Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme

Fidanboy, Cemalettin Öcal

Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme

Cemalettin Öcal FİDANBOY (Tanımlanmamış Kurum)

Journal of Yasar University

13 5

Yıl: 2019 Cilt: 14 Sayı: Special Issue on Business and Organization Research November 2019 Sayfa Aralığı: 69 - 81 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 05-06-2020

Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme

Öz:

Çalışanların iş ortamında hissetikleri pozitif ve negatif duygu durumları, örgütsel alandaki birçok davranış biçimini olumlu veya olumsuz bir şekilde etkileyebilmektedir. Duygu durumlarının işe yönelik faaliyetler sırasında etkili bir şekilde yönetilmesi; bireyin işine daha fazla odaklanması, işini severek yapması ve içe dönük bir çalışma motivasyonu sağlamasıyla ilişkili bir durumdur. İş yaşamında akış deneyimi, çalışanın iş ortamında yaşadığı zorlukların, bireysel beceri düzeyiyle orantılı bir şekilde artması durumunda yaşanabilen ve bireyin performansını farklı açılardan arttıran pozitif psikolojik bir durum şeklinde tanımlanmaktadır.Olumlu ve olumsuz duygu durumlarını sistematik bir şekilde dengeleyebilen bir çalışanın, iş ortamında daha yüksek düzeyde akış deneyimi yaşaması mümkün görünmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, örgütsel ortamda yaşanan pozitif ve negatif duygu durumlarının akış deneyimine etkilerini belirlemektir. Bu doğrultuda, Teknoparklarda yer alan bilişim firmalarında görev yapan 214 Ar-Ge çalışanından kolayda örnekleme yöntemi ve anket tekniği ile veriler elde edilmiştir. Elde edilen veriler için istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada kullanılan ölçekler için güvenilirlik analizleri yapılmış, doğrulayıcı faktör analizleri gerçekleştirilmiş ve değişkenler arasındaki ilişkilerin ve etkilerin analizi amacıyla korelasyon, regresyon analizleri ve yapısal eşitlik modeli yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, Ar-Ge projelerinde aktif olarak görev yapan çalışanların pozitif duygu durumlarına sahip olmalarının iş yaşamında akış deneyimine yatkınlıklarını olumlu yönde ve anlamlı bir şekilde etkilediğini göstermiştir. Bununla birlikte çalışanların hissetikleri negatif duygu durumlarının, akış deneyimine anlamlı etkilerinin olmadığı görülmüştür.

Anahtar Kelime:

The Effects of Positive and Negative Emotions on Flow Experience in Work Life: A Study on R&D Employees

Öz:

