YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Dilek ASLAN, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı)
Ekin KOÇ, (Girilmemişş)
Merve ÇOLAKLAR (Girilmemişş)
Sosyoloji Araştırmaları Dergisi
4 2
Yıl: 2018 Cilt: 21 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 29 - 48 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-04-2021

YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz:
“Bilgelik” ya da “ikinci çocukluk” olarak da adlandırılan yaşlılık dönemi bireylerde fizyolojik, psikolojik,sosyolojik vb. değişimler açısından önemli bir dönemdir. Bireylerin bu dönemi sağlıklı geçirebilmeleri içinyaşamlarının çok erken evrelerinden itibaren önleyici davranışları içselleştirmeleri gerekir. Ülkemizde vedünyada yaşlı birey sayısının artma eğiliminde olduğu dikkate alındığında, bütün toplumların yaşlılıkkonusunda sistem temelli değişiklikler yapma gereksinimleri öne çıkmaktadır.Yaşlıların heterojen bir grup olduğu bilinmektedir. Dolayısıyla, yaşlılık döneminde sağlık ve diğergereksinimler de birbirinden farklılaşabilmektedir. Bütün bu nedenlerle yaşlılar için planların veprogramların bireylerin ve toplumun öncelikli gereksinimlerine göre yapılması uygun olur.Bu yazı kapsamında; yaşlanınca nelerin değiştiği ve özellikle sağlık/hastalık durumlarındaki farklılıklarincelenmiştir. Bu inceleme sırasında yaşlılığın kavramsal olarak tanımı, geçmişten bugüne kavramlardakideğişimler, sağlık/hastalık konularında öne çıkanlar, sağlıklı bir yaşlanma için öneriler üzerindedurulmuştur. Hastalık yükünün azaltılmasının yanı sıra yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için koruyucu vesağlığın korunması yaklaşımlarının geliştirilmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelime:

EVALUATION OF HEALTH/DISEASE PROFILES OF THE AGED PEOPLE IN TERMS OF PUBLIC HEALTH

Öz:
Aging period, also known to be the periods of “wisdom” and “second childhood” is a very important era of life in which major physiologic, psychologic, sociologic changes occur. To survive a healthy life in older ages, one should start to internalize preventive behaviors in the very early stages of life. As there is an increasing trend in aged population in number both in the world and in Turkey, the need for system-based changes about aging in all societies seem to be a high priority. It is known that older people are heterogeneous groups. Consequently, health and disease related needs are expected to differentiate in older ages. Due to all these reasons, plans and programs for older ages are recommended to be done focusing to the prior needs of the individuals and societies. In this paper, changes and the health/disease profiles when one ages have been studied. During this work, definition of aging, conceptual changes starting from the past, priorities about health and disease concern(s) and recommendations about healthy aging have been investigated. Preventive methods and health promotion strategies are recommended to be widened to lessen the burden of diseases as well as to improve quality of life in older ages.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aslan, D. (2015). Halk Sağlığı Bakış Açısıyla Yaşlılara Yönelik İstismar ve İhmal. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 24(2), 79-82. Erişim Adresi: http://www.ttb.org.tr/STED/images/files/dergi/2015/2.pdf. (Erişim Tarihi: 23.12.2016)
  • Aslan, D. (2012). Yaşlılık Döneminde Koruyucu Hekimlik. Türkiye Klinikleri Aile Hekimliği Özel Sayısı, 3(6), 25-9. Erişim Adresi: http://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-yaslilik-donemindekoruyucu-hekimlik-64337.html. (Erişim Tarihi: 07.11.2017)
  • Aslan, D. (2011). Yaşlılık Döneminde Beslenme: Hekim Perspektifi. Hekimleri İçin Temel Geriatri (s. 133- 139) içinde. Ankara: Ankara Tabip Odası ve Türk Geriatri Derneği yayınları, (ISBN: 978-605- 5867-41-6).
  • Balcombe, N.R. and Sinclair, A. (2001). Ageing: Definitions, Mechanisms and the Magnitude of the Problem. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, 15(6), 835-49. doi:10.1053/bega.2001.0244
  • Centers for Disease Control (CDC) (2015). Alzheimer's Disease. Erişim Adresi: http://www.cdc.gov/aging/aginginfo/alzheimers.htm (Erişim Tarihi: 22.12.2015)
  • Covey, H. (2000). Shakespeare on Old Age and Disability. The International Journal of Aging and Human Development,50(3), 169-83.
  • Dağdelen, S. (2011). Yaşlı Hastanın Değerlendirilmesi ve Periyodik Sağlık Kontrolü. Hekimleri İçin Temel Geriatri (s. 15) içinde. Ankara: Ankara Tabip Odası ve Türk Geriatri Derneği yayınları, (ISBN: 978-605-5867-41-6).
  • Erkılıç, M., Aydoğdu, F., Aslan, D., Gökçe Kutsal, Y. (2006). Yaşlının Evi ve Çevresi-Yaşlılık Dönemi İçin Uygun Çevre Koşulları Nasıl Düzenlenmelidir? Ankara: Türk Geriatri Derneği Yayınları, (ISBN 975-92150-1-2).
