HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Emre YILDIRIM, (Sakarya Üniversitesi, İşletme Fakültesi, Sakarya, Türkiye)
Gamze PİRENDE (Tanımlanmamış Kurum)
Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi
3 0
Yıl: 2019 Cilt: 15 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 309 - 327 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-06-2020

HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz:
Tarih boyunca insanlar arası ilişkileri düzenleyen hediyeleşme günümüzde ekonomiksistemin vazgeçilmezi olmuştur. Bu araştırmada, bireylerin hediye satın alma davranışının A veB tipi kişilik özelliklerine göre nasıl şekillendiği incelenmiştir. Araştırma, 2015’in Eylül-Aralıkdöneminde Sakarya, Kocaeli ve İstanbul’da gerçekleştirilmiş, 325 anket analiz edilmiştir.Edinilen bulgular doğrultusunda hediye satın alma davranışı ölçeği menfaat sağlama, özeldurum karşılama, teşekkür ve telafi etme ile sevgi gösterme olmak üzere 4 boyuta indirgenmiştir.Boyutlar doğrultusunda revize edilen araştırma sorusu ise B tipi kişiliklerle kıyaslandığında Atipi kişiliğe sahip tüketicilerin özel durum karşılama ile teşekkür ve telafi etme amacıyla hediyesatın almaya daha yatkın olduğu şeklinde yanıtlanmıştır.
Anahtar Kelime:

INVESTIGATION OF GIFT PURCHASING BEHAVIOR FROM THE PERSPECTIVE OF TYPE A AND B PERSONALITY

Öz:
Gift-giving which organizes the relationships between individuals throughout the history is indispensable to the economic system today. In this research, how gift purchasing behavior varies according to type A and B personality characteristics is investigated. The research conducted between September-December 2015 in Sakarya, Kocaeli and İstanbul, and reached 325 respondents. The scale was reduced to 4 factors which are provide benefit, special occasion, thank and compensate, and exhibit love. The research question revised according to the factors and concluded type A consumers are more likely to purchase gifts for the purpose of special occasion and thank and compensate compared to type B.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Açıkgöz, F.Ü. (2012). XVII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde hediye ve hediyeleşme: Padişahlara sunulan ve padişahların verdiği hediyeler üzerine bir araştırma. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Aktaş, A.M. (2001). Bir kamu kuruluşunun üst düzey yöneticilerinin iş stresi ve kişilik özellikleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 56 (4), 25-42.
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, E. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
  • Anton, C., Camarero, C., & Gil, F. (2014). The culture of gift giving: What do consumers expect from commercial and personal contexts? Journal of Consumer Behaviour, 13, 31-41.
  • Apaydin, F. (2017, Mayıs). Gift giving behaviors of consumers and an innovative e-business model suggestion. 2nd World Conference on Technology, Innovation and Entrepreneurship, İstanbul/ Turkey, 393-399.
  • Ateş, C. (2013). Armağanın tarihsel dönüşümü ve modernizmle birlikte tüketim ürünü olarak televizyonda sunumu: Sevgililer günü örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Ayaz, B. (2014). Kan bağı ve evlilik dışı akrabalık ilişkilerinde hediyeleşme: Balıkesir örneği. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3 (7), 100-107.
  • Batıgün, A.D., & Şahin, N.H. (2006). İş stresi ve sağlık psikolojisi araştırmaları için iki ölçek: A-tipi kişilik ve iş doyumu. Türk Psikiyatri Dergisi, 17 (1), 32-45.
  • Bauer, T., & Erdogan, B. (2010). Organizational behavior. ABD: Flat World Knowledge.
  • Bayhan, V. (2011). Tüketim toplumunda bireyin ontolojik mottosu: “Tüketiyorum öyleyse varım”. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 43, 221-248.
  • Bayuk, M.N. (2009). Özel gün ve haftaların tüketim üzerindeki etkileri. Kamu-İş, 11 (1), 185-197.
  • Beatty, S.E., Yoon, M.H., Beckmann, S.C., & Helgeson, J.G. (1996). An examination of gift-giving behaviors and personal values in four countries. İçinde: Gift-giving: A research anthology (Ed. C. Otnes & R. Beltrami). USA: Popular Press.
  • Buchahah, D., & Huczynski, A. (1997). Organizational behaviour: An introductory text. UK: Prentice Hall International.
  • Can, H., Aşan, Ö., & Aydın, E.M. (2006). Örgütsel davranış. İstanbul: Arıkan Basım Yayım.
  • Cleveland, M., Babin, B.J., Laroche, M., Ward, P., & Bergeron, J. (2003). Information search patterns for gift purchases: A cross-national examination of gender differences. Journal of Consumer Behaviour, 3 (1), 20-47.
  • Coşar, A.M. (2008). Türk kültüründe hediyenin algılanışı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 38, 33-48.
  • Çivitçi, N., & Arıcıoğlu, A. (2012). Psikolojik danışman adaylarının yardım etme stilleri ve beş faktör kuramına dayalı kişilik özellikleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 78-96.
  • Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
  • Demez, G. (2011). Armağanın değişen sosyo-kültürel anlamları: Tüketim toplumu bağlamında bir hediyeleşme örneği olarak çiçek gönderme. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 1 (2), 87-103.
  • Dingeç, E. (2009). Osmanlı sarayında eski bir Türk geleneği: Yeni yılda hediyeleşme. Turkish Studies, 4 (8), 1055-1073.
  • Durna, U. (2004). Stres, a ve b tipi kişilik yapısı ve bunlar arasındaki ilişki üzerine bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi, 11 (1), 191-206.
  • Durna, U. (2005). A tipi ve b tipi kişilik yapıları ve bu kişilik yapılarını etkileyen faktörlerle ilgili bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19 (1), 275-290.
  • Edwards, J.R., & Baglioni Jr., A.J. (1990). The psychometric properties of the Bortner type a scale. British Journal of Psychology, 81, 315-333.
  • Ersoy, P. (2008). Cumhuriyet Dönemi’nde yılbaşı kutlamaları üzerine halk bilimsel bir inceleme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  • Farrell, F. (2001). Postmodernism and educational marketing. Educational Management Administration & Leadership, 29 (2), 169-179.
  • Godbout, J.T. (2003). Armağan dünyası. (Çev. D. Hattatoğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Goldberg, L.R. (1999). A broad-bandwith, public-domain, personality inventory measuring the lowerlevel facets of several Five-Factor models. Personality Psychology in Europe, 7, 7-28.
  • Hooge, I.E. (2014). Predicting consumer behavior with two emotion appraisal dimensions: Emotion valence and agency in gift giving. International Journal of Research in Marketing, 31, 380-394.
  • Hyun, N.K., Park, Y., & Park, S.W. (2016). Narcissism and gift giving: Not every gift is for others. Personality and Individual Differences, 96, 47-51.
  • Jonason, P.K., Li, N.P., & Teicher, E.A. (2010). Who is James Bond?: The dark triad as an agentic social style. Individual Differences Research, 8 (2), 111-120.
  • Jonason, P.K., Tost, J., & Koenig, B.L. (2012). Sex differences and personality correlates of spontaneously generated reasons to give gifts. Journal of Social, Evolutionary, and Cultural Sociology, 6 (2), 181-192.
  • Kayadibi, F. (2007). İslam’da kalkınmanın dinamik güçleri. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15, 1-24.
  • Kılıçer, T., Boyraz, E., & Tüzemen, A. (2016). Kadın, erkek, ya da? Hediye satın alma davranışında cinsiyet kimliği rolünün etkisi. Ege Akademik Bakış, 16 (1), 121-133.
  • Kim, M.K., Kim, H.Y., & Kang, Y.A. (2018). Influence of gift-giving in social network games on social capital: Relationship types, gift-giving types, and the big five factors of personality. International Journal of Human-Computer Interaction, 34, 1-15.
  • Köse, D. (2015). Tarihsel boyutuyla Türkçe-Çince deyim ve atasözlerinde hediyeleşmenin kültürlerarası ilişkisi. Tarihin Peşinde Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14, 51-69.
  • Kunnanatt, J.T. (2003). Type a behavior pattern and managerial performance: A study among bank executivesin India. International Journal of Manpower, 24 (6), 720-734.
  • Lekkumporn, P. (2013, Mayıs). Personal values and gift giving: The case of choosing a restaurant for hosting dinner. International Conference on Technology Innovation and Industrial Management, Phuket/Thailand, 284-312.
  • Luthans, F. (2010). Organizational behaviour: An evidence based approach. USA: McGrow Hill.
  • Mauss, M. (2011). Sosyoloji ve antropoloji. (Çev. Ö. Doğan). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
  • Mortelmans, D., & Deman, S. (2001). Attitudes on commercialisation and anti-commercial reactions on gift-giving occasions in Belgium. Journal of Consumer Behaviour, 1 (2), 156-173.
  • Odabaşı, Y. (2009). Postmodern pazarlama. İstanbul: Kapital Medya.
  • Otnes, C., Ruth, J.A., & Milbourne, C.C. (1994). The pleasure and pain of being close: Men’s fixed feelings about participation in Valentine’s Day gift exchange. Advances in Consumer Research, 21, 159-164.
  • Önden, A. (2013). Özel günler ve tüketicinin robot olduğu sanrısı. Erişim Tarihi: 14.07.2016, http://www. abdullahonden.com/ozel-gunler-ve-tuketicinin-robot-oldugu-sanrisi/.
