BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

ALTUN, hilmi kemal

BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

HİLMİ KEMAL ALTUN (Adıyaman Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Kelam Anabilim Dalı, Adıyaman, Türkiye)

Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi

6 3

Yıl: 2019 Cilt: 6 Sayı: 11 Sayfa Aralığı: 711 - 737 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-09-2020

BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Bu makale doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki amacı hedeflemektedir. Bunlardanbirincisi ve en önemlisi Mu‘tezile’nin Basra okulundan olduğu bilinen Zemahşerî’ninaynı okulun Behşemî ya da Hüseynî ekollerinden hangisine tabi olduğunu değerlendirmeye yöneliktir. Zira Zemahşerî’nin biyografisine dair kaleme alınan yazılardaonun Mu‘tezile içerisinde Behşemî ya da Hüseynî olarak adlandırılan iki farklı fraksiyondan hangisinin takipçisi olduğu hususuna ilişkin bir bilgi karmaşasının varlığıgöze çarpmaktadır. Bu durumun vuzuha kavuşturulması hem söz konusu iki ekolaçısından hem de Zemahşerî açısından son derece önem arz etmektedir. Hiç şüphesiz bu bağlamda yapılacak bir değerlendirmenin Zemahşerî’nin biyografisine olankatkısının yanı sıra Mu‘tezile’nin son kertedeki düşünce atmosferini yansıtması açısından da önemlidir. Zira Zemahşerî Mu‘tezile’nin nihai temsilcilerinden biridir. Bunedenle onun düşünce dünyasının arka planını anlama çabası esasında Mu‘tezile’ninVI. (M. XII.) asırdaki temayülünün anlaşılmasına önemli bir katkı sağlayacaktır.Öte yandan Zemahşerî’nin mezhep içindeki aidiyetini tespit çalışmalarının aynı zamanda Behşemî ve Hüseynî ekolleri arasındaki farkları tavzihe katkı sunacağı muhakkaktır. Meselenin bu yönü de makalenin ikinci gayesi konumundadır.Özetİslâm düşünce tarihinde mezhepler önemli bir yer işgal etmektedir. Mezhepler isegenel itibariyle itikadî ve amelî olarak ikili bir tasnife tabi tutulmaktadır. Mezheplerin bu iki tasnifin dışında kendi içerisinde ayrıca bir kategorik şemaya sahip oldukları bilinmekle birlikte bu taksimatta yeknesak bir düzenin, genel-geçer bir metodunolduğu söylenemez. Mezheplerin ortaya çıkışındaki sosyolojik-psikolojik ve tarihselpek çok unsurlar dikkate alındığında bu durumun idraki mümkün olabilir. Fakatamelî eksende ortaya çıkan bir mezhebin kendi içerisindeki fikrî ayrılıklar, ana koldan farklılaşma/ayrılma anlamına gelmediği halde itikadî mezheplerde durum tersinedir. Söz gelimi İmam-ı Muhammed ve Ebû Yusuf ’un hocaları ve aynı zamandamezhep kurucu kimliği olan Ebû Hanîfe’den farklı pek çok içtihatları olmasına rağmen kimse onları ayrı bir ekol olarak değerlendirmemektedir. Buna karşın Mu‘tezileiçerisinde Ebü’l-Hüzeyl el-Allâf ve Nazzâm