Positive and negative emotions that employees feel in the work environment can affect many forms of behavior in the organizational area positively or negatively. Effectively managing emotions during work-oriented activities seems to be related to absorb himself/herselfinto his/her work, to enjoy his/her job and to provide an intrinsic work motivation.The flow experience in work life is defined as a positive psychological situation that increases the employee performance significantly when the difficulties experienced by the employee increase along with the individual skill level.The main purpose of this study is to determine the effects of positive and negative emotions experienced in organizational environment on flow experience.In this respect, Data were collected from 214 R&D employees working in IT companies within the Technoparks using convenience sampling method and survey technique.Statistical analysis was performed for the obtained data.Reliability analyzes were conducted for the scales used in the study, confirmatory factor analyzes were performed and correlation, regression and structural equation modeling method were used to analyze the relationships and effects between the variables.The findings showed that having positive emotion status of the employees actively working in R&D projects positively and significantly affect their tendency to flow experience in business life. However, it was observed that employees' negative emotions did not have a significant effect on flow experience.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ada, E. N. D., Aşcı, F. H., Çetinkalp, F. Z. K. ve Altıparmak, M. E. (2012). Sürekli optimal performans duygu durum-2 (SOPDD-2) ölçeğinin beden eğitimi dersi için değerlendirilmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 23(2), 43-49.
Akçakanat, T., Erhan, T. ve Uzunbacak, H. H. (2019).Meslek aşkının iş tatmini üzerine etkisi: Akış deneyiminin aracı rolü. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 80-95.
Akçay, C. ve Çoruk, A. (2012). Çalışma yaşamında duygular ve yönetimi: Kavramsal bir inceleme. Eğitimde Politika Analizi, 1(1), 3-25.
Avcılar, M. Y. ve Yenilmez, G. (2019).Çok kanallı perakendecilik uygulamalarının algılanan deneyimsel değer ve akış deneyimi açısından karşılaştırılması. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 114-137.
Aykol, B. ve Aksatan, M. (2013). Akış teorisinin müze ziyaretlerine uygulanabilirliğine dair kavramsal bir model ve araştırma önerileri. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 6(12), 69-90.
Bakker, A. B. (2008). The work-related flow inventory: Construction and initial validation of the WOLF. Journal of Vocational Behavior, 72(3), 400-414.
Bakker, A.B. (2005). Flow among music teachers and their students: The crossover peak experiences. Journal of Vocational Behavior. 66: 26-44.
Carr, A. (2013). Positive Psychology: The Science of Happiness and Human Strengths. Routledge.
Clarke, S. G., ve Haworth, J. T. (1994). ‘Flow’experience in the daily lives of sixthform college students. British Journal of Psychology, 85(4), 511-523.
Cropanzano, R., Weiss, H. M., Hale, J. M. ve Reb, J. (2003). The structure of affect: Reconsidering the relationship between negative and positive affectivity. Journal of management, 29(6), 831-857.
Csikszentmihalyi, M. (1990). Flow: the psychology of optimal experience. Harper Collins, Modern Classics.
Çabuk, S. ve Kuş, A. S. (2019).E-perakende sitelerinde yaşanan akış deneyiminin tüketici satın alma niyetine etkisi: Giyim ve ayakkabı sektöründe faaliyet gösteren markalar üzerinde bir inceleme. Business & Management Studies: An International Journal, 7(3), 257-279.
Çakar, U. ve Arbak, Y. (2003). Dönüşümcü liderlik duygusal zeka gerektirir mi? Yöneticiler üzeründe örnek bir çalışma.Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 83-98.
Çeçen, A. R. (2002). Duygular insan yaşamında neden vazgeçilmez ve önemlidir?. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler nstitüsü Dergisi, 9(9).
Diener E. (1984).Subjective Well-Being. American Psychological Association.
Diener, E. (2006). Guidelines for national indicators of subjective well-being and ill-being. Journal of Happiness Studies, 7 (4): 397-404.
Diener, E. ve Emmons, R. A. (1984). The independence of positive and negative affect. Journal of personality and social psychology, 47(5), 1105-1117.
Doğan, Y. ve Özdevecioğlu, M. (2009). Pozitif ve negatif duygusallığın çalışanların performansları üzerindeki etkisi. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(18), 165-190.
Fan, H. L., Hou, S. T. ve Lin, Y. H. (2019). Flow as a mediator between psychological ownership and employees’ subjective happiness. Journal of Managerial Psychology. Fisher, C. D. (1997). Emotions at work: What do people feel and how should we measure it?. Discussion Papers. 63: 1-26.
Fritz, B. S. ve Avsec, A. (2007). The experience of flow and subjective well-being of music students. Horizons of Psychology, 16(2), 5-17.
Gençöz, T. (2000). Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 15(46), 19-26.
Ghani, J. A. ve Deshpande S. P. (1994).Task characteristics and the experience of optimal flow in human-computer interaction.The Journal of Psychology, 128(4), 381-391.
Goleman, D. (2015). Duygusal zeka-neden IQ’dan daha önemlidir?. İstanbul: Varlık Yayınları.
Hsu, C. L. ve Lu, H. P. (2004). Why do people play on-line games? An extended TAM with social influences and flow experience. Information & Management, 41(7), 853-868.
İşigüzel, B. ve Çam, S. (2014). The adaptation of flow short scale to Turkish: A validity and reliability study. Flow yaşantısı ölçeği kısa formunun Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences, 11(2), 788-801.
Jackson, S. A. (1992). Athletes in flow: A qualitative investigation of flow states in elite figure skaters. Journal of Applied Sport Psychology, 4(2), 161-180.
Karaırmak, Ö. ve Siviş-Çetinkaya, R. (2011). Benlik saygısının ve denetim odağının psikolojik sağlamlık üzerine etkisi: Duyguların aracı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (35), 30-43.
Martin, J. J. ve Cutler, K. (2002). An exploratory study of flow and motivation in theater actors. Journal of Applied Sport Psychology, 14(4), 344-352.
Nakamura, J. ve Csikszentmihalyi, M. (2005), The Concept of Flow. Handbook of Positive Psychology. Snyder Oxford: Oxford University Press: 89-105.
Özdemir, A. (2015). İş tatmini, pozitif/negatif duygulanım ve yaşam tatmininin etkisi. Çalışma ve Toplum, 46(3).
Özdevecioğlu, M. (2004). Duygusal olaylar teorisi çerçevesinde pozitif ve negatif duygusallığın algılanan örgütsel adalet üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 59(03).
Özdevecioğlu, M., Can, Y. ve Akın, M. (2013). Organizasyonlarda pozitif ve negatif duygusallık ile bireysel ve örgütsel saldırganlık arasındaki ilişkiler: Fiziksel aktivitelere katılımın rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2), 159-172.
Özkalp, E. ve Cengiz, A. A. (2003). İşyerinde duygular ve yönetimi. 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 943-955.
Rheinberg, F., Vollmeyer, R., ve Engeser, S. (2003). Die Erfassung des Flow-Erlebens [The assessment of flow experience]. In J. Stiensmeier-Pelster & F. Rheinberg (Eds.), Diagnostik von Motivation und Selbstkonzept (pp.261–279).
Rettie, R. (2001). An exploration of flow during Internet use. Internet Research, 11(2), 103-113.
Rogatko, T. P. (2009). The influence of flow on positive affect in college students. Journal of Happiness Studies, 10(2), 133-148.
Satan, A. A. (2014). Dini inanç ve bilişsel esneklik düzeylerinin öznel iyi oluş düzeyine olan etkisi.21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(7), 56-74.
Seçer, H. Ş. (2005). Çalışma yaşamında duygular ve duygusal emek: Sosyoloji, psikoloji ve örgüt teorisi açısından bir değerlendirme. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, (50), 813-834.
Schüler, J. (2007). Arousal of flow experience in a learning setting and its effects on exam performance and affect. Zeitschrift für Pädagogische Psychologie, 21(3/4), 217-227.
Walker, C. J. (2010). Experiencing flow: Is doing it together better than doing it alone?. The Journal of Positive psychology, 5(1), 3-11.
Wang, C. C., ve Wang, K. L. (2014). Beyond Flow Experience: Learners' positive and Negative Emotions Related to Computer-Based Instruction. In PACIS (p. 268).
Warr, P. B., Barter, J. ve Brownbridge, G. (1983). On the independence of positive and negative affect. Journal of Personality and Psychology, 44(3), 644-651.
Watson, D., Clark, L. A. ve Tellegen, A. (1988). Development and validation of brief measures of positive and negative affect: the PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 1063.
Weiss, H. M., ve Cropanzano, R. (1996). Affective events theory: A theoretical discussion of the structure, causes and consequences of affective experiences at work.
Yaşin, T. (2016). Kişilik özellikleri ve psikolojik sermayenin psikolojik iyi oluş, akış deneyimi, iş tatmini ve çalışan performansına etkileri. Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

APA	Fidanboy C (2019). Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. , 69 - 81.
Chicago	Fidanboy Cemalettin Öcal Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. (2019): 69 - 81.
MLA	Fidanboy Cemalettin Öcal Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. , 2019, ss.69 - 81.
AMA	Fidanboy C Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. . 2019; 69 - 81.
Vancouver	Fidanboy C Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. . 2019; 69 - 81.
IEEE	Fidanboy C "Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme." , ss.69 - 81, 2019.
ISNAD	Fidanboy, Cemalettin Öcal. "Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme". (2019), 69-81.

APA	Fidanboy C (2019). Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Yasar University, 14(Special Issue on Business and Organization Research November 2019), 69 - 81.
Chicago	Fidanboy Cemalettin Öcal Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Yasar University 14, no.Special Issue on Business and Organization Research November 2019 (2019): 69 - 81.
MLA	Fidanboy Cemalettin Öcal Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Yasar University, vol.14, no.Special Issue on Business and Organization Research November 2019, 2019, ss.69 - 81.
AMA	Fidanboy C Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Yasar University. 2019; 14(Special Issue on Business and Organization Research November 2019): 69 - 81.
Vancouver	Fidanboy C Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme. Journal of Yasar University. 2019; 14(Special Issue on Business and Organization Research November 2019): 69 - 81.
IEEE	Fidanboy C "Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme." Journal of Yasar University, 14, ss.69 - 81, 2019.
ISNAD	Fidanboy, Cemalettin Öcal. "Çalışanların Pozitif ve Negatif Duygu Durumlarının İş Yaşamında Akış Deneyimine Etkileri: Ar-Ge Çalışanları Üzerine Bir İnceleme". Journal of Yasar University 14/Special Issue on Business and Organization Research November 2019 (2019), 69-81.