Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme

Yıl: 2019 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 20 - 30 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17051/ilkonline.2019.527146 İndeks Tarihi: 06-04-2020

Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme

Öz:
Çevre eğitimi uygulamalarında önemli eğitim materyallerinden biri olan resimli çocuk kitaplarıçocukların çevreyi tanımalarını, çevre farkındalığı edinmelerini, çevre problemlerini görmelerini ve varolan problemlere çözümler geliştirmelerini sağlamaktadır. Bu kitaplar konuları ve çevre eğitimininamaçlarına yönelik içerdiği alt mesajları ile çocuklara faydalı olmayı hedeflemektedir. Bu bilgilerdoğrultusunda, okul öncesi döneme uygun olan ve çevre eğitimine yönelik hazırlanmış resimli çocukkitaplarının hangi konuları kapsadığını ve çevre eğitiminin hangi amaçlarına yönelik hazırlandığınıincelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçütörnekleme yöntemi ile belirlenmiş 50 resimli çocuk kitabı oluşturmaktadır. Bu araştırmada kitaplarınçevre eğitimi amacıyla hazırlanmış ve okul öncesi döneme uygun olması kriter olarak belirlenmiştir.Resimli çocuk kitapları nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme yöntemi ile incelenmiş veiçerik analizi tekniği ile çözümlenmiştir. Sonuç olarak; araştırma kapsamında incelenen kitaplarınçoğunluğunun, doğa sevgisi, çevre sorunları ve çevre sorunları için neden önlem alınması gerektiğidurumlarını çocuklara anlatma bakımından yetersiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunlara ek olarakincelenen kitapların çocuklara çevreci birey olma anlayışıyla özdeşim kurabileceği konular sunmasıyönünden yeterli olmadığı düşünülmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel

Environmental Education in Pre-School Period: An Examination of Children's Books

Öz:
Illustrated children's books, one of the most important educational materials in environmental education practices, provide children with an understanding of the environment, acquiring environmental awareness, seeing environmental problems, and developing solutions to existing problems. These books aim to be useful to children through the topics they cover and the subliminal messages they contain for the purposes of environmental education. The aim was to examine which topics had been covered in illustrated children’s books prepared with a view on environmental education and appropriate for the pre-school period and for which purposes the environmental education had been prepared. The study group of the study is comprised of 50 illustrated children’s books which have been determined with the criterion sampling from among purposeful sampling methods. The criteria determined for this study was that the books were prepared for environmental education and appropriate for the pre-school period. The illustrated children's books were examined by qualitative research methods using the document analysis method. The obtained data were analyzed by content analysis technique and it was determined which subjects the books cover for environmental education and for which purposes the environmental education had been prepared. In conclusion it has been determined that the majority of the 50 illustrated children's books examined in the scope of the study are inadequate in terms of telling children about the reasons for loving nature, environmental problems and why they must be prevented. Furthermore, it is believed that the examined books do not contain any topics that children can identify with being an environmentalist.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Eğitim, Özel
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Balat, G. U., & Önkol, F. L. (2017). Okul öncesi dönemde fen eğitimi öğretim yöntemleri. (5. Baskı). Berrin Akman, Gülden Uyanık Balat ve Tülin Güler, (Ed.). Okul öncesi dönemde fen eğitimi: İçinde 123. Ankara: Pegem.
  • Bozyiğit, S. (2013). Çocukların çevre bilinçli tüketici olarak sosyalleşmesinde annelerin çocuk yetiştirme tutumlarının rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
  • Can, E. (2016). Hikmet Temel Akarsu’nun çocuk kitaplarında çevre sorunu. Hikmet Asutay, Sena Duran Baytar, Zekiye Hande Ünal, Didem Yılmaz, Sare Gürel ve Tuncay Öztürk, (Ed.). Çocuk ve gençlik edebiyatında barış kültürü: İçinde 171-172. Edirne: Trakya Üniversitesi Yayınları.
  • Cullinan, B. E. (1992). Read To Me: Raising Kids Who Love To Read. (s.77). USA: Scholastic. Dikmen, F., & Sevde, Z. (2016). Yeşil Günlük. Taze Kitap.
  • Gönen, M., Pektaş, D., Değirmenci, Y.G., Bülbün, B. & Ünal, Ş. (2016). Çevre konulu resimli çocuk kitaplarının resimleme ve içerik açısından incelenmesi. Hikmet Asutay, Sena Duran Baytar, Zekiye
  • Hande Ünal, Didem Yılmaz, Sare Gürel ve Tuncay Öztürk, (Ed.). Çocuk ve gençlik edebiyatında barış kültürü: İçinde 409. Edirne: Trakya Üniversitesi Yayınları.
  • Green, C. J., (2015). Toward Young Children as Active Researchers: A Critical Review of the Methodologies and Methods in Early Childhood Environmental Education. The Journal of Environmental Education, 46(4), 207-229.
  • Güçlü, Y. (2014). Ekolojik etki. (4. Baskı). Orçun Bozkurt, (Ed.). Çevre eğitimi: İçinde 80. Ankara: Pegem.
  • Güzelyurt, T. (2017). 48-66 Aylık Çocukların Gelişimine Uygun Çocuk Kitabi Kriterlerinin Belirlenmesinde Delphi Tekniği Uygulaması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
  • Güzelyurt, T. & Özkan, Ö., (2017). Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi Uygulama Örneği: Merhaba Kozalak ve Kozalağın Sesi Etkinlikleri. Turkish Studies. 12(28): 416. DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12519.
  • Fjortoft, I., & Sageie, J. (2000). The naturel environment as a playground for children: Landscape description and analysis of a natürel landscape. Landscape and Urban Planning, 48(1/2), 83-97.
  • Hart, R. A. (2016). Çocukların Katılımı Kuram ve Uygulamada Toplum Gelişimi ve Çevre Korunmasında Genç Yurttaşları İçermek. (1.Baskı). Kılınç T.Ş. (Ed.). (s.16). Ankara: Nobel.
  • Hedefalk, M., Almqvist, J., & Östman, L. (2015). Education for sustainable development in early childhood education: A review of the research literature. Environmental Education Research, 21(7), 975-990.
  • Hsiao, C. Y., & Shih, P. Y. (2016). Exploring the effectiveness of picture books for teaching young children the concepts of environmental protection. International Research in Geographical and Environmental Education, 25(1), 36-49.
  • Kandır, A., Can Yaşar, M., İnal, G., Yazıcı, E., Uyanık, Ö. & Yazıcı, Z. (2012). Etkinliklerle Bilim Eğitimi. (s.23). Ankara: Efil.
  • Larijani, M. & Yeshodhara, K. (2008). An empirical study of environmental attitude among higher primary school teachers of India and Iran, Journal of Human Ecology, 24(3), 195-200.
  • Lob, R. E., & Gesing, H. (1991). Umwelterziehung ganzheitlicher und umfassender Bildungsauftrag für die Grundschule. In Gesing, H. & Lob, R. E. (Hrsg.), Umwelterziehung in der Primarstufe. Heinsberg.
  • Louv, R. (2012). Doğadaki Son Çocuk. (3. Baskı). (Çeviri: Ceyhan Temürcü). (s.2-3). Ankara: TÜBİTAK.
  • Mayesky, M. (2009). Creative Activities for Young Children (9. Edition). (s.432). USA: Delmar Cengage Learning.
  • Merriam, S. B. (2013), Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Morichon, D. (2010). Atık mı? Hiç Dert Değil! (Çev. Pınar Dündar). Ankara: TÜBİTAK Popüler Bilim Yayınları.
  • Myers, O. E., Saunders, C. D., & Garrett, E. (2004). What do children think animals need? Developmental trends. Environmental Education Research, 10(4), November, 545-562.
  • Smith, A. (2001) Early Childhood- A Wonderful Time for Science Learning. Australian Primary & Junior Journal, 17(2):52–55.
  • Sobel, D. (2014). Ekofobiyi aşmak: Doğa eğitiminde kalbin yeri. (Çev. İ. Urkun Kelso). İstanbul: Yeni İnsan.
  • Soydan, S., Samur, A. Ö., Koçyiğit, S., & Kiremit, H. Ö. (2013). Çocuk ve Çevre. (2. Baskı). Ankara: Vize.
  • Tanju, E. H. (2015). Edebi türler açısından çocuk edebiyatı. (2. Baskı). Mübeccel Gönen (Ed.). Çocuk edebiyatı: İçinde 130. Ankara: Eğiten Kitap
  • Yıldız, T. G. (2017). Çevre eğitimi. (5. Baskı). Berrin Akman, Gülden Uyanık Balat ve Tülin Güler, (Ed.). Okul öncesi dönemde en eğitimi: İçinde 279. Ankara: Pegem.
  • Weder, R. (2017). Ekolojik Mahalle. (Çev. Çisel Cengiz). İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
  • Witt, S. D., & Kimple, K. P. (2008). ‘How does your garden grow?’Teaching preschool children about the environment. Early Child Development
APA GÜZELYURT T, ÖZKAN Ö (2019). Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. , 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
Chicago GÜZELYURT TUĞÇE,ÖZKAN Özge Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. (2019): 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
MLA GÜZELYURT TUĞÇE,ÖZKAN Özge Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. , 2019, ss.20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
AMA GÜZELYURT T,ÖZKAN Ö Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. . 2019; 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
Vancouver GÜZELYURT T,ÖZKAN Ö Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. . 2019; 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
IEEE GÜZELYURT T,ÖZKAN Ö "Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme." , ss.20 - 30, 2019. 10.17051/ilkonline.2019.527146
ISNAD GÜZELYURT, TUĞÇE - ÖZKAN, Özge. "Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme". (2019), 20-30. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527146
APA GÜZELYURT T, ÖZKAN Ö (2019). Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. İlköğretim Online (elektronik), 18(1), 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
Chicago GÜZELYURT TUĞÇE,ÖZKAN Özge Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. İlköğretim Online (elektronik) 18, no.1 (2019): 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
MLA GÜZELYURT TUĞÇE,ÖZKAN Özge Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. İlköğretim Online (elektronik), vol.18, no.1, 2019, ss.20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
AMA GÜZELYURT T,ÖZKAN Ö Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. İlköğretim Online (elektronik). 2019; 18(1): 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
Vancouver GÜZELYURT T,ÖZKAN Ö Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme. İlköğretim Online (elektronik). 2019; 18(1): 20 - 30. 10.17051/ilkonline.2019.527146
IEEE GÜZELYURT T,ÖZKAN Ö "Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme." İlköğretim Online (elektronik), 18, ss.20 - 30, 2019. 10.17051/ilkonline.2019.527146
ISNAD GÜZELYURT, TUĞÇE - ÖZKAN, Özge. "Okul Öncesi Dönemde Çevre Eğitimi: Çocuk Kitaplarına Yönelik Bir İnceleme". İlköğretim Online (elektronik) 18/1 (2019), 20-30. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.527146