gibi bilginlerin beş esası benimsemelerine rağmen tekil konulardaki bireysel yaklaşımları onların her birerinin, Mu‘tezilî olmakla birlikte aynı zamanda müstakil bir ekol/imam olarak adlandırılmalarına yolaçmıştır. Bu açıdan Zemahşerî’nin amelde Hanefî, itikata ise Mu‘tezilî olduğu bilinmesine rağmen onun Mu‘tezile içerisinde hangi ekole tabi olduğu hususu hep merakkonusu olmuştur. İşte bu makalede Zemaherî’nin kendi döneminde Mu‘tezile’ninyaşayan kollarından Behşemî ya da Hüseyni ekollerinden hangisine daha yakın birnoktada durduğu tespit edilmeye çalışılacaktır. Bu durumun vuzuha kavuşturulması hem söz konusu iki ekol açısından hem de Zemahşerî açısından son derece önemarz etmektedir. Zira bu bağlamda yapılacak bir değerlendirmenin Zemahşerî’ninbiyografisine olan katkısının yanı sıra Mu‘tezile’nin son kertedeki fikrî atmosferiniyansıtması açısından önemi inkâr edilemez. Bilindiği üzere Zemahşerî, Mu‘tezile’ninnihai temsilcilerinden biridir. Bu nedenle onun düşünce dünyasının arka planınıanlama çabası esasında Mu‘tezile’nin VI. (M. XII.) asırdaki temayülünün anlaşılmasına önemli bir katkı sağlayacaktır. Öte yandan Zemahşerî’nin mezhep içindekiaidiyetini tespit çalışmalarının aynı zamanda Ebû Hâşim Cübbâî’nin kurucusu olduğu Behşemî ekol ile Ebü’l-Hüseyin el-Basrî’nin kurucusu olduğu Hüseynî ekolleriarasındaki farkları tavzihi barındırdığı muhakkaktır. Nitekim şimdiye kadar yapılan çalışmalarda bu konuyla ilgili bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Dolayısıyla meselenin bu yönü de makalenin ikinci gayesi konumundadır.Zemahşerî’nin hoca silsilesi ve düşünce yapısı itibariyle Mu‘tezile’nin Basra okuluna mensup olduğu bilinmektedir. Mamafih Basra okulunun da yeknesak bir yapıolduğunu söylemek mümkün değildir. Bu okulun da kendi içerisinde Hüzeyliyye,Nazzâmiye, Behşemiyye ve Hüseyniyye gibi önde gelen şahıslara nispetle farklı kollara ayrıldığı görülmektedir. Dolayısıyla Basra okulunun kendi içindeki fraksiyonlarıdikkate alındığında Zemahşerî’nin bu gruplardan hangisine yakın olduğu konusunda kesin bir kanaate varmak ilk bakışta kolay değildir. Onun hakkında kaleme alınanbiyografilerde de bu belirsizlik halinin devam ettiği müşahede edilmektedir. Söz gelimi Oryantalist yazar Sabine Schmidtke, Wilferd Madelung’tan naklen Zemahşerîüzerinde Hüseynî ekolün tesirinin ağır bastığı bilgisini aktarır. Ardından kendisibu bilgiyi tasdik mahiyetinde verdiği örneklerle Zemahşerî’nin Ebü’l-Hüseyin elBasrî’nin İbnü’l-Melâhimî kanalıyla gelen görüşlerinden etkilendiğini ispatlamayaçalışır. Sözgelimi Schmidtke, Zemahşerî’nin Allah’ın kâdir olduğunu söylerken herçeşit fiili O’nun kudretine dâhil etmesi nedeniyle onu Hüseynî ekole nispet etmektedir. Ancak konu tefsirdeki bağlamlar

Anahtar Kelime:

THE EVALUATION OF ZAMAHSHARI’S POSITION BETWEEN BAHSHAMIYYA AND HUSAYNIYYA

Öz:

This article has two aims, direct and indirect. The first and most important of these is to evaluate which of the ecole Zamakhshari blongs in the Basra school, Bahshamiyya or Husayniyya. In fact, in the writings of Zamakhshari’s biography, there is a confusion of knowledge about which of the two different fractions in the Mu‘tezile called Bahshamiyya or Husayniyya was followed by Zamakhshari. The clarification of this situation is extremely important both for the two schools in question and for Zamakhshari. Undoubtedly, in addition to the contribution of Zamakhshari’s biography, it will also contribute to understand atmostphere of thought of Mutezile. He is one of the most important representatives of the Mu‘teziles. For this reason, the effort to understand the background of his thought will help to understand VI. (M. XII.) century of Mu‘tezile’s. On the other hand, discovering the Zamakhshari’s ecole within the school will also contribute to determine the differences between the ecole of Bahshamiyya and Husayniyya. This aspect of the issue is the second objective of the article. Summary In this article, to determine Zamakhshari, who is Hanafi in practice and Mutezili in belief stands closer to which one of the ecoles of Bahshamiyya or Husayniyya, his intellectual belonging will be tried to be put forward through several articles. The clarification of this situation is extremely important both for the two schools in question and for Zemahşeri. The importance of an evaluation in this context, in addition to the contribution to Zamakhshari’s biography, cannot be denied in terms of reflecting the final atmosphere of Mu‘tezile. As it is known, Zamakhshari is one of the ultimate representatives of Mu‘tezile. For this reason, the effort to understand the background of his thought will help to understand VI. (M. XII.) century of Mu‘tezile’s. On the other hand, discovering the Zamakhshari’s ecole within the school will also contribute to determine the differences between the ecole of Bahshamiyya founded by Cübbai and Husayniyya founded by Basri. As a matter of fact, no explanation on this subject have been found in the studies conducted so far. Therefore, this aspect of the issue is the second objective of the article. It is known that Zamakhshari is a member of the Basra school of Mu‘tezile in terms of his teachers and thinking method. However, it is not possible to say that the Basra school is a uniform structure. It is seen that this school is divided into different branches in comparison to prominent individuals such as Hüzeyliyye, Nazzâmiye, Bahshamiyya and Husayniyya. Therefore, considering the factions of the Basra school within itself, it is not easy to conclude at first glance which of these groups Zemahshari is close to. In the biographies of him, it is observed that this uncertainty continues. For example, the Orientalist writer Sabine Schmidtke reports that there is a significant influence of the Husayniyya school on Zamakhshari, quoting from Wil- ferd Madelung. Then, to prove his assumption, he tries to prove that Zamakhshari was influenced by the views of Abu-Hussein al-Basrî through Ibnü’l-Melâhimî. For example, Schmidtke compared him to Husayniyya school because when Zamakhshari said “Allah was the only one”, he included all kinds of deeds in His power. However, when the subject is examined together with the contexts of the commentary, it is understood that Zamakhshari does not think differently from Bahshamiyya school and from the Basra school to which he is affiliated. Another noteworthy approach is that Zamakhshari’s position in Mutezile cannot be determined clearly because he does not take a clear attitude in the conflicts between Bahshamiyya and Husayniyya, or that he may be Bahshamiyya because he never mentions Basrî. Likewise, Mustafa Öztürk and M. Suat Mertoğlu, who wrote the article “Zamakhshari” in the Encyclopedia of Islam, said that it is impossible to determine which ecole Zamakhshari blongs to, due to the fact that he never chose a side between Bahshamiyya and Husayniyya. In other studies, in the only work that he wrote about the Theology (Kalam) al-Minhâc, Hüseyin al-Basrî’den never be mentioned so that it is considered reasonable in relation to the Bahshamiyya school. Although it is highly probable that this conclusion is accurate, it is obvious that the basis on which the claim is based remains weak. In this case, the state of uncertainty regarding the question of which school belongs to Zamakhshari continues. As a matter of fact, in addition to prudent discourses and prudent style used in the provision reached, the emphasis on uncertainty is remarkable. This article aims to eliminate the uncertainty at this point. For this purpose, Zamakhshari’s thought adventure was followed and some determinations were made regarding his position in Mu‘tezile. According to this, it became possible to say that Zamakhshariwas one of the two branche

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Ahmet Emin. Duha’l-İslâm. Mısır: Mektebetü’l-Üsra, 1997.
Akgündüz, Ahmet. “Ebü’l-Hüseyin el-Basrî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/326-328. Ankara: TDV Yayınları, 1994.
Altun, Hilmi Kemal. “Zemahşerî’nin Kelâmî Görüşleri” İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enst., (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul, 2019.
el-Bağdâdî, Abdülkahir. el-Fark beyne’l-fırak. Beyrut: Dâru’l-âfak, 1977.
Bağdatlı, İsmail Paşa. Hediyyetü’l-Ârifîn. İstanbul, 1951.
el-Basrî, Ebü’l-Hüseyin. Tasaffuhu’l-edille. Nşr. Wilferd Madelung, Sabine Schmidtke. Wiesbaden: 2006.
Cürcânî, Seyyid Şerif. et-Ta‘rifât. Lübnan: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1983.
Cürcânî, Seyyid Şerif, Şerhu’l-Mevâkıf. y.y., 1907.
Çelebi, İlyas. “Mu‘tezile”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 31/391-401. Ankara: TDV Yayınları, 2006.
el-Eş‘arî, Ebü’l-Hasen. Makâlâtü’l-İslâmiyyîn. Nşr. Hellmut Ritter. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag Gmbh, 1400/1980.
Gazzâlî, Ebû Hamid. el-İktisâd fi’l-i‘tikâd. Tahk: İnsaf Ramazan. Dımaşk, Suriye; Beyrut, Lübnan: 2003.
Gümüşoğlu, Hasan. “Âlemin Aslî Maddesi Bağlamında Ortaya çıkan Farklı Görüşlerin İtikat Açısından Sonuçları”. Bülent Ecevit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 6/1 (2019): 49-70.
Hansu, Hüseyin. Mu‘tezile ve Hadis. Ankara: Otto Yay., 2018.
Harpûtî, Abdullatif. Kelâm Tarihi (Tarih-i ilmi kelâm). Nşr. Muammer Esen, Ankara: Ankara Okulu Yay., 2012.
el-Hayyât, Ebü’l-Hüseyin. Kitabu’l-intisâr ve’r-reddi alâ İbn Râvendî el-mülhid. Nşr. Samuel Nyberg. Beyrut: 1993.
Işık, Kemal. Mutezile’nin Doğuşu ve Kelami Görüşleri. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi, 1967.
Işık, Kemal. “Nazzâm ve Düşünceleri”. İslâm İlimleri Enstitüsü Dergisi. Ankara: Ankara Üniv. Basımevi, 1977. III/102-103.
İbn Asakir, Ebü’l-Kâsım Ali b. el-Hasan b. Hibetullah. Tebyînü kezibi’l-Müfteri fî mâ nusibe ile’l-imam Ebi’l-Hasan el-Eş‘arî. Thk. Zahid el-Kevserî. Dımaşk:Dâru’l-fikr, 1347).
İbn Hallikân, Ebû’l-Abbâs Şemsuddîn Ahmed b. Muhammed. Vefayâtu’l-A‘yan ve Enbâu Ebnâi’z-Zamân. Beyrut: Dâru Sadır, 1977.
İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed. el-Fasl fi’l-milel ve’l-ehvâ ve’n-nihal. Kahire: Mektebetü’l-Hanci, t.y.
İbnü’l-Hümâm, Kemâleddin. el-Müsâmere bi-şerhi’l-Müsâyere. Thk. Mahmud Ömer ed-Dimyâtî. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1979. (Kahire 1317/1899’un tıpkıbasımı).
İbnü’l-Melâhimî, Rükneddin. Kitâbu’l-Mu‘temed fî usûli’d-dîn. Thk. Wilferd Madelung - Mardin McDermont. London: 1991.
İbnü’l-Melâhimî, Rükneddin. Tuhfetü’l-mütekellimîn,fi’r-redd ale’l-felâsife. Nşr. Hassan Ansari - Wilferd Madelung, Berlin: 2008.
İbnü’l-Murtazâ, Tabakâtü’l-Mu‘tezile. Thk. Susanna Diwald Wilzer. Beyrut, 1961.
İbnü’l-Müneyyir, Ebü’I-Abbas Nasıruddin Ahmed b. Muhammed. el-İntisâf fi ma tedammenehü’l-keşşâf mine’l-i‘tizâl (el-Keşşâf’ın hamîşinde). Beyrut: Dâru’lKütübi’l-İlmiyye, 1995.
el-Îcî, Adudüddîn. el-Mevâkıf fî ilmi’l-kelâm.Beyrut: Alemü’l-Kütüb, t.y.
İlhan, Avni, “Ebû Hâşim el-Cübbâî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 10/146-147. Ankara: TDV yayınları, 1994.
İrfan Abdülhamid. İslâm’da İtikadi Mezhepler ve Akâid Esasları. Trc. Saim Yeprem. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2011.
el-İsferayinî, Ebü’l-Muzaffer. et-Tebsîr fi’d-din ve temyizü’l-fırkati’n-naciye ani’lfıraki’l-hâlikin. Thk. Mecîd el-Halife. Beyrut: Dâr-u İbn Hazm, 2008.
İzmirli, İsmail Hakkı. Yeni İlmi Kelâm. sadeleştiren. Sabri Hizmetli. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
el-Ka‘bî, Ebü’l-Kâsım. Kitâbü’l-makâlât. Thk. Hüseyin Hansu vd. İstanbul: 2018 -Ammân: 2018.
Kâdî Abdülcebbâr, Ebü’l-Hasen Abdülcebbâr b. Ahmed b. Abdülcebbâr.Şerhu’lusûli’l-hamse. Thk. Abdülkerim Osman. Kahire: Mektebet-ü Vehbe, 2010.
Kâdî Abdülcebbâr, Ebü’l-Hasen Abdülcebbâr b. Ahmed b. Abdülcebbâr. el-Muğnî fî ebvâbi’t-tevhîd ve’l-adl (en-nübüvvat ve’l-mu‘cizat). Thk. Mahmûd Muhammed Kasım. Kahire: Darü’l-Mısriyye, t.y.
Koloğlu, Orhan Şener. Mu‘tezile’nin Felsefe Eleştirisi. Bursa: Emin Yay., 2010.
Koloğlu, Orhan Şener. “İbn Melâhimî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ek 1/616-619. Ankara: TDV yayınları, 2016.
Kutluer, İlhan. “Şey”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 39/34-36. Ankara: TDV yayınları, 2010.
Malatî, Ebu’l-Hüseyin Muhammed b. Ahmed b. Abdurrahman. et-Tenbîh ve’r-Redd ‘alâ Ehli’l-Ehvâ ve’l-Bida‘. Nşr. M. Zâhid el-Kevserî. Mısır: Mektebetu’lEzheriyye li’t-Türâs, t.y.
Mâtürîdî, Ebû Mansur Muhammed. Kitabü’t-tevhîd. Trc. Bekir Topaloğlu. Ankara: TDV yayınları, 2002.
en-Nesefî, Ebü’l-Muîn. Tabsıratü’l-edille fî usûli’d-dîn. Nşr. Hüseyin Atay - Şaban Ali Düzgün. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı yay., 2003.
Nüveyhid, Adil. Mu‘cemü’l-müfessirin min sadri’l-İslâm hatta’l-asri’l-hazır. Beyrut: Müessesetu Nuveyhidi’s-Sekafiyye, 1988.
Öztürk, Mustafa - Mertoğlu, M. Suat. “Zemahşerî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44/235-238. Ankara: TDV yayınları, 2013.
Ragıp el-İsfahanî. Müfredâtü elfâẓi’l-Kurʾân. Thk. Safvan Adnan Dâvûdî. Şam: Dâru’l-Kalem, 2002.
er-Râzî, Fahreddîn. el-Mahsûl fî ilm-i usûli’l-fıkh. Thk. Taha Câbir Feyyaz el-Alvâni. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1997.
er-Râzî, Fahreddin. İ‘tikadatu fıraki’l-müslimîn ve’l-müşrikîn. Thk. Ali Sâmi enNeşşâr. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1982.
es-Sâbûnî, Nureddin. el-Bidâye fî usûli’d-dîn. Trc. Bekir Topaloğlu. Mâtürîdiyye Akâidi, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1988
Said Zihni - Mehmed Zihnî. Tercüme-i Atvâki’z-zeheb fi’l-mevâiz ve’l-hutab. İstanbul: Matbaa-i Amire, 1290/1873.
Sırrı Girîdî. Nakdü’l-kelâm fî akâidi’l-İslâm. Dersaadet: Mekteb-i Sanayi Matbaası, 1310.
