PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE
Yıl: 2020 Cilt: 2 Sayı: 15 Sayfa Aralığı: 203 - 224 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 04-05-2021
PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE
Öz: Bu makaleyle, Pythagoras felsefesinin bir yanıyla müzik bilimine, bir yanıyla matematiğe, bir yanıyla mistisizm ve kozmogoniye, bir diğer yandan dakozmolojiye açılan ezoterik öğretisinin felsefî bakış açısından önemli görülenyanlarını analiz etmek ve Pythagoras öğretisininardılları sayılabilecek isimler üzerinden müzikbilimindeki izlerini sürmektir. Buamaçla ilk olarak Pythagorasfelsefesi ve okulu hakkında genel bir bilgi verilecek, akabinde Pythagoras’ın müzikkuramının, matematiksel temellerine değinilecektir.Pythagorasfelsefesininmüzik -matematik ilişkisininasıl kurduğu açıklanırken Pythagoras’ın “monokord” adı verilen bir alet üzerinde yaptığı ses deneylerinden söz edilecek ve bu deneylersonucunda elde ettiği keşifler açıklanacaktır. Bu buluşlarınbaşında şüphesiz ki “Pisagorgamı” ile “Pisagorkoması” adı verilen iki önemli müzikal keşif gelmektedir. Pythagoras’ın sayısal oranlardan hareketle saptadığı ses aralıkları ile harmonikoktavlara,akustik ses yakınlıklarıylailgisine, pentatonik, diyatonik ve kromatik ses dizileriyle ilişkisine ve tetrad-tetraktis sayılarıyla ilgili görüşlerine değinilerek Pythagoras felsefesinde müzik –matematik ilişkisi ortaya konulduktan sonra, Pythagorasfelsefesinin,Kepler’in HarmonicesMundieseriüzerindekitesirine değinilecektir. Pythagoras’ın Kepler üzerindeki etkisi, Kepler’in “gökkürelerinin müziği” düşüncesi üzerinden Hindemith, Ligeti, Holzt,Blanchet ve Stockhausen gibi müzisyenlere ulaşarak onların, gezegenlerinveya yıldızlarınçıkardıkları seslerden esinlenenbesteler yapmalarına neden olmuştur. Böylece Pythagoras felsefesi, Kepler üzerinden yeni bir “kozmik müzik” algısı doğurmuştur. Öte yandan Pisagorcu tınıları,Bach, Rebel, Monteverdi, Schönberg,WebernveHerschelgibimüzisyenlerin bestelerindede görebilmekteyiz. Dolayısıyla bu makaleyle Pythagoras felsefesindeki müzik- matematik ilişkisi açıklanırken Pisagorcufelsefeninmüzikbilimