Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma
Yıl: 2019 Cilt: 7 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 47 - 56 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33202/comuagri.443113 İndeks Tarihi: 04-12-2020
Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma
Öz: Bu çalışma Bitlis ili Güroymak ve Mutki ilçelerinde manda yetiştiriciliği yapan işletmelerin genelyapısal özelliklerini belirlemek için yapılmıştır. Araştırma grubunu Bitlis ili Güroymak ve Mutki ilçelerindeki136 manda yetiştiricisi oluşturmuştur. Anket toplam 85 soru maddesinden oluşturulmuştur. Elde edilen verilerSAS paket programında analiz edilmiştir. Araştırmada, Bitlis ilinde manda yetiştiriciliğinin temelde orta yaşgrubu veya daha büyük yaş grubundaki yetiştiriciler tarafından gerçekleştirildiği, yetiştiricilerin barınak ve işçigiderleri için bir maliyetlerinin söz konusu olmadığı, sağımın elle sağım yöntemiyle ahırda yapıldığı, malaklarınıhiç sütten kesmedikleri, başta eşeysel olgunluk yaşı olmak üzere pek çok döl verim özelliğinin arzulanandüzeyde olmadığı, ortalama günlük süt verimi için bildirilen değerin düşük olduğu saptanmıştır. Bununla birlikteMutki ilçesinde Güroymak ilçesine göre başta boğa bulundurma olmak üzere eşeysel olgunluk yaşı, damızlıktakullanma süresi ve laktasyon süresi bakımından görülen farklılıklar önemli bulunmuştur (P<0,05).Sonuç olarak,Bitlis ili mandacılığına ilişkin elde edilen bulguların ülke hayvancılığımızın geleneksel yapısından ayrıdüşünülmeyeceği, önemli bir gen kaynağı olarak Anadolu mandasının korunması ve alternatif bir yetiştirme koluolarak değerlendirilmesinin hayvansal üretimin artırılması açısından bir fayda sağlayacağı saptanmıştır.
Anahtar Kelime: A Research on the General Structural Characteristics of Anatolian Buffalo Farms in Bitlis Province
Öz: The aim of this study was to determine the production practices and the general structural characteristics of Anatolian buffalo reared in Güroymak and Mutki districts of Bitlis province. In this research, 136 breeders were questioned in the production of buffaloes in the districts of Güroymak and Mutki in Bitlis province. The questionnaire was composed of 85 questions. The data obtained were analyzed in Statistical Analyzes System (SAS). It was observed that buffalo production in Bitlis region was carried out by middle-aged or older breeders and no cost for shelter and labor expenses in these farmers, and that buffaloes milked by hand within shelters and the their calves were not weaned for long time. Further the production traits of Anatolian buffalo raised in these regions were not at the desired level, especially the reproduction characteristics and average lactation yield. However, the differences between the districts in terms of bull keeping, puberty, breeding period and lactation length were found to be significant in favor or Mutki county(P<0.05). As a result, the findings of the province of Bitlis should not be considered separately the traditional structure of the our animal production, the protection of Anatolian buffalo as an important genetic source and an important alternative branch of animal production for future will be beneficial in terms of increasing animal production.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Aksoy, A.R., Alpan, O., 1991.Rasyonlardaki farklı protein düzeylerinin mandalarda besi performansı, kesim ve karkas özellikleri üzerine etkisi. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 15:164-176.
- Anonim, 2004. Yerli Hayvan Irk ve Hatlarının Tescili Hakkında Tebliğ (2004/39). 12 Aralık 2004 Tarih ve 25668 Sayılı Resmi Gazete. Ankara.
- Anonim, 2007. Dünya ve Türkiye’de Mandacılık. http://web.ttnet.net.tr/kocatepe/Dunyada veTurkiyede mandacilik.htm. Erişim tarihi 2 Mart 2018.
- Atasever, S., Erdem, H., 2008. Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 23(1):59-64.
- Bayram, B., Topal, M., Aksakal, V., Önk, K., 2015. Genetiksel olmayan faktörlerin Siyah Alaca sığırlarda güç ve ölü doğuma etkilerinin CHAID analizi ile incelenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 21 (5):645-652.
