Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü

OZBEYAZ, CEYHAN; MUNDAN, DURHASAN

Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü

Durhasan MUNDAN, (Harran Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Şanlıurfa, Türkiye)

Ceyhan ÖZBEYAZ (Ankara Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Zootekni Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi

24 7

Yıl: 2004 Cilt: 44 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 23 - 35 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü

Öz:

Bu araştırma Akkaraman (Akk.), Kıvırcık x Akk. $G_1$ ve Sakız x Akk. $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücünü incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma 2001 yılında, Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü'nde yürütülmüştür. Araştırmada 2 ve 3 yaşlı 19 baş Akk., 2 yaşlı 12 baş Kıvırcık x Akk. GI ve 13 baş Sakız x Akk. $G_1$ koyun ile 47 baş kuzu kullanılmıştır. Günlük ortalama süt verimi, laktasyon verimi ve laktasyon süresi Akk. grubunda sırasıyla 282.22 g, 43.07 kg ve 155.8 gün; Kıvırcık x Akk. $G_1$ grubunda 275.19 g, 42.71 kg ve 162.10 gün; Sakız x Akk. $G_1$ grubunda ise 453.79 g, 73.01 kg ve 178.20 gün olarak bulunmuştur. Meme ölçülerinden meme genişliği, meme çevresi ve meme hacmi için en küçük kareler ortalaması 60. günde Akk. grubunda sırasıyla 13.99 cm, 43.75 cm ve 1226.74 mi; 150. günde 11.17 cm, 39.03 cm ve 618.85 mi; Kıvırcık x Akk. $G_1$ grubunda 60. günde 13.52 cm, 44.64 cm ve 979.06 ml; 150. günde 11.33 cm, 39.97 cm ve 557.74 ml; Sakız x Akk. $G_1$ grubunda ise 60. günde 15.06 cm, 50.99 cm ve 1213.33 mi; 150. günde 12.69 cm, 45.14 cm ve 502.21 mi olarak bulunmuştur. Laktasyon verimi ile laktasyonun 60. günündeki meme genişliği, meme çevresi ve meme hacmi arasındaki fenotipik korelasyon katsayıları Akk. grubunda sırasıyla -0.162, 0.641 (P<0.01), 0.341; Kıvırcık x Akk. $G_1$ grubunda 0.248,-0.204, 0.336; Sakız x Akk. $G_1$ grubunda -0.506, -0.313, 0.079 olarak bulunmuştur. Yaşama gücü bakımından bütün gruplarda 120. güne kadar ölüm meydana gelmemiş ve yaşama gücü % 100 olmuştur. 180. günde Akk. kuzularda yaşama gücü % 95.24, Kıvırcık x Akk. $G_1$ kuzularda % 91.67 ve Sakız x Akk. GI kuzularda ise % 85.71 olmuştur. En küçük kareler ortalama değerleri doğum ağırlığı için Akk., Kıvırcık x Akk.$G_1$ ve Sakız x Akk.$G_1$ kuzularda sırasıyla 4.74, 4.32 ve 3.96 kg (P<0.05); 90. gün (sütten kesim) ağırlığı aynı sıra ile 22.35, 17.10 ve 15.24 kg (PO.001); 180. gün ağırlığı 30.48, 23.32 ve 21.65 kg (PO.001); 1 yaş canlı ağırlığı ise 49.49, 39.29 ve 35.87 kg (PO.001) olarak bulunmuştur. Araştırma sonuçları, Sakız genotipinin süt verimini geliştirmede kullanılabileceğini göstermektedir. Süt kesimine kadar olan yaşama gücü genotip gruplarında benzer olurken büyüme bakımından 12 aylık yaşta Akkaraman ırkı, $G_1$ lerden daha fazla ağırlığa sahip olmuştur.

Anahtar Kelime: Kıvırcık yaşayabilme koyun ırkları doğum ağırlığı süt verimi büyüme performansı süt verim performansı laktasyon devamlılığı laktasyon süresi kuzu koyun Sakız Akkaraman canlı ağırlık melez ırklar

Konular: Veterinerlik

Milk yield of White Karaman (WK), Kıvırcık X WK $B_1$ and chios X WK $B_1$ Ewes and growt and livability of crossbred lambs

Öz:

The aim of this research was to study on the milk yield and udder characteristics of White Karaman (WK), Kıvırcık x WK $B_1$ and Chios x WK $B_1$Ewes and Growth and Livability of Crossbred Lambs. The study was conducted at Lalahan Livestock Research Institude in 2001. Data were collected from two and three years old ewes of 19 Akkaraman, two years old of 12 Kıvırcık x WK $B_1$ and two years old of 13 Chios x WK $B_1$ Ewes and 47 lambs. Daily milk yield, lactation yield and lactation length were 282.22 g, 43.07 kg and 155.8 days for White Karaman; 275.19 g, 42.71 kg and 162.10 days for Kıvırcık x WK $B_1$; 453.79 g, 73.01 kg and 178.20 days for Chios x WK $B_1$ respectively. The least squares means of the width, circumference and volume of udder for White Karaman, Kıvırcık x WK $B_1$ and Chios x WK $B_1$ were 13.99 cm, 43.75 cm and 1226.74 ml; 13.52 cm, 44.64 cm and 979.06 ml; 15.06 cm, 50.99 cm and 1213.33 ml on the 60th day. Corresponding values for the 150th day of lactation were 11.17 cm, 39.03 cm and 618.85 ml; 11.33 cm, 39.97 cm and 557.94 ml; 12.69 cm, 45.14 cm and 502.21 ml respectively.Phenotypic correlation coefficients between total lactation yield and values of the width, circumference and volume of udder of 60lh days of lactation for White Karaman, Kıvırcık x WK $B_1$ and Chios x WK $B_1$ were -0.162, 0.641(P<0.01), 0.341; 0.248, -0.204, 0.336; -0.506 ,-0.313, 0.079, respectively. While the survival rates of White Karaman, Kıvırcık x WK $B_1$ and Chios x WK $B_1$ lambs were 100 % on 120lh days, they were 95.24, 91.67 and 85.71 % on 180th days, respectively. Least squares means for White Karaman, Kıvırcık x WK $B_1$ and Chios x WK $B_1$ lambs were 4.74, 4.32 and 3.96 kg (P<0.05) for birth weight; 22.35, 17.10 and 15.24 kg (P<0.001) for 90th days (weaning weight); 30.48, 23.32 and 21.65 kg (P<0.001) for 180th days; 49.49, 39.29 and 35.87 kg (P<0.001) for yearling weight, respectively. Results of the study showed that Chios genotype will be used for developing milk yield. Survival rate of the genotypes were similiar at weaning age. Live weight of the WK had more than the others at 12 months.

Anahtar Kelime: lactation duration lambs sheep Chios Akkaraman liveweight crossbreds Kivircik survival sheep breeds birth weight milk yield growth performance milk yield performance lactation persistency

Konular: Veterinerlik

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1.Akçan A, Özbeyaz C, Aydoğan M, Çetin O, Çınar K (1988) Antalya Boztepe'de Yetiştirilen Sakız Sürüsünde Bazı Verim özelliklerinin İncelenmesi. Doğa Veteriner ve Hayvancılık Dergisi, 12(2)99-112.
2.Akçapınar H (1996) Türkiye Koyunculuğunun Geleceği Hakkında Görüşler. Türk Veteriner Hekimliği Dergisi, 8 (2) 15-17.
3.Akçapınar H (2002) Çevre Faktörlerinin Eliminasyonu. Ders Notları. Ankara.
4.Akçapınar H, Kadak R, Odabaşıoğlu F (1982) Morkaraman ve Kangal-Akkaraman Koyunlarının Döl Verimi ve Süt Verimi Üzerinde Karşılaştırmalı Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 29 (3- 4) 379-391.
5.Akçapınar H, Özbeyaz C, Ünal N, Avcı M (2000) Kuzu Eti Üretimine Uygun Ana ve Baba Hatlarının Geliştirilmesinde Yerli Irklardan Yararlanma İmkanları. I. Akkaraman Koyunlarda Dölverimi; Akkaraman, Sakız x Akkaraman Fi ve Kıvırcık x Akkaraman Fi Kuzularda Yaşama Gücü ve Büyüme. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi, 24 (1)71-79.
6.Akçapmar H, Üna! N, Atasoy F, Özbeyaz C, Aytaç M (2002) Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka Gı) Koyunlarının Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Şartlarına Uyum Kabiliyeti. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 42(1) 11-24.
7.Çolakoğlo N, Özbeyaz C (1999) Akkaraman ve Malya Koyunlarının Bazı Verim özelliklerinin Karşılaştırılması. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi. 23: 351-360.
8. Demir H, Ekiz B, Yılmaz A, Elmaz Ö (2002) Kıvırcık ve Sakız x Kıvırcık Melezi Fi Koyunların Döl Verimi ve Kuzularının Yaşama Gücü. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 28 (1)13-24.
9.Düzgüneş O, Eliçin A, Akman N (1996) Hayvan Islahı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 1437.
10.Düzgüneş O, Pekel E (1968) Orta Anadolu Şartlarında Çeşitli Merinos x Akkaraman Melezlerinin Verimle ilgili Özellikleri Üzerinde Karşılaştırmalı Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 312.
11.Evrim M, Demir H, Başpınar H (1992) Kıvırcık Koyun Irkının Yarı-Entansif Koşullardaki Verim Performansı. II. Koyunlarda Döl Verimi, Süt Verimi, Canlı Ağırlık ve Yapağı özellikleri. İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(2)13-24.
12.Hassan HA (1995) Effects of Crossing and Environmental Factors on Production and Some Constituents of Milk in Ossimi and Saidi Sheep and their Crosses with Chios. Small Ruminant Research. 18 (2) 165-172.
13.Küçük M, Akçapınar H (1999) Akkaraman, Alman Siyah Başlı (ASB) Etçi x Akkaraman Melezi (Fi) Koyunlarının Süt Verim özellikleri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 39(1)33-42.
14.Labussiere J (1983) Etude des aptitudes laitieres et de la facilite de traite de quelques races de brebis du Bassın Mediterraneen. Projet M4 FAO-Meme Symposium Internacional de Ordeno Mecanico de Pequenos Rumiantes. Edit. Sever, Valladolid, pp. 730-803.
15. Odabaşıoğlu F (1985) Morkaraman, Akkaraman ve Ivesi Koyunlarının Süt Verimi özelliklerinin Karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 32 (1)147-156.
16. Özcan H (1965) Çeşme (Sakız) ve İmroz Koyunlarında Beden Yapısı, Süt ve Yavru Verimleri, Yapağı Karakterleri ve Bunların Diğer Memleketlerdeki Süt Koyunları ile Mukayesesi ve Bilhassa Sütçülük Yönünden Islahı Tedbirleri. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Yayınları, No: 177, Ankara.
17. Ünal M (2002) Akkaraman ve Sakız x Akkaraman Fi Kuzularda Yaşama Gücü, Büyüme ve Bazı Vücut Ölçüleri. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi. 26: 109-116.
18. Ünal N, Atasoy F, Aytaç M, Akçapınar H (2002) Akkaraman, Sakız x Akkaraman Fi, Kıvırcık x Akkaraman Fi ve Sakız x Karayaka Gı Koyunlarda İlk Laktasyon Süt Verim Özellikleri. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi. 26: 617-622.
19. Ünal N, Atasoy F, Akçapınar H, Erdoğan M (2003) Karayaka ve Bafra (Sakız x Karayaka Gı) Koyunlarda Dölverimi, Kuzularda Yaşama Gücü ve Büyüme. TÜBİTAK Türk Veterinerlik ve Hayvancılık Dergisi. 27 (1) 265-272.
20.Yalçın BC, Aktaş G (1969) Ergin Ivesi ve Akkaraman Koyunlarının Konya Ereğlisi Şartlarındaki Performansları. Lalahan Zootekni Araştırma Enstitüsü Dergisi, 9 (3-4) 1-14.
21.Yardımcı M, Özbeyaz C (2001) Akkaraman, Sakız x Akkaraman Melezi Fi Koyunlarının Süt Verimi ve Meme özelliklerinin Karşılaştırılması. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 41 (2) 63-77.

APA	MUNDAN D, OZBEYAZ C (2004). Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. , 23 - 35.
Chicago	MUNDAN DURHASAN,OZBEYAZ CEYHAN Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. (2004): 23 - 35.
MLA	MUNDAN DURHASAN,OZBEYAZ CEYHAN Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. , 2004, ss.23 - 35.
AMA	MUNDAN D,OZBEYAZ C Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. . 2004; 23 - 35.
Vancouver	MUNDAN D,OZBEYAZ C Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. . 2004; 23 - 35.
IEEE	MUNDAN D,OZBEYAZ C "Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü." , ss.23 - 35, 2004.
ISNAD	MUNDAN, DURHASAN - OZBEYAZ, CEYHAN. "Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü". (2004), 23-35.

APA	MUNDAN D, OZBEYAZ C (2004). Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 44(2), 23 - 35.
Chicago	MUNDAN DURHASAN,OZBEYAZ CEYHAN Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 44, no.2 (2004): 23 - 35.
MLA	MUNDAN DURHASAN,OZBEYAZ CEYHAN Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, vol.44, no.2, 2004, ss.23 - 35.
AMA	MUNDAN D,OZBEYAZ C Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2004; 44(2): 23 - 35.
Vancouver	MUNDAN D,OZBEYAZ C Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi. 2004; 44(2): 23 - 35.
IEEE	MUNDAN D,OZBEYAZ C "Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü." Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 44, ss.23 - 35, 2004.
ISNAD	MUNDAN, DURHASAN - OZBEYAZ, CEYHAN. "Akkaraman, Kıvırcık X Akkaraman $G_1$ ve sakız X Akkaraman $G_1$ koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü". Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 44/2 (2004), 23-35.