  • Özdemir, N. (2008). Türk hediyeleşme geleneği ve medya. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1 (4), 467-480.
  • Özgül, E. (2011). Tüketicilerin sosyo-demografik özelliklerinin hedonik tüketim ve gönüllü sade yaşam tarzları açısından değerlendirilmesi. Ege Akademik Bakış, 11 (1), 25-38.
  • Özsoy, E. (2013). A tipi ve b tipi kişilik ile iş tatmini arasındaki ilişkinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
  • Rayburn, J.M., & Rayburn, L.G. (1996). Relationship between machiavellianism and type a personality and ethical-orientation. Journal of Business Ethics, 15, 1209-1219.
  • Qian, W., Razzaque, M.A., & Keng, K.A. (2007). Chinese cultural values and gift-giving behavior. Journal of Consumer Marketing, 24 (4), 214-228.
  • Park, S.Y. (1998). A comparison of Korean and American gift-giving behaviors. Psychology & Marketing, 15 (6), 577-593.
  • Robbins, S.P., & Judge, T.A. (2012a). Organizational behavior. ABD: Pearson.
  • Robbins, S.P., & Judge, T.A. (2012b). Örgütsel davranış 14. basımdan çeviri. (Ed. İ. Erdem). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Sahlins, M. (2010). Taş devri ekonomisi. (Çev. T. Doğan, Ş. Özgün). İstanbul: Bgst Yayınları.
  • Segev, R., Shoham, A., & Ruvio, A. (2013). Gift-giving among adolescents: Exploring motives, the effects of givers’ personal characteristics and the use of impression management tactics. Journal of Consumer Marketing, 30 (5), 436-449.
  • Segev, R., & Shoham, A. (2016). The social and dual identity role of joint gift-giving among adolescents. Young Consumers, 17 (1), 3-17.
  • Sherry, J.F. (1983). Gift giving in anthropological perspective. Journal of Consumer Research, 10 (2), 157-168.
  • TDK. (2016). Büyük Türkçe sözlük. Erişim Tarihi: 22.06.2016, http://www.tdk.gov.tr/index. php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.576a65e9452367.08574307.
  • Tezcan, M. (1989). Folklorik ve antropolojik yönleriyle hediye geleneği ve Türk kültüründeki yeri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1 (22), 29-36.
  • Tomak, A., & Güney, E. (2014). Kültürel bir değer olarak hediye geleneği ve ekslibris. Uluslararası Ekslibris Dergisi, 1 (2), 25-33.
  • Varinli, İ., & Akgül, D. (2015, Ekim). Tüketicilerin hediye alışveriş davranışlarının karşılaştırılması: Kazakistan ve Türkiye. 13. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Bakü/ Azerbaycan, 677-688.
  • Veccohio, R.P. (1988). Organizational behavior. ABD: The Dryden Press International Edition.
  • Weisfeld-Spolter, S., Rippe, C.B., & Gould, S. (2015). Impact of giving on self and impact of self on giving. Psychology and Marketing, 32 (1), 1-14.
  • Wolfinbarger, M.F., & Yale, L.J. (1993). Three motivations for interpersonal gift giving: Experiental, obligated and practical motivations. Advances in Consumer Research, 20, 520-526.
APA YILDIRIM E, PİRENDE G (2019). HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 309 - 327.
Chicago YILDIRIM Emre,PİRENDE Gamze HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. (2019): 309 - 327.
MLA YILDIRIM Emre,PİRENDE Gamze HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. , 2019, ss.309 - 327.
AMA YILDIRIM E,PİRENDE G HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2019; 309 - 327.
Vancouver YILDIRIM E,PİRENDE G HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. . 2019; 309 - 327.
IEEE YILDIRIM E,PİRENDE G "HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ." , ss.309 - 327, 2019.
ISNAD YILDIRIM, Emre - PİRENDE, Gamze. "HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ". (2019), 309-327.
APA YILDIRIM E, PİRENDE G (2019). HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(1), 309 - 327.
Chicago YILDIRIM Emre,PİRENDE Gamze HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 15, no.1 (2019): 309 - 327.
MLA YILDIRIM Emre,PİRENDE Gamze HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, vol.15, no.1, 2019, ss.309 - 327.
AMA YILDIRIM E,PİRENDE G HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 2019; 15(1): 309 - 327.
Vancouver YILDIRIM E,PİRENDE G HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi. 2019; 15(1): 309 - 327.
IEEE YILDIRIM E,PİRENDE G "HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ." Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15, ss.309 - 327, 2019.
ISNAD YILDIRIM, Emre - PİRENDE, Gamze. "HEDİYE SATIN ALMA DAVRANIŞININ A VE B TİPİ KİŞİLİK ÖZELLİĞİ AÇISINDAN İNCELENMESİ". Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 15/1 (2019), 309-327.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 12:0

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları