Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Esin YÜCEL, (Akdeniz Üniversitesi, Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü)
Beykan ÇİZEL (Akdeniz Üniversitesi, Turizm Fakültesi)
Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi
32 0
Yıl: 2019 Cilt: 16 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 106 - 120 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 07-04-2021

Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz:
Sweeney ve arkadaşlarının (2000) karar sonrası uyumsuzluğun duygusal ve bilişsel yönlerini ölçmek için geliştirdikleri Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeği üç faktörlü bir yapı altında toplam 12 maddeden oluşmaktadır. Çalışmanın amacı, bu ölçeği Türkçe literatüre kazandırmaktır. Ölçek konaklama satın alımı yapan 290 (146 kadın, 144 erkek) otel müşterisine uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda toplam açıklanan varyansın %77,7 olduğu ve maddelerin üç alt boyut altında toplandığı saptanmıştır. Bu alt boyutlar; duygusal uyumsuzluk, satın almada akılcılık ve kandırılma endişesidir. Ölçeğin yapı geçerliliğini sağlamak için uygulanan doğrulayıcı faktör analizi sonucunda üç boyutlu bu yapının iyi uyum verdiği bulunmuştur. Ölçeğin güvenirlik analizi sonucunda iç tutarlılık katsayısı 0,93’tür. Duygusal boyut için iç tutarlılık katsayısı 0,87; satın almada akılcılık ve kandırılma endişesi boyutları için ise 0,91’dir. Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçe formunun kabul edilebilir değerlerde güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğu söylenebilir. Ülkemizde, satın alma ile ilgili deneyimler konusunda yapılacak araştırmalarda bu tür ölçeklere gereksinim vardır ve ölçeğin bu bağlamda yapılacak araştırmalarda kullanılabileceği umulmaktadır.
Anahtar Kelime:

Adaptation of the Cognitive Dissonance Scale into Turkish: The Validity and Reliability Study

