Yıl: 2019 Cilt: 34 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 751 - 770 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17341/gazimmfd.416534 İndeks Tarihi: 30-12-2020

İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu

Öz:
Bu çalışmada, iş sağlığı ve güvenliği tabanlı problemlerin çözümünde çok kriterli karar verme yöntemlerininuygulanabilirliği araştırılmıştır. Bu amaçla bir mermer ocağında yapılan blok üretim faaliyetleri incelenmiş,muhtemel kaza türleri ve etkileri belirlenmiştir. Ocakta risk analizinde Fine-Kinney yöntemi uygulanmış,elde edilen veriler Gri İlişkisel Analiz yöntemine göre değerlendirilmiştir. Değerlendirme, kaza türününderecelendirilmesi ve üretim sürecinin derecelendirilmesi olmak üzere iki farklı bakış açısından yapılmışolup kriterlerin ağırlıklandırılmasında Borda Sayım yöntemi uygulanmıştır. Sonuç olarak en etkili kazatürlerinin “çalışana elektrik çarpması”, “çalışanın hareketli bir nesne ile çarpışması”, “çalışanın yüksektendüşmesi”, “çalışanın üzerine parça düşmesi” ve “çalışanı bir nesnenin kesmesi, delmesi ya da batması”şeklindeki kazalar olduğu görülmüştür. Ayrıca üretim sürecinin en riskli aşamalarının da “telin deliklerdengeçirilmesi”, “telin burulması, eklenmesi”, “öteleme, dolgu, devirme”, “su ve elektrik tesisatının taşınması,kurulması, sökülmesi”, “elmas tel kesme makinası normal kesme” ve “delme” faaliyetleri olduğuanlaşılmıştır.
Anahtar Kelime:

Combination of Fine-Kinney and gra methods to solve occupational health and safety problems

