış. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 179-196.
Aksoy, B. (2013). Depremi yaşamış olan 9. sınıf öğrencilerinin “deprem” kavramına yönelik algılarının nitel açıdan incelenmesi. Zeitschrift für die Welt der Türken, 5(1), 247-265.
Akyol, C. (2017). Metaforların kullanım alanları ve faydaları. B. Kılcan (Ed), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi içinde (s. 51-89). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Alım, M. (2016). Afetlerden kaynaklanan sorunlar. F. Aydın (Ed), Günümüz dünya sorunları içinde (s. 114-169). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Altay, A, Aslanpay, E. & Karabulut, Ş. (2016). Afet yönetimi perspektifinden risk algılaması düzeyinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Dokuz eylül üniversitesi İİBF öğrencileri arasında Bir inceleme. A. Altay & Z. Toprak-Karaman (Ed.), Bütünleşik afet yönetimi içinde (s. 305-325). İzmir: İlkem ofset ve dijital baskı.
Aydın, F. (2010). Ortaöğretim öğrencilerinin coğrafya kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1293-1322.
Aydın, F. ve Yazıcı, Ö. (2014). Geography teachers’ metaphors concerning the concept of “Map”, Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(15), 1-15.
Beldağ, A. & Geçit, Y. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin “coğrafya” kavramına ilişkin algıları: Bir olgubilim araştırması. Doğu Coğrafya Dergisi. 22(37), 99-112.
Bratoz, S. (2004). A comparative study of metaphor in english and slovene popular economic discourse. Managing Global Transitions, 2(2), 179-196.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayınları.
Candan, A. S. & Öztaş, S. (2017). Ortaöğretim öğrencilerinin tarih kavramına ilişkin sahip oldukları metaforlar. Journal of history culture and art research, 6(2), 507-526.
Chapman, O. (1997). Metaphors in the teaching of mathematical problem solving. Educational Studies in Mathematics, 32(3), 210-228.
Cin, M. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının doğal afetler ile ilgili yanılgıları. Marmara Coğrafya Dergisi, 22, 70-81.
Doğan, B. (2012). Metaphoric investigation of the phonic-based sentence method. Reading Improvement. 49(4), 140-152.
Doğru, M. & Saraç, E. (2013). Metaphors of primary school students relating to the concept of global warming. Educational Research and Reviews. 8(21), 2071-2082.
Drakenberg, M. & Malmgren, T.V. (2012). Basic values: are curriculum ideas being realised? a metaphor analysis. Citizenship, Social and Economics Education. 11(2), 118-128.
Durmuş, E. & Baş, K. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya kavramına ilişkin metaforik algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 75-92.
Edilmen-Ocak, Ş., Çiğdem, E. & Mindivanlı-Akdoğan, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kimlik ve kültür kavramlarına yönelik metafor algıları. E-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 59-71.
Egüz, Ş. & Kesten, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencilerinin sosyal medya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(3), 219-240.
Ersoy, Ş. (2013). 2013 afet raporu. Dünya ve Türkiye. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Doğa bilimleri araştırma merkezi.
Geçit, Y. & Gençer, G. (2011). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
Gökçe, N. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının coğrafya kavramına ilişkin metaforları. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi. 3(9), 121-134.
Guha-Sapir D, Hoyois P & Below R. (2015). Annual disaster statistical review 2015: The numbers and trends. CRED: Brussels. Retrieved 24.10.2018. from http:// www.cred.be/sites/default/files/ADSR_2015.pdf.
Harewood, S. (2009). Metaphor and the work of cultural studies. Policy Futures in Education. 7(2), 161-171.
İbret, B.Ü. & Aydınözü, D. (2011). İlköğretim II. Kademe öğrencilerinin “dünya” kavramına ilişkin geliştirdikleri metaforlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(1), 85-102.
Kadıoğlu, M. (2008). Modern, bütünleşik afet yönetiminin temel ilkeleri. M. Kadıoğlu & E. Özdamar (Ed.), Afet zararlarının azaltmanın temel ilkeleri içinde (s. 1-34). Ankara: JICA Türkiye Ofisi.
Kaya, H. (2010). Metaphors developed by secondary school students towards “Earthquake” concept. Educational Research and Review. 5(11), 712-718.
Limoncu, S. & Atmaca, A. B. (2018). Çocuk merkezli afet yönetimi. MEGARON, 13(1), 132-143.
Marton, F. (1986). Phenomenography: A research approach to investigating different understandings of reality. Journal of Thought, 2(3), 28-49.
McCorkle, S. & Mills, J.L. (1992). Rowboat in a hurricane: Metaphors of interpersonal conflict management. Communıcatıon reports, 5(2), 57-66.
Miles, M. B. & Huberman, M. A. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. London: Sage.
Morgan, G. (1997). Yönetim ve örgüt teorilerinde metafor. (Çev: G. Bulut). (1. Baskı). İstanbul: Mess Yayınları.
Özelmacı, Ş. & Çakır, U. (2017). Metaforlar ve benzerleri ile ilgili söylenenler. B. Kılcan (Ed.), Metafor ve eğitimde metaforik çalışmalar için bir uygulama rehberi içinde (s. 17-35). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
Özey, R. (2011). Afetler Coğrafyası. İstanbul: Aktif Yayınevi.
Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının ‘coğrafya’ kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 55-69.
Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
Sağdıç, M. & İlhan, G. O. (2018). Metaphoric perceptions of social studies teacher candidates on the homeland concept. International Journal of Geography and Geography Education, 38, 104-118.
Sancaktar, O. (2016). Afet mevzuatı ve afet hukukuna giriş. A. Altay & Z. Toprak-Karaman (Ed.), Bütünleşik afet yönetimi içinde (s. 37-74). İzmir: İlkem Ofset ve Dijital Baskı.
Shaw, D. M. & Mahlios, M. (2008). Pre-Service teachers' metaphors of teaching and literacy. Reading psychology, 29(1), 31-60.
Şahin, A., Çermik, H. & Doğan, B. (2010). “Su üzerine yazı yazmak” mı “başına talih kuşu konmak” mı? Öğretmen adaylarının arama motoru deneyimleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 10(1), 515-546.
Şahin, C. & Sipahioğlu, Ş. (2007). Doğal Afetler ve Türkiye. Ankara: Gündüz eğitim ve yayıncılık.
Tıkman, F., Yıldırım, E. & Şentürk, M. (2017). Göç metaforuna yolculuk: bir fenomenolojġk çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 104-126.
Tortop, H. S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi. 3(2), 153-160.
Turan, İ. (2017). Sınıf öğretmeni adayların nükleer santralle ilgili metaforları. International Journal of Economic Studies, 3(4), 569-579.
Xiong, H., Li, L. & Qu, Y. (2015). Exploring EFL teachers’ cognitive models through metaphor analysis. SAGE Open,5(4), 1-11.
Yalmancı, S. G. & Aydın, S. (2010). Öğretmen adaylarının biyoloji kavramına yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 10(21), 208-223.
Yazıcı, Ö. & Kalın, Ö. U. (2018). Doğal afet için kavramsal metaforların karşılaştırmalı analizi. Kafkas Üniversitesi, e – Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 25-40.
Yazıcı, Ö. (2013). Coğrafya öğretmenlerinin “çevre” kavramına ilişkin algıları: bir metafor analizi çalışması. International Journal of Social Science. 6(5), 811-828.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yob, I. M. (2003). Thinking constructively with metaphors. Studies in Philosophy and Education, 22, 127–138.
Yontar, İ.G. (2016). Afetlerin yönetilmesinde tatbikatların önemi. A. Altay & Z. Toprak-Karaman (Ed.), Bütünleşik afet yönetimi içinde (s. 279-304). İzmir: İlkem Ofset ve Dijital Baskı.
Zeren, M. G. (2015). Üniversite öğrencilerinin gözü ile coğrafya eğitimcisi: bir olgubilim araştırması. Doğu Coğrafya Dergisi. 33, 189-208.
Zibin, A. (2016). The comprehension of metaphorical expressions by jordanian efl learners. SAGE Open, 6(2), 1-15.

APA	DEGIRMENCI Y (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. , 83 - 94.
Chicago	DEGIRMENCI YAVUZ Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. (2019): 83 - 94.
MLA	DEGIRMENCI YAVUZ Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. , 2019, ss.83 - 94.
AMA	DEGIRMENCI Y Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. . 2019; 83 - 94.
Vancouver	DEGIRMENCI Y Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. . 2019; 83 - 94.
IEEE	DEGIRMENCI Y "Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi." , ss.83 - 94, 2019.
ISNAD	DEGIRMENCI, YAVUZ. "Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi". (2019), 83-94.

APA	DEGIRMENCI Y (2019). Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. International journal of geography and geography education (Online), 24(39), 83 - 94.
Chicago	DEGIRMENCI YAVUZ Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. International journal of geography and geography education (Online) 24, no.39 (2019): 83 - 94.
MLA	DEGIRMENCI YAVUZ Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. International journal of geography and geography education (Online), vol.24, no.39, 2019, ss.83 - 94.
AMA	DEGIRMENCI Y Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. International journal of geography and geography education (Online). 2019; 24(39): 83 - 94.
Vancouver	DEGIRMENCI Y Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi. International journal of geography and geography education (Online). 2019; 24(39): 83 - 94.
IEEE	DEGIRMENCI Y "Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi." International journal of geography and geography education (Online), 24, ss.83 - 94, 2019.
ISNAD	DEGIRMENCI, YAVUZ. "Sınıf Öğretmeni Adaylarının “Doğal Afet” Kavramına İlişkin Geliştirdikleri Metaforların İncelenmesi". International journal of geography and geography education (Online) 24/39 (2019), 83-94.