TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 25 Sayfa Aralığı: 95 - 118 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18092/ulikidince.549210 İndeks Tarihi: 03-06-2020
TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI
Öz: Bu çalışmada, özel sektör kuruluşlarında etkili bir şekilde kullanılan ve finansal bilgi kullanıcılarının kararlarınayön veren mali tablo oran analiz teknikleri, Türkiye’deki büyükşehir belediyelerinin mali tablolarınauygulanarak, büyükşehir belediyelerinin mali yapı ve bütçe sürdürülebilirliklerinin karşılaştırmalı analiziyapılmıştır. Çalışmada, Türkiye’de büyükşehir belediyelerinin 2014-2017 dönemi bilançoları analiz edilmiştir.Analizin 2014 yılından başlanılarak yapılmasının nedeni, 2014 yılında yapılan mahalli idareler seçimleriyle 6360Sayılı Kanunun fiilen yürürlüğe girmesi ve büyükşehir belediyelerinin görev alanlarının illerin mülki sınırlarınagenişlemesidir. Çalışmada dört mali dönem seçilerek oran analizi ile birlikte trend analizi de yapılmıştır. Sonuçolarak, 30 büyükşehir içinde sadece Diyarbakır, Aydın, Denizli ve Muğla Büyükşehir Belediyelerinin güçlü, diğerbüyükşehir belediyelerinin mali durumlarının ve borç ödeme gücünün zayıf olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.Genel olarak değerlendirildiğinde, ülkemizdeki büyükşehir belediyelerinin mali durumlarının ve bütçesürdürülebilirliklerinin zayıf olduğu görülmüştür. Çalışmada özel sektör tarafından etkin bir şekilde kullanılanmali analiz tekniklerinin kamu kurumlarında da kullanılabileceği gösterilmeye çalışılmıştır. Bu analizlerin kamukuruluşlarında da yapılmasının, kamu kaynaklarının etkili, verimli, ekonomik kullanılmasına katkı sunacağıdüşünülmektedir.
Anahtar Kelime: COMPARISION WITH THE RATIO ANALYSIS METHOD THEFINANCIAL STRUCTURES AND BUDGET SUSTAINABILITIY OF THE METROPOLITAN MUNICIPALITIES IN TURKEY
Öz: In this study, comparative analysis of the financial structure and budget sustainability of the metropolitan municipalities was conducted by applying the financial statement ratio analysis techniques that are used effectively in private sector organizations and direct the decisions of financial information users to the financial statements of the metropolitan municipalities in Turkey. In this study, the balances of the period 2014-2017 of the metropolitan municipalities in Turkey were analyzed. The reason why the analysis was started in 2014 is that the effectiveness of the Law No. 6360 with the Local Administrations elections held in 2014, and the expansion of the jurisdictions of the metropolitan municipalities to the territorial boundaries of the provinces. In the study, four financial periods were selected and together with the ratio analysis, trend analysis was conducted. As a result, within the 30 metropolitan, only Diyarbakır, Aydın, Denizli and Muğla Metropolitan Municipalities were found to be strong, while the financial status and the solvency of other metropolitan municipalities were weak. When evaluated in general terms, it is seen that the financial conditions and budget sustainability of the metropolitan municipalities in our country are weak.In this study, it has been tried to show that financial analysis techniques used effectively by the private sector can also be used in public institutions. It is thought that, if this analyzes will carried out in public institutions, they will contribute to an effective, efficient and economical use of public resources.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 195 Sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararname.
- 1982 Anayasası.
- 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılları Büyükşehir Belediyelerine ait Sayıştay Denetim Raporları. Erişim Adresi: https://www.sayistay.gov.tr/tr/?p=2&ContentID=1738,1899,12123,12364
- 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılları Büyükşehir Belediyesi Faaliyet Raporları
- 2014, 2015, 2016 ve 2017 yılları Mahalli İdareler Genel Faaliyet Raporu
- 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu
- 3030 Sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun.
- 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu
- 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu.
- 6360 Sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi Ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun.
- Akdoğan, N. veTenker, N. (2007). FinansalTablolarve Mali AnalizTeknikleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
- Akduğan, U. ve Agun, B.H. (2018). Türkiye’de Belediyelerin Mali Sürdürülebilirliği: Birincil Denge Yaklaşımı.Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 207-222.
- Akgüç, Öztin (2017). Mali Tablolar Analizi. İstanbul:Arayış Basım ve Yayıncılık.
- Alper, A. Ve Biçer, E. B. (2018). Kamu Hastanelerinde Finansal Performansın Oran Analizi İle Ölçülmesi: Bir Kamu Hastanesi Örneği. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(2), 337-357.
- Anjum, S. (2010). An Overview Of Financial RatiosFrom 1900‘S TillPresent. International Journal Of ResearchIn Commerce & Management, 1(8), 126-131.
- Atalay, A. (2018). Dış Kaynaklı Kredilerin Belediyelerin Finansal Sürdürülebilirliğine Katkısının Araştırılması. (Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi). İller Bankası, Ankara.
- Berkdemir, S. ve Altun, N. (2018). Sigorta Sektöründe Oran Analizi ve Puanlama Yöntemi. Sakarya İktisat Dergisi, 7(1), 70-91.
- Çabuk, Adem veLazol, İbrahim (2018). Mali TablolarAnalizi.Bursa: EkinYayınevi.
- Çapar, S. ve Demir, R. (2017). Türkiye’de Büyükşehir Yapılanması ve 6360 Sayılı Kanuna Uygulayıcıların Bakışı. Türk İdare Dergisi, 484, 39-90.
- Çiçek, Ş. E., Dikmen, S. Ve arslan, P. (2015). Türkiye’de Belediyelerin Performansının Harcama Yapıları Açısından Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11 (24), 59-74.
- Dağ, M., Kızılkaya, O. ve Kızılkaya, F. (2018). Türkiye’de Büyükşehir Belediyelerinin Bütçe Sürdürülebilirliği Üzerine Bir Uygulama. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 55,(635), 65-72.
- Demir, V. ve Çelik, İ. (2015). Türk İhracatçılarının Mali Tablo Analizleri: Kriz Sonrası Döneme İlişkin Sektörel Karşılaştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 46, 53-80.
- Durgun, A. (2018). 6360 Sayılı Kanun Kapsamında Büyükşehir Belediyelerinin Mali Açıdan Analizi: Antalya Büyükşehir Belediyesi Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
- Ersöz, M. (2017). Kamu Kurumlarında Mali Tablo Analiz Yöntemlerinin Uygulanabilirliği. Sayıştay Dergisi, 105, 1-40.
- Gölçek, G. A. (2016). Yerel Yönetimlerde Borçlanma. TBB İller ve Belediyeler Dergisi, 814, 62-68.
- Görmez, A. H. ve Kızıltaş Uzunali, E. (2019). Büyükşehir Belediyelerinin Mali Yapıları ve Bütçe Sürdürülebilirliği: Antalya Büyükşehir Belediyesi Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1304-1315.
- Gündüz, İ. O. ve Yakar, S. (2013). Yerel Yönetim İflası Ve Türkiye Değerlendirmes i. Ç.Ü. Sosyal Biimler Enstitüsü Dergisi, 22(2), 145-164.
- Güngör, H. (2012). Yeni Büyükşehir Yönetimi ve Geçiş Nedenleri. İller ve Belediyeler Dergisi, 774- 775, 19-31.
- Güngör, S. (2011).Yerel Yönetimlerin Borçlanmaları. Akademik Bakış Dergisi, 24, 1-16.
- Hastürk, E. Y., (2014).Antropometrik Verilerde Altın Oran, Mesleki Bilimler Dergisi, 3 (2 ), 173 – 177.
- Horrigan, C.O. (1968). A ShortHistory of Financial Ratio Analysis. The Accounting Rewiew, April, 284-294.
- İllerin Yüzölçümleri. Bilgi Ufku (2019). Erişim Adresi: http://www.bilgiufku.com/illerinyuzolcumleri- illerin-buyuklukleri.html
- İpek, S. ve Engin, R. (2016). Belediye Gelirleri İçinde Harcamalara Katılma Paylarının Yeri ve Önemi: Çanakkale Belediyesi Örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 14(28), 467- 481.
- Kablan, A. (2016). Financial Statement Analysis in Municipalitiesand an Application. International Journal of ResearchIn Business andSocialScience, 2(3), 75-86.
- Kaygısız Ertuğ, Z. Ve Girginer, N. (2015). Bütünleşik VZA ve GİA Yöntemleriyle Büyükşehir Belediyelerinin Mali Etkinlik Analizi: Türkiye Örneği. International Journal of EconomicandAdministrativeStudies, 8(15), 411-428.
- Kluza, K. (2017). Risk assessment of thelocalgovernmentsectorbased on theratioanalysisandthe DEA method. Evidencefrom Poland.EurasianEconRev, 7, 329–351.
- Kurum Bazında Mahalli İdareler Bütçe Giderleri (2019) Erişim Adresi: https://www.muhasebat.gov.tr/content/duyuru/kurum-bazinda-mahalli-idareler-butcegiderleri /173414,180674, 187684190863
- Laitinen, E.K.(2018). Financial Reporting: Long-TermChange of Financial Ratios.AmericanJournal of Industrialand Business Management, 8, 1893-1927.
