Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri

Yıl: 2019 Cilt: 27 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 959 - 968 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24106/kefdergi.2130 İndeks Tarihi: 22-05-2020

Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri

Öz:
Bu çalışmanın amacı, erken dönemde üstün zekâlı ve yetenekli çocukların tanılanmasında BİLSEM öğretmenlerinin düşüncelerini belirlemektir. Çalışmaya, Trabzon Bilim ve Sanat Merkezi (BİLSEM)’de görev yapmakta olan toplam 14 öğretmen katılmıştır. Araştırmadan elde edilen veriler araştırmacı tarafından oluşturulan “Görüşme Formu” ile toplanmış ve nitel araştırma yöntemlerine uygun olarak analiz edilmiştir. Araştırmada, nitel verilerin kullanıldığı durum çalışması deseni kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, Trabzon BİLSEM öğretmenlerinin üstün zekâlı ve yetenekli çocuklar hakkında yeterli bilgiye sahibi olduklarını, bu çocukların farklı özelliklerini bildikleri, üstün zekâlı ve yetenekli çocukların erken tanılanmalarına işaret etmektedir.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları

Teachers’ Opinions on Identifiying Gifted and Talented Children at Early Childhood Period

Öz:
The purposes of this study, the identification of gifted children in preschool teachers’ think to determine the Science Art Center (SAC). The study, which is working in Trabzon SACs total of 14teachers, participated. The data obtained from the study by researcher screated “Interview Form” and collected and analyzed according to qualitative research methods. In this study, case study research design that requires qualitative data was used. The study’s findings, Trabzon SAC teachers of gifted children that they have enough information about these children, they are defined in terms of different features, identification of gifted children indicates that they are contributing to the stage.
Anahtar Kelime:

Konular: Eğitim, Eğitim Araştırmaları
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Alma, S. (2015). Üstün yetenekliliği derecelendirme ölçekleri okulöncesi/ananaokulu formu (Grs-p)’nun Türkçeye uyarlanması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya
  • Baykoç, N. (2011). Üstün ve Özel Yetenekli Çocuklar ve Eğitimleri. Baykoç, N.(Ed). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim. Ankara: Eğiten Kitap.
  • Benito, Y. ve Moro, J. (1999). An emprically-based proposal for screening in the early identification of intellectually gifted students. Gifted Child International. 14(2), 80-91.
  • Bogdan, R.C. ve Biklen, S. K.(2007). Qualitative research for education. Boston: Pearson Education Inc.
  • Cosar, G., Cetinkaya, C., ve Cetinkaya, C. (2015). Investigating the preschool training for gifted and talented students on gifted school teachers’ view. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 3 (1), 13-21. DOI: http://dx.doi.org/ 10.17478/JEGYS.2015110747
  • Cutts, N.,E. ve Moseley, N. (2001). Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Eğitimi. İsmail Ersevim (Çev.). İstanbul: Özgür Yayınları. Çetinkaya, Ç. (2013a). Sıradışı konular çalışma etkinliklerinin yaratıcılığa etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
  • Çetinkaya, Ç. (2013b). Sakarya science and art center nature education programme. Journal of Environmental Protection and Ecology JEPE, 14 (3A), 1317-1324
  • Çetinkaya, Ç. (2007). Raven’in ilerleyen matisler plus testi’nin 6,5–8 yas çocukları üzerinde geçerlik, güvenirlik, ön norm çalısmaları ve motivasyon stilleri tespiti ile ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Damasio, A. (1999). Descartes’in yanılgısı. Varlık Yayınları. İstanbul
  • Davaslıgil, Ü. (2004). Üstün çocuklar. Şirin, M.R., Kulaksızoğlu, A. ve Bilgili, A. E. (Ed.), I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Makaleler Kitabı (211-220). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları: 63.
  • Davaslıgil, Ü ve Leana, M. (2004). Üstün Zekâlıların Eğitimi Projesi. Şirin, M.R., Kulaksızoğlu, A. ve Bilgili, A. E. (Ed.), I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı (85-100). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları: 64.
