İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖZCAN, Saime Gülden; AKTAR DEMIRTAS, EZGI; YILDIZBAŞI, Abdullah

İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Saime Gülden ÖZCAN, (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İş Sağlığı ve Güvenliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Abdullah YILDIZBAŞI, (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Ezgi AKTAR DEMİRTAŞ (Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü, Ankara, Türkiye)

Endüstri Mühendisliği

10 3

Yıl: 2019 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 204 - 219 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-12-2020

İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:

Günümüzde iş kazası görülme oranı yüksek olan sektörlerin başında inşaat sektörü gelmektedir. Emek yoğun bir sektör olan inşaat sektörü ülke kalkınmasına ve ekonomisine bulunduğu önemli katkılar göz önünde bulundurulduğunda meydana gelen iş kazalarının ve toplumu uğrattığı zararların bertaraf edilmesi elzem bir konu haline gelmiştir. Söz konusu kaza nedenlerinin araştırmasıyla ilgili birçok çalışma yer almakla beraber bu çalışmalarda farklı yöntemlerinin uygulandığını görmekteyiz. Bu çalışmanın ilk aşamasında inşaat sektöründe meydana iş kazası nedenlerin çok kriterli karar verme yöntemiyle değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. İş kazası nedenleri 3 ana kriter ve 14 alt kriterde alanında uzman kişiler tarafından değerlendirmeye alınmış ve belirlenen her bir kriter ağırlıklandırılmıştır. Kriterlerin ağırlıklarının belirlenmesinde Bulanık AHS yöntemi kullanılmıştır. Uzman görüşleri dikkate alındığında “makine ve araç tertibatlarının kontrolünün yeterli olmaması” ağırlığı en yüksek kriter olarak hesaplanmıştır. İkinci aşamada belirlenen alt kriterler doğrultusunda sektördeki yeri göz önünde bulundurularak seçilen üç inşaat firması Bulanık TOPSIS ile değerlendirilmeye alınmıştır. Değerlendirme neticesinde üç inşaat firması sıralandığında sektörde önemli bir yere sahip olan inşat firması ilk sırayı yer alarak iş sağlığı ve güvenliği açısından gerekli hassasiyete sahip olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelime:

EVALUATION OF CONSTRUCTION COMPANIES WITH THE FUZZY GROUP DECISION MAKING APPROACH IN OSH CONTEXT

Öz:

Today, construction industry is one of the main industries that the rate of occupational accidents is high. Taking the significant contributions of the construction industry as a labor-intensive industry to the development and economy of the country into consideration, averting occupational accidents taking place and the damages they bring to the society becomes a crucial issue. There are many studies that focus on the causes of such occupational accidents, and it can be seen that various methods have been employed in such studies. In the first stage of this study, it is aimed that the causes of occupational accidents are analyzed through the method of multi-criteria decision-making method. The causes of occupational accidents are taken under review in terms of 3 main criteria and 14 sub-criteria, and each criterion identified is weighted. Fuzzy AHP method is employed to determine the weights of the criteria. When expert opinions are taken into account, it is estimated that the criterion with the highest weight value is “insufficient inspection of machine and vehicle gears”. In the second stage, in line with the sub-criteria identified, three construction companies, which have been chosen by taking their status in the relevant industry into consideration, are evaluated with Fuzzy TOPSIS. As a result of the evaluation, when these three construction companies are ranked, it is revealed that the construction company taking a significant place in the industry ranks first, and acts responsibly towards occupational health and safety.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akalp, G. ve Özok, A.F. (2017). Ergonomik risklerin bulanık mantık yöntemi ile modellenmesi ve bir uygulama. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 22, 69-79. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jesd/issue/29265/313330
Akboğa Kale Ö. (2018). İnşaat sektöründe iş kazaları ve alandaki iyileşmeleri etkileyen faktörlerin analizi. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Mühendislik Dergisi, 9 (2), 895-906. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dumf/issue/38874/458372
Arıbaş, M. ve Özcan, U . (2016). Akademik araştırma projelerinin AHP ve TOPSIS yöntemleri kullanılarak değerlendirilmesi. Politeknik Dergisi, 19 (2), 163-173. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/politeknik/issue/33079/368092
Ayhan, M.B. (2013). A fuzzy AHP approach for supplier selection problem: A case study in a gear motor company. International Journal of Managing Value and Supply Chains, 4(3), 11-23. doi: https://doi.org/10.5121/ijmvsc.2013.4302
Baykal N. ve Beyan T. (2004). Bulanık mantık ilke ve temelleri. Ankara: Bıçaklar Kitabevi.
Buckley, J. J. (1985). Fuzzy hierarchical analysis, Fuzzy Sets and Systems,17,233-247.
Behzadian, M., Khanmohammadi Otaghsara, S., Yazdani, M., ve Ignatius, J. (2012). A state of the art survey of topsıs applications. Expert Systems with Applications, 39(17), 13501-13069. doi: https://doi.org/10.1016/j.eswa.2012.05.056
Çavuş, A. ve Taçgın, E. (2016). Türkiye’de inşaat sektöründeki iş kazalarının sınıflandırılarak nedenlerinin incelenmesi. Akademik Platform Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 4(2). doi: https://doi.org/10.21541/apjes.63338
Çelik, H. (2015). Analitik hiyerarşi yöntemi ile elektronik hizmet kalitesi performans analizi: mevduat bankaları üzerine bir uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
Değermenci, A. ve Ayvaz, B. (2016). Bulanık ortamda topsıs yöntemi ile personel seçimi: Katılım bankacılığı sektöründe bir uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 15(30), 77-93. Erişim adresi: https://hdl.handle.net/ 11467/1743
Doğanalp, B. (2016). Bulanık çok kriterli karar verme ile öğretim üyesi değerleme çalışması. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,12. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iibfdkastamonu/issue/29623/318142
Ercan, A. (2010).Türkiye’de yapı sektöründe işçi sağlığı ve güvenliğinin değerlendirilmesi. Politeknik Dergisi, 13 (1), 49-53. https://dergipark.org.tr/tr/pub/politeknik/issue/33052/367857
Erdoğmuş, K.N. (2018). Bankacılık sektöründe bulanık analitik hiyerarşi prosesi ve bulanık TOPSIS ile finansal performans değerlendirmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Hantekin, E. (2014). TR33 bölgesi devlet hastanelerinin performanslarının bulanık AHP yöntemi ile ölçümü (Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Işık, N., Engeloğlu, Ö., Karaoğlan, S. (2017) Gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin ihracat performansının bulanık AHP ve TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. doi: https://doi.org/10.18037/ ausbd.552531
Karakaşoğlu, N. (2008). Bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ve uygulama (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli
Karakış, E . (2019). Bulanık AHP ve bulanık TOPSIS ile bütünleşik karar destek modeli önerisi: Özel okullarda öğretmen seçimi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (53), 112-137. doi: https://doi.org/10.18070/ erciyesiibd.414655
Kesgin, Ç. ve Topuzoğlu, A. (2006). Sağlığın tanımı ve başaçıkma. Journal of Istanbul Kültür University, 47-49. Erişim adresi: http://hdl.handle.net/ 11413/397
Kul, Y., Şeker, A. ve Yurdakul, M. (2014). Bulanık çok kriterli karar verme yöntemlerinin alışılmamış imalat yöntemlerinin seçiminde kullanılması. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 29(3), 589-603. doi:https://doi.org/10.17341/gummfd.08606
Mızrak, K.C. ve Tolon, M. (2017). Türkiye’de inşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği ile sürdürebilir kalkınma. Nişantaşı Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2). Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/nisantasisbd/issue/39932/474297
Müngen, U. (2011). İnşaat sektörümüzdeki başlıca iş kazası tipleri, Türkiye Mühendislik Haberleri Dergisi, 469, 32-39.
Moayeri, M., Shahvarani, A., Behzadi, M.H. ve Lotfi, F. Hosseinzadeh-Lotfi, F. (2015). Comparison of fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methods for math teacher selection, Indian Journal OF Science and Technology, 8(13),1-10. doi: https://doi.org/ 10.17485/ijst/2015/v8i13/54100
Onursal, B. (2009). Proje seçiminde bulanık TOPSIS yöntemi ile bir model önerisi: İnşaat sektörü uygulaması (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Özdemir, Ü., Ece, N.J. ve Gedik, N. (2017). Türkiye’de denizcilik eğitiminin geleceğine yönelik nicel bir çalışma örneği. Journal Of ETA Maritime Science,5(2),154-170. doi: https://doi.org/10.5505/jems.2017.83703
Saaty, T.L. (1980). The Analytic Hierarchy Process, New York : McGraw-Hill.
Sosyal Güvenlik Kurumu İstatistik Yıllıkları. (2017). Erişim adresi: http://www.sgk.gov.tr/ wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari
Söyler, H. ve Yaraş, E. (2016). Küresel pazara giriş kararının bulanık AHP ve bulanık TOPSIS yaklaşımıyla analizi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5 (4), 77-96. Erişim adresi : https://dergipark.org.tr/tr/pub/mjss/issue/40507/485473
Tayyar, N. (2012). Pet şişe tedarikçisi seçiminde bulanık AHP ve bulanık TOPSIS yaklaşımı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,17(3),351-371.
Ünal, Y. (2011). Bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ve bir takım oyunu için oyuncu seçimi uygulaması (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
Yacan, İ. (2016). Eğitim kalitesinin belirlenmesinde etkili olan faktörlerin bulanık AHP ve bulanık TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
Yılmaz, M., Yıldız, S., ve Kanıt, R. (2015). İş kazalarının işgörenlere göre nedenlerinin şantiye ölçeğinde belirlenmesi. 5inci İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu. 1-12, İzmir.

APA	ÖZCAN S, YILDIZBAŞI A, AKTAR DEMIRTAS E (2019). İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 204 - 219.
Chicago	ÖZCAN Saime Gülden,YILDIZBAŞI Abdullah,AKTAR DEMIRTAS EZGI İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. (2019): 204 - 219.
MLA	ÖZCAN Saime Gülden,YILDIZBAŞI Abdullah,AKTAR DEMIRTAS EZGI İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2019, ss.204 - 219.
AMA	ÖZCAN S,YILDIZBAŞI A,AKTAR DEMIRTAS E İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 204 - 219.
Vancouver	ÖZCAN S,YILDIZBAŞI A,AKTAR DEMIRTAS E İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2019; 204 - 219.
IEEE	ÖZCAN S,YILDIZBAŞI A,AKTAR DEMIRTAS E "İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.204 - 219, 2019.
ISNAD	ÖZCAN, Saime Gülden vd. "İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ". (2019), 204-219.

APA	ÖZCAN S, YILDIZBAŞI A, AKTAR DEMIRTAS E (2019). İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Endüstri Mühendisliği, 30(3), 204 - 219.
Chicago	ÖZCAN Saime Gülden,YILDIZBAŞI Abdullah,AKTAR DEMIRTAS EZGI İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Endüstri Mühendisliği 30, no.3 (2019): 204 - 219.
MLA	ÖZCAN Saime Gülden,YILDIZBAŞI Abdullah,AKTAR DEMIRTAS EZGI İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Endüstri Mühendisliği, vol.30, no.3, 2019, ss.204 - 219.
AMA	ÖZCAN S,YILDIZBAŞI A,AKTAR DEMIRTAS E İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Endüstri Mühendisliği. 2019; 30(3): 204 - 219.
Vancouver	ÖZCAN S,YILDIZBAŞI A,AKTAR DEMIRTAS E İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ. Endüstri Mühendisliği. 2019; 30(3): 204 - 219.
IEEE	ÖZCAN S,YILDIZBAŞI A,AKTAR DEMIRTAS E "İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ." Endüstri Mühendisliği, 30, ss.204 - 219, 2019.
ISNAD	ÖZCAN, Saime Gülden vd. "İNŞAAT FİRMALARININ İSG BAĞLAMINDA BULANIK GRUP KARAR VERME YAKLAŞIMI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ". Endüstri Mühendisliği 30/3 (2019), 204-219.