Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi

Aslan, Canan

Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi

Canan ASLAN (Ankara Üniversitesi)

İlköğretim Online (elektronik)

13 0

Yıl: 2016 Cilt: 15 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 723 - 741 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-04-2020

Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi

Öz:

Dil ve edebiyat öğretimi ortamlarında daha çok ezbere ve bilgi vermeye dönük öğretim anlayışınınyürütüldüğü, öğretimin edebiyat tarihi bilgisine indirgendiği, özerk benlikli birey yetiştirme çabalarının işekoşulmadığı bilinmektedir. Özerk benlik duygusu gelişmiş birey yetiştirmede çağdaş dil ve edebiyat öğretimiortamlarının nasıl düzenlemesi gerektiği sorununu tartışmak ve bu sorunun çözümüne dönük kimi önerilergetirmek amacıyla ele alınmış bu yazıda, öncelikle özerk benlikli bireyin hangi özelliklere sahip olduğu, buözelliklere sahip olmanın kişinin kendisi ve toplum yaşamı açısından taşıdığı önem ele alınmıştır. Ardındanbirey yetiştirme sürecinde çağdaş anlayışla yapılandırılmış dil ve edebiyat öğretiminin önemi ve nasılyapılması gerektiği üzerine odaklanılmış ve bu konudaki ilkeler ortaya konmaya çalışılmıştır. Bu amaçla dil veedebiyat öğretimi ortamlarında kullanılması gereken metinlerden sorulara, etkinliklerden çocuk/gençlikedebiyatı yapıtlarına, dilbilgisi öğretiminden öğretimde kullanılması gereken araç gereçler ile yöntem vetekniklere, yazılı anlatım çalışmalarından diğer sanatların olanaklarına, ders kitaplarından ödevlere vedeğerlendirmeye kadar konunun birçok önemli boyutu irdelenmiştir.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

The Importance of Modern Language and Literature (Turkish Language/ Turkish Language and Literature) Teaching Environments in the Process of Developing Autonomous Self in Individuals

Öz:

In language and literature teaching environments, an approach based on rote learning and transfer of knowledge is embraced, teaching is reduced to knowledge of literature history and no effort is made to develop autonomous self in individuals. This research, which is aimed at discussing the problem of how modern language and literature teaching environments should be organized to develop autonomous self in individuals and offering solutions to this problem, examines characteristics of autonomous individuals and the importance of having these characteristics for individuals and social life. This research also focuses on the importance of modern language and literature teaching and how it should be performed, and attempts to provide relevant principles. To this end, such important dimensions of the topic as texts, questions, activities and children’s/ young adult books that should used in language and literature teaching environments; grammar teaching and relevant methods, techniques and materials; writing activities and other art activities; homework, textbooks and evaluation.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Adams, J. F. (1995). Ergenliği Anlamak. Çev: Ali Dönmez, Bekir Onur. Ankara: İmge Yayınları.
Aslan, C. (2006). Türkçe Ders Kitaplarında “Türkçe Olmayan Sözcükler”in Kullanımı Üzerine Bir İnceleme,
Ankara Üniversitesi TÖMER Dil Dergisi, 133, 7-19.
Aslan, C. (2010a). Düşünme Becerilerini Geliştirici Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamları –Bir Eğitim Durumu Örneği-, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13)24, 127-152.
Aslan, C. (2010b). An analysis of Turkish and French literature textbooks’ outer structure and visual elements, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2, 880-889. (Science Direct Journal), Published by Elsevier Ltd.
Aslan, C. (2011a). A Study of the Questions Asked by Mother Tongue Teachers in Examinations in Terms of Developing High Level Thinking Skills (Anadili Öğretmenlerinin Sınavlarda Sordukları Soruların Üst Düzey Düşünme Becerilerini Geliştirmesi Bakımından İncelenmesi). (Eds.: G. L. Uzun and Ü. Bozkurt) Theoretical and Applied Researches on Turkish Language Teaching (Türkçenin Eğitimi – Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Araştırmalar), Essen: Die Blaue Eule, 431-444.
Aslan, C. (2011b) Sanatsal Bir Uyaran Olarak Kısa Filmlerin Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarında Kullanılması –Bir Kısa Film ve Etkinlik Önerileri-, Prof. Dr. Cahit Kavcar Türkçe Eğitimi Çalıştayı, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını, No:319, 193-204.
Aslan, C. (2014). Türkiye’de Çocuk ve Gençlik Edebiyatında Duyarlı Konuların (Sensitive Issues) Ele Alınışı Üzerine Eleştirel Bir Yaklaşım, Eleştirel Pedagoji, 6 (32).
Bayraktaroğlu, S. (2015). Türkiye’de Yabancı Dil Eğitimi-Beklentiler, Gerçekler, Öneriler. Ankara: Öğretmen Dünyası Yayını.
Binyazar, A. (1983). Anadili Öğretiminde Yazınsal Alanlara Açılım, Türk Dili, 379-380, Ankara: TDK Yayını, AÜ Basımevi, s.57-72.
Coşkun, H. (1996). Eğitim Teknolojisi ve Kültürlerarası Eğitim Bağlamında İlköğretim İkinci Sınıf Türkçe ve Almanca Ders Kitaplarının İçerik Sorunları. Türkiye ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları. Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No:11.
Cüceloğlu, D. (1998). İyi Düşün Doğru Karar Ver. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Çotuksöken, Y. (2002). Türkçe Üzerine Denemeler ve Eleştiriler. İstanbul: Papatya Yayıncılık.
De Beaugrande, R. ve Dressler, W. (1981). Introduction to text linguistics. London and New York: Longman Inc.
Durmuşçelebi, M. (2007). Türkiye ve Almanya’da İlköğretimde Anadili Öğretimi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Erdem, İ. ve Çelik, M. (2011). Dilbilgisi Öğretim Yöntemi Üzerine Değerlendirmeler, Turkish Studies, 6, 1030-1041.
Erkmen, N. (1996). Çağdaş Bir Ders Kitabı Nasıl Olmalı? Ders Kitabını Mükemmel Yapan Nitelikler, Türkiye ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları, Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No:11.
Freire, P. (1995). Ezilenlerin Pedagojisi, (Çevirenler: D. Hattatoğlu ve E. Özbek.) İstanbul: Ayrıntı Yayıncılık.
Gander, M.J., Gardiner, H.W. (1998). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (Çevirenler: A. Dönmez, N. Çelen, B. Onur) Ankara: İmge Kitapevi.
Göğüş, B. (1990). Anadili Eğitiminde Yetersizliklerimiz. Çağdaş Türk Dili, Cilt -III, Sayı: 30-31, s.870-873.
Göktürk, A. (1989). Sözün Ötesi. Yazılar. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
Günay, D. (2001). Metin Bilgisi. İstanbul: Multilingual Yayınları.
Günay, D. (2006). Liselerdeki Yazın Eğitimine Yeni Bir Yaklaşım, Milli Eğitim Dergisi, 34 (169).
Güngör, Ö. (1998). 1. Sınıf Fransızca ve Türkçe Kitaplarının Karşılaştırılması. Dünyada ve Türkiye’de Anadili Eğitimi. Ankara Üniversitesi TÖMER, 45–49.
Güneyli, A., Özder, H., Konedralı, G. ve Arsan, N. (2010). İlköğretim Öğrencilerinin Türkçe ile Diğer Ders Başarıları Arasındaki İlişki, Mediterranean Journal of Educational Research, 7, 60-72.
İçmeli, M. (1996). Türkiye’de İlköğretim Kitaplarında Fiziksel Yapı, Tasarım ve İllüstrasyon Sorunları, Türkiye ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları. Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No:11.
İnam, A. (2016). Bilinç Üzerine Düşünceler. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Online Yayınlar. Bu makaleye 23.02.2016 tarihinde http://phil.metu.edu.tr/ahmet-inam/bilinc.htm ağ adresinden ulaşılmıştır.