  • Fişek, N. (1985). Halk Sağlığına Giriş. (s. 6,76). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Yayınları.
  • Frankenberg, E. and Thomas, D. (2011). Global Aging. Handbook of Aging and Social Sciences içinde (p: 83-9). Binstock R. H., George L.K. (Eds). 7th Ed. Elsevier Publications. (ISBN:978-0-12-380880- 6).
  • Gökçe Kutsal, Y., Kabaroglu, C., Aslan, D., Sengelen, M., Eyigor, S., Cangoz, B. (2015). Gerontology in Turkey. Advances in Gerontology, 28 (1-Suppl.), 80-99. Retrieved from http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.718.7861&rep=rep1&type=pdf#page= 80.
  • Gökçe Kutsal, Y. (2015). Hekim Gözüyle Yaşlılık Olgusu ve Algısı. Geriatrik Bilimler Kitabı, s. 24-35. Hacettepe Üniversitesi GEBAM Yayınları.
  • Jefferis, B.J., Iliffe, S., Kendrick, D., Kerse, N., Trost, Sç, Lennon, L., Sartini, C., Morris, R.W., Wannamethee, S.G., Whincup, P.H. (2014). How Are Falls and Fear of Falling Associated with Objectively Measured Physical Activity in A Cohort of Community-Dwelling Older Men? BMC Geriatrics,14(1), 114. doi:10.1186/1471-2318-14-114.
  • Karahan, A.Y., (2013). Bir Olgu Eşliğinde Süperasırlık Kavramı. Turkish Journal of Geriatrics/Türk Geriatri Dergisi, 16(4), 464-6. Erişim adresi: http://eds.b.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=3&sid=d1b6d1d6-31b4-467f-a378- cded97f801a5%40sessionmgr104. (Erişim Tarihi: 21.04.2017)
  • Kibar, E., Aslan, D., Gökçe Kutsal, Y., Karakoç, Y. (2015). Ankara’da Bir Kurumda Yaşayan Yaşlılar Arasında Düşme Sıklığı, Risk Faktörleri ve Korunmaya İlişkin Yaklaşımlar. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(1), 23-32. Erişim adresi: http://eds.a.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=1&sid=14bee523-0040-4d81-a6fa4829d7be6551%40sessionmgr4008. (Erişim Tarihi: 21.12.2016)
  • Liu, L. K., Lee, W. J., Wu, Y. H., Hwang, A. C., Lin, M. H., Shimada, H., Peng, L. N., Loh, C. H., Arai, H., Chen, L. K. (2018). Cognitive Frailty and Its Association with All-Cause Mortality among Community-Dwelling Older Adults in Taiwan: Results from I-Lan Longitudinal Aging Study. Rejuvenation Research.doi:10.1089/rej.2017.2038
  • Martin, L.G., (2011). Demography and Aging. Handbook of Aging and Social Sciences. Binstock, R.H., George, L.K. (Eds). Seventh Ed. Elsevier Publications, pp 33-45. (ISBN: 978-0-12-380880-6).
  • Morgan, L.A. and Kunkel, S.R. (2016). Aging and Society. Aging, Society and the Life Course. Springer Publishing Company. Fifth Ed, p 1-22.
  • Morley, J. E. (2004). A Brief History of Geriatrics. The Journals of Gerontology Series A: Biological Sciences and Medical Sciences, 59(11), 1132-1152. doi:10.1093/gerona/59.11.1132
  • Mulley, G., (2012). A History of Geriatrics and Gerontology. European Geriatric Medicine, 3(4), 225-227. doi:10.1016/j.eurger. 2012.06.007
  • Satariano, W. A., Guralnik, J. M., Jackson, R. J., Marottoli, R. A., Phelan, E. A., & Prohaska, T. R. (2012). Mobility and Aging: New Directions for Public Health Action. American Journal of Public Health, 102(8), 1508-1515. doi:10.2105/AJPH.2011.300631
  • Şahin, G. (2005). Yaşlılık ve Egzersiz. Turkiye Klinikleri Journal of Internal Medical Sciences, 1(27), 76- 80. Erişim Adresi: http://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-yaslilik-ve-egzersiz-36354.html. (Erişim Tarihi: 21.04.2017)
  • Shah B.M. and Hajyar E.R. (2012). Polypharmacy, Adverse Drug Reactions, and Geriatric Syndromes. Clinics in Geriatric Medicine, 28(2), 173-86. doi: 10.1016/j.cger.2012.01.002
  • Taffet, G.E. (2015). Normal Aging. Schmader K. E. (Section Ed.), Sokol H.N. (Deputy Ed). Up to Date. Retrieved from http://www.uptodate.com/contents/normalaging?source=machineLearning&search=aging&selectedTitle=1%7E150&sectionRank=1&ancho r=H189995853#H189995853.
  • Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK). İstatistiklerle Yaşlılar (2017). Erişim Adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=27595. (Erişim Tarihi: 20.4.2018) United Nations, Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2015). World Population Ageing 2015 Report. (ST/ESA/SER.A/390). Retrieved from http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WPA2015_Report.p df.
  • United Nations (UN), Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2013). World Population Ageing 2013 Report. (ST/ESA/SER.A/348). Retrieved from http://www.un.org/en/development/desa/population/publications/ageing/WorldPopulationAgeing Report2013.shtml.
  • United Nations (UN) Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (May 2008). Guide to the National Implementation of the Madrid International Plan of Action on Ageing, p3. Retrieved from http://www.un.org/esa/socdev/ageing/documents/papers/guide.pdf.
  • United Nations (UN) Department of Economic and Social Affairs, Population Division. (2001). World Population Ageing: 1950-2050. Retrieved from http://www.un.org/esa/population/publications/worldageing19502050/.
  • Vetrano, D. L., Foebel, A. D., Marengoni, A., Brandi, V., Collamati, A., Heckman, G. A., and Onder, G. (2015). Chronic Diseases and Geriatric Syndromes: The Different Weight of Comorbidity. European Journal of Internal Medicine, 27, 62-67. doi:10.1016/j.ejim.2015.10.025.
  • Won, C.W, Yoo, H.J., Yu, S.H., Kim, C.O., Dumlao, L.C.I., Deviatsy, E., Rowland, J., Chang, H.H., Wang, J., Akishita, M., Tan, T.L., Lum, C., Prakash, O., (2013). Lists of Geriatric Syndromes in The Asian-Pacific Geriatric Societies. European Geriatric Medicine, 4(5), 335-338. doi: 10.1016/j.eurger.2013.07.005
  • World Health Organization (WHO). (2015). Ageing and Health. Retrived, Retrieved from http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs404/en/.
  • World Health Organization (WHO). (2016). Definition of Older or an Elderly Person. Retrieved from http://www.who.int/healthinfo/survey/ageingdefnolder/en/.
  • World Health Organization (WHO). (2015) Countries Norway. Retrieved from http://www.who.int/countries/nor/en/.
  • World Health Organization (WHO). (2015). Physical Activity and Older Adults. Retrieved from http://www.who.int/dietphysicalactivity/factsheet_olderadults/en/index.html.
  • World Health Organization (WHO). (2015). Countries Uruguay. Retrieved from http://www.who.int/countries/ury/en/.
  • World Health Organization (WHO). World Report on Aging and Health 2015. p 7. Retrieved from http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/186463/1/9789240694811_eng.pdf?ua=1.
  • World Health Organization(WHO). (2013). The 8th Global Conference on Health Promotion. Helsinki. Retrieved from http://www.who.int/healthpromotion/conferences/8gchp/statement_2013/en/.
  • Wu, C.H., Chang, C.I., Chen. C.Y. (2012). Overview of Studies Related to Geriatric Syndrome in Taiwan. Journal of Clinical Gerontology & Geriatrics,3(1), 14-20. doi: doi.org/10.1016/j.jcgg.2011.05.002.
APA ASLAN D, Koç E, ÇOLAKLAR M (2018). YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 29 - 48.
Chicago ASLAN DILEK,Koç Ekin,ÇOLAKLAR Merve YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. (2018): 29 - 48.
MLA ASLAN DILEK,Koç Ekin,ÇOLAKLAR Merve YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. , 2018, ss.29 - 48.
AMA ASLAN D,Koç E,ÇOLAKLAR M YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 29 - 48.
Vancouver ASLAN D,Koç E,ÇOLAKLAR M YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. . 2018; 29 - 48.
IEEE ASLAN D,Koç E,ÇOLAKLAR M "YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ." , ss.29 - 48, 2018.
ISNAD ASLAN, DILEK vd. "YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ". (2018), 29-48.
APA ASLAN D, Koç E, ÇOLAKLAR M (2018). YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21(2), 29 - 48.
Chicago ASLAN DILEK,Koç Ekin,ÇOLAKLAR Merve YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 21, no.2 (2018): 29 - 48.
MLA ASLAN DILEK,Koç Ekin,ÇOLAKLAR Merve YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, vol.21, no.2, 2018, ss.29 - 48.
AMA ASLAN D,Koç E,ÇOLAKLAR M YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 2018; 21(2): 29 - 48.
Vancouver ASLAN D,Koç E,ÇOLAKLAR M YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi. 2018; 21(2): 29 - 48.
IEEE ASLAN D,Koç E,ÇOLAKLAR M "YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ." Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 21, ss.29 - 48, 2018.
ISNAD ASLAN, DILEK vd. "YAŞLILARIN SAĞLIK/HASTALIK DURUMLARININ TOPLUM SAĞLIĞI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ". Sosyoloji Araştırmaları Dergisi 21/2 (2018), 29-48.
Sayfa Oluşturulma Tarihi
09-05-2024 16:12

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları