Yıl: 2019 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 144 - 149 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.5578/ced.68398 İndeks Tarihi: 27-11-2020

Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme

Öz:
Giriş: Çocuk aşılama programları sonucunda sağlık alanında ölümcülveya kalıcı sakatlıklar ile sonuçlanabilecek birçok hastalıklara karşı korunma sağlanmaktadır. Aşılama programlarında teknik altyapı ve personel en önemli kriter olsa da bakım verenlerin aşı programlarına uyumuönemi artan bir durum haline gelmiştir.Çalışmamızda ebeveynlerin aşıyaklaşımlarını etkileyen faktörleri belirlemek ve aşı isimlerini bilme düzeylerini saptamak amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntemler: Bu kesitsel-tanımlayıcı çalışmada hastanemiz çocuksağlığı ve hastalıkları polikliniğine altı aylık dönemde herhangi bir nedenlebaşvuran ebeveynlerin aşılar hakkındaki bilgi ve tutumları değerlendirildi.Ankette ebeveynlerle yüz yüze görüşme tekniği ile ailelerin demografiközellikleri, gelir ve eğitim düzeyleri, çocuk sayıları, çocukların aşı kartı varlığı sorgulandı. Ankette T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan ve çocuklukçağında önerilen rutin olmayan aşıların isimleri karışık olarak sunuldu, bildikleri aşıları belirtmeleri istendi.Bulgular: Araştırmaya 302 anket dahil edildi. Katılımcı olan ebeveynlerin268’i anneydi. Olguların çoğunluğunun (254; %84.1) aşı kartı olduğu görüldü. Tek çocuk olmanın aşı kartı varlığını, aşıların düzenli yapılmasını, rutinolmayan aşıyı bilme ve yaptırmayı olumlu yönde etkilediği görüldü. Ebeveynlerin %84.1 (n= 254)’inin aşılamayı gerekli bulduğu saptandı. Ebeveynlerin en çok kızamık aşısından haberdar olduğu, hiçbir aşı ismini bilmeyen91 (%30.1) ebeveyn olduğu görüldü. Ebeveynlerin %35.8’inin rutin olmayan aşıları duyduğu, ancak %15.6’sının rutin olmayan aşı yaptırdığı tespitedildi. Anne eğitim düzeyi arttıkça aşılardan haberdar olma ve yaptırmaoranlarının arttığı görüldü.Sonuç: Çalışmamızda ekonomik ve eğitim düzeylerinin, çok çocuk sahibi olmanın aşılama üzerindeki etkileri görülmüş, ebeveynlerin aşı bilgilerini sağlık merkezlerinden öğrenmeyi tercih ettikleri, bu sebeplesağlık kuruluşlarında bağışıklama hakkında daha geniş bilgi verilmesininönemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ebeveynlerin genişletilmiş bağışıklama programlarına uyumunun, aşılar ve hastalıklar hakkında bilgilerininarttırılması ile sağlanabileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

-

Öz:
Objective: Immunization programs prevent diseases that could result in fatal or permanent disabilities in the field of health. Although technical facilities and healthcare personnel are the most important criteria in vaccination programs, the adaptation of caregivers to vaccination programs has increasingly become an important issue. In our study, it was aimed to determine the factors affecting the vaccination approaches of the caregivers and the level of knowledge regarding vaccine names. Material and Methods: In this cross-sectional descriptive study, parents who applied to the pediatric outpatient clinic of our hospital for any reason during a six-month period were evaluated for their knowledge on and attitudes towards vaccines. In the questionnaire, demographic characteristics of families, income and education levels, number of children and presence of vaccination record cards of the children were sought with the face-to-face interview technique. In the survey, the names of routine vaccines made by the Ministry of Health of the Republic of Turkey and vaccines recommended in childhood were presented mixed, and they were asked to indicate the vaccines they knew. Results: In the study, 302 questionnaires were included. Of the parents who participated, 268 were mothers. Majority of the cases (254, 84.1%) were found to have a vaccination record card. Having an only child was found to have a positive impact on the presence of a vaccination record card, regular immunization, knowledge on vaccines and immunization with the vaccines recommended in childhood. 84.1% (254) of the parents found vaccination necessary. Parents were most aware of measles vaccination, and there were 91 (30.1%) parents who did not know any vaccination names. It was found that 35.8% of the parents heard of special vaccines not routinely performed, but only 15.6% of them were found to have been vaccinated with these vaccines not routinely performed. It was observed that as the level of education of the mother increased, the rate of being aware of vaccines and gettingthem increased. Conclusion: In our study, it was concluded that having many children and the income and educationlevel of the caregiverseffect immunization. It was seen that caregivers prefer health centers for information on immunization and vaccines, and therefore it is important to give more information regarding immunization in health institutions. It is concluded that the adaptation of caregivers to extended immunization programs can be achieved by increasing their knowledge about vaccines and vaccine preventable diseases.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Hacettepe Üniversitesi. Halk Sağlığı Kavramı (Erişim Tarihi: 06.02.2019, http://www.halksagligi.hacettepe.edu.tr/hakkinda/kavram.php).
  • 2. Altun Ş. 6-14 yaş arası çocuklarda aşılanma oranı ve ailelerin özel aşılarla ilgili bilgi düzeyi. Uzmanlık Tezi. İstanbul, 2008.
  • 3. Danova J, Salek J, Kocourkova A, Celko AM. Factors associated with parental refusal of routine vaccination in the Czech Republic. Cent Eur J Public Health 2015;23:321-3.
  • 4. İncili HD. Çocuk polikliniklerimize başvuran çocukların annelerinin aşılar ile ilgili bilgi düzeyi. Uzmanlık Tezi. İstanbul, 2009.
  • 5. Bosch-Capblanch X, Banerjee K, Burton A. Unvaccinated children in years of increasing coverage: how many and who are they? Evidence from 96 low- and middle-income countries. Tropical Medicine & International Health 2012;17:697-710.
  • 6. Lewin S, Hill S, Abdullahi LH, de Castro Freire SB, Bosch-Capblanch X, Glenton C, et al. ‘Communicate to vaccinate’ (COMMVAC) building evidence for improving communication about childhood vaccinations in low- and middle-income countries: protocol for a programme of research. Implement Sci 2011;6:125.
  • 7. Merten S, Hilber AM, Biaggi C, Secula F, Bosch-Capblanch X, Namgyal P, et al. Gender determinants of vaccination status in children: evidence from a meta-ethnographic systematic review. PLoS One 2015;10:e0135222.
  • 8. Taiwo L, Idris S, Abubakar A, Nguku P, Nsubuga P, Gidado S, et al. Factors affecting access to information on routine immunization among mothers of under 5 children in Kaduna State Nigeria, 2015. Pan Afr Med J 2017;27:186.
  • 9. Wagner AL, Boulton ML, Sun X, Huang Z, Harmsen IA, Ren J, et al. Parents’ concerns about vaccine scheduling in Shanghai, China. Vaccine 2017;35:4362-7.
  • 10. Dempsey AF, Schaffer S, Singer D, Butchart A, Davis M, Freed GL. Alternative vaccination schedule preferences among parents of young children. Pediatrics 2011;128:848-56.
  • 11. Luthy KE, Beckstrand RL, Peterson NE. Parental hesitation as a factor in delayed childhood immunization. J Pediatr Heal Care 2009;23:388-93.
  • 12. Bozkurt HB. Aşı reddine genel bir bakış ve literatürün gözden geçirilmesi. Kafkas J Med Sci 2018;8:71-6.
  • 13. Tustin JL, Crowcroft NS, Gesink D, Johnson I, Keelan J, Lachapelle B. Facebook recruitment of vaccine-hesitant Canadian parents: cross-sectional study. JMIR Public Health Surveil 2017;3:e47.
  • 14. Larson HJ, Jarrett C, Eckersberger E, Smith DM, Paterson P. Understanding vaccine hesitancy around vaccines and vaccination from a global perspective: a systematic review of published literature, 2007-2012. Vaccine 2014;32:2150-9.
  • 15. Argüt N, Yetim A, Gökçay G. Aşı kabulünü etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi 2016;16:16-24.
  • 16. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Ankara, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması-2013 (Erişim Tarihi: 06.02.2019, http://www.hips. hacettepe.edu.tr/tnsa2013/rapor/TNSA_2013_ana_rapor.pdf).
  • 17. Gellin BG, Maibach EW, Marcuse EK, for the National Network for Immunization Information Steering Committee. Do parents understand immunizations? A national telephone survey. Pediatrics 2000;106:1097-102.
  • 18. Tafuri S, Gallone MS, Cappelli MG, Martinelli D, Prato R, Germinario C. Addressing the anti-vaccination movement and the role of HCWs. Vaccine 2014;32:4860-5.
  • 19. Wheelock A, Parand A, Rigole B, Thomson A, Miraldo M, Vincent C, et al. Socio-psychological factors driving adult vaccination: a qualitative study. PLoS One 2014;9:e113503.
  • 20. Savage EJ, Nash S, McGuinness A, Crowcroft NS. Audit of tetanus prevention knowledge and practices in accident and emergency departments in England. Emerg Med J 2007;24:417-21.
  • 21. T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2017 Haber Bülteni, 2018.
  • 22. Özkan Ö, Çatıker A. Bolu il merkezindeki çocukların aşılılık durumları ve engelleri. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2006;15:171-8.
  • 23. Aktürk Y, Ceyhun AG, Ekiner AS, Kurtay G. Gebe kadınların ve yeni doğum yapmış annelerin çocukluk çağı aşıları hakkındaki bilgi düzeyi. VI. Ulusal Aile Hekimliği Kongresi Kongre Kitabı. Bursa, 2004:107.
  • 24. Özmert Elif N. Dünyada ve Türkiye’de aşılama takvimindeki gelişmeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;51:168-75.
  • 25. Ayçiçek A. Şanlıurfa kırsal alanında 2-23 aylık çocukların aşılanma hızları. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2004;47:183-8.
  • 26. Reading R, Surridge H, Adamson R. Infant immunization and family size. J Public Health 2004;26:369-71.
  • 27. Gust DA, Strine TW, Maurice E, Smith P, Yusuf H, Wilkinson M, et al. Underimmunization among children: effects of vaccine safety concerns on immunization status. Pediatrics 2004;114:e16-e22.
  • 28. Yiğitalp G, Ertem M. Diyarbakır ilinde 0-12 aylık çocukların aşıya devamsızlık nedenleri. TAF Preventive Medicine Bulletin 2008;7:277-84.
  • 29. Gülgün M, Fidancı K, Karaoğlu A, Güneş Ö, Kesik V, Altun S, et al. Bir askeri hastanenin çocuk polikliniğine başvuran çocukların 0-24 ay arasındaki aşılama durumlarının değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2014;56:13-6.
  • 30. Cairns G, MacDonald L, Angus K, Walker L, Cairns-Haylor T, et al. Systematic literature review of the evidence for effective national immunisation schedule promotional communications. ECDC 2012; http://hdl. handle.net/1893/10782.
APA ÜZÜM Ö, ELİAÇIK K, ÖRSDEMİR H, Karadag Oncel E (2019). Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. , 144 - 149. 10.5578/ced.68398
Chicago ÜZÜM ÖZLEM,ELİAÇIK Kayı,ÖRSDEMİR Hacer HORTU,Karadag Oncel Eda Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. (2019): 144 - 149. 10.5578/ced.68398
MLA ÜZÜM ÖZLEM,ELİAÇIK Kayı,ÖRSDEMİR Hacer HORTU,Karadag Oncel Eda Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. , 2019, ss.144 - 149. 10.5578/ced.68398
AMA ÜZÜM Ö,ELİAÇIK K,ÖRSDEMİR H,Karadag Oncel E Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. . 2019; 144 - 149. 10.5578/ced.68398
Vancouver ÜZÜM Ö,ELİAÇIK K,ÖRSDEMİR H,Karadag Oncel E Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. . 2019; 144 - 149. 10.5578/ced.68398
IEEE ÜZÜM Ö,ELİAÇIK K,ÖRSDEMİR H,Karadag Oncel E "Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme." , ss.144 - 149, 2019. 10.5578/ced.68398
ISNAD ÜZÜM, ÖZLEM vd. "Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme". (2019), 144-149. https://doi.org/10.5578/ced.68398
APA ÜZÜM Ö, ELİAÇIK K, ÖRSDEMİR H, Karadag Oncel E (2019). Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. Çocuk Enfeksiyon Dergisi, 13(3), 144 - 149. 10.5578/ced.68398
Chicago ÜZÜM ÖZLEM,ELİAÇIK Kayı,ÖRSDEMİR Hacer HORTU,Karadag Oncel Eda Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. Çocuk Enfeksiyon Dergisi 13, no.3 (2019): 144 - 149. 10.5578/ced.68398
MLA ÜZÜM ÖZLEM,ELİAÇIK Kayı,ÖRSDEMİR Hacer HORTU,Karadag Oncel Eda Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. Çocuk Enfeksiyon Dergisi, vol.13, no.3, 2019, ss.144 - 149. 10.5578/ced.68398
AMA ÜZÜM Ö,ELİAÇIK K,ÖRSDEMİR H,Karadag Oncel E Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. Çocuk Enfeksiyon Dergisi. 2019; 13(3): 144 - 149. 10.5578/ced.68398
Vancouver ÜZÜM Ö,ELİAÇIK K,ÖRSDEMİR H,Karadag Oncel E Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme. Çocuk Enfeksiyon Dergisi. 2019; 13(3): 144 - 149. 10.5578/ced.68398
IEEE ÜZÜM Ö,ELİAÇIK K,ÖRSDEMİR H,Karadag Oncel E "Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme." Çocuk Enfeksiyon Dergisi, 13, ss.144 - 149, 2019. 10.5578/ced.68398
ISNAD ÜZÜM, ÖZLEM vd. "Ebeveynlerin Aşı Yaklaşımlarını Etkileyen Faktörler: Bir Eğitim Araştırma Hastanesine İlişkin Değerlendirme". Çocuk Enfeksiyon Dergisi 13/3 (2019), 144-149. https://doi.org/10.5578/ced.68398