  • Dağlıoğlu, E. (2004). Okul öncesi eğitim kurumuna devam eden beş-altı yaş grubunda ve matematik alanında üstün yetenekli olan çocukların sosyodemogrofik özellikler bakımından incelenmesi. Şirin, M.R., Kulaksızoğlu, A. ve Bilgili, A. E. (Ed.), I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı (247-262). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları: 64.
  • Dağlıoğlu, E. ve Suveren, S. (2013). Okul öncesi dönem üstün yetenekli çocukların belirlenmesinde öğretmen ve aile görüsleri ile çocukların performanslarının tutarlılığının incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri - EducationalSciences: Theory & Practice, 13 (1), 431-453.
  • Doğan, M., Tekcan, N. ve Cürebal, F. (2004). Üstün ve özel yetenekli öğrencilere yönelik bir okul modeli: Tevitöl. Şirin, M.R., Kulaksızoğlu, A. ve Bilgili, A. E. (Ed.), I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı (101-106). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları: 64.
  • Dönmez Baykoç, N. ve Kurt, Ş. (2004). Bebeklik ve okul öncesi dönemde üstün yetenekli çocukların ve ailelerinin yönlendirilmesi. Şirin, M.R., Kulaksızoğlu, A. ve Bilgili, A. E. (Ed.), I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı (393-400). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları: 64.
  • Ercan, F. (2013). Fen alanında üstün yetenekli öğrencilerin tanılanmasına yönelik bir model geliştirme önerisi. (Yayınlanmamış doktora tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
  • Freeman, J. (1985). The psychology of gifted children, perspectives on development and education. Suffolk: John Wileyand Sons Ltd.
  • Feldhussen, J. ve Kolloff, P. B. (1986). The purdue three-stage enrichment model for gifted education at the elementary level In J.S. Renzulli (Ed.) System and Models for Developing Programs for The Gifted and Talented. Mansfield Center, CT: Creative Learning Press.
  • Galloway, B. ve Porath, M. (1997). Parent and teacher views of gifted children’s social abilities. Roeper Review, 20 (2), 118-121
  • Gagné, F. (1995). From giftedness to talent a developmental model and its impact on language of the field. Roper Review, 18, 103-111.
  • Gür, Ç. (2006). Sanat Eğitim Programının Üst Sosyo-Ekonomik Düzeyden Gelen Altı Yaş Üstün Yetenekli Çocukların Çizim Becerilerine Etkisi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Hafenstein N. L. ve Tucker, B. (1995). Case studies in diversity: Individual differences in abilities and traits of young gifted children. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association, San Francisco, CA. (ERIC Document Reproduction Service No. ED385047)
  • Harrison, C. (2004). Giftedness in early childhood: Search for complexity and connection. Roeper Review, 26 (2), 78-84.
  • Heller, K.A. (2001). Hochbegabung im Kindes- und Jugendalter. High ability in childhood and youth (2.Baskı). Göttingen: Hogrefe.
  • Heller, K.A.,Perleth, C. ve Lim, T.K. (2005). The Munich model of giftedness designed to identify and promote gifted students. In R.J. Sternberg ve J.E. Davidson (Ed.), Conceptions of giftedness (2. Baskı, syf. 147–170). New York: Cambridge UniversityPress.
  • Heller, K. A. ve Schofield, N. J. (2008). Identification and nurturing the gifted from an international perspective. Pfeiffer, S. (Ed). Handbook of giftednessin children, (pp. 93-114). Springer US.
  • Hodge, K. ve Kemp,C. (2002). The role of invitational curriculum in the identification of giftedness in young children. Australian Journal of Early Childhood, 27 (1), 33-38.
  • Hökelekli, H. ve Gündüz, T. (2004). Üstün yetenekli çocukların karakter özellikleri ve değerler eğitimi. Şirin, M.R., Kulaksızoğlu, A. ve Bilgili, A. E. (Ed.), I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı (131-144). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları: 64.
  • Jarosewich, T., Pfeiffer, S. I. ve Morris, J. (2002). Identifying gifted students using teacher rating scales: A review of existing instruments. Journal of Psychoeducational Assessment, 20 (4), 322-336
  • Johnson, B., ve Cristensen, L. (2014). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. Thousand Oaks, Calif: Sage.
  • Karadağ, F. (2015). Okul öncesi dönemde potansiyel üstün zekâlı çocukların belirlenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ege Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
  • Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Evi.
  • Kelemen, G. (2012). Identification of highly gifted children. Exedra Journal, (6), 43-55.
  • Kerem, E.A. ve Kınık, E. (2004). Erken Çocukluk Eğitiminde Üstün Yetenekli Çocuklara “Kimlikli Bebekler” Çalışmasıyla Farklı Bir Bakış: Bir Uygulama Örneği “Deha Bebek”. Şirin, M.R., Kulaksızoğlu, A. ve Bilgili, A. E. (Ed.), I Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi Bildiriler Kitabı (161-168). İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları: 64.
  • Kıldan, O. (2011). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19 (3), 805-818
  • Koshy, V. (2001). Teaching mathematics to able children. London: David Fulton Publishers.
  • Kurt, E. (2008). Raven Spm Plus Testi 5.5–6.5 Yaş Geçerlik, Güvenirlik, Ön Norm Çalışmalarına Göre Üstün Zekalı Olan ve Olmayan Öğrencilerin Erken Matematik Yeteneklerinin Karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Maker, C. J. (2003). New directions in enrichment and acceleration, In. N. Colengelo ve G. Davis (Ed.), Handbook of Gifted Education, (pp 163–173), Boston: Allynand Bacon.
  • Marland, S. P. (1972). Education of Gifted and Talented. W D.C.: US Office of Education. MEB, (2016). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi.
  • MEB, (2009). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. Yönerge, Mart 2009/2618 sayılı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan 5’inci maddesiyle değiştirilmiştir.
  • MEGEP (2007). Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi. http://hbogm. meb.gov.tr/modulerprogramlar/kursprogramlari/cocukgelisim/moduller/ustunzekaveozelyetene kliler.pdf
  • Merriam, S.B. (2009) Qualitative research: A guide to design and implemantation. San Francisco, CA: Jossey- Bass.
  • Miklewska, A.,Kaczmarek, M. Ve Strelau, J. (2006). The relationship between temperament and intelligence: Cross-sectionalstudy in successive age groups. Personality and Individual Diffrences. 40, 643–654.
  • Moore, A. D. (1992). Gifted and talented children and youth (Ed. L. M. Bullock). Exceptionalities in Children and Youth. USA: Allynand Bacon Inc. s. 420-448
  • Oğurlu, U. ve Çetinkaya, C. (2012). Identification of preschool gifted children characteristics based on parents’. The Online Journal of Counseling and Education. 1(3), 41-56.
  • Özbay, Y. (2013). Üstün yetenekli çocuklar ve aileleri. Ankara: Aile ve sosyal Politikalar Bakanlığı Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir (Çev. Edt.). Ankara: Pegem Akademi.
  • Passow, H. (2004). The nature of giftedness and talent. Definitions and conceptions of giftedness. Ed. R.T. Stenberg, California: Corwin Press.
  • Pegnato, C. W. ve Birch, J. W. (1959). Locating gifted children in junior high school. Exceptional Children, 25, 300-304
  • Pfeiffer, S. I. (2008). Handbook of giftedness in children: Psycho educational theory, research and best practices. FL, USA; Springer
  • Porter, L. (1999).Gifted young children. Open University Press, Buckhingham
  • Renzulli, J. S. (1978). What makes giftedness? Reexamining a definition. Phi Delta Kappan, 60(3).
  • Rohrer, J. C. (1995). Primary teacher conceptions of giftedness: Image, evidence, and nonevidence. Journal for the Education of the Gifted, 18, 269-283.
  • Sak, U. (2010). Üstün zekâlılar özellikleri, tanılanmaları, eğitimleri. Ankara: Maya Akademi Yayınevi.
  • Scott, M. S. ve Delgado, C. F. (2005). Identifying cognitively gifted minority students in preschool. Gifted Child Quarterly, 49 (3), 199-210.
  • Schofield, N.J. ve Hotulainen, R. (2004). Does all cream rise? The plight of unsupported gifted children. Psychology Science, 46, 379–386.
  • Shaklee, B. D. (1992). Identification of young gifted students. Journal for the Education of the Gifted, 15(2), 134-144.
  • Sisk, D. (1987). Creative teaching of the gifted. USA: McGraw-HillInc. Sousa, D. A. (2003). How the gifted brain learners. California: Corwin Press.
  • Stapf, A. (2003). Hochbegabte Kinder (Highly gifted children). München: C.H. Beck.
  • Sternberg, R. J.,Jarvin, L. ve Grigorenko, E. L. (2010). Explorations in giftedness. Cambridge UniversityPress
  • Sternberg, R. J. (2003). Giftedness according to the theory of successful intelligence. N. Colangelo ve G. Davis (Eds.), Handbook of gifted education. Boston: Allyn & Bacon.
  • Sternberg, R. J. (1999). A triarchic approach to the understanding and assessment of intelligence in multicultural populations. Journal of School Psychology, 37.
  • Suveren, S. (2006). Anasınıfına devam eden çocuklar arasından üstün yetenekli olanların belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
  • Şahin, F. ve Çetinkaya, Ç. (2015). An investigation of the effectiveness and efficiency of classroom teachers in the identification of gifted students. Turkish Journal of Giftedness and Education, 5 (2), 133-146.
  • Tezcan, F. (2012). Perception of Early Childhood Teachers Towards Young Gifted Children and Their Education. (Unpublished Master Thesis). Middle East Technical University, The Graduate School of Social Science, Ankara.
  • Topses, G. (1992). Eğitim sürecinde insan ve psikoloji. Ankara: Gazi Büro Evi.
  • Tuttle, F. B. ve Becker, L. (1980). Characteristics and identification of gifted and talented students. National Education Association Washington. D.C
  • Uzun, M. (2004). Üstün yetenekli çocuklar el kitabı. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları.
  • Webb, J. T., Meckstroth, E. A. ve Tolan, S. S. (2003). Guiding the gifted child. Gifted Psychology Press, Arizona, USA: Scottsdale.
  • Weiten, W. (1995). Themen & variation. CA: Brooks/Cole Publising Company.
  • Winner, E. (1996) Gifted children myths and realities. Basic Books, New York.
  • Yıldırım, A ve Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık
APA ÇETİNKAYA Ç (2019). Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. , 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
Chicago ÇETİNKAYA Çağlar Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. (2019): 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
MLA ÇETİNKAYA Çağlar Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. , 2019, ss.959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
AMA ÇETİNKAYA Ç Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. . 2019; 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
Vancouver ÇETİNKAYA Ç Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. . 2019; 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
IEEE ÇETİNKAYA Ç "Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri." , ss.959 - 968, 2019. 10.24106/kefdergi.2130
ISNAD ÇETİNKAYA, Çağlar. "Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri". (2019), 959-968. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2130
APA ÇETİNKAYA Ç (2019). Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(3), 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
Chicago ÇETİNKAYA Çağlar Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi 27, no.3 (2019): 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
MLA ÇETİNKAYA Çağlar Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, vol.27, no.3, 2019, ss.959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
AMA ÇETİNKAYA Ç Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2019; 27(3): 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
Vancouver ÇETİNKAYA Ç Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri. Kastamonu Eğitim Dergisi. 2019; 27(3): 959 - 968. 10.24106/kefdergi.2130
IEEE ÇETİNKAYA Ç "Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri." Kastamonu Eğitim Dergisi, 27, ss.959 - 968, 2019. 10.24106/kefdergi.2130
ISNAD ÇETİNKAYA, Çağlar. "Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Erken Çocukluk Döneminde Tanılanmasında Öğretmenlerin Düşünceleri". Kastamonu Eğitim Dergisi 27/3 (2019), 959-968. https://doi.org/10.24106/kefdergi.2130