Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri

KOÇAK BIÇAK, Derya; DEMİRBOLAT, Ayşe Ottekin

Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri

Derya KOÇAK BIÇAK, (Şehit Mahmut Peşmen İlkokulu)

Ayşe Ottekin DEMİRBOLAT (Gazi Üniversitesi)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

10 2

Yıl: 2019 Cilt: 17 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 236 - 257 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-05-2020

Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri

Öz:

Okullarda psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülebilmesi için buhizmetleri yürüten psikolojik danışmanların beklentilerinin güncel ve kapsamlı bir şekildebelirlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu araştırmanın amacı, rehberlik ve psikolojik danışmahizmetlerinin yürütülmesi sürecinde psikolojik danışmanların okul yöneticileri ve öğretmenlerdenbeklentilerini saptamaktır. Çalışmanın amacına ulaşmak için nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır.Çalışma grubunu Çorum ilinde ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 48 psikolojik danışmanoluşturmaktadır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örneklemekullanılmıştır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeformları ile toplanmıştır ve nitel analiz yöntemi olan betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Analizsonuçlarına göre; psikolojik danışmanlar, rehberlik hizmetlerinin gerektirdiği fiziki şartlarınyöneticiler tarafından sağlandığını, yöneticilerin rehberlik hizmetleri dışında farklı iş taleplerindebulunduklarını belirtmişlerdir. Psikolojik danışmanlar yöneticilerden genel olarak yapılan çalışmalaradestek olmalarını, alan hakkında bilgi sahibi olmalarını ve meslekle ilgili yanlış algılarınıdeğiştirmelerini beklemektedirler. Psikolojik danışmanların diğer öğretmenlerden en önemlibeklentileri ise öğretmenlerin rehberlik servisiyle iş birliği halinde olmaları ve alanla ilgili sahipoldukları yanlış algıyı değiştirmeleridir. Rehberlik Hizmetleri Yönetmeliği gözden geçirilerekpsikolojik danışmanların görevleri netleştirilmelidir. Yoruma açık ifadelerin kaldırılması noktasındaçalışmalar yapılmalıdır.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri

Counsellors’ Expectations From School Administrators and Teachers

Öz:

It is necessary to determine the expectations of the counselors in an up-to-date and comprehensive way in order the counselling services at schools can be conducted effectively. The purpose of the present study is to identify the expectations of the counsellors from the school administrators and teachers in the process of execution of the Guidance and Psychological Counselling services. Qualitative research method was used for attaining the purpose of the study. The study group was composed of 48 counsellors in service at primary schools, secondary schools, and high schools in Çorum province. Scale sampling, a purposive sampling method, was used in identifying the participants. The research data was collected by semi-structured interview forms developed by the researchers. Accordingly collected data was analyzed by descriptive analysis, a qualitative analysis method. Counsellors stated that the administrators provided them with physical conditions required for the guidance services, and that the administrators delegated different jobs other than the guidance services. Counsellors generally expected the administrators to support the ongoing activities, to be informed about the field, and to change their misperceptions regarding the field. The most important expectation of the counsellors from the other teachers was that the teachers would collaborate with the guidance service and change their misperception regarding the field. The Guidance Services Regulation should be revised and the tasks of the counsellors should be clarified. Efforts should be shown with an aim to remove the open ended, ambiguous expressions.

Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları Davranış Bilimleri

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akın, B. (2007). Psikolojik danışmanların görevlerine ilişkin öğretmenlerin beklentileri ve algıları. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Akkoyun, F. (1995). PDR'de unvan ve program sorunu: Bir inceleme ve öneriler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(6), 1-21.
Aktepe, İ. (2008). Psikolojik danışmanların yönetici ve öğretmenlerden mesleki beklentileri.Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Armstrong, S. A., MacDonald, J. H., &Stillo, S. (2010). School counselorsandprincipals: Differentperceptions of relationship, leadership, andtraining. Journal of School Counseling, 8(15).
Avcı, M. (2010). Psikolojik danışmanların eş zamanlı görevlendirme uygulamasına ilişkin görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Aydın, İ., Arastaman, G., & Akar, F. (2011). Türkiye’de ilköğretim okulu yöneticileri ile psikolojik danışmanlar arasındaki çatışma kaynakları. Eğitim ve Bilim, 36(160), 200-212.
Bakırcıoğlu, R. (2000). İlköğretim ortaöğretim ve yükseköğretimde rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı.
Bakioğlu, A., &GayıkAksalı, S. (2005). Psikolojik danışmanların bulundukları kariyer evrelerine göre okul yönetimini algılayışlarının niteliksel olarak incelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, (21), 89-110.
Bardhoshi, G., &Duncan, K. (2009). Ruralschoolprincipals’ perception of theschoolcounselor's role. TheRuralEducator, 30(3), 16-24.
Beesley, D., &Frey, L. L. (2006). Principals' Perceptions of School CounselorRolesandSatisfactionwith School Counseling Services. Journal of School Counseling, 4(14).
Borders, L. D. (2002). School counseling in the 21st century: Personaland Professional reflections. Professional School Counseling, 5, 180-185.
Breen, D. T., &Quaglia, R. (1991). Raisingstudentaspirations: Theneedtoshare a vision. The School Counselor, 38(3), 221-228.
Burnham, J. J., & Jackson, C. M. (2000). School counselorroles: Discrepanciesbetweenactualpracticeandexistingmodels. Professional schoolcounseling, 4(1), 41.
Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
Can, E. (2010). İlköğretim okullarında görevli psikolojik danışmanların karşılaştıkları sorunların incelenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, 911-917.
Cisler, A., & Bruce, M. A. (2013). Principals: WhatAreTheirRolesandResponsibilities?.Journal of School Counseling, 11(10), n10.
Clark, M. A., &Amatea, E. (2004). Teacherperceptionsandexpectations of schoolcounselorcontributions: Implicationsfor program planningandtraining. Professional School Counseling, 132-140.
Clemens, E., Milsom, A., &Cashwell, C. (2009). Using leader-member Exchange theorytoexamineprincipal-schoolcounselorrelationships, schoolcounselors' roles, jobsatisfaction, andturnoverintentions. Professional School Counseling, 13(2), 75-85.
Fitch, T., Newby, E., Ballestero, V., & Marshall, J. L. (2001). Futureschooladministrators' perceptions of theschoolcounselor's role. CounselorEducationandSupervision, 41(2), 89-99.
Güvendi, M. (1980). Rehberlik saatlerinde öğrenci yaşantıları ve beklentilerinin karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Ankara.
Gysbers, N. C., &Henderson, P. (1988). Developingandmanagingyourschoolguidance program. AmericanAssociationforCounselingand Development.
Hamamcı, Z., Murat, M., & Çoban, A. (2004). Gaziantep’teki okullarda çalışan psikolojik danışmanların mesleki sorunlarının incelenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya.
Hatunoğlu, A., & Hatunoğlu, Y. (2006). Okullarda verilen rehberlik hizmetlerinin problem alanları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 333-338.
House, R. M., & Hayes, R. L. (2002). School counselors: Becomingkeyplayers in school reform. Professional School Counseling, 5, 249-256.
Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
McMahon, H., Mason, E., &Paisley, P. (2009). School counseloreducators as educationalleaderspromotingsystemicchange. Professional School Counseling, 13(2), 116-124.
O'dell, F. L., Rak, C. F., Chermonte, J. P., Hamlin, A., &Waina, N. (1996). Guidanceforthe 1990s: Revitalizingthecounselor's role. Theclearinghouse, 69(5), 303-307.
Özabacı, N., Sakarya, N., & Doğan, M. (2008). Okul yöneticilerinin okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 8-22.
Özgüven, E. (1990). Ülkemizde psikolojik danışma ve rehberlik faaliyetlerinin dünü ve bugünü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(1), 4-15.
Özyürek, R.,Owen, F. K., &Owen, D. W. (2007). Gelişen psikolojik danışma ve rehberlik: Meslekleşme sürecindeki ilerlemeler. Ankara: Nobel.
Peker, A. (2008). Farklı liselerdeki öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin rehberlik beklentilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
Poyraz, C. (2006). Türkiye'deki rehberlik hizmetlerinin tarihsel gelişimi. Hasan Âli Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2).
Shoffner, M. F., &Williamson, R. D. (2000). Engagingpreserviceschoolcounselorsandprincipals in dialogueandcollaboration. CounselorEducationandSupervision, 40(2), 128-140.
Stickel, S. A. (1990). A study of role congruencebetweenschoolcounselorsandschoolprincipals. https://eric.ed.gov/?id=ED321944 sayfasından erişilmiştir.
Stockton, R., & Güneri, O. Y. (2011). Counseling in Turkey: An evolvingfield. Journal of Counseling& Development, 89(1), 98-104.
Sürücü, A., & Yavuz, M. (2013). Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde okul müdürü-psikolojik danışman etkileşiminin değerlendirilmesi. International Journal of SocialScience, 6(4), 1029-1047.
Tan, H. (1990). Okullarımızda psikolojik hizmetlerin neresindeyiz? Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 1(1), 27-31.
Tan, H. (2012). Ülkemizde rehberlik ve psikolojik danışma çalışmalarında gelişmeler ve sorunları. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 11(0), 33-48.
Tatlılıoğlu, K. (1999). Rehberlik ve psikolojik danışmanlık servisinden beklentiler üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Tuzgöl Dost, M., & Keklik, İ. (2012). Alanda çalışanların gözünden psikolojik danışma ve rehberlik alanının sorunları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 389-407.
Williams, R. L., &Wehrman, J. D. (2010). Collaboration andconfidentiality: Not a paradox but an understandingbetweenprincipalsandschoolcounselors. NASSP Bulletin, 94(2), 107-119.
Yeşilyaprak, B. (2008). Türkiye’de psikolojik danışma ve rehberlik alanının geleceği: Yeni açılımlar ve öngörüler. binnuryesilyaprak.com/2016/07/01/turkiyede-psikolojik-danisma-ve-rehberlikalaninin- gelecegiyeni-acilimlar-ve-ongoruler-2008/ adresinden erişilmiştir.
Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
Yüksel-Şahin, F. (2008). Ortaöğretimdeki öğrenci görüşlerine göre psikolojik danışma ve rehberlik (PDR) hizmetlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-26.

APA	KOÇAK BIÇAK D, DEMİRBOLAT A (2019). Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. , 236 - 257.
Chicago	KOÇAK BIÇAK Derya,DEMİRBOLAT Ayşe Ottekin Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. (2019): 236 - 257.
MLA	KOÇAK BIÇAK Derya,DEMİRBOLAT Ayşe Ottekin Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. , 2019, ss.236 - 257.
AMA	KOÇAK BIÇAK D,DEMİRBOLAT A Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. . 2019; 236 - 257.
Vancouver	KOÇAK BIÇAK D,DEMİRBOLAT A Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. . 2019; 236 - 257.
IEEE	KOÇAK BIÇAK D,DEMİRBOLAT A "Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri." , ss.236 - 257, 2019.
ISNAD	KOÇAK BIÇAK, Derya - DEMİRBOLAT, Ayşe Ottekin. "Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri". (2019), 236-257.

APA	KOÇAK BIÇAK D, DEMİRBOLAT A (2019). Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17(2), 236 - 257.
Chicago	KOÇAK BIÇAK Derya,DEMİRBOLAT Ayşe Ottekin Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 17, no.2 (2019): 236 - 257.
MLA	KOÇAK BIÇAK Derya,DEMİRBOLAT Ayşe Ottekin Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.17, no.2, 2019, ss.236 - 257.
AMA	KOÇAK BIÇAK D,DEMİRBOLAT A Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2019; 17(2): 236 - 257.
Vancouver	KOÇAK BIÇAK D,DEMİRBOLAT A Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2019; 17(2): 236 - 257.
IEEE	KOÇAK BIÇAK D,DEMİRBOLAT A "Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 17, ss.236 - 257, 2019.
ISNAD	KOÇAK BIÇAK, Derya - DEMİRBOLAT, Ayşe Ottekin. "Okul Psikolojik Danışmanların Okul Yöneticileri ve Öğretmenlerden Beklentileri". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 17/2 (2019), 236-257.