Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme
Yıl: 2020 Cilt: 24 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 175 - 195 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 24-12-2020
Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme
Öz: Geliştirilebilir insan gücü anlamına gelen beşeri sermaye kavramı özellikle 1960 yıllardan sonra önem kazanmaya başlamıştır. Beşeri sermaye, gereken önem verildiğinde ülkelerin yaşam kalitesini olumlu yönde etkileyerek, milli gelirin artmasına olanak sağlamaktadır. Bu çalışmada öncelikle ekonomik büyüme ile beşeri sermaye arasındaki ilişki teorik çerçevede incelenmiş olup, konuyla ilgili olarak literatürde yer alan çalışmalara değinilmiş ve sonrasında Türkiye’de 1980-2017 yılları arası seçilen eğitim, sağlık ve fiziki sermaye göstergeleri ile beşeri sermayenin iktisadi büyüme üzerindeki etkisi ekonometrik açıdan test edilmiştir. Ekonometrik analiz yöntemi olarak Johansen eşbütünleşme testi, granger nedensellik testi ve VEC yöntemleri kullanılmıştır. Kısa ve uzun dönem sonuçlarına göre kişi başına düşen eğitim harcamaları ve sabit sermaye yatırımlarının ekonomik büyümeyi artırıcı etki yaptığı belirlenmiştir. Granger nedensellik analiz sonuçlarına göre ekonomik büyümeden kişi başına düşen eğitim harcamalarına, kişi başına düşen sabit sermaye yatırımlarından kişi başına düşen eğitim harcamalarına ve kişi başına düşen sağlık harcamalarından kişi başına düşen eğitim harcamalarına doğru pozitif, anlamlı bir ilişki bulunmuştur.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Acaroğlu, H. (2005). Üretim İçinde Beşeri Sermayenin Payı: Türkiye İlleri İtibarı İle Beşeri Sermayenin Kalkınmaya Etkisinin Ölçülmesi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Barro, J. R. (1992). “Human Capital and Economic Growth. In. Kansas City Fed Pub: Policies for Long Run Economic Growth”. Jackson Hole, Wyoming, Agust, 27-29.
- Barro, R.J. and Sala-i Martin, X. (1995). Economic Growth, Inc: McGraw-Hill
- Bayoğlu N. (2018).Beşeri Sermaye Göstergelerinden Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme İle İlişkisi: 1998:Q1-2016:Q2 Dönemi Türkiye Örneği. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Baysal Kurt, D. (2014).Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Beşeri Sermayenin Unsuru Olan Eğitim Göstergeleri İle Avrupa Birliği Ülkeleri Üzerine Dinamik Panel Veri Analizi. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Biçen, O.F.ve Çoban, M.N. (2018). “Savunma Harcamaları Temelinde Barro Modelinin Geçerliliği”, Sosyoekonomik Boyutlarıyla İnovasyon, 34, 32-40
- Bozkurt, S. (2009). Türkiye’de Beşeri Sermaye İle Bölgesel Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkiler. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Brempong K.G., M. Wilson, Health Human Capital and Economic Growth in Sub-Saharan African anf OECD Countries, The Quarterly Review of Economics and Finance,44, 2004, 296-320
- Cengiz, O. (2013).Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Japonya Üzerine Bir Uygulama. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çakmak, E ve Gümüş, S.(2005). “Türkiye’de Beşeri Sermaye Ve Ekonomik Büyüme: Ekonometrik Bir Analiz (1960-2002)”.Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 60, 59-72.
- Çankaya, E. (2009). Türkiye’de Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi.(Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Çetin, M. ve Ecevit, E. (2010). “Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Panel Regresyon Analizi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 11, 166-182.
- Çetinkaya, Ö. (2013).Beşeri Sermaye ve Kalkınma Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Demirsoy, M. (2012). Entelektüel Sermaye Unsurlarından Beşeri Sermayenin Ölçülmesi:Kamu Örgütlerinde Bir Araştırma.(Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Elma, F.O. (2016).Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği(Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gümüşhane: GümüşhaneÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gülen, H. (2018).İstihdam Edilmiş Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri İçin Panel Veri Analizi.(Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Gümüş, S. (2004). Beşeri Sermaye ve Ekonomik Kalkınma: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz (1960-2002).(Yayımlanmış Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Hartwig J.(2012). “Testing The Growth Effects of Structural Change”, Structural Change and Economic Dynamics, 23, 11-24
- Hendry D.F. and Juselıus K.(2001).“Explaning Cointegration Analysis:Part-II”,The EnergyJournal, 22, 76-120.
- Iqbal, N., Daly, V. (2014). “Rent Seeking Opportunities and Economic Growth in Transitional Economies”, Economic Modelling, 37, 16-22
- Kahiloğulları, A. (2010). Beşeri Sermaye Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği.(Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Karabulut K., EmsenÖ.S., (1997). "Kalkınma Teorileri ve Geliştirilen Son Büyüme Modeli Yeni Büyüme Teorisi", Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,, cilt.11, 27-50.
- Karagül, M.(2002). Beşeri Sermayenin İktisadi Gelişmedeki Rolü ve Türkiye Boyutu, KocatepeÜniversitesi Yayınları, Afyon.
- Karataş, M. ve Çankaya, E. (2010). “İktisadi Kalkınma Sürecinde Beşeri Sermayeye İlişkin Bir İnceleme”. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (3), 2010, 29-55.
- Koç, A. (2013). “Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Analizi ile AB Ülkeleri Üzerine Bir Değerlendirme”. Maliye Dergisi, 165, 241-258.
- Kuyubaşı, U. (2009). Beşeri Sermayeye Dayalı Ekonomik Büyüme Modelleri ve Gemmell’ın Beşeri Sermaye Modeline Yönelik Bir Uygulama. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Rezaeian Meinagh, S. (2011). Beşeri Sermayenin Unsurlarından Eğitimin Ekonomik Kalkınma Üzerindeki Etkileri (1980-2008 Dönemine İlişkin İran Örneği). (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Romer, P.M. (1990).“Endogenous Technological Change”, Journal of Political Economy, 98 (5):71-102
- Schultz, T. P.(1992).“The Role of Education and Human Capital inEconomic Development: An Empirical Assessment”, Yale University Discussion Paper, Economic Growth Center, , No: 670.
- Schultz, T.W. (2002).“Why Governments Should Invest More to Educate Girls”, World Development, 30(2):207-225.
- Solow, R. (1957).“Technical Change and The Aggregate Production Function”, The Review of Economics and Statistics, 39(3):312-320.
- Türkiye İstatistik Kurumu, (t.y.), Erişim Tarihi: 01.04.2019, www.tuik.gov.tr.
- Türker, M. T. (2000). İktisadi Büyüme Beşeri Sermaye ve Türkiye’nin Kalkınma Sürecinde Beşeri Sermayenin Gelişimi.(Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Ünver, Ş. (2017).Beşeri Sermaye ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Ekonometrik Bir Analiz. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Worldbank, World Databank, World Development Indicators, Erişim Tarihi: 13.04.2019, http://databank.worldbank.org/ddp/home.do
- Yıldırım, S. (2005). Beşeri Sermaye Birikimi ve Ekonomik Büyüme: Teori ve Uygulama. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Zhumabekova, N. (2016). Geçiş Ekonomili Ülkelerin Büyümesinde Beşeri Sermayenin Rolü: Orta Asya Ülkeleri Örneği. (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
| APA | söylemez a, YURTTANÇIKMAZ Z (2020). Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. , 175 - 195. |
| Chicago | söylemez ayşenur,YURTTANÇIKMAZ ZİYA ÇAĞLAR Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. (2020): 175 - 195. |
| MLA | söylemez ayşenur,YURTTANÇIKMAZ ZİYA ÇAĞLAR Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. , 2020, ss.175 - 195. |
| AMA | söylemez a,YURTTANÇIKMAZ Z Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. . 2020; 175 - 195. |
| Vancouver | söylemez a,YURTTANÇIKMAZ Z Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. . 2020; 175 - 195. |
| IEEE | söylemez a,YURTTANÇIKMAZ Z "Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme." , ss.175 - 195, 2020. |
| ISNAD | söylemez, ayşenur - YURTTANÇIKMAZ, ZİYA ÇAĞLAR. "Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme". (2020), 175-195. |
| APA | söylemez a, YURTTANÇIKMAZ Z (2020). Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 175 - 195. |
| Chicago | söylemez ayşenur,YURTTANÇIKMAZ ZİYA ÇAĞLAR Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24, no.1 (2020): 175 - 195. |
| MLA | söylemez ayşenur,YURTTANÇIKMAZ ZİYA ÇAĞLAR Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.24, no.1, 2020, ss.175 - 195. |
| AMA | söylemez a,YURTTANÇIKMAZ Z Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 24(1): 175 - 195. |
| Vancouver | söylemez a,YURTTANÇIKMAZ Z Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 24(1): 175 - 195. |
| IEEE | söylemez a,YURTTANÇIKMAZ Z "Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme." Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, ss.175 - 195, 2020. |
| ISNAD | söylemez, ayşenur - YURTTANÇIKMAZ, ZİYA ÇAĞLAR. "Beşeri Sermayenin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi:Türkiye Üzerine Bir İnceleme". Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 24/1 (2020), 175-195. |