- Mahalli idareler mali verileri (2019) Erişim Adresi: http://www.bumko.gov.tr/TR,187/mahalliidareler.html
- Mali Analiz Raporu (2019). Erişim Adresi: https://www.muhasebat.gov.tr/portal/fileattachment?id=MUH-155745&title=2016-yili-mali-analiz-raporu-s,79
- McDonald III, B. D. (2017). MeasuringtheFiscalHealth of Municipalities. WorkingPaper WP17BM, 1-21.
- Öğünç, H. (2018). Gıda ve Tekstil Sektörlerinin Karşılaştırmalı Finansal Analizi (2014-2016 Dönemi). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1), 53-70.
- Ökmen, M. ve Koç, N. (2015).Türkiye’de Belediye Gelirleri İçinde Borçlanma ve Borçların Azaltılması İçin Öneriler. Yönetim ve Ekonomi, 22(2), 551-565.
- Rivenbark, W.C. andRoenigk, D.C. (2011). Implementation Of Financial Condition Analysis InLocalGovernment. PAQ Summer, 241-268.
- Siverekli, E. (2015). Türkiye’de Merkezi Yönetim İle Belediyeler Arasındaki Mali İlişki: Şanlıurfa Örneği. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 46, 21-42.
- Sonğur, C., Kar, A., Top, M., Gazi, A. ve Babacan, A. (2016). Türkiye Kamu Hastane Birlikleri Hastanelerinin Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi: Finansal Tablo Analizleri. Sayıştay Dergisi, 100, 1-26.
- Tekin, Ö. F. (2018). Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi ve 6360 Sayılı Yasanın Getirdiği Değişim: Konya Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 55, 84-105.
- TÜİK temel İstatistikler. (2019). Erişim Adresi http://www.tuik.gov.tr/ UstMenu.do? metod= temel ist
- TÜİK temel İstatistikler. (2019). Erişim Adresi: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do? metod=temelist
- Türk Dil Kurumu. (2019) http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view= bts&kategori1= veritbn&kelimesec=243707
- Türkçe Sözlük. (2019). Erişim Adresi https://www.google.com/türkçe+sözlük&oq =Türkçe &aqs= chrome 3.69i57j0l5.4841j0j7&sourceid=chrome&ie=UTF-#dobs=büyükşehir
- Uğur, A. (2009). Avrupa Birliği Ülkelerinde Yerel Yönetimlerin Borçlanma Ve Mali Disiplin Sorunu. Türk İdare Dergisi, 465, 177-200.
- Yılmaz, H.H. (2013). Türkiye’de Belediyelerin Mali Yapıları ve Mali Farklılaşma. Ankara: Türkiye Belediyeler Birliği Yayınları.
| APA | Uzunali E, Görmez A (2019). TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. , 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| Chicago | Uzunali EmineKızıltaş,Görmez Abdurrahman Halit TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. (2019): 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| MLA | Uzunali EmineKızıltaş,Görmez Abdurrahman Halit TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. , 2019, ss.95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| AMA | Uzunali E,Görmez A TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. . 2019; 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| Vancouver | Uzunali E,Görmez A TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. . 2019; 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| IEEE | Uzunali E,Görmez A "TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.95 - 118, 2019. 10.18092/ulikidince.549210 |
| ISNAD | Uzunali, EmineKızıltaş - Görmez, Abdurrahman Halit. "TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI". (2019), 95-118. https://doi.org/10.18092/ulikidince.549210 |
| APA | Uzunali E, Görmez A (2019). TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0(25), 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| Chicago | Uzunali EmineKızıltaş,Görmez Abdurrahman Halit TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 0, no.25 (2019): 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| MLA | Uzunali EmineKızıltaş,Görmez Abdurrahman Halit TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, vol.0, no.25, 2019, ss.95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| AMA | Uzunali E,Görmez A TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2019; 0(25): 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| Vancouver | Uzunali E,Görmez A TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. 2019; 0(25): 95 - 118. 10.18092/ulikidince.549210 |
| IEEE | Uzunali E,Görmez A "TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI." Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 0, ss.95 - 118, 2019. 10.18092/ulikidince.549210 |
| ISNAD | Uzunali, EmineKızıltaş - Görmez, Abdurrahman Halit. "TÜRKİYE’DE BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNİN MALİ YAPILARI VE BÜTÇE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİKLERİNİN ORAN ANALİZ YÖNTEMİYLE KARŞILAŞTIRILMASI". Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi 25 (2019), 95-118. https://doi.org/10.18092/ulikidince.549210 |
