TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
Yıl: 2019 Cilt: 23 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 25 - 52 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-04-2021
TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI
Öz: Bu çalışmada, Türkiye’de yer alan illerin ekonomik ve sosyal açıdan gelişmişlik düzeyleri 31 değişken esasalınmak suretiyle incelenmiştir. Çalışmanın öncelikli amacı sosyoekonomik gelişmişliğin altında yatan temeletmenlerin faktör analizi ile belirlenmesi ve bununla birlikte 2014 yerel seçim sonuçlarına göre illerin oydağılımlarıyla sosyoekonomik gelişmişlik düzeylerinin karşılaştırılmasıdır. Faktör analizi sonucunda ekonomikgelişmişlik ve sosyal gelişmişlik göstergeleri şeklinde isimlendirilen 2 temel faktör elde edilmiştir. İllerin faktörskorlarına göre sosyoekonomik gelişmişlik düzeyleri ve yerel seçimlerdeki oy dağılımları karşılaştırıldığındasosyoekonomik faktörler bakımından çok net olmamakla birlikte bir ilişki görülse bile daha çok Türkiye’dekiseçmenlerin yerel seçim bile olsa oy dağılımlarını belirleyen esas faktörün o illerin sosyoekonomik gelişmişliğideğil de kişilerin siyasi görüşleri olduğu sonucuna varılmıştır. Bununla birlikte yapılan diskriminant analizisonucunda 2014 yerel seçim sonuçlarına göre ele alınan sosyoekonomik değişkenler bakımından siyasi partilerinbirbirlerine göre konumları belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: DETERMINATION OF SOCIO-ECONOMIC DEVELOPMENT LEVELS AND COMPARISON OF VOTE DISTRIBUTIONS IN LOCAL ELECTIONS FOR TURKISH PROVINCE
Öz: ABSTRACT In this study, economic and social development levels of provinces are determined based on 31 variables. The primary purpose of the study is to determine the basic factors underlying socioeconomic development by factor analysis and economic and social level of development of provinces are investigated. At the same time, the other purpose of the study is to compare the socio-economic development levels of the provinces and the results of local elections. As a result of factor analysis, two factors as ‘‘economic development’’ and ‘‘social development indicators’’ were obtained. Although a relationship between the socio-economical level of development of the provinces and the vote distributions in local elections may be observed, it can be concluded that the main factor that determines the distributions of the votes, even if the election is a local one, is not the level of development of the city but the political view of the population. However, as a result of the discriminant analysis, the location of the political parties according to the socioeconomic variables were determined according to the 2014 local election results.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Albayrak, A.S. (2003). Türkiye’de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Çok Değişkenli İstatistik Yöntemlerle İncelenmesi (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul). Erişim adresi: https://asalbayrak.files.wordpress.com/2011/12/f00.pdf
- Albayrak, A.S.ve Savaş, F. (2015). Türkiye’de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişliğinin Belirleyicileri ve 2012 Yılı Sosyoekonomik Gelişmişlik Sıralaması. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,15(3), 1- 40. doi: http://dx.doi.org/10.11616/AbantSbe.
- Alpar, R. (2011). Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Altunışık, R., Çoşkun, R.,Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2001). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
- Atan, M., Özgür, E. ve Güler, H. (2004). Çok Değişkenli İstatistiksel Analizler ve VZA ile İllerin Gelişmişlik Düzeylerinin Karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,6(2),25-42.Erişim adresi: http://iibfdergisi.gazi.edu.tr/index.php/iibfdergisi/article/view/261/251
- Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi. Çetin, I. ve Sevüktekin, M. (2016). Türkiye’de Gelişmişlik Düzeyi Farklılıklarının Analizi. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi,2(2), 39-61. Erişim adresi: http://ekonomikarastirmalar.org/index.php/UEAD/article/view/42/27
- Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G.ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler için Çok Değişkenli İstatistik Spss ve Lısrel Uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
- Dincer, B. (1996). İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara. Erişim adresi: www3.kalkinma.gov.tr/DocObjects/Download/8141/1.pdf,
- Dinçer, B., Özaslan, M.ve Kavasoğlu, T. (2003). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması. Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı Yayını , Ankara. Erişim adresi: http://www3.kalkinma.gov.tr/
- Dincer, B. ve Özaslan, M. (2004). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması. Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara. Erişim adresi: http://www3.kalkinma.gov.tr/
- Dinler, Z. (1986). Bölgesel İktisat. Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
- Erilli, A. N. (2014).TR72 Bölgesi İlçelerinin Sosyoekonomik Verilere Göre Bulanık Kümeleme Analizi ile Sınıflandırılması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 33-45. Erişim adresi: http://iibfdergi.ibu.edu.tr/index.php/ijesr/article/view/643/936
- Ersungur, M. Ş., Kızıltan, A. ve Polat, Ö. (2007). Türkiye’de Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Temel Bileşenler Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,21(2), 56- 66.Erişim adresi: http://e-dergi.atauni.edu.tr/atauniiibd/article/view/1025003742
- Filiz, Z. (2005). İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Düzeylerine Göre Gruplandırılmasında Farklı Yaklaşımlar. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi.6(1), 77-100.Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/113019
- Göçer, K.ve Çıracı, H. (2003). Türkiye’de Kentlerin Sosyal ve Ekonomik Göstergeleri Arasındaki İlişki. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi İTÜ Dergisi, 2(1), 3-14. Erişim adresi: file:///C:/Users/user/Downloads/986-2883-1-PB.pdf
- Gül, H. Erhan; Çevik, Bora (2014), 2010 ve 2012 Verileriyle Türkiye’de İllerin Gelişmişlik Düzeyi Araştırması. Türkiye İş Bankası. Erişim adresi: http://ekonomi.isbank.com.tr/UserFiles/pdf/ar_03_2012.pdf,
- Hair, J..F. Jr., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. ve Tatham, R.L. (2006). Multivariate Data Analysis. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
- Härdle, W. K.ve Simar, L. (2003). Applied Multivariate Statistical Analysis. Berlin Heidelberg New York:Springer-Verlag
- Johnson, R. A.ve Wichern, D. W.(2007).Applied Multivariate Statistical Analysis. New Jersey: Prentice Hall.
- Kalaycı, Ş. (2016). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayınları.
- Kalkınma Bakanlığı (2011). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması (SEGE-2011), Bölgesel Gelişme ve Yapısal Uyum Genel Müdürlüğü, Ankara. Erişim adresi: http://www.kalkinma.gov.tr/
- Kılıç, İ., Saraçlı, S.ve Kolukısaoğlu, S. (2011). Sosyoekonomik Göstergeler Bakımından İllerin Bölgesel Bazda Benzerliklerinin Çok Değişkenli Analizler ile İncelenmesi. İstatistikçiler Dergisi,4, 57-68. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/jssa/article/view/5000047728
- Özdamar, K. (2004). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi-2. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Özdamar, K.(2010).Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi-2. Eskişehir: Kaan Kitabevi.
- Özdemir, A.İ. ve Altıparmak,A. (2005). Sosyo-Ekonomik Göstergeler Açısından İllerin Gelişmişlik Düzeyinin Karşılaştırmalı Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 97-110. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/erciyesiibd/article/view/5000115327/5000107328
- Özgür, E. ve Güler, H. (2004). Düzeydeki 12 İstatistiki Bölgenin Gelişmişlik Durumlarının Faktör Analizi ile İncelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(1), 75-88. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/cusosbil/article/view/5000000989/5000001680
- Sakarya, A.ve İbişoğlu,Ç. (2015). Türkiye’de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Endeksinin Coğrafi Ağırlıklı Regresyon Modeli ile Analizi. Marmara Coğrafya Dergisi, 32, 211-238. Erişim adresi: http://dspace.marmara.edu.tr/handle/11424/3964?locale-attribute=en
- Sökmen, A. (2014). Sosyal Gelişme Endeksi Türkiye İçin Ne İfade Ediyor? Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı. Erişim adresi: http://www.tepav.org.tr/upload/- files/14037002506.Sosyal_Gelisme_Endeksi_Turkiye_Icin_Ne_Ifade_Ediyor.pdf ,
- Süzülmüş, S. (2005). Faktör Analizi Modellerinin Belirlenebilirliği Ve Genelleştirilmiş İnverslerin Kullanımı (Doktora Tezi). Erişim adresi: http://library.cu.edu.tr/tezler/5456.pdf
- Şen, H., Çemrek, F. ve Özaydın, Ö.(2006). Türkiye’deki İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Belirlenmesi. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 11, 155-171. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/download/article-file/289545
- Tabachnick, B. G.ve Fidell, L. S. (2014). Using Multivariate Statistics. USA:Pearson Education Limited.
- Tatlıdil, H. (1992). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Analiz. Ankara: Engin Yayınları.
- Tavşancıl, E. (2010). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
- Turan, Z. (2011). Avrupa Birliği Ülkelerinde Bölgelerarası Gelişmişlik Farklarını Azaltıcı Önlemler. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 90-107. Erişim adresi: http://sosbil.web.ufuk.edu.tr/wp-content/uploads/sites/3/2016/11/1.SAYIDERG%C4%B0.compressed.pdf
- Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim adresi: http://www.tuik.gov.tr.
- Ural, A.ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
- Ünsal, A.ve Özgür E. (2004). Bölgesel Gelişimde Faktör Analizi Yaklaşımı. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 1-15.Erişim adresi: http://iibfdergisi.gazi.edu.tr/index.php/iibfdergisi/article/view/272/262
- Yakar, M. (2013). Türkiye’de İller Arası Net Göçlerle Sosyoekonomik Gelişmişlik Arasındaki İlişkinin Coğrafi Ağırlıklı Regresyon ile Analizi, Ege Coğrafya Dergisi, 22(1), 27-43. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/ecd/article/view/5000115474/5000107466
- Yılancı, V. (2010). Bulanık Kümeleme Analizi ile Türkiye’deki İllerin Sosyoekonomik Açıdan Sınıflandırılması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 453-470. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/sduiibfd/article/view/5000122371/5000112676
- Yıldız, E.B., Sivri, U.ve Berber, M. (2010). Türkiye’de İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,39(1), 147-167. Erişim adresi:http://dergipark.gov.tr/download/article-file/3473
- Yılmaz,Ü. (2011). Türkiye’de İllerin Sosyoekonomik Gelişmişlik Düzeylerinin Faktör Analizi ve Kümeleme Analizi İle İncelenmesi (Yayımlanmamıiş Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
APA | KART R, KÖYMEN KESER İ (2019). TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 25 - 52. |
Chicago | KART Rahime Burcu,KÖYMEN KESER İstem TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. (2019): 25 - 52. |
MLA | KART Rahime Burcu,KÖYMEN KESER İstem TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. , 2019, ss.25 - 52. |
AMA | KART R,KÖYMEN KESER İ TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2019; 25 - 52. |
Vancouver | KART R,KÖYMEN KESER İ TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. . 2019; 25 - 52. |
IEEE | KART R,KÖYMEN KESER İ "TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI." , ss.25 - 52, 2019. |
ISNAD | KART, Rahime Burcu - KÖYMEN KESER, İstem. "TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI". (2019), 25-52. |
APA | KART R, KÖYMEN KESER İ (2019). TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23(1), 25 - 52. |
Chicago | KART Rahime Burcu,KÖYMEN KESER İstem TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 23, no.1 (2019): 25 - 52. |
MLA | KART Rahime Burcu,KÖYMEN KESER İstem TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, vol.23, no.1, 2019, ss.25 - 52. |
AMA | KART R,KÖYMEN KESER İ TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2019; 23(1): 25 - 52. |
Vancouver | KART R,KÖYMEN KESER İ TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2019; 23(1): 25 - 52. |
IEEE | KART R,KÖYMEN KESER İ "TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI." Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 23, ss.25 - 52, 2019. |
ISNAD | KART, Rahime Burcu - KÖYMEN KESER, İstem. "TÜRKİYE’DEKİ İLLERİN SOSYO-EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ VE YEREL SEÇİM OY DAĞILIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI". Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 23/1 (2019), 25-52. |