Öz:
In this study, it was investigated that the usability of multi criteria decision making methods to solve the occupational safety and health based problems. For this purpose, block excavation process in a marble quarry was observed and probable accidents and their effects were determined. Risk analysis of the quarry was done according to Fine-Kinney method and the obtained data were evaluated by using Grey relation analysis method. The evaluation was performed from two different perspectives as accident types and production process, and Borda Count Method was used for ranking the criteria. As a result, it was seen that the most effective accidents are “electric shock”, “crash to a moving object”, “fall from height”, “falling any pieces” and “punched or cut by an object”. Also, it was found out the most risky production process are “placement the diamond wire through the holes”, “wring and add the diamond wire”, “displacement, fill and overturning the block”, “transport, installations and dismantling the water and electricity equipment”, “the cutting process of diamond wire machine” and “drilling operation”.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Ersoy M., A proposal on occupational accident risk analysis: A case study of a marble factory, Hum. Ecol. Risk Assess, 21 (8), 2099-2125, 2015.
  • 2. ÇSGB, 5 Adımda risk değerlendirmesi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliğ Genel Müdürlüğü, No:140, Ankara, https://tr.scribd.com/document/283067741/5- Ad%C4 %B1mda-Risk-De%C4%9Ferlendirmesi, Yayın tarihi 2007, Erişim tarihi Temmuz 7, 2017.
  • 3. Özkılıç Ö., İş sağlığı ve güvenliği, yönetim sistemleri ve risk değerlendirme metodolojileri, Türk İşveren Sendikaları Konfederasyonu, No:246, Ankara, 2005.
  • 4. Dülger S., Bir mermer işletmesindeki problemlerin TRIZ Yöntemi ile değerlendirilmesi, Master Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir, 2015.
  • 5. Velasquez M. ve Hester P. T., An analysis of multicriteria decision making methods, I.JOR, 10 (2), 56-66, 2013.
  • 6. Espino D. J., Lopez E. C., Hernandez J. R., Jordana J. C. C., A review of application of multi-criteria decision making methods in construction, Autom. Constr., 45, 151-162, 2014.
  • 7. Mardani A., Jusoh A., Md Nor K., Khalifah Z., Zakwan N., Valipour A., Multiple criteria decision-making techniques and their applications-a review of the literature from 2000 to 2014, Economic Research, 28 (1), 516-571, 2015.
  • 8. Ersoy M., The role of occupational safety measures on reducing accidents in marble quarries of Iscehisar region, Saf. Sci., 57, 293-302, 2013.
  • 9. Öztürk O., Türkiye karayollarında trafik kazalarının nedeni ve bu kazaların analizi, Master Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2009.
  • 10. Üstün A. K., Anagün A. S., Determination of importance weights of Istanbul’s districts using analytic hierarchy process, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (1), 119-128, 2016.
  • 11. Yılmaz N., Şenol M.B., A model and application of occupational health and safety risk assessment, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University 32 (1), 77-87, 2017.
  • 12. İnan U. H., Gül S., Yılmaz H., A multiple attribute decision model to compare the firms’ occupational health and safety management perspectives, Saf. Sci., 91, 221-231, 2017.
  • 13. Özfırat P.M., A new risk analysis methodology integrating fuzzy prioritization method and failure modes and effects analysis, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 29 (4), 755-768, 2014.
  • 14. Kokangül A., Polat U., Dağ C., A new approximation for risk assessment using the AHP and Fine Kinney methodologies, Saf. Sci., 91, 24-32, 2017.
  • 15. Qiaoxiu W., Hong W., Zuoqıu Q., An application of nonlinear fuzzy analytic hierarchy process in safety evaluation of coal mine, Saf. Sci., 86, 78-87, 2016.
  • 16. Yari M., Bagherpour R., Almasi N., An approach to the evaluation and classification of dimensional stone quarries with an emphasis on safety parameters, MGPB, 31 (3), 15-26, 2016.
  • 17. Deng J., Introduction to grey system theory, The Journal of Grey System, 1 (1), 1-24, 1989.
  • 18. Üstünışık N. Z., Türkiye'deki iller ve bölgeler bazında sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması: gri ilişkisel analiz yöntemi ve uygulaması, Master Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2007.
  • 19. Ai X., Hu Y., Chen G., A systematic approach to identify the hierarchical structure of accident factors with grey relations, Saf. Sci., 63, 83-93, 2014.
  • 20. Yang F., Qıan X., Huang P., Fire Safety assessment of underground buildings based on grey relational analysis, International Symposium on Safety Science and Technology Procedia Eng., 45, 89-95, 2012.
  • 21. Zhou Q. ve Thai V.V., Fuzzy and grey theories in failure mode and effect analysis for tanker equipment failure prediction, Saf. Sci., 83, 74-79, 2016.
  • 22. Lu M. ve Wevers K., Application of grey relational analysis for evaluating road traffic safety measures: advanced driver assistance systems against infrastructure redesign, IET Intell. Transp. Syst., 1 (1), 3-14, 2007.
  • 23. Kurt H., Yeşilkaya L., Ersoy M., Kekeç B., Mermer ve parlatılabilir kayaçlar, Atlas Akademi, Konya, 2016.
  • 24. Bradley F., Guide to the marble quarries in Carrara, Internazionale Marmi e Macchine Carrara, Tuscany, 1997.
  • 25. Peker İ. ve Baki B., Gri ilişkisel analiz yöntemiyle Türk sigortacılık sektöründe performans ölçümü, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 4 (7), 1-17, 2011.
  • 26. Wen K. L., The grey system analysis and its application in gas breakdown and var compensator finding, International Journal of Computational Computing, 2 (1), 21-44, 2004.
  • 27. Hsia K. H. ve Wu J.H., A study on the data preprocessing in grey relational analysis, Journal of Chinese Grey System Association, 1, 47-53, 1998.
  • 28. Wu H. H., A comparative study of using grey relational analysis in multiple attribute decision making problems, Qual. Eng., 15 (2), 209-217, 2002.
  • 29. Ersoy M., Eleren A., Şimşek Ş., Hata türü ve etkileri analizi ile iş sağlığı ve güvenliği tabanlı süreçlerin iyileştirilmesi ve mermer ocak işletmelerinde bir uygulama, Madencilik, 48 (3), 19-32, 2009.
  • 30. Borda J. C.., Memoire Sur Les Elections Au Scrutin. Paris, Histoire de I’Academie Royaledes Sciences, http://asklepios.chez.com/XIX/borda.htm, Yayın tarihi 1784. Erişim tarihi Temmuz 7, 2017.
  • 31. Lamboray C., Comparison Between the Prudent Order and the Ranking Obtained with Borda’s, Copeland’s, Slater’sand Kemeny’s Rules, Mathematical Social Sciences, 54 (1),1-16, 2007.
  • 32. Çakır S. Ve Perçin S., Çok kriterli karar verme teknikleriyle lojistik firmalarında performans ölçümü, Ege Akademik Bakış, 13 (4), 449-459, 2013.
  • 33. Kılıç O. ve Çerçioğlu H., Application of compromise multiple criteria decision making methods for evaluation of TCDD's railway lines projects, Journal of The Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 31 (1), 211-220, 2015
  • 34. Kinney G. & Wiruth A. D., Practical Risk Analysis for Safety Management, Naval Weapons Center China Lake CA., 1976.
APA ERSOY M, Çelik M, YEŞİLKAYA L, Çolak O (2019). İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. , 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
Chicago ERSOY METIN,Çelik Mustafa Yavuz,YEŞİLKAYA Liyaddin,Çolak Osman İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. (2019): 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
MLA ERSOY METIN,Çelik Mustafa Yavuz,YEŞİLKAYA Liyaddin,Çolak Osman İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. , 2019, ss.751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
AMA ERSOY M,Çelik M,YEŞİLKAYA L,Çolak O İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. . 2019; 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
Vancouver ERSOY M,Çelik M,YEŞİLKAYA L,Çolak O İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. . 2019; 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
IEEE ERSOY M,Çelik M,YEŞİLKAYA L,Çolak O "İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu." , ss.751 - 770, 2019. 10.17341/gazimmfd.416534
ISNAD ERSOY, METIN vd. "İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu". (2019), 751-770. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.416534
APA ERSOY M, Çelik M, YEŞİLKAYA L, Çolak O (2019). İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34(2), 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
Chicago ERSOY METIN,Çelik Mustafa Yavuz,YEŞİLKAYA Liyaddin,Çolak Osman İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 34, no.2 (2019): 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
MLA ERSOY METIN,Çelik Mustafa Yavuz,YEŞİLKAYA Liyaddin,Çolak Osman İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, vol.34, no.2, 2019, ss.751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
AMA ERSOY M,Çelik M,YEŞİLKAYA L,Çolak O İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2019; 34(2): 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
Vancouver ERSOY M,Çelik M,YEŞİLKAYA L,Çolak O İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi. 2019; 34(2): 751 - 770. 10.17341/gazimmfd.416534
IEEE ERSOY M,Çelik M,YEŞİLKAYA L,Çolak O "İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu." Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34, ss.751 - 770, 2019. 10.17341/gazimmfd.416534
ISNAD ERSOY, METIN vd. "İş sağlığı ve güvenliği problemlerinin çözümünde Fine-Kinney ve gia yöntemlerinin entegrasyonu". Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi 34/2 (2019), 751-770. https://doi.org/10.17341/gazimmfd.416534