İpşiroğlu, Z. (1991). Yazma Eylemi, Yazma Uğraşı. ÇYDD Yayını 3. İstanbul: Cem Yayınevi, 21-30.
İpşiroğlu, N. (2000). Alımlama Boyutları ve Çeşitlemeleri: Resim. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
İşeri, K. (2003). Türkçe Ders Kitaplarındaki Metinler için Çizilen Resimlerin İncelenmesi. Cumhuriyetimizin 80. Yılında Türkçemiz, Anaçev Yayını.
Kagan, M. (1993). Estetik ve Sanat Dersleri. (Çeviren: Aziz Çalışlar) Ankara: İmge Kitabevi.
Karadüz, A. (2007). Dilbilgisi Öğretimi. İlköğretimde Türkçe Öğretimi. Ankara: PEGEMA Akademi.
Karagül, S. (2012). Özerk Benlik Gelişimi ve Yabancı Dilde Eğitim, Çağdaş Türk Dili, 288, 725-733.
Kavcar, C. (1988). Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi, Ankara üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20 (1-2), 261-273.
Kavcar, C. (1999). Edebiyat ve Eğitim. Ankara: Engin Yayınevi.
Kavcar, C. (2008). Türkçenin Güncel Sorunları, Çağdaş Türk Dili, 244, 152-158.
Keçik, İ. ve Uzun, L. (2003). Türkçe Yazılı ve Sözlü Anlatım, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Kuntay, N. (1998). 5. Sınıf Türkçe ve Fransızca Anadili Kitaplarının Karşılaştırılması, Dünyada ve Türkiye’de Anadili Eğitimi, Ankara Üniversitesi TÖMER, 61–65.
Kutlu, Ö., Doğan, C. D. ve Karakaya, İ. (2010). Öğrenci Başarısının Belirlenmesi, Performansa ve Portfolyoya Dayalı Durum Belirleme. Ankara: Pegem Akademi.
MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, 1-5. Sınıflar Türkçe Öğretim Programı, 2009.
MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, 6, 7, 8. Sınıflar Türkçe Öğretim Programı, 2009.
MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı, 9, 10, 11 ve 12. Sınıflar Türk Edebiyatı Dersi Öğretim Programı.
Morin, E. (2013). Geleceğin Eğitimi İçin Gerekli Yedi Bilgi. Çeviren: Hüsnü Dilli. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayını, No: 21.
Nadi, N. (1974). Sokakta Gürültü Var. İstanbul: Çağdaş Yayınları.
Özbay, M. (2002). Yazılı Anlatım Becerisinin Geliştirilmesi, Prof. Dr. Sadık Tural Armağanı (Haz.: İ.Karakuş). Ankara.
Özbay, M. (2006). Özel Öğretim Yöntemleri II. Ankara: Öncü Kitabevi.
Özdemir, E. (1990). Anadili Öğretimimizdeki Ölü Nokta, Çağdaş Türk Dili. Cilt -III, Sayı: 30-31, 856-860.
Öztürk, O. (2009a). Bilim Adamının Kimlik Sorunu ve Dil Bilinci. [Online]: http://www.ayorum.com/haber_oku.asp?haber=1453, 01.02.2016 tarihinde indirilmiştir.
Öztürk, O. (2009b). Benlik Özerkliği. [Online]: http://www.ayorum.com/haber_oku.asp?haber=1600, 01.02.2016 tarihinde indirilmiştir.
Öztürk, Orhan (2013). Özerk Benlik, Kul Benlik. İstanbul: Okuyan Us Yayınları.
Power, B. M. ve Hubbard, R. S. (2002). Language Development, A Reader for Teacher. Merrill Prentice Hall, Pearson Education.
Rogers, C. R. (1951). Client Centered Therapy. Boston: Houghton Miflin.
Sağır, M. (2002). Türkçe Dilbilgisi Öğretimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Sever, S. (2002). Öğretim Dili Olarak Türkçenin Sorunları ve Öğretme Öğrenme Sürecindeki Etkili Yaklaşımlar, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 34 (1-2), 11-22.
Sever, S., Kaya, Z. ve Aslan, C. (2008). Etkinliklerle Türkçe Öğretimi. İçinde A. Oktay ve Ö. Polat Unutkan (Ed.) Eğitim Durumu Örnekleri (4. Bölüm, s.133-239). İzmir: TUDEM Yayını.
Sever, S. ve Aslan, C. (2009). Eleştirel Düşünme Becerisini Kazandırma Bağlamında Çocuk Edebiyatı Yapıtlarının İşlevi Üzerine Bir Çözümleme, Türkiye’de Çocuk Yetiştirme, Yaklaşımlar, Yöntemler, Sorunlar, Çözümler. VI. Ulusal Çocuk Kültürü Kongresi Bildirileri. (Yay. Haz.: M. Artar). Ankara Üniversitesi Çocuk Kültürü Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları: 17, 231-250.
Sever, S. (2008) Çocuk ve Edebiyat. İzmir: Tudem Yayıncılık.
Strickland, D. S., Galda, L. ve Cullinan, B. E. (2004). Language Arts Learning and Teaching. Thomson Learning, Wadsworth Publishing.
Şimşek, N. (1997). Derste Eğitim Teknolojilerinin Kullanımı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Tabak, G. ve Göçer, A. (2013). 6-8. Sınıflar Türkçe Dersi Öğretim Programının Ürün ve Süreç Odaklı Yazma Yaklaşımları Çerçevesinde Değerlendirilmesi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(2), 147-169.
Temizkan, M. (2012). Metin Temelli Dilbilgisi Öğretimi ve Uygulamaları. Editör: M. Özbay. Türkçe Eğitimi Açısından Dilbilgisi Öğretimi içinde. Ankara: PEGEMA Akademi.
Turgut, M. F. ve Baykul, Y. (2010). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi Yayını.
Ülper, H. (2011). Öğrenci Metinlerinin Tutarlılık Ölçütleri Bağlamında Değerlendirilmesi. Turkish Studies, 6 (4), 849-863.
Ülper, H. ve Yalınkılıç, K. (2010). Son İki Türkçe Programına Göre Hazırlanan Türkçe DERS Kitaplarındaki Metin Sonu Sorularının Nicel ve Nitel Görünümü, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (12).
Yazar, İ. (2003). Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitaplarına Görsel Açıdan Bir Yaklaşım. I. Sosyal Bilimler Eğitimi Kongresi, Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
Yılmaz, E. (2010). Uygulamalı Metin Bilgisi. Ankara: Pegem Akademi.
Yörükoğlu, A. (2004). Gençlik Çağı Ruh Sağlığı ve Ruhsal Sorunlar. İstanbul; Özgür Yayınları.
Sözlükler
Türkçe Sözlük (2012) Ankara: Dil Derneği Yayınları: 23, 3. Baskı Dil Derneği Türkçe Sözlük.
Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük (2015).
TÜBA Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü.

APA	Aslan C (2016). Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. , 723 - 741.
Chicago	Aslan Canan Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. (2016): 723 - 741.
MLA	Aslan Canan Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. , 2016, ss.723 - 741.
AMA	Aslan C Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. . 2016; 723 - 741.
Vancouver	Aslan C Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. . 2016; 723 - 741.
IEEE	Aslan C "Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi." , ss.723 - 741, 2016.
ISNAD	Aslan, Canan. "Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi". (2016), 723-741.

APA	Aslan C (2016). Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. İlköğretim Online (elektronik), 15(3), 723 - 741.
Chicago	Aslan Canan Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. İlköğretim Online (elektronik) 15, no.3 (2016): 723 - 741.
MLA	Aslan Canan Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. İlköğretim Online (elektronik), vol.15, no.3, 2016, ss.723 - 741.
AMA	Aslan C Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. İlköğretim Online (elektronik). 2016; 15(3): 723 - 741.
Vancouver	Aslan C Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi. İlköğretim Online (elektronik). 2016; 15(3): 723 - 741.
IEEE	Aslan C "Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi." İlköğretim Online (elektronik), 15, ss.723 - 741, 2016.
ISNAD	Aslan, Canan. "Özerk Benlikli Birey Yetiştirme Sürecinde Çağdaş Dil ve Edebiyat Öğretimi Ortamlarının (Türkçe/Türk Dili ve Edebiyatı) Önemi". İlköğretim Online (elektronik) 15/3 (2016), 723-741.