İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler
Yıl: 2019 Cilt: 9 Sayı: 16 Sayfa Aralığı: 251 - 272 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.23863/kalem.2019.127 İndeks Tarihi: 10-06-2020
İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler
Öz: Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi derskitabının Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında yer alan değerler açısındanincelenmesidir. Nitel araştırma yaklaşımı çerçevesinde tasarlanan bu çalışmada,doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynağını 2016-2017eğitim-öğretim yılı ilkokul 4. sınıf İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabı oluşturmaktadır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programında öğrencilere kazandırılması hedeflenen değerlerin hepsine yer verilmiş olup en çok özgürlük, adil olma,sorumluluk, saygı değerlerine yer verilmiştir. En az yer verilen değerler aile birliğineönem verme, misafirperverlik, bağımsızlık şeklinde belirlenmiştir. Ayrıca İnsanHakları, Yurttaşlık ve Demokrasi ders kitabında, dersin yapısı gereği Sosyal BilgilerÖğretim Programında yer alan değerlerin dışında farklı temalar belirlenmiştir. Derskitabındaki kullanım sıklığına göre bu temalar; eşitlik, insan hakları, kurallara uymanın önemi, uzlaşma, kültürel ögelere önem verme, demokrasi, empati, cesarettir.
Anahtar Kelime: Values in Human Rights, Citizenship and Democracy Textbook
Öz: The purpose of this study is to examine the values in the Social Studies Program of the Primary School 4th grade Human Rights, Citizenship and Democracy Textbook. In this study which is designed within the framework of qualitative research approach, document analysis method is used. The data source of the research is the textbook of Human Rights, Citizenship and Democracy in the 4th grade of primary school in 2016-2017 academic year. Content analysis method was used for data analysis. As a result of the research, all of the values that are aimed to be given to students in Social Studies Course Curriculum are given and the values of freedom, fairness, responsibility and respect are given the most. The values given to the least family members are determined as giving importance to family unity, hospitality and independence. In addition, in the textbook of Human Rights, Citizenship and Democracy, different themes were determined apart from the values in the Social Studies Curriculum by the structure of the course. According to the frequency of use in the textbook these themes; equality, human rights, importance of obeying rules, reconciliation, giving importance to cultural elements, democracy, empathy and courage.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akdağ, H. ve Taşkaya, S. M. (2011). Vatandaşlık ve insan hakları eğitiminin sosyal bilgiler öğretimindeki yeri. R. Turan ve K. Ulusoy, (Ed.), Farklı yönleriyle değerler eğitimi içinde (227-242). Ankara: Pegem Akademi.
- Akdu, Ö. (2016). Ortaokul 8. sınıf vatandaşlık ve demokrasi eğitimi dersinin demokrasi kültürüne katkısının öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi: Burdur ili örneği. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Aktan, O. ve Padem, S. (2013). İlköğretim 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitabında kullanılan okuma metinlerinde yer alan değerler. Asya Öğretim Dergisi, 1(2), 22-55.
- Aydın, M. Z. (2010). Okulda değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6(18), 26-29.
- Başaran, T. (2007). İlköğretim okullarında vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programının uygulanışına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Ens titüsü.
- Bogdan R. C. ve Biklen, S. K. (1998). Qualitative research for education. An introduction to theory and methods (3. baskı). MA: Allyn&Bacon
- Candan, D. ve Ergen, G. (2014). 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının temel evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 134-161
- Cohen L., Manion L. and Morrison K. (2007). Research methods in education. London and New York: Routledge.
- Çakmak, Z. ve Akgün, İ. H. (2016). Vatandaşlık, demokrasi ve insan hakları eğitiminin gerekliliği. R. Turan ve K. Ulusoy (Ed.), Farklı Yönleriyle Değerler Eğitimi içinde (227-242). Ankara: Pegem Akademi.
- Çapoğlu, E. ve Okur, A. (2015). Ortaokul 8. sınıf türkçe ders kitaplarındaki şiirlerde yer alan değerler. Sakarya University Journal of Education, 5(3), 90-104.
- Çelikkaya, T. (2013). Ortaokulda doğrudan kazandırılacak değerlerin vatandaşlık ve demokrasi eğitimi kitabına yansıma düzeyleri. Turkish Studies - International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 8(8), 1715-1731.
- Çengelci, T., Hancı, M. ve Karaduman, H. (2013). Okul ortamında değerler eğitimi konusunda öğretmen ve öğrenci görüşleri. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 33-56.
- Dinç, E., ve Üztemur, S. S. (2016). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin demokratik değer algılarının karikatürler aracılığıyla incelenmesi. İlköğretim Online, 15(3), 974-988.
- Doğan, B. ve Gülüşen, A. (2011). Türkçe ders kitaplarındaki (6-8) metinlerin değerler bakımından incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 75-102.
- Doğanay, A. (2008). Çağdaş sosyal bilgiler anlayışı ışığında yeni sosyal bilgiler programının değerlendirilmesi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 77-96.
- Elkatmış, M. (2013). 1998 vatandaşlık ve insan hakları eğitimi programı ile 2010 vatandaşlık ve demokrasi eğitimi programlarının karşılaştırılması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 59-74.
- Güzel, D. (2013). 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının evrensel değerleri içermesi bakımından incelenmesi, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
- Karagözoğlu, N. (2017). İnsan hakları eğitiminde gazetelerden yararlanma. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(18), 65-79.
- Karasu-Avcı, E. ve Faiz, M. (2018). 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitapları “etkin vatandaşlık” öğrenme alaninda yer alan becerilerin ve değerlerin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 2(1), 1-21.
- Kıncal, R. Y. (2001). Vatandaşlık bilgisi. Erzurum: Eser Ofset.
- Kuş, Z., Merey, Z. ve Karatekin, K. (2013). İlköğretim 4. ve 5. sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarında yer alan değerler. Değerler Eğitimi Dergisi, 11(25), 183-214.
- Lohrenscheit, C. (2002). International approaches in human rights education. International Review of Education, 48(3-4), 173-185.
- Merey, Z., Karatekin, K. ve Kuş, Z. (2012). İlköğretimde vatandaşlık eğitimi: Karşılaştırmalı kuramsal bir çalışma. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32(3), 795-821.
- MEB-TTKB (Milli Eğitim Bakanlığı-Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı), (2005). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı.
- Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2. baskı). Calif: SAGE Publications.
- Öztürk, T. ve Özkan, Z. S. (2018). Hayat bilgisi ders kitaplarındaki metin ve görsellerin değerler açısından incelenmesi. Journal of Qualitative Research in Education, 6(1), 172-204. Doi: 10.14689/issn.2148-2624.1.6c1s8m
- Padem, S. ve Aktan, O. (2014). İlköğretim 5. sınıf türkçe ders kitabında yer alan değerlerin incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 5-24.
- Sağlam, H. İ. ve Hayal, M. A. (2015). Sınıf öğretmenlerinin “insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi” dersinin ilkokul 4. sınıfta yer almasına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 207-217.
- Tan, B. P., Naidu, N. B. M. ve Jamil Osman, Z. (2017). Moral values and good citizens in a multi-ethnicsociety: A content analysis of moral education text booksin Malaysia. The Journal of Social Studies Research, 42, 119-134.
- Türk Dil Kurumu. (2017). http://www.tdk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
- İlkokul 4. sınıf insan hakları, yurttaşlık ve demokrasi ders kitabı. Yazarlar: Ülger, M. Dombaycı, M. A. ve Feyzioğlu, Y. (2016). Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Ünal, R. (2014). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının insan hakları boyutunda incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
| APA | KURTDEDE FİDAN N, Gedik H (2019). İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. , 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| Chicago | KURTDEDE FİDAN Nuray,Gedik Hande İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. (2019): 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| MLA | KURTDEDE FİDAN Nuray,Gedik Hande İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. , 2019, ss.251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| AMA | KURTDEDE FİDAN N,Gedik H İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. . 2019; 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| Vancouver | KURTDEDE FİDAN N,Gedik H İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. . 2019; 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| IEEE | KURTDEDE FİDAN N,Gedik H "İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler." , ss.251 - 272, 2019. 10.23863/kalem.2019.127 |
| ISNAD | KURTDEDE FİDAN, Nuray - Gedik, Hande. "İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler". (2019), 251-272. https://doi.org/10.23863/kalem.2019.127 |
| APA | KURTDEDE FİDAN N, Gedik H (2019). İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9(16), 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| Chicago | KURTDEDE FİDAN Nuray,Gedik Hande İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 9, no.16 (2019): 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| MLA | KURTDEDE FİDAN Nuray,Gedik Hande İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, vol.9, no.16, 2019, ss.251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| AMA | KURTDEDE FİDAN N,Gedik H İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2019; 9(16): 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| Vancouver | KURTDEDE FİDAN N,Gedik H İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. 2019; 9(16): 251 - 272. 10.23863/kalem.2019.127 |
| IEEE | KURTDEDE FİDAN N,Gedik H "İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler." Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 9, ss.251 - 272, 2019. 10.23863/kalem.2019.127 |
| ISNAD | KURTDEDE FİDAN, Nuray - Gedik, Hande. "İnsan Hakları, Yurttaşlık ve Demokrasi Ders Kitabında Yer Alan Değerler". Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi 9/16 (2019), 251-272. https://doi.org/10.23863/kalem.2019.127 |