- Budağ, C., Keçeci, Ş., 2013. Van’da büyükbaş hayvan besilerinde kullanılan yemler ve besi şekillerine ilişkin bir anket çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 18(1-2):48-61.
- Caddy, R.A., Shah, S.K., Schermerhorn, E.C., Mcdowell, R.E., 1983. Factors affecting performance of Nili-Ravi buffaloes in Pakistan. Journal Dairy Science. 66:578-586.
- Chhikara, S.K., Singh, N., Dhaka, S.S.,Yadav, R.S., 1995. Effect of certain factors on calving interval of Murrah Buffaloes. DairyFoods Home Sci.14(1):29-32.
- Çayır, M., Atılgan, A., Öz, H., 2012. Büyükbaş hayvan barınaklarındaki gübrelikler ve su kaynaklarına olan durumlarının incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 7(2):1-9.
- Dhara, S.K., Chakravarty, A.K., 1996. Effect of genetic and non-genetic factors on production traits of Murrah Buffaloes. Dairy Foods Home Science. 15(1):119-124.
- Elisei, L., Chichernea, P., 1991. Buffalo breeding in Brasov district. Third World Buffalo Congress, 2: 491-49, 13-18 May, Varna, Bulgaria.
- Erkan, M., 2005. Mersin Yöresindeki büyükbaş hayvancılık tesislerinin mevcut durumu ve bu tesislerde ortaya çıkan atıkların yarattığı çevre kirliliği üzerinde bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 96 s.
- Göncü, S., Gökçe,G., 2017.Türkiye’de sığır besiciliği işletmelerinde karlı ve sürdürülebilir üretim için teknolojik uygulamalar. Çukurova Tarım Gıda Bilimleri Dergisi. 32:29-34.
- Gültekin, C., 2014. Trakya Bölgesi’nde büyükbaş hayvancılık işletmelerinin üretim-pazarlama sorunları ve çözüm önerileri. Trakya Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 119 s.
- Güneş, Ö., Arıkan, R., 1989. Tarım Ekonomisi İstatistiği. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 1049, Ders Kitabı: 305, Ankara
- Güngör, Ö., 2006. Neonatal buzağılar ve kolostrum. Kafkas Üniversitesi veteriner Fakültesi Dergisi. 12(1):103- 108
- Han, Y., Bakır, G., 2010. Özel besi işletmelerinin barınak yapısı ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 41(1):45-51.
- İzgi, A.N., Asker, R., Karabulut, A., Sabaz, S., Kazandağlı, M., 1989. Yerli ırk mandaların melezleme ile ıslah olanakları üzerinde bir araştırma. Mandacılık Araştırma Enstitüsü,Yayın No: 20, Afyon.
- Kaya, A., Yaylak, E., Önenç, A., 1998. Süt sığırcılığında düzenli üreme ve önemi. Hayvansal Üretim Dergisi. 38:8-17.
- Kayar, Y., 2011. Denizli yöresi süt sığırcılığı işletmelerinde barınakların yapısal yönden değerlendirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 124 s.
- Khan, R.N., Akhtar, S., 1999. Production characteristics of Nili-Ravi buffaloes. Asian-Australas Journal Animal Science. 12:56-60.
- Kul, E., Filik, G., Şahin, A., Çayıroğlu, H., Uğurlutepe, E., Erdem, H., 2018. Effects of some environmental factors on birth weight of Anatolian buffalo calves. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology. 6(4):444-446.
- Kume, S., Tanaba, S., 1993. Effect of parity on colostral mineral concentrations of Holstein and value of colostrom as a mineral souce for newborn calves. Journal Dairy Science. 76:1654-1660.
- Küçükkebapçı, M., Aslan, S., 2002. Evcil dişi mandaların üreme özellikleri. Lalahan Hay. Araştırma Enstitüsü Dergisi. 42(2):55-63.
- Özenç, E., Vural, M.R., Şeker, E., Uçar, M., 2008: An evaluation of subclinical mastitis during lactation in Anatolian buffaloes. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 32(5):359-368.
- Özdemir, G., Özdemir, A., 2016. Bingöl ili manda yetiştiriciliğinin sorun ve çözüm önerilerinin yetiştirici gözüyle değerlendirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 6(2):157-164.
- Sarıözkan, S., 2011. Türkiye’de manda yetiştiriciliğinin önemi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 17(1):163-166.
- SAS, 2017. SAS/STAT Software:SASInstInc, USA. Soyer, G., 2014.Aydın ili süt sığırcılığı işletmelerinde gübre yönetim uygulamaları ve bitkisel üretimde gübre kullanım olanaklarının geliştirilmesi. Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tez. 100 s.
- Soysal, M.İ., 2009. Manda ve ürünleri Üretimi. Tekirdağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, Ders Notları. ISBN NO: 978-9944-5405-3-7, 237s, Tekirdağ.
- Soysal, M.İ., 2013. Anatolian Water Buffaloes Husbandry in Turkey. Buffalo Bulletin. 32(1):293-309.
- Stravaridou, S., 1998. Buffalo Population and Production in Greece. FAO Buffalo Newsletter. 9: 7.
- Şahin, A., Ulutaş, Z., 2014. Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 20(1):79-85.
- Tekerli, M., Küçükkebabcı, M., Akalin, N.H., Koçak, S., 2001. Effects of environmental factors on some milk production traits, persistency and calving interval of Anatolian buffaloes. Livest Prod Sci. 68:275–28.
- Tugay, A., Bakır, G., 2006. Giresun yöresindeki özel süt sığırcılığı işletmelerinin ırk tercihleri ve barınakların yapısal durumu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 37(1):39-47.
- Uslu, N.T., 1970. Afyon Bölgesi mandalarının çeşitli özellikleri ile rasyonel ve köy şartlarında süt verimleri üzerinde mukayeseli araştırmalar. Doktora Tezi. Birlik Matbaası, 83 s.
- Yılmaz, A., Ocak, E.,Köse, Ş., 2017. A research on milk yield, milk composition and body weights of Anatolian buffaloes. Indian Journal Animal research. 51(3):564-569.
- Yılmaz, S., 2013. Afyonkarahisar Yöresi Manda Yetiştiriciliği: Küçükçobanlı Köyü Örneği, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 170 s.
APA | Çiftçi S, YILMAZ R (2019). Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. , 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
Chicago | Çiftçi Serkan,YILMAZ R. Ayhan Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. (2019): 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
MLA | Çiftçi Serkan,YILMAZ R. Ayhan Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. , 2019, ss.47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
AMA | Çiftçi S,YILMAZ R Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. . 2019; 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
Vancouver | Çiftçi S,YILMAZ R Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. . 2019; 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
IEEE | Çiftçi S,YILMAZ R "Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma." , ss.47 - 56, 2019. 10.33202/comuagri.443113 |
ISNAD | Çiftçi, Serkan - YILMAZ, R. Ayhan. "Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma". (2019), 47-56. https://doi.org/10.33202/comuagri.443113 |
APA | Çiftçi S, YILMAZ R (2019). Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
Chicago | Çiftçi Serkan,YILMAZ R. Ayhan Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 7, no.1 (2019): 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
MLA | Çiftçi Serkan,YILMAZ R. Ayhan Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.7, no.1, 2019, ss.47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
AMA | Çiftçi S,YILMAZ R Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2019; 7(1): 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
Vancouver | Çiftçi S,YILMAZ R Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 2019; 7(1): 47 - 56. 10.33202/comuagri.443113 |
IEEE | Çiftçi S,YILMAZ R "Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma." ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7, ss.47 - 56, 2019. 10.33202/comuagri.443113 |
ISNAD | Çiftçi, Serkan - YILMAZ, R. Ayhan. "Bitlis İli Anadolu Mandası İşletmelerinin Genel Yapısal Özellikleri Üzerine Bir Araştırma". ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 7/1 (2019), 47-56. https://doi.org/10.33202/comuagri.443113 |