Öz:
The Cognitive Dissonance Scale developed by Sweeney and colleagues (2000) in order to measure the emotional and cognitive aspects of non-conformity after the decision is in English. It consists of 12 items in total under a three-factor structure. The aim of the study is to make this scale available in Turkish. The scale was applied to 290 (146 female, 144 male) hotel customers buying hotel accommodation. As a result of the exploratory factor analysis, it was found that the total explained variance was 77.7% and the items were collected under three sub- dimensions. These sub-dimensions are emotional dissonance, rationality in buying and anxiety of being defrauded. It was found that this three dimensional structure was conformed well as a result of confirmatory factor analysis applied to ensure the construct the validity of the scale. As a result of the reliability analysis of the scale, the internal consistency coefficient was 0.93. The internal consistency coefficient for emotional dimension was 0.87; and 0.91 for the rationality in buying and anxiety of being defrauded. It can be said that the Turkish version of the Cognitive Dissonance Scale is a reliable and valid measurement tool in acceptable values. In our country, such scales are needed in researches about purchasing experience and it is hoped that the scale will contribute to the researches in this context.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • Bawa, A. ve Kansal P. (2008). "Cognitive Dissonance And The Marketing Of Services: Some Issues". Journal of Services Research, 8(2): 31-51.
  • Bell, G. D. (1967). "The automobile buyer after the purchase". The Journal of Marketing, 31(3): 12-16.
  • Bolia, B., Jha, S. ve Jha, M. K. (2016). "Cognitive dissonance: a review of causes and marketing implications". Researchers World, 7(2): 63-76.
  • Bryman A. ve Cramer D. (2001). Quantitative Data Analysis with SPSS Release 10 for Windows: A Guide for Social Scientists. London: Routledge.
  • Büyüköztürk, Ş., Akgün, Ö. E., Kahveci, Ö. ve Demirel, F. (2004). "Güdülenme ve Öğrenme Stratejileri Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 4(2): 207-239.
  • Cummings, W. H. ve Venkatesan, M. (1976). "Cognitive Dissonance and Consumer Behavior: A Review of the Evidence". Journal of Marketing Research, 13(3): 303-308.
  • Çapık, C., Gözüm, S. ve Aksayan, S. (2018). "Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş rehber". Florence Nightingale Journal of Nursing, 26(3): 199-210. https://doi.org/10.26650/FNJN397481
  • Donnely Jr, J. H. ve Ivancevich, J. M. (1970). "Post-purchase reinforcement and back- out behavior". JMR, Journal of Marketing Research (pre-1986), 7(3): 399-400.
  • Festinger, L. (1957). A theory of cognitive dissonance, Evanston, IL: Row & Peterson.
  • Field, A. (2009). Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics. London, United Kingdom.
  • Fornell, C. ve Larcker, D. F. (1981). "Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error". Journal of Marketing Research, 18: 39-50.
  • Gözüm, S. ve Aksayan, S. (2003). "Kültürlerarası Ölçek Uyarlaması İçin Rehber II: Psikometrik Özellikler ve Kültürlerarası Karşılaştırma". Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 5(1): 3-14.
  • Hair, J. F., Anderson, R. E., Babin, B. J. ve Black, W. C. (2010). Multivariate Data Analysis: A Global Perspective (Vol. 7). Upper Saddle River, NJ: Pearson.
  • Hausknecht, D. R., Sweeney, J. C., Soutar, G. N. ve Johnson, L. W. (1998). "After I Had Made The Decision, I...: Toward a Scale to Measure Cognitive Dissonance". Journal of Consumer Satisfaction, Dissatisfaction and Complaining Behavior, 11: 119-127.
  • Hennig-Thurau, T., Gwinner, K. P. ve Gremler, D. D. (2002). "Understanding relationship marketing outcomes an integration of relational benefits and relationship quality". Journal of Service Research, 4(3): 230-247.
  • Hunt, S. D. (1970). "Post-transaction communications and dissonance reduction". The Journal of Marketing, 34(3): 46-51.
  • Keng, C. J. ve Liao, T. H. (2009). "Consequences of postpurchase dissonance: The mediating role of an external information search". Social Behavior and Personality: An International Journal, 37(10): 1327-1339.
  • Keng, C. J. ve Liao, T. H. (2013). "Self‐confidence, anxiety, and post‐purchase dissonance: a panel study". Journal of Applied Social Psychology, 43(8): 1636- 1647.
  • Kim, Y. S. (2011). "Application of the cognitive dissonance theory to the service industry". Services Marketing Quarterly, 32(2): 96-112.
  • Kline, R.B. (2011). An Easy Guide to Factor Analysis. New York: The Guilford Press.
  • Koller, M. ve Salzberger, T. (2007). "Cognitive Dissonance as a Relevant Construct Throughout The Decision-Making and Consumption Process-An Empirical Investigation Related to a Package Tour". Journal of Customer Behaviour, 6(3): 217-227.
  • Kotler, P. ve Armstrong, G. (2012). Principles of marketing. 14. Basım, Pearson Int. Edt., New Jersey.
  • Kozak, M. (2017). Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri. 3. Basım, Detay Yayıncılık, Ankara.
  • Menasco M. B. ve Hawkins D. I. (1978). "A Field Test of the Relationship between Cognitive Dissonance and State Anxiety". Journal of Marketing Research, 15(4): 650-655.
  • Milliman, R. E. ve Decker, P. J. (1990). "The use of post-purchase communication to reduce dissonance and improve direct marketing effectiveness". The Journal of Business Communication, 27(2): 159-170.
  • Mittelstaedt, R. (1969). "A dissonance approach to repeat purchasing behavior". Journal of Marketing Research, 6(4): 444-446.
  • Nandan, S. (2005). "An exploration of the brand identity–brand image linkage: A communications perspective". Journal of Brand Management, 12(4): 264-278.
  • Oliver R. L. (1997). Satisfaction: A behavioral perspective on the consumer. New York: McGraw-Hill.
  • Soutar, G. N. ve Sweeney, J. C. (2003). "Are There Cognitive Dissonance Segments?". Australian Journal of Management, 28(3): 227-249.
  • Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H. ve Müller, H. (2003). "Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness-of- Fit Measures". Methods of Psychological Research, 8(2): 23-74.
  • Sümer, N. (2000). "Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar". Türk Psikoloji Yazıları, 3(6): 49-74.
  • Sweeney, J. C., Hausknecht, D. ve Soutar, G. N. (2000). "Cognitive Dissonance after Purchase: A Multidimensional Scale". Psychology & Marketing, 17(5): 369–385.
  • Sweeney, J. C. ve Soutar, G. N. (2006). "A Short Form of Sweeney, Hausknecht and Soutar‟s Cognitive Dissonance Scale". In J. Kennedy ve L. Di Milia (Ed.), 2006 Proceedings of the 20th Annual Conference of the Australian and New Zealand Academy of Management. Sydney, Australia: Central Queensland University.
  • Szymanski, D. M. ve Henard, D. H. (2001). "Customer satisfaction: A meta-analysis of the empirical evidence". Journal of the Academy of Marketing Science, 29: 16– 35.
  • Tabachnick, B.G. ve Fidell, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics. 4th Edition, Allyn and Bacon, Boston.
  • Tanford, S. ve Montgomery, R. (2015). "The effects of social influence and cognitive dissonance on travel purchase decisions". Journal of Travel Research, 54(5): 596-610.
  • Telci, E. E., Maden, C. ve Kantur, D. (2011). "The theory of cognitive dissonance: A marketing and management perspective". Procedia Social and Behavioral Sciences, 24: 378–386.
  • Yücel, E. (2017). Turistlerin Satın Alma Sonrası Bilişsel Uyumsuzluk Düzeylerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
  • Yücel, E. (2018). Leon Festinger’in Bilişsel Uyumsuzluk Kuramı. Anı Yayıncılık, Ankara.
  • Yücel, E. ve Çizel, B. (2018). "Bilişsel Uyumsuzluk Teorisi Üzerine Kavramsal Bir İnceleme: Satın Alma Perspektifi", Journal of Yasar University, 13(50): 150-163.
APA Yücel E, cizel b (2019). Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 106 - 120.
Chicago Yücel Esin,cizel beykan Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (2019): 106 - 120.
MLA Yücel Esin,cizel beykan Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. , 2019, ss.106 - 120.
AMA Yücel E,cizel b Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2019; 106 - 120.
Vancouver Yücel E,cizel b Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. . 2019; 106 - 120.
IEEE Yücel E,cizel b "Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." , ss.106 - 120, 2019.
ISNAD Yücel, Esin - cizel, beykan. "Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". (2019), 106-120.
APA Yücel E, cizel b (2019). Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16(1), 106 - 120.
Chicago Yücel Esin,cizel beykan Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 16, no.1 (2019): 106 - 120.
MLA Yücel Esin,cizel beykan Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, vol.16, no.1, 2019, ss.106 - 120.
AMA Yücel E,cizel b Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2019; 16(1): 106 - 120.
Vancouver Yücel E,cizel b Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi. 2019; 16(1): 106 - 120.
IEEE Yücel E,cizel b "Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması." Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 16, ss.106 - 120, 2019.
ISNAD Yücel, Esin - cizel, beykan. "Bilişsel Uyumsuzluk Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması". Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi 16/1 (2019), 106-120.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
17-05-2024 20:7

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları