COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi
Yıl: 2020 Cilt: 28 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 68 - 75 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24179/kbbbbc.2020-76636 İndeks Tarihi: 12-12-2020
COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi
Öz: Yeni tip koronavirüs hastalığı [coronavirus disease-2019(COVID-19)]’nın sağlık sistemi ve genel yaşamımız üzerindeki etkisinin ne kadar süreceği konusunda belirsizlikler devam etmektedir. Bunedenle COVID-19 salgını, tüm dünyada hastalara sunulan sağlık hizmet ve bakımlarının değişmesini zorunlu kılmıştır. Diğer tüm sağlık hizmetlerinde olduğu gibi, yutma bozukluğu olan hastaların yönetiminde deişleyiş basamaklarının oluşturulması verimin artırılması açısından önemlidir. Yutma değerlendirmesi, virüsün bulaş riski yüksek olan prosedürlerdendir. Bununla birlikte COVID-19 pulmoner sistemi önemli ölçüdeetkiler. Yutma bozukluğuna bağlı gelişebilecek olası bir aspirasyon pnömonisi, mevcut tablonun daha da ağırlaşmasına yol açabilir. COVID19 pandemisi süresince yapılan birçok çalışmada, yakın temas kaynaklıçapraz kontaminasyon riskini en aza indirmek için kullanılabilecek olantelesağlık hizmetlerinin önemi vurgulanmıştır. Bu sebeple hastalarınyutma fonksiyonları olabildiğince uzaktan değerlendirilmeli. Ancak yüzyüze değerlendirme gerektiğinde ya da esnek endoskopi veya nazogastrik tüp gibi herhangi bir hava yolu prosedürünün uygulanması söz konusu olduğunda, en üst düzey aerosol bulaş riskine göre kişisel koruyucuekipmanlar (KKE) kullanılarak önlem alınmalıdır. FFP2 (N95) maskesi,koruyucu gözlük, eldiven ve önlük ile tam yüz koruması içeren prosedür uygulanmalıdır. İşlem sırasında ve sonrasında kendi kendine kontaminasyonu engellemek için bu KKE’lerin giyilip çıkarılırken gerekenkurallara uyulması son derece önemlidir.
Anahtar Kelime: Management of Dysphagia During COVID-19 Pandemic: Gazi University Faculty of Medicine ENT Clinical Experience
Öz: Uncertainties remain regarding the effect of coronavirus disease-2019 (COVID-19) on the health system and our overall life. For this reason the COVID-19 epidemic has forced it necessary to change the health services and care provided to patients all over the world. As in all other health services, it is important to establish operational steps in the management of patients with swallowing disorders, in order to increase efficiency. Swallowing assessment is one of the procedures at high risk of transmission of the virus. However, COVID19 significantly affect the pulmonary system, a possible aspiration pneumonia due to swallowing disorder may lead to further aggravation of the current condition. Many studies during the COVID-19 pandemic have emphasized the importance of telehealth services, which can be used to minimize the risk of cross contamination from close contact. Therefore, the swallowing functions of these patients should be evaluated remotely as far as possible, but when face-to-face assessment is required or any airway procedures such as flexible endoscopy or nasogastric tube are used, using personal protective equipment (PPE) according to the highest risk of aerosol contamination should be taken. The procedure, including the FFP2 (N95) mask, goggles, gloves and apron, and full face protection should be followed. It is also important how to properly put on and take off these personal PPEs to prevent contamination during and after the procedure.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Patel zM, Miranda JF, Hwang PH, Nayak JV, Dodd R, Sajjadi H, et al., Letter: precautions for endoscopic transnasal skull base surgery during the COVID-19 pandemic. Neurosurgery, 2020;87(1):E66-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 2. Peter KMK, Holsinger FC, Chan JYK, Yeung zWC, Chan BYT, Tong MCF, et al. Management of dysphagia in the head and neck cancer patient during COVID-19 pandemic: a practical strategy. Head Neck. 2020. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 3. Reiter R, Brosch S. update oropharyngeal dysphagia part 2: etiology and therapy. Laryngo-Rhino-Otologie. 2012;91(5):291-9. [Crossref] [PubMed]
- 4. zuercher P, Moret CS, Dziewas R, Schefold JC. Dysphagia in the intensive care unit: epidemiology, mechanisms and clinical management. Crit Care. 2019;23(1):103. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 5. Xu z, Shi L, Wang Y, zhang J, Huang L, zhang C, et al. Pathological findings of COVID-19 associated with acute respiratory distress syndrome. Lancet Respir Med. 2020;8(4):420-2. [Crossref] [PubMed]
- 6. Brodsky MB, Levy MJ, Jedlanek E, Pandian V, Blackford B, Price C, et al. Laryngeal injury and upper airway symptoms after oral endotracheal intubation with mechanical ventilation during critical care: a systematic review. Critical Care Med. 2018;46(12):2010-7. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 7. Leder SB. Incidence and type of aspiration in acute care patients requiring mechanical ventilation via a new tracheotomy. Chest. 2002;122(5):1721-6. [Crossref] [PubMed]
