Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi

kabak, mehmet; Aktaş, Ahmet

Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi

Ahmet AKTAŞ, (Gazi Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Mehmet KABAK (Gazi Üniversitesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online)

0 0

Yıl: 2020 Cilt: 20 Sayı: Özel Sayı Sayfa Aralığı: 191 - 206 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 28-09-2020

Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi

Öz:

Gelişmiş veya gelişmekte olan her ülkede karşılaşılabilecek sosyoekonomik sorunlardan biribölgelerarası kalkınma dengesizliği veya bölgelerarası gelişmişlik farklılığıdır. Her ülkede busorun söz konusu olsa da, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde bu farklılıklar gelişmişülkelere kıyasla daha büyük boyuttadır. Bölgesel kalkınma kavramının temelinde, bölgelerarasıgelişmişlik düzeyi ve bölgelerarası gelir farklılıklarını en aza indirgeme amacı yer almaktadır.Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı 2020 Yılı Yıllık Programı’na göre Türkiye’de bölgeselgelişme politikası, bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması, bölgelerin rekabet gücününartırılması ve ekonomik ve sosyal bütünleşmenin güçlendirilmesi amaçları doğrultusundauygulanmaktadır. Bu çalışmada 2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı verilerikullanılarak ülkemizin kalkınma açısından gruplandırıldığı 26 Düzey – 2 bölgesinde tarımda,endüstride ve hizmet sektöründe istihdam oranları ile bölgelerin Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’yakatkı düzeylerinin etkililiği incelenmiştir. Etkililiği incelemek için Veri Zarflama Analizi(VZA) tekniğinin temel modellerinden biri olan Çıktı Yönlü Banker Charnes Cooper (BCC)modelinden yararlanılmıştır. Model sonuçları bölgelerde istihdam oranlarının ve bölgelerinGSYİH katkı oranlarının hangi düzeyde olması gerektiğini sunmaktadır. Bölgesel Kalkınmaplanlarında istihdam desteği kararları bu model yardımıyla desteklenebilir.

Anahtar Kelime:

Analysis of GDP Contribution of NUTS – 2 Regions via Data Envelopment Analysis

Öz:

One of the socioeconomic problems that can be faced in any developed or developing country is the interregional development imbalance or the difference of interregional development. Although this problem exists in every country, these differences are larger in less developed and developing countries compared to the developed countries. The basic aim of regional development concept is minimization of the level of interregional development and interregional income differences. According to Turkish Republic Presidency Annual Program of Year 2020, regional development policy in Turkey, is implemented in order to reduce regional differences, to improve competitiveness of regions and to increase economic and to strengthen the implementation of social and economic cohesion. In this study, the efficiency of employment rates in agriculture, industry and service sector and contribution levels of 26 development regions in Turkey to the Gross Domestic Product are examined using data provided in Turkish Republic Presidency Annual Program of Year 2020. In order to conduct the efficiency analysis, Output Oriented Banker Charnes Cooper (BCC) model, which is one of the main models of Data Envelopment Analysis (DEA), is used. The model results show the target values for level of employment rates in the regions and the level of GDP contribution of the regions. Employment support decisions in Regional Development plans can be supported by results of the model.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

2020 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programının Onaylanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 1733) (2019, 4 Kasım). Resmi Gazete (Sayı: 30938 (Mükerrer)). Erişim adresi: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2019/11/20191104M1-1.pdf
Akıncı, M. ve Yılmaz, Ö. (2013). Türkiye’de Sektörel İstihdam Ve Bölgesel Kalkınma İlişkisi: Shift – Share (Değişim Payı) Analizi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 63(2), 25-51.
Arslan, E. (2010). Kalkınma Ajansları ve Kalkınma Ajanslarının Türkiye Ekonomisine Beklenen Katkıları. Kamu-İş Dergisi, 11(3), 85-108.
Arslan, K. (2005). Bölgesel Kalkınma Farklılıklarının Giderilmesinde Etkin Bir Araç: Bölgesel Plânlama ve Bölgesel Kalkınma Ajansları. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 275-291.
Bakırcı, F. Ekinci, E. D. ve Şahinoğlu, T. (2014). Bölgesel Kalkınma Politikalarının Etkinliği: Türkiye Alt Bölgeler Bazında Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 281-298.
Baykul, A., Işık Maden, S. ve Kutgi, D. (2019). Bölgesel Kalkınma Politikası Aracı Olarak Kamu Yatırımları Ve Teşvikler: Türkiye’de Düzey 2 Bölgeleri Üzerine Bir Etkinlik Analizi. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7, 652 – 669.
Cam, E. ve Atan, M. (2018). Türkiye’de İl Bazında İstihdam Politikalarının Etkinliği. Bilgi, 20(1), 102-123.
Çakın, E. ve Özdemir, A. (2015). Bölgesel Gelişmişlikte Ar-Ge ve İnovasyonun Rolü: DEMATEL Tabanlı Analitik Ağ Süreci (DANP) ve TOPSIS Yöntemleri ile Bölgelerarası Bir Analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1), 115-144.
Dinc, M. ve Haynes, K. E. (1999). Regional Efficiency in the Manufacturing Sector: Integrated Shift-Share and Data Envelopment Analysis. Economic Development Quarterly, 13(2), 183-199.
Enguix, M. d. R. M., García, J. G. ve Gallego J. C. G. (2012). An Impact Analysis of the European Structural Funds on the Variation of the Rate of Employment and Productivity in Objective 1 Regions. European Planning Studies, 20(4), 685-705.
Ersungur, Ş. M., Kızıltan, A. ve Polat, Ö. (2007). Türkiye’de Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması: Temel Bileşenler Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(2), 55-66.
Gökbunar, A. R. ve Duramaz, S. (2015). Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının bir sosyoekonomik politika göstergesi olan sağlık verileri kapsamında değerlendirilmesi: TRB bölgesi Örneği. Yonetim Ve Ekonomi, 22(2), 291-309.
Gündüz, A. Y. (2006). Bölgesel Kalkınma Politikası. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları. Hasanoğlu, M. ve Aliyev, Z. (2006). Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Ajansları. Sayıştay Dergisi, 60, 81-103.
Ildırar, M. (2004). Bölgesel Kalkınma ve Gelişme Stratejileri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
İncekara, A. ve Kılınç Savrul, B. (2011). Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Türkiye Açısından Bir Değerlendirme. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 1, 91-132.
Koisova, E., Grmanova, E., Skrovankova, K. ve Kostrova, J. (2019). Competitiveness of Regions in the Visegrad Group Countries. Engineering Economics, 30(2), 203–210.
Köse, S., Eser, U. ve Konur, F. (2012). Türkiye’de Bölgesel Gelişmişlik Farkları: Bir Veri Zarflama Analizi (Düzey-2 Bölgeleri). CBÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 77-97.
Lu, W. M. ve Lo, S. F. (2007). A benchmark-learning roadmap for regional sustainable development in China, Journal of the Operational Research Society, 58, 841-849.
Oskay, C. S. ve Kubar, Y. (2007). Avrupa Birliğine Uyum Sürecinde Türkiye’de Bölgesel Kalkınmanın Finansmanında Kalkınma Ajansları. Selçuk Üniversitesi Karaman İ.İ.B.F. Dergisi, Yerel Ekonomiler Özel Sayısı, 271-293.
Öncel, A. ve Şimşek, S. (2011). Türkiye’de Bölgelerarası Kaynak Kullanım Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi Yöntemiyle Ölçülmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37, 87-119.
Şengül, Ü., Eslemian , S. ve Eren, M. (2013). Türkiye’de İstatistikî Bölge Birimleri Sınıflamasına Göre Düzey 2 Bölgelerinin Ekonomik Etkinliklerinin VZA Yöntemi ile Belirlenmesi ve Tobit Model Uygulaması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 11, 75-99.
Tarı, R., Pehlivanoğlu, F. ve Özbilgin, M. (2017). Efficiency Measurement of Regional Development Agencies in Turkey by Using Data Envelopment Analysis (DEA). Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(2), 47-78.
Tarım, A. (2001). Veri Zarflama Analizi: Matematiksel Tabanlı Göreli Etkinlik Ölçüm Yaklaşımı, T.C. Ankara: Sayıştay Başkanlığı, Araştırma Çeviri İnceleme Dizisi.
Taş, B. (2006). AB Uyum Sürecinde Türkiye için Yeni bir Bölge Kavramı: İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (İBBS). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 185-197.
Turan, M. (2005). Bölge Kalkınma Ajansları Nedir? Ne Değildir? Ankara: Paragraf Yayınevi.
Vennesland, B. (2005). Measuring rural economic development in Norway using data envelopment analysis. Forest Policy and Economics, 7, 109–119.

APA	Aktaş A, kabak m (2020). Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. , 191 - 206.
Chicago	Aktaş Ahmet,kabak mehmet Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. (2020): 191 - 206.
MLA	Aktaş Ahmet,kabak mehmet Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. , 2020, ss.191 - 206.
AMA	Aktaş A,kabak m Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. . 2020; 191 - 206.
Vancouver	Aktaş A,kabak m Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. . 2020; 191 - 206.
IEEE	Aktaş A,kabak m "Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi." , ss.191 - 206, 2020.
ISNAD	Aktaş, Ahmet - kabak, mehmet. "Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi". (2020), 191-206.

APA	Aktaş A, kabak m (2020). Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online), 20(Özel Sayı), 191 - 206.
Chicago	Aktaş Ahmet,kabak mehmet Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online) 20, no.Özel Sayı (2020): 191 - 206.
MLA	Aktaş Ahmet,kabak mehmet Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online), vol.20, no.Özel Sayı, 2020, ss.191 - 206.
AMA	Aktaş A,kabak m Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online). 2020; 20(Özel Sayı): 191 - 206.
Vancouver	Aktaş A,kabak m Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online). 2020; 20(Özel Sayı): 191 - 206.
IEEE	Aktaş A,kabak m "Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi." Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online), 20, ss.191 - 206, 2020.
ISNAD	Aktaş, Ahmet - kabak, mehmet. "Veri Zarflama Analizi ile Düzey – 2 Bölgelerinin GSYİH Katkısının Analizi". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (Online) 20/Özel Sayı (2020), 191-206.