TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 45 Sayfa Aralığı: 299 - 316 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 10-11-2020
TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ
Öz: Mekke ve Mescid-i Haram Müslümanlar için manevi bir değere sahip, İslam medeniyetinde üç kutsal mekândan birisidir. Bunun nedeni Mekke’nin İslam inancında en önemli farz ibadetlerden biri hac merkezi olarak manevi ve uhrevi olarak büyük önem taşımasından kaynaklanmaktadır. Tarihte ziyaret etme imkânları daha kısıtlı olduğu için Müslümanlardan hacca gitmeyi gerçekleştire-meyenler açısından bu şehir zaman ve mekânın ötesinde özlem duyulan bir yer haline gelmiştir. Şehrin önemi Kâbe ve Mescid-i Harama dayanmaktadır. Osmanlı Devletinin Hicaza hâkim olmasından itibaren mukaddes bir bölge olan Mekke ve Kâbe’ye verilen değer daha da artmış durumdadır. İslam coğrafyasının en kutsal yeri kabul edilen Mekke şehrindeki Kâbe’nin resim sanatlarında ve bilhassa çini-cilikte yapılmış olan tasvirleri Osmanlı Dönemi’yle birlikte yaygınlık kazanmıştır. Kutsal kent tasvirleri, Osmanlı tasvirciliğinin önemli bir yönünü oluşturmaktadır. Osmanlı tasvirciliğine özgü olan bu tür çalışmalarda özellikle Mescid-i Haram, Mescid-i Aksa, Mescid-i Nebevi gibi kutsal yerler, insan figürüne yer verilme-den tasvir edilmektedir. Osmanlı çiniciliğinde kent ve yöre tasvirleri önem kazan-mıştır. Genellikle tasvirlerin çini üzerinde bulunması, kutsal yapılar olan cami ve mescitlerin içinde dekoratif malzeme olarak kullanılmış olan çininin çok dayanıklı olmasından ileri gelmektedir. Kâbe tasvirleri daha çok dini mimaride bulunmasına rağmen sivil mimarinin bir örneği olan İstanbul Topkapı Sarayı’nın Harem daire-sindeki üç adet Kâbe tasvirli çini pano ele alınmıştır.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akozan, F. ve Eldem S. (1982). Topkapı Sarayı Bir Mimari Araştırma. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
- Baran, M. (2012). Osmanlı Klasik Dönem Saray Kültüründe Mahremiyet ve Harem. Milli Folklor, 93, 169-183.
- Çobanoğlu, A. ve Kaplan, G. (2019). Üsküdar Ahmediye Camii ve Kaybo-lan Kâbe Tasvirli Çini Panosu. Uluslararası Üsküdar Sempozyu-mu, Tam Metini içinde (235-265).
- Erken, S. (2006), Türk çiniciliğinde Kâbe Tasvirleri. Vakıflar Dergisi, s. 9, 297-320.
- Kocaaslan, M. (2012). Topkapı Sarayı Harem’i: 1665 Yangını Sonrası Ye-nileme Projesi. Article in Belleten, 76, 45-74.
- Kuban, D. (1997). 100 Soruda Türkiye Sanatı Tarihi. İstanbul: Gerçek Ya-yınevi.
- Kuban, D. (2007). Osmanlı Mimarisi. İstanbul: Yem Yayınları.
- Neciboğlu, G. (2007). 15. ve 16. yüzyılda Topkapı Sarayı Mimari, Tören ve İktidar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- Öney, G. (1976). Türk Çini Sanatı. İstanbul: Binbirdirek Matbaacılık Sa-nayi Yayınları.
- Ünal, S. (2001). Kâbe. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. (Cilt. 24, 14-25).
APA | top m, Sezgin A (2019). TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. , 299 - 316. |
Chicago | top mehmet,Sezgin Ayşenur TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. (2019): 299 - 316. |
MLA | top mehmet,Sezgin Ayşenur TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. , 2019, ss.299 - 316. |
AMA | top m,Sezgin A TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. . 2019; 299 - 316. |
Vancouver | top m,Sezgin A TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. . 2019; 299 - 316. |
IEEE | top m,Sezgin A "TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ." , ss.299 - 316, 2019. |
ISNAD | top, mehmet - Sezgin, Ayşenur. "TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ". (2019), 299-316. |
APA | top m, Sezgin A (2019). TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(45), 299 - 316. |
Chicago | top mehmet,Sezgin Ayşenur TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.45 (2019): 299 - 316. |
MLA | top mehmet,Sezgin Ayşenur TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.45, 2019, ss.299 - 316. |
AMA | top m,Sezgin A TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 0(45): 299 - 316. |
Vancouver | top m,Sezgin A TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 0(45): 299 - 316. |
IEEE | top m,Sezgin A "TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ." Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.299 - 316, 2019. |
ISNAD | top, mehmet - Sezgin, Ayşenur. "TOPKAPI SARAYI MÜZESİ HAREM DAİRESİ’NDE BULUNAN KÂBE TASVİRLERİ". Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 45 (2019), 299-316. |