Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı
Yıl: 2017 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 65 - 87 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 11-09-2020
Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı
Öz: Modern ceza hukuku öncelikle umumi menfaatleri korumayı hedeflemesi ve kamu kurumları ile birey arasında baskın dikey ilişkiler içermesi nedeniyle genellikle kamusal biralan olarak kabul edilmektedir. Bu anlayış Hanefi ceza hukukunda belli ölçüde karşılıkbulmaktadır. Hanefi hukukçulara göre zina, hırsızlık ve şarap içme/sarhoş olma hadlerisırf Allah hakkı olarak bütün insanların yararına uygulanmaktadır. Kazf haddi ve kısasgibi cezalar tek tek fertlerin yararının yanında bütün insanların menfaatini korumaktadır.Kamu otoritesi umumi menfaatleri korumayı amaçlayan tazir ve siyaset yaptırımları vazedebilmektedir. Suçların soruşturulması, zanlıların yargılanması ve cezaların uygulanmasıonun sorumluluğundadır. Bu aşamalarda kamu otoritesi ile fail arasında dikey ilişkilermeydana gelmektedir. Öte yandan Hanefi ceza hukukunun, umumi menfaatlerin Şari´ tarafından belirlenmesi ve doğrudan fertler adına uygulanan cezalar içermesi gibi kendinehas özellikleri bulunmaktadır
Anahtar Kelime: Publicity of the Hanafi Criminal Law between the Rights of God and the Rights of Man
Öz: Modern criminal law is generally regarded as a public domain because it primarily aims at protecting general interests and has dominant vertical relationships between public institutions and the individual. This understanding corresponds to a certain extent in the Hanafi criminal law. According to Hanafi jurists, the fixed penalties such as adultery, theft, and drinking wine/getting drunk are applied only to the benefit of all people. The fixed penalty for the false accusation of adultery and the retaliation (kısas) protect the benefit of all people, as well as the the interests of individuals. The public authority is able to impose discretionary chastisements (ta´zîr) and administrative punishments (siyâsa) for the benefit of the society. It is his responsibility to investigate crimes, to prosecute suspects and to impose punishments. In all these steps, vertical relations are formed between the public authority and the perpetrator. On the other hand, the Hanafi criminal law has unique features such as the determination of public interests by the Lawgiver and the penalties imposed directly on behalf of individuals.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akman, Mehmet. Osmanlı Devletinde Ceza Yargılaması. İstanbul: Eren Yayınları, 2004.
- Âmir, Abdülazîz. et-Ta´zîr fi’ş-şerî´ati’l-İslâmiyye. Kahire: Dârü’l-fikr el-Arabî, 1969.
- Appleby, G., Reilly, A., Grenfell, L. Australian Public Law. South Melbourne: Vic. Oxford University Press, 2014.
- Bâbertî, Ekmelüddîn Muhammed b. Muhammed. el-İnâye, Fethü’l-kadîr’le Birlikte. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2003.
- Bardakoğlu, Ali. “Hak”. DİA. XV (1997): 139-151.
- Barnett, Randy E. “Foreword: Four Senses of the Public Law-Private Law Distinction”. Harvard Journal of Law & Public Policy. c. IX. sy. 2. (1986): 267-276.
- Bilge, Necip. Hukuk Başlangıcı: Hukukun Temel Kavram ve Kurumları. Ankara: Turhan Titabevi, 2007.
- Buhârî, Alaüddîn Abdülazîz b. Muhammed. Keşfü’l-esrâr an Usûli Fahri’l-İslâm el-Pezdevî. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
- Çivizâde, Muhyiddin Mehmed b. İlyas. Mecmû´atü’l-fetâvâ. Kılıç Ali Paşa: Süleymaniye Ktp., nr. 496.
- Dubber, Markus D. “Criminal Law between Public and Private,” The Boundaries of the Criminal law. Ed. by. R.A. Duff, Lindsay Farmer v.d. Oxford: Oxford University Press (2010): 191-213.
- Duff, R.A., Marshall, S.E. “Public and Private Wrongs,” Essays in Criminal law in Honor of Sir Gerald Gordon. Edinburg: Oxford University Press (2010): 71-87.
- Ebüssuûd, Muhammed. Mecmû´atü’l-fetâvâ. der. Veli b. Yusuf Veli Yegân. Süleymaniye Ktp., Çelebi Abdullah, nr: 151.
- Fenârî, Mahmûd b. Pir Muhammed. Mesâilü’t-ta’zîr ve Hudûdi’l-Cinâyât. Süleymaniye Ktp., Şehit Ali Paşa. nr: 949.
- Gözler, Kemal. Hukuka Giriş. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2011.
- Hacak, Hasan. “İslam Hukukunun Klasik Kaynaklarında Hak Kavramının Analizi”. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: MÜSBE, 2000.
- Hacak, Hasan. “The Basis and Effects of the Division Between Private and Public Law in Classical Islamic Law”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. sy. 45 (2013): 51-66.
- Heyd, Uriel. Studies in Old Criminal Law. Ed. V. L. Menage. Oxford: Oxford University, 1973.
- Heyd, Uriel. “Eski Osmanlı Ceza Hukukunda Kanun ve Şeriat”. çev. Selahaddin Eroğlu, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi XXVI, sy. 1 (1983): 633-652.
- Hoexter, Miriam. “Huqûq Allah and Huqûq al-´İbâd as Reflected in the Waqf Institution”. Jerusâlem Studies in Arabic and Islam 19 (1995): 133-156.
- İbn Emîru Hac, Ebu Abdullah Şemseddîn Muhammed b. Muhammed. et-Takrîr ve’t-tahbîr. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
- İbn Nüceym, Zeynüddîn Zeyn b. İbrahim. el-Bahrü’r-râik şerhu Kenzi’d-dekâik. Kahire: el-Matba´atü’l-ilmiyye, 1311.
- İbn Nüceym. “Beyânü’r-rüşve ve aksâmüha”. Resailü İbn Nüceym. thk. Halil Meyyis. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye (1980): 110-122.
- İbnü’l-Bezzâz, Hâfızüddîn Muhammed b. Muhammed el-Kerderî. el-Fetâvâ’l-Bezzâziyye. el-Fetâvâ’l-Hindiyye’nin hamişinde. Bulak: el-Matba´atü’l-emîriyye, 1310.
- Imber, Colin. Ebu’s-su’ud: The Islamic Legal Tradition. Edinburg: Edinburg University Press, 1997.
- .............., Colin. Şeriatten Kanuna: Ebüssuûd ve Osmanlı’da İslami Hukuk. çev. Murteza Bedir. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2004.
- Johansen, Baber. “Secular and Religious Elements in Hanefite Law. Function and Limits of the Absolute Character of Government Authority”. Contingency in a Sacred Law: Legal and Ethical Norms in the Muslim fiqh. Leiden, E.J. Brill (1999): 189-218.
- Kemalpaşazâde, Ahmed Şemseddîn İbn Kemâl. el-İzâh fî şerhi’l-Islâh, thk. Abdullah Davud Halef el-Muhammedi, Mahmûd Şemseddîn Emir el-Huzaî. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2007.
- Kâsânî, Ebu Bekr Alâüddîn Ebu Bekr b. Mes´ûd. Bedâi´u’s-sanâi´ fî Tertîbi’ş-şerâi´. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
- Merginânî, Ebü’l-Hasan Burhâneddîn Ali b. Ebî Bekr. el-Hidâye şerhu Bidâyeti’l-mübtedî. thk. Muhammed Muhammed Tamir, Hâfız Aşur Hâfız. Kahire: Darü’s-selâm, 2000.
- Michaels, Ralf; Jansen, Nils. “Private Law Beyond the State? Europeanization, Globalization, Privatization”. The American Journal of Comparative Law. LIV (2006): 843-890.
- Molla Arab, Mevlânâ Alâüddîn Ali el-Arabî el-Halebî. Fetâvâ-ı Mevlânâ Arab. Süleymaniye Kütüphanesi. Bağdatlı Vehbi. nr. 585.
- Molla Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza. Füsûlü’l-bedâyi´ fî Usûli’ş-şerayi´. İslanbul: Şeyh Yahya Efendi Matbaası, 1872.
- Molla Hüsrev, Hüsrev Mehmed Efendi. Dürerü’l-hükkâm fî şerh-i Gureri’l-ahkâm. İstanbul: Matba´a-i ve Kitabhâne-i Mehmed Esad, 1300.
- Özer, Abdullah. “İslam Hukuk Literatüründe Tazir Risaleleri ve Şeyhülislam Muhyiddin b. İlyas Çivizâde’nin Risâle Müteallika bi’t-teazir Adlı Eseri”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 2000.
- Peters, Rudolph. Crime and Punishment in Islamic Law. New York: Cambridge University Press, 2005.
- Pezdevî, Ebü’l-Usr Fahrü’l-İslam Ali b. Muhammed. Kenzü’l-vüsûl ila Ma´rifeti’l-usûl. Karaçi: Mîr Muhammed Ktp., t.y.
- Poggi, Giafranco. Modern Devletin Gelişimi: Sosyolojik Bir Yaklaşım. çev. Şule Kut, Binnaz Toprak. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2014.
- Schacht, Franz Joseph. İslam Hukukuna Giriş. çev. M. Dağ, A. Şener. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1986.
- Serahsî, Ebu Bekr Muhammed b. Ahmed. el-Mebsût, Beyrut: Darü’l-ma´rife, 1989.
- Serahsî, Ebu Bekir Muhammed b. Ahmed. Usûlü’s-Serahsî. thk. Ebü’lVefâ el-Efgânî. Kahire: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, t.y.
- Weiss, Bernard G. The Spirit of Islamic Law. Athens: The University of Georgia Press, 1998.
| APA | MİDİLLİ M (2017). Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. , 65 - 87. |
| Chicago | MİDİLLİ Muharrem Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. (2017): 65 - 87. |
| MLA | MİDİLLİ Muharrem Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. , 2017, ss.65 - 87. |
| AMA | MİDİLLİ M Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. . 2017; 65 - 87. |
| Vancouver | MİDİLLİ M Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. . 2017; 65 - 87. |
| IEEE | MİDİLLİ M "Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı." , ss.65 - 87, 2017. |
| ISNAD | MİDİLLİ, Muharrem. "Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı". (2017), 65-87. |
| APA | MİDİLLİ M (2017). Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 4(1), 65 - 87. |
| Chicago | MİDİLLİ Muharrem Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 4, no.1 (2017): 65 - 87. |
| MLA | MİDİLLİ Muharrem Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, vol.4, no.1, 2017, ss.65 - 87. |
| AMA | MİDİLLİ M Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2017; 4(1): 65 - 87. |
| Vancouver | MİDİLLİ M Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı. KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ. 2017; 4(1): 65 - 87. |
| IEEE | MİDİLLİ M "Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı." KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, 4, ss.65 - 87, 2017. |
| ISNAD | MİDİLLİ, Muharrem. "Allah Hakkı ve Kul Hakkı Arasında Hanefi Ceza Hukukunun Kamusallığı". KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ 4/1 (2017), 65-87. |