- 8. Schindler A, Vincon E, grosso E, Miletto AM, Rosa RD, Schindler O. Rehabilitative management of oropharyngeal dysphagia in acute care settings: data from a large Italian teaching hospital. Dysphagia. 2008;23(3):230-6. [Crossref] [PubMed]
- 9. Padovani AR, Moraes DP, Sassi FC, de Andrade CRF. Clinical swallowing assessment in intensive care unit. in CoDAS. 2013;25(1):1-7 SciELO Brasil. [Crossref] [PubMed]
- 10. Carnaby-Mann g, Lenius K. The bedside examination in dysphagia. Phys Med Rehabil Clin N Am 2008. 19(4):747-68. [Crossref] [PubMed]
- 11. McCullough gH, Rosenbek JC, Wertz RT, McCoy S, Mann g, McCullough K. utility of clinical swallowing examination measures for detecting aspiration post-stroke. J Speech Lang Hear Res, 2005;48(6):1280-93. [Crossref] [PubMed]
- 12. Clavé P, Arreola V, Romea M, Medina L, Palomera E, Serra-Prat M. Accuracy of the volume-viscosity swallow test for clinical screening of oropharyngeal dysphagia and aspiration. Clin Nutr. 2008. 27(6):806-15. [Crossref] [PubMed]
- 13. Rofes L, Arreola V, Clavé P. The volume-viscosity swallow test for clinical screening of dysphagia and aspiration. Nestle Nutr Inst Workshop Ser. 2012;72:33-42. [Crossref] [PubMed]
- 14. DePippo KL, Holas MA, Reding MJ. Validation of the 3-oz water swallow test for aspiration following stroke. Arch Neurol. 1992;49(12): 1259-61. [Crossref] [PubMed]
- 15. Kidd D, Lawson J, Nesbitt, MacMahon J. The natural history and clinical consequences of aspiration in acute stroke. QJM. 1995;88(6): 409-13. [PubMed]
- 16. Mari F, Matei M, Ceravolo Mg, Pisani A, Montesi A, Provinciali L. Predictive value of clinical indices in detecting aspiration in patients with neurological disorders. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 1997;63(4):456-60. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 17. Tohara H, Saitoh E, Mays KA, Kuhlmeier K, Palmer JB. Three tests for predicting aspiration without videofluorography. Dysphagia. 2003;18(2):126-34. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 18. Mattei A, de la Bretèque BA, Crestani S, CrevierBuchman L, galant C, Hans S, et al. guidelines of clinical practice for the management of swallowing disorders and recent dysphonia in the contexte of the COVID-19 pandemic. Eur Ann Otorhinolaryngol Head Neck Dis. 2020;137(3):173-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 19. Hollander JE, Carr Bg. Virtually perfect? Telemedicine for COVID-19. N Engl J Med. 2020;382(18)1679-81. [Crossref] [PubMed]
- 20. Smith AC, Thomas E, Snoswell CL, Haydon H, Mehrotra A, Clemensen J, et al. Telehealth for global emergencies: Implications for coronavirus disease 2019 (COVID-19). J Telemed Telecare. 2020;26(5):309-13. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 21. zhou X, Snoswell C, Harding LE, Bambling M, Edirippulige S, Bai X, et al. The role of telehealth in reducing the mental health burden from COVID-19. Telemed J E Health. 2020;26(4):377-9. [Crossref] [PubMed]
- 22. Ward E, Crombie J, Trickey M, Hill A, Theodoros D, Russell T. Assessment of communication and swallowing post-laryngectomy: a telerehabilitation trial. J Telemed Telecare. 2009;15(5):232-7. [Crossref] [PubMed]
- 23. Burns CL, Ward EC, gray A, Baker L, Cowie B, Winter N, et al. Implementation of speech pathology telepractice services for clinical swallowing assessment: an evaluation of service outcomes, costs and consumer satisfaction. J Telemed Telecare. 2019;25(9):545-51. [Crossref] [PubMed]
- 24. Ward EC, Burns CL, Theodoros Dg, Russell Tg. Impact of dysphagia severity on clinical decision making via telerehabilitation. Telemed J E Health. 2014;20(4):296-303. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 25. Kantarcigil ç, Sheppard JJ, gordon AM, Friel KM, Malandraki gA. A telehealth approach to conducting clinical swallowing evaluations in children with cerebral palsy. Res Dev Disabil. 2016;55:207-17. [Crossref] [PubMed]
- 26. Sharma S, Ward Ez, Burns C, Theodoros D, Russell T. Assessing swallowing disorders online: a pilot telerehabilitation study. Telemed J E Health. 2011;17(9):688-95. [Crossref] [PubMed]
- 27. Morrell K, Hyers M, Stuchiner T, Lucas L, Schwartz K, Mako J. Telehealth stroke dysphagia evaluation is safe and effective. Cerebrovasc Dis. 2017;44(3-4):225-31. [Crossref] [PubMed]
- 28. Belafsky PC, Mouadeb DA, Rees CJ, Pryor JC, Postma gN, Allen J, et al. Validity and reliability of the eating assessment tool (EAT10). Ann Otol Rhinol Laryngol. 2008;117(12): 919-24. [Crossref] [PubMed]
