Yıl: 2019 Cilt: 12 Sayı: 24 Sayfa Aralığı: 289 - 314 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 19-10-2020

KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT

Öz:
Bilim, sanat ve teknoloji gibi kültürel dinamikler her çağda dönüşüm geçirmekte ve yeni dengeleroluşturmaktadır. 21. yüzyılda sanat, bilim ve teknoloji entegrasyonu yaşamın her alanını etkilediği gibisanata da yeni yorumlar kazandırmaktadır. Geçmişten günümüze bir sanat üretim yöntemi olarak varlıkgösteren jeneratif sanat, çağın bilimsel bilgisini ve yeni medya teknolojilerini kullanmaktadır. Buçalışmada zamanla değişen kültürel yapılanmalar ve teknolojik gelişmeler paralelliğinde jeneratif sanattagerçekleşen dönüşümlerin ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır.Günümüzde yeni medya sanatı kapsamında değerlendirilen jeneratif sanat oldukça eski bir üretimyöntemidir. Çalışmada, jeneratif sanatın tarihsel süreç içerisinde geçirdiği dönüşüm, sanat üretimfelsefesi, jeneratif sistemlerin tasarımı incelenmiş ve farklı dönemlere ait jeneratif eserlerle sürecingelişimi irdelenmiştir. Yeni medya teknolojileriyle entegre olan jeneratif sanat, günümüzde otonomsistemleri ve üretim süreciyle sanatçısına ve izleyicisine yeni kültürel eşikler oluşturmaktadır. Gelecekçiteknolojilerle etki alanını giderek artıracağı öngörülen jeneratif sanatın yaratacağı olası dönüşümlerevurgu yapılmış; toplum, sanatçı, sanat ve eğitim kurumları için önemine değinilmiştir.
Anahtar Kelime:

GENERATIVE ART IN RELATIONS BETWEEN CULTURAL TRANSFORMATIONS AND TECHNOLOGICAL DEVELOPMENTS

Öz:
Cultural dynamics are transforming and creating new balances in every age. In the 21st century, the integration of art, science and technology brings new interpretations to art. Generative art uses the scientific knowledge and new media technologies in this era. In this study, it is aimed to reveal the relationship between transformations taking place in generative art in paralel with the changing cultural structures and technological developments. Although generative art is considered within the scope of new media art, it is a very old production method. In this study, the transformation of generative art in the historical process, the philosophy of art production, the design of generative systems are examined. Today, generative art creates new cultural thresholds for the artist and the audience. It is predicted that generative art will increase its impact with future technologies. The importance of generative art for society, artists, art and educational institutions is emphasized.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Artut, S. (2018). “Futurism Art And Its Significance to Computational Generative Art”, XXI. Generative Art Conference, Verona, p.334–342.
  • Bayraktar, K. O. (2011). Dijital İmge ve Temsili, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı.
  • Cınbarcı, A. (2015). Fraktal Geometri ve Tekrar Olgusu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yeditepe Üniversitesi,Sosyal Bilimler Enstitüsü, Plastik Sanatlar Anabilim Dalı.
  • Çokokumuş, B. (2012). “Dijital Ortamda Kültür ve Sanat”, International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1(3), s.51–66.
  • Daniele, A. and Song, Y. (2019). “AI + Art = Human”, Artificial Intelligence, Ethics and Society, Association for the Advancement of Artificial Intelligence, Hawaii, p.7.
  • Dorin, A. and McCormack, J. (2001). “Introduction: First iteration - A Conference on Generative Systems in The Electronic Arts”, Leonardo, 34(3), p.239–242.
  • Edmonds, E. (2018). “Algorithmic Art Machines”, Arts, 7(3), p.7.
  • Galanter, P. (2003). “What Is Generative Art? Complexity Theory As A Context For Art Theory”, 6th Generative Art Conference, Milan, p.21.
  • Galanter, P. (2016). “Generative Art Theory”, A Companion to Digital Art, ed. Paul C., 1. Edition, Chichester: John Wiley & Sons, Inc, p.631.
  • Gülderen, D. (2017). Fraktal Geometri’nin Plastik Sanatlarda Kullanımı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Güzel Sanatlar Ensititüsü, Resim Anasanat Dalı.
  • Güney, E. (2014). Di ̇jiṫal Görsel Kültür ve Yeni ̇Medya Ekseniṅ de Sanatın Değiş̇en Rolü, Doktora Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı.
  • Kaya Elivar, D. (2015). “John Cage ve Music Of Changes Adlı Eserin Yorum Analizi”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), p.6.
  • Monro, G. (2007). The Concept of Emergence in Generative Art, Master Thesis, Sydney: University of Sydney, Sydney Conservatorium of Music.
  • Mutlu, M. E. (2015). “Geleceğin Teknolojileri”, Temel Bilgi Teknolojileri II, der. Kurubacak, G. ve Okur M. R., s.168–195. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
  • Özel Sağlamtimur, Z. (2010). “Dijital Sanat”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), s.213–238.
  • Phon-Amnuaisuk, S. and Panjapornpon, J. (2012). “Controlling Generative Processes Of Generative Art”, Procedia Computer Science, No. 13, p.43-52.
  • Soddu, C. (2018). “AI Organic Complexity In Generative Art”, XXI. Generative Art Conference, Verona, p.68-79.
  • Tempel, M. (2017). “Generative Art For All”, Journal of Innovation and Entrepreneurship, 6(12), p.14.
  • Uysal, S. (2019). Fraktal Geometri ve Algoritma İlişkisinde Jeneratif Sanat, Yüksek Lisans Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı.
  • İnternet Kaynakları
  • Akbar, B., Yetişkin, E. ve Kaplangı, M. (2017). “Günümüz Sanatı, Bir Başka Kürasyon: Yapay Zeka ve Sanat”, https://www.youtube.com/watch?v=oJFm18VxGic&t=3s,Erişim tarihi: 26.09.2018.
  • Akbay, B. (2017). “Deniz Yılmaz: Robot Şair”, https://www.youtube.com/watch?v=Za6dpKRJoq0 , Erişim tarihi: 01.06.2019.
  • Bailey, J. (2018). “Why Love Generative Art?”, https://www.artnome.com/news/2018/8/8/ why-love-generative-art, Erişim tarihi: 05.02.2019.
  • Creators, (2012). “How to Draw With Code/Casey Reas", https://www.youtube.com /watch?v=_8DMEHxOLQE, Erişim tarihi: 15.02.2019.
  • Dunham, W. (2018). “Stone in South African Cave Boasts Oldest-Known Human Drawing”, Reuters, https://www.reuters.com/article/us-science-drawing/stone-in-south-african-cave-boa sts-oldest-known-human-drawing-idUSKCN1LS2NY, Erişim tarihi: 20.08.2019
  • Erbudak, M. (2018). “Bezemelerin Gizemli Simetrisi”, Sarkaç, https://sarkac.org/2018/08/ bezemelerin-gizemli-simetrisi/, Erişim tarihi: 16.05.2019.
  • Erbudak, M. ve Erinekçi, D. (2018). “Bilim ve Sanat El Ele Yeni Boyutlar Yaratıyor”, Sarkaç, https://sarkac.org/2018/10/bilim-ve-sanatla-yeni-boyutlar/, Erişim tarihi: 16.05.2019.
  • Erden, L. ve Demirel, K. (2018). “Veri Şehveti”, Digilogue Summit-Future Tellers’18, (Moderatör: L. Erden), https://www.youtube.com/watch?v=_SgVpWmnI2M&index=7&t=0s&list=PL401z4g 3OAAxdgT2UdoqQMPy_R3QuvMq3, Erişim tarihi: 19.10.2018.
  • Güldalı, İ. (2019). “Yeryüzleri / 7.Bölüm / Bager Akbay”, (Yönetmen: İ. Güldalı) https://www. youtube.com/watch?v=v9bXJzXd_uo, Erişim tarihi: 01.06.2019.