Soyal, Fikret. “Ebû İsa el-Verrak’ın Sıfatlar ve Uknum Bağlamında Hıristiyanlık Eleştirisi”. İslâmi İlimler Dergisi. 10/2 (2015): 25-43.
eş-Şehristâni, Abdülkerim. el-Milel ve’n-Nihal. Trc. Mustafa Öz. İslâm Mezhepleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.
Teftâzânî, Sa‘düddin. Şerhu’l-Akâid. Thk. Muhammed Adnan Derviş. İstanbul: Fazilet Neşriyat, 2015.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre. Sünenü’t-Tirmizî/elCâmi‘u’s-sahîh. Thk. Beşşar Avvad Ma’ruf. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 1998.
Watt, W. Montgomery. İslâm Düşüncesinin Teşekkül Devri. Trc. E. Ruhi Fığlalı. Ankara: 2010.
Yakuboğlu, Kenan. “Mu‘tezile’de Bilginin Kaynağı ve Değeri”. Marife.3/3 (2003): 315-330.
Zehebî, Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed. Siyer-i A’lâmi’n-Nübelâ. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 1985.
Zemahşerî, Carullah Mahmûd b. Ömer. Tefsîru’l-Keşşâf an hakâiki gavâmidi’ttenzîl ve uyûni’l-ekâvîli fî vucûhi’t-te’vîl (el-Keşşâf). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye, 1995.
Zemahşerî,Carullah Mahmûd b. Ömer. Rebîü’l-ebrâr ve nusûsu’l-ahbâr. Beyrut: Müesseseti’l-A’lemî, 1992.
Zemahşerî, Carullah Mahmûd b. Ömer. Atvâku’z-zeheb fi’l-mevâız ve’l-hutab. Matbaat-u Nuhbetü’l-Ahbâr, 1304.
Zemahşerî, Carullah Mahmûd b. Ömer. el-Minhâc fî usûli’d-dîn. Thk. Sabine Schmidtke. Beyrut: Dâru’l-Arabiyyeti li’l-Ulûm, 2007.

APA	ALTUN h (2019). BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 711 - 737.
Chicago	ALTUN hilmi kemal BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2019): 711 - 737.
MLA	ALTUN hilmi kemal BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2019, ss.711 - 737.
AMA	ALTUN h BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 711 - 737.
Vancouver	ALTUN h BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 711 - 737.
IEEE	ALTUN h "BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.711 - 737, 2019.
ISNAD	ALTUN, hilmi kemal. "BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2019), 711-737.

APA	ALTUN h (2019). BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(11), 711 - 737.
Chicago	ALTUN hilmi kemal BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, no.11 (2019): 711 - 737.
MLA	ALTUN hilmi kemal BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.6, no.11, 2019, ss.711 - 737.
AMA	ALTUN h BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 6(11): 711 - 737.
Vancouver	ALTUN h BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 6(11): 711 - 737.
IEEE	ALTUN h "BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ." Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, ss.711 - 737, 2019.
ISNAD	ALTUN, hilmi kemal. "BEHŞEMİYYE VE HÜSEYNİYYE ARASINDA ZEMAHŞERÎ’NİN YERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ". Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/11 (2019), 711-737.