- 29. Demir N, Arslan SS, inal ö, Karaduman AA. Reliability and validity of the Turkish eating assessment tool (T-EAT-10). Dysphagia. 2016;31(5):644-9. [Crossref] [PubMed]
- 30. Bergamaschi R, Crivelli P, Rezzani C, Patti F, Solaro C, Rossi P, et al. The DYMuS questionnaire for the assessment of dysphagia in multiple sclerosis. J Neurol Sci. 2008;269(1- 2):49-53. [Crossref] [PubMed]
- 31. Tenekeci E, Kara B, çetiz A, Demirkaya Ş, Demir N, Açıkel C. Validity and reliability of the Turkish version of the questionnaire for the assessment of dysphagia in multiple sclerosis. Noro Psikiyatr Ars. 2018;55(3):243-7. [PubMed]
- 32. Sharma S, Ward EC, Burns C, Theodoros D, Russel T. Training the allied health assistant for the telerehabilitation assessment of dysphagia. J Telemed Telecare. 2012;15(5):287- 91. [Crossref] [PubMed]
- 33. Ai T, Yang z, Hou H, zhan C, Chen C, Lv W, et al. Correlation of chest CT and RT-PCR testing in coronavirus disease 2019 (COVID19) in China: a report of 1014 cases. Radiology. 2020;200642. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 34. Wang W, Xu Y, gao R, Lu R, Han K, Wu g, et al. Detection of SARS-CoV-2 in different types of clinical specimens. JAMA. 2020. [Crossref] [PubMed]
- 35. Lu H, Stratton CW, Tang Y-W. Outbreak of pneumonia of unknown etiology in Wuhan China: the mystery and the miracle. J Med Virol. 2020;92(4):401-2. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 36. Yu X, Yang R. COVID-19 transmission through asymptomatic carriers is a challenge to containment. Influenza Other Respir Viruses. 2020;14(4):474-5. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 37. Lindsley Wg, Pearce TA, Hudnall JB, Davis KA, Davis SM, Fisher MA, et al. Quantity and size distribution of cough-generated aerosol particles produced by influenza patients during and after illness. J Occup Environ Hyg. 2012;9(7):443-9. [Crossref] [PubMed] [PMC]
- 38. ASHA. SLP service delivery considerations in health care during coronavirus/COVID19. 2020 [cited 2020 16.05.2020]. [Link] [Link]
- 39. CDC. Interim infection prevention and control recommendations for healthcare personnel during the coronavirus disease 2019 (COVID19) pandemic. 08.05.2020 [cited 2020 16.05.2020]. [Link] [Link]
- 40. 2019. [cited 2020 16.05.2020]. [Link]
| APA | ŞANSAL E, Yilmaz M, ATALIK G, Gölaç H (2020). COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. , 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| Chicago | ŞANSAL EBRU,Yilmaz Metin,ATALIK GÜZIDE,Gölaç Hakan COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. (2020): 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| MLA | ŞANSAL EBRU,Yilmaz Metin,ATALIK GÜZIDE,Gölaç Hakan COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. , 2020, ss.68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| AMA | ŞANSAL E,Yilmaz M,ATALIK G,Gölaç H COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. . 2020; 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| Vancouver | ŞANSAL E,Yilmaz M,ATALIK G,Gölaç H COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. . 2020; 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| IEEE | ŞANSAL E,Yilmaz M,ATALIK G,Gölaç H "COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi." , ss.68 - 75, 2020. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| ISNAD | ŞANSAL, EBRU vd. "COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi". (2020), 68-75. https://doi.org/10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| APA | ŞANSAL E, Yilmaz M, ATALIK G, Gölaç H (2020). COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi, 28(2), 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| Chicago | ŞANSAL EBRU,Yilmaz Metin,ATALIK GÜZIDE,Gölaç Hakan COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi 28, no.2 (2020): 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| MLA | ŞANSAL EBRU,Yilmaz Metin,ATALIK GÜZIDE,Gölaç Hakan COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi, vol.28, no.2, 2020, ss.68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| AMA | ŞANSAL E,Yilmaz M,ATALIK G,Gölaç H COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi. 2020; 28(2): 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| Vancouver | ŞANSAL E,Yilmaz M,ATALIK G,Gölaç H COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi. 2020; 28(2): 68 - 75. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| IEEE | ŞANSAL E,Yilmaz M,ATALIK G,Gölaç H "COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi." Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi, 28, ss.68 - 75, 2020. 10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
| ISNAD | ŞANSAL, EBRU vd. "COVID-19 Pandemi Sürecinde Yutma Bozukluklarının Yönetimi: Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Klinik Tecrübesi". Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi 28/2 (2020), 68-75. https://doi.org/10.24179/kbbbbc.2020-76636 |