  • Gümüş, Y. E. (2019). “Fluxus Yönelişi-George Brecht Yaşamı ve İşleri Üzerine Bilgi”, Çağdaş Tiyatroda Arayışlar Ders Notu, https://www.academia.edu/10733889/Fluxus-_George_Brecht, Erişim tarihi: 02.04.2019.
  • İstanbulsanatevi, (2016). “Maurits Cornelis Escher Hayatı ve Eserleri”, https://www.istanbulsanatevi.com/sanatcilar/soyadi-e/escher-mc/maurits-cornelis-escher1898-1972/, Erişim tarihi: 10.01.2019.
  • Jalbert, G. (1998). “Generative Art: An Exploration of Meaning”, http://www.imaja.com/as/ tonecolor/GenerativeArtExploration.html, Erişim tarihi: 08.01.2019.
  • Karlığa, B. (ed.) (2013). “Batıya Doğru Akan Nehir-8. Bölüm: Bilimin Altın Çağı”, TRT, http://www.eba.gov.tr/video/izle/15185e9104bd8ff944131a8077611d615a1492d09c001, Erişim tarihi: 04.04.2019.
  • KhanAcademy, (2015). “Marcel Duchamp; 3 Standart Stopaj”, https://tr.khanacademy.org/humanities/art-1010/wwi-dada/dada1/v/duchamp-3-standardstoppages, Erişim tarihi: 14.02.2019.
  • LeWitt, S. (1980). “Kavramsal Sanat Üzerine Paragraflar”, çev. Nazlı Damlacı, http://www.sanattanimitoplulugu.org/Kavramsal Sanat Uzerine Paragraflar.htm, Erişim tarihi: 15.02.2019.
  • Mestan, S. (2019). “Refik Anadol ve Duygulardan Heykel Yapmak” https://t24.com.tr/yazarlar /seden-mestan/refik-anadol-ve-duygulardan-heykel-yapmak,22092, Erişim tarihi: 01.06.2019.
  • Online Etymology Dictionary, (2019). https://www.etymonline.com/, Erişim tarihi: 20.11.2018.
  • Öztürk, K. (2012). “Dokuma Tezgâhlarından Ana Bilgisayara Delikli Kartlara 250 Yılı”, http://www.acikbilim.com/2012/11/dosyalar/dokuma-tezgahlarindan-ana-bilgisayarlara-delikli -kartlarin-250-yili.html, Erişim tarihi: 10.01.2019.
  • Petersen, T. (2005). “Generative Art Now: An Interview With Marius Watz”, http://www.artificial.dk/articles/watz.htm, Erişim tarihi: 15.02.2019.
  • Reas, C. (2011). “Process Compendium (Introduction)”, https://vimeo.com/22955812, Erişim tarihi: 20.08.2019.
  • Reas, C., Lieberman, Z., McDonald, K., McCarthy, L., ve Anadol, R. (2018). “Açıl Susam Açıl”, Digilogue Summit-Future Tellers’18, mod. Refik Anadol, https://www.youtube.com/watch?v= MI7RdEDS4fI&index=8&list=PL401z4g3OAAxdgT2UdoqQMPy_R3QuvMq3, Erişim tarihi: 19.10.2018.
  • Robotlar Sanat Yapabilir mi?, (2015). https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150923 _robotlar_sanat, Erişim tarihi: 14.01.2019.
  • Rosenkrantz, J. and Louis Rosenberg, J. (2019). “Nervous System”, https://n-e-r-v-o-us.com/ index.php, Erişim tarihi: 16.02.2019.
  • Sarısaman, M. (2013). “Elhamra Sarayı ve Endülüs’de Bilim”, Hendese Dergisi, http://www.hendesedergisi.com/yazardetay/18-44-elhamra-sarayi-ve-endulusde-bilim.aspx, Erişim tarihi: 06.01.2019.
  • Schattschneider, D. (2015). “M. C. Escher’in Matematiksel Yönü”, çev. Osman Altun, https://bilimvegelecek.com.tr/index.php/2015/06/01/m-c-escherin-matematiksel-yonu/, Erişim tarihi: 27.05.2019.
  • Soban, B. (2006). “Generative Art Definition, Thoughts And Views”, http://www.sobanart.com/definitions.asp, Erişim tarihi: 07.01.2019.
  • Soban, B. (2019). “Generative Art Description By Bogdan Soban”, http://www.sobanart.com/ga.asp , Erişim tarihi: 06.01.2019.
  • Spahr, R. (2018). “Generative Art”, Robert Spahr’a Ait Ders Notları, http://www.robertspahr.com/teaching/gen/, Erişim tarihi: 20.05.2019.
  • TDK, (1998). Türk Dil Kurumu Sözlüğü, http://sozluk.gov.tr/, Erişim tarihi: 18.02.2019.
  • Türkkan, O. (2013). Bipolar Fractal, http://www.ozanturkkan.com/works/cacophony/, Erişim tarihi: 16.02.2019.
  • Ultav, C. (2018). “Ne olacak bu insanın hali?”, Digilogue Summit-Future Tellers’18, (Konuşmacı: C. Ultav), https://www.youtube.com/watch?v=e9QWYwin_eE&index=3&list=PL401z4g3OA AxdgT2UdoqQMPy_R3QuvMq3, Erişim tarihi: 19.10.2018.
  • Wikipedia, (2018). “Generative Art”, https://en.wikipedia.org/wiki/Generative_art, Erişim: 07.01.2019.
  • Wired Staff, (1998). “Idées Fortes- Ecological Design”, https://www.wired.com/1998/03/ ideacutees-fortes-2/, Erişim tarihi: 08.01.2019.
  • Yeğinsu, İ., Şişman, C. ve Saraç, Ö. (2018). “Yeni Medya ve Ötesi: Bağlamlar ve Bağlaçlar”, Mod. İpek Yeğinsu, https://www.youtube.com/watch?v=EW8fVu-SkkQ, Erişim tarihi: 10.11.2018.
  • Yetkin, Ş. (1993). “Çini”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi. org.tr/cini, Erişim tarihi: 18.02.2019.
  • Görsel Kaynaklar
  • Görsel 1. Blombos Mağarası’nda Christopher Henshilwood tarafından bulunan 77.000 yıl öncesi döneme ait tarihi eser, https://www.donsmaps.com/blombos.html, Erişim tarihi: 20.08.2019.
  • Görsel 2. 13. yüzyıl Elhamra Sarayı bal peteği formundaki tavan işlemesi ve bezemelerdeki radyal motifler, Granada, İspanya, https://ivanpllopis.wordpress.com/2013/09/19/granada-yalhambra/alhambra-palacios-nazaries-cupula-de-la-sala-de-dos-hermanas-iplfoto/, Erişim tarihi: 10.01.2019.
  • Görsel 3. Solda Maurits Cornelis Escher’e ait bir grafiğin kristalografik incelemesi sağda “Gündüz ve Gece”, 1938, Siyah ve Gri Gravür, 39x67 cm, https://sarkac.org/2018/08/ bezemelerin-gizemli-simetrisi/, Erişim tarihi:10.01.2019.
  • Görsel 4. Sol LeWitt’e ait boyama talimatı ve “Wall Drawing #33”, 1970, https://www.istanbul sanatevi.com/sanatcilar/soyadi-e/escher-mc/maurits-cornelis-escher-1898-1972/ Erişim tarihi: 10.03.2019. https://www.tate.org.uk/art/artworks/lewitt-a-wall-divided-vertically-into-fifteenequal-parts-each-with-a-different-line-t01766 , Erişim tarihi: 10.03.2019.
  • Görsel 5. Hans Haacke, “Condensation Cube”, 1963-1965, Tate Gallery, https://www.semantic scholar.org/paper/Support-within-a-communityLeonard/83f7fe796c54ce971c4a5419c9146987 824ee06/figure/10, Erişim tarihi: 15.02.1019.
  • Görsel 6. Solda Michael Noll, “Gaussian Quadratic”, 1965 ve sağda Georg Nees, “Schotter”, 1968, https://www.researchgate.net/figure/Schotter-Gravel-stones-Computer-generatedimage-by-Georg-Nees-1968-1971-The workis_fig8_4732061https://digitalartmuseum.org/ noll/artworks_02.html, Erişim tarihi: 16.04.2019.
  • Görsel 7. Solda Scot Draves, “Electric Sheep”, dijital çalışma, sağda William Latham’a ait dijital fraktal yapılı organik form, http://www.sentientdevelopments.com/2007/01/scott-draves-andevolution-ofart.html,http://www.nemeton.com/static/nemeton/axismutatis/eschaton/ar6 .jpeg, Erişim tarihi: 14.02.2019.
  • Görsel 8. Casey Reas, “Network A, Process 4”, 2009, dijital çalışmasından anlık görüntü ve “Immuring”, 2011, Enstalasyon, http://reas.com/network_a_s/,http://reas.com/immuring/, Erişim tarihi: 13.05.2018.
  • Görsel 9. Rosenkrantz ve Louis Rosenberg, solda “Floraform Chandelier”, 2017, sağda “Floraform heykel tasarımı”, 2015, https://n-e-r-v-o-u-s.com/, Erişim tarihi: 01.06.2019.
  • Görsel 10. Ozan Türkkan, “Bipolar Fraktal”, 2014, dijital video enstalasyon çalışmasından anlık görüntü, http://www.ozanturkkan.com/portfolio/bipolar_fractal, Erişim tarihi: 13.05.2019.
  • Görsel 11. Harold Cohen’in tasarladığı, “AARON”a ait 1982 ve 1995 yıllarında üretilen çalışmalar, https://www.computerhistory.org/atchm/harold-cohen-and-aaron-a-40-year-collab oration/, Erişim tarihi: 08.08.2019.
  • Görsel 12. Refik Anadol, “Eriyen Hatıralar”, 2018, video enstalasyon, https://bigumigu.com /haber/refik-anadol-dan-en-ozel-veriyi-isliyor-eriyen-hatiralar/, Erişim tarihi: 08.08.2019.
APA GÜNEY E, Uysal S (2019). KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. , 289 - 314.
Chicago GÜNEY ENGIN,Uysal Serpil KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. (2019): 289 - 314.
MLA GÜNEY ENGIN,Uysal Serpil KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. , 2019, ss.289 - 314.
AMA GÜNEY E,Uysal S KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. . 2019; 289 - 314.
Vancouver GÜNEY E,Uysal S KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. . 2019; 289 - 314.
IEEE GÜNEY E,Uysal S "KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT." , ss.289 - 314, 2019.
ISNAD GÜNEY, ENGIN - Uysal, Serpil. "KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT". (2019), 289-314.
APA GÜNEY E, Uysal S (2019). KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. Art-e Sanat Dergisi, 12(24), 289 - 314.
Chicago GÜNEY ENGIN,Uysal Serpil KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. Art-e Sanat Dergisi 12, no.24 (2019): 289 - 314.
MLA GÜNEY ENGIN,Uysal Serpil KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. Art-e Sanat Dergisi, vol.12, no.24, 2019, ss.289 - 314.
AMA GÜNEY E,Uysal S KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. Art-e Sanat Dergisi. 2019; 12(24): 289 - 314.
Vancouver GÜNEY E,Uysal S KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT. Art-e Sanat Dergisi. 2019; 12(24): 289 - 314.
IEEE GÜNEY E,Uysal S "KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT." Art-e Sanat Dergisi, 12, ss.289 - 314, 2019.
ISNAD GÜNEY, ENGIN - Uysal, Serpil. "KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMLER VE TEKNOLOJİK GELİŞMELER İLİŞKİSİNDE JENERATİF SANAT". Art-e Sanat Dergisi 12/24 (2019), 289-314.