KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI

ÖZÜNLÜ, Mehmet Berkay; Bacanlı, Feride

KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI

Mehmet Berkay Özünlü, (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı)

Feride Bacanlı (Gazi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı)

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi

22 2

Yıl: 2015 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 13 - 32 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 06-04-2021

KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI

Öz:

Bu araştırmanın amacı; orijinali Fouad, Cotter, Fitzpatrick, Kantamneni, Carter ve Bernfeld (2010)tarafından geliştirilen Kariyer Seçiminde Aile Etkisi Ölçeği (Family Influence Scale)’ni Türkçeye uyarlamaktır.Araştırma grubu 506 (292 kız ve 214 erkek) lise öğrencisinden oluşturulmuştur.Araştırmanın sonuçları, Türkçe KSAEÖ’nün 4 faktörlü olduğunu ve toplam varyansın %58,38’iniaçıkladığını göstermiştir. KSAEÖ’nün iç tutarlık katsayıları sırasıyla: Ölçeğin tümü .77, Bilgi Desteği Faktörü .89,Finansal Destek Faktörü .78, Aile Beklentileri Faktörü .72, Değer ve İnançlar Faktörü .83 olarak bulunmuştur.Ölçeğin test tekrar test yöntemiyle hesaplanan kararlılık katsayısı ölçeğin tümü için anlamlı bulunmuştur (r = .83).Bu bulgular KSAEÖ’nün geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelime:

THE ADAPTATION OF THE FAMILY INFLUENCE SCALE FOR HIGH SCHOOL STUDENTS: VALIDITY AND RELIABILITY STUDIES

Öz:

The purpose of this research was to adapt the Family Influence Scale conducted by Fouad, Cotter, Fitzpatrick, Kantamneni, Carter ve Bernfeld,2010 into Turkish. In this research, the sample includes totally 506 high school students (292 girls and 214 boys). Results of the study indicates that Turkish FIS has 4 factors, and explores 58.38 percent of total variance. Cronbach Alpha coefficient for the total scale was found .77, for Information Support .89, for Financial Support .78, for Family Expectations .72, for Values and Beliefs .83. The stability coefficient for total scale which was calculated with test re-test was found significant (r = .83). These results indicated that the Turkish FIS was valid and reliable.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akbalık, G. (1991). Ortaokul III. sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Akbıyık, Y. (1996). Meslek lisesine devam eden öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ali, S. R., McWhirter, E. H., & Chronister, K. M. (2005). Self-efficacy and vocational outcome expectations for adolescents of lower socioeconomic status: A pilot study. Journal of Career Assessment, 13, 40-58.
Bacanlı, F. (1995). Mesleki grup rehberliğinin lise öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Bacanlı, F., Özer, A. ve Sürücü, M. (2007, Ekim). Çocuklar için kariyer gelişim ölçeği’nin faktör yapısı ve güvenirliği. IX. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Kongresi, Çeşme, İzmir.
Bacanlı, F. (2008). Career decision-making difficulties of Turkish adolescents. Paper presented at Counseling International Perspective: Global Demands and Local Needs, Bahçeşehir University, İstanbul, Turkey, April 25-27.
Bandura, A., Barbanelli, C., Vittorio-Caprara, G. V., & Pastorelli, C. (2001). Self- efficacy beliefs as shapers of children’s aspirations and career trajectories. Child Development, 72, 187-206.
Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Prentice-Hall, Inc.
Brown, T. A. (2006). Confirmatory Factor Analysis for Applied Research. New York: The Guilford Press.
Crites, J.O. (1969). Vocational psychology: The study of vocational behavior and development. New York: McGrawHill.
Çakar, M. (1997). Lise son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri ile denetim odağı düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Çakır, M. A. (2003). Bir mesleki grup rehberliği programının lise öğrencilerinin mesleki kararsızlık düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
Doğan, H., & Bacanli, F. (2012). The effect of a career decision-making group guidance program on career decisionmaking difficulties [Special Issue]. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, 1, 912-916.
Evren, M. (1999). Mesleki grup rehberliğinin cinsiyetleri farklı ilköğretim okulu sekizinci sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluklarına, mesleki benlik algılarına ve mesleki tercihlerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Farmer, H. S., Keane, J., Rooney, G., Vispoel, W., Harmon, L., Lerner, B., Linn, R., & Maehr, M. (1981). Career Motivation and Achievement Planning (C-MAP). Measure available with scoring manual and interpretive materials from Helen S. Farmer, Department of Educational Psychology, University of Illinois, 1310 South Sixth Street, Champaign, IL 61820.
Fouad, N., Cotter W., Fitzpatrick M., Kantamneni M., Carter L., Bernfeld, S. (2010). Development and validation of the family ınfluence scale. Journal of Career Assessment, 18(3), 276-291
Gökçe, B. (1991). “Aile ve aile tipleri üzerine bir inceleme”. Aile Yazıları 1, Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu yayınları. ss: 205-223.
Hamamcı, Z. (1996). Aile rehberliğinin anne babaların meslek gelişimi konusunda bilgi düzeylerine ve çocuklarına yardımcı olmaya yönelik tutumlarına etkisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü., (Yayımlanmamış Yüksel Lisans Tezi), Ankara.
Hu, L.-T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indices in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6, 1–55.
Kağnıcı, D. Y. (1999). Vocational maturity of METU preparatory school students. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Keller, B. K., Whiston, S. C. (2008). The role of parental influences on young adolescents career development. Journal of Career Assessment, 16 (2), 198-217.
Kepçeoğlu, M. (1990). Mesleğe yönelme ve mesleki yönelim envanteri. Samsun: Sönmez Matbaası.
Kozan, K. (1983). Davranış bilimleri araştırmalarında sosyal beğenirlik boyutu ve Türkiye için bir Sosyal Beğenirlik Ölçeği. ODTÜ Geliştirme Dergisi. 10 (3), 447-478.
Kush, K. & Cochran, L. (1993). Enhancing a sense of agency through career. Planning, Journal of Counseling Psychology, 40, 434-439.
Kuzgun, Y. (1988). Kendini değerlendirme envanteri, Ösym Yayınları. Ankara.
Kuzgun, Y., Bacanlı, F. (1996). Mesleki olgunluk ölçeği el kitabı. Ankara: MEB Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Kuzgun, Y. (1996). Akademik benlik kavramı ölçeği. TC Milli Eğitim Bakanlığı.
Lapan, R. T., & Jingeleski, J. (1992). Circumscribing vocational aspirations in junior high school. Journal of Counseling Psychology, 39(1), 81–90.
Lapan, R.T., Adams, A., Turner, S., And Hinkelman, J.M. (2000). Seventh graders’ vocational ınterest and efficacy expectation patterns. Journal Of Career Development, 26, 215-229.
Lent, R. W., Brown, S. D., & Hackett, G. (1994). Toward a unifying social cognitive theory of career and academic interest, choice, and performance. Journal of Vocational Behavior, 45, 79-122.
Lent, R. W., Brown, S. D., & Hackett, G. (2000). Contextual supports and barriers to career choice: A social cognitive analysis. Journal of Counseling Psychology, 47, 36-49.
McMahon, M. L., & Watson, M. B. (2008). Systemic influences on career development: Assisting clients to tell their career stories. The Career Development Quarterly, 56(3), 280-288.
McWhirter, E. H., Crothers, M., & Rasheed, S. (2000). The effects of high school career education on social– cognitive variables. Journal of Counseling Psychology, 47(3), 330.
Nunnally, J. C. ve Berstein, I. H. (1994). Psychometric theory (3rd ed.). New York: McGraw Hill.
O' Brien, V., Martinez-Pons, M., & Kopala, M. (1999). Mathematics self-efficacy, ethnic identity, gender, and career interests related to mathematics and science. The Journal of Educational Research, 92(4), 231-235.
O’Brien, K. M., Friedman, S. C., Tipton, L. C., & Linn, S. G. (2000). Attachment, separation, and women’s vocational development: A longitudinal analysis. Journal of Counseling Psychology, 47, 301-315.
Otrar, M. (1997). Endüstri meslek liseleri ve çıraklık eğitim merkezlerinde öğrenim görmekte olan 16-18 yaş grubundaki öğrencilerin mesleki olgunluk düzeyleri ile bazı kişilik özelliklerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Özyürek, R. (1995). Fen bilimleri alanını seçen öğrencilerin kariyer yetkinlik beklentisi ile kariyer seçenekleri zenginliği ve üniversiteye giriş sınavlarındaki performansları arasındaki ilişkiler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Roe, A. (1956). Early determinants of vocational choice. Journal of Counseling Psychology, 4, 212-217.
Sayın, Ö. (1990). Aile sosyolojisi. Ailenin Toplumdaki Yeri. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Super, D. E. (1953). A theory of vocational development. American Psychologist, 8, 185-190.
Sürücü, M. (2005). Lise öğrencilerinin mesleki olgunluk ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi SPSS veri analizi. Ankara: Nobel Yayınları.
Trice, A. D., Hughes, M. A., Odom, C., Woods, K., & McClellan, N. C. (1995). The origins of children’s career aspirations: IV. Testing hypotheses from four theories. The Career Development Quarterly 43, 307-322.
Turner, S. L., Brissett, A. A., Lapan, R. T., Udipi, S., & Ergun, D. (2003). The career-related parent support scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 36, 83-94.
Yazar, A. R. (1997). Genel lise ve meslek lisesi öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yıldırım, İ. (1997), “Algılanan sosyal destek ölçeğinin geliştirilmesi güvenirliği ve geçerliği”, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 13, s. 81-87.
Yıldırım, İ. (2004). Algılanan sosyal destek ölçeğinin revizyonu. Eğitim Araştırmaları–Eurasian Journal of Educational Research, 17, 221-236.
Zeren, G. (1999). Yabancı dil ağırlıklı lise, özel lise ve Anadolu lisesi son sınıf öğrencilerinin mesleki olgunluk düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

APA	ÖZÜNLÜ M, Bacanlı F (2015). KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. , 13 - 32.
Chicago	ÖZÜNLÜ Mehmet Berkay,Bacanlı Feride KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. (2015): 13 - 32.
MLA	ÖZÜNLÜ Mehmet Berkay,Bacanlı Feride KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. , 2015, ss.13 - 32.
AMA	ÖZÜNLÜ M,Bacanlı F KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. . 2015; 13 - 32.
Vancouver	ÖZÜNLÜ M,Bacanlı F KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. . 2015; 13 - 32.
IEEE	ÖZÜNLÜ M,Bacanlı F "KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI." , ss.13 - 32, 2015.
ISNAD	ÖZÜNLÜ, Mehmet Berkay - Bacanlı, Feride. "KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI". (2015), 13-32.

APA	ÖZÜNLÜ M, Bacanlı F (2015). KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 13 - 32.
Chicago	ÖZÜNLÜ Mehmet Berkay,Bacanlı Feride KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 13, no.1 (2015): 13 - 32.
MLA	ÖZÜNLÜ Mehmet Berkay,Bacanlı Feride KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, vol.13, no.1, 2015, ss.13 - 32.
AMA	ÖZÜNLÜ M,Bacanlı F KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2015; 13(1): 13 - 32.
Vancouver	ÖZÜNLÜ M,Bacanlı F KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2015; 13(1): 13 - 32.
IEEE	ÖZÜNLÜ M,Bacanlı F "KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI." Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13, ss.13 - 32, 2015.
ISNAD	ÖZÜNLÜ, Mehmet Berkay - Bacanlı, Feride. "KARİYER SEÇİMİNDE AİLE ETKİSİ ÖLÇEĞİ’NİN LİSE ÖĞRENCİLERİ İÇİN TÜRKÇEYE UYARLANMASI: GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMALARI". Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 13/1 (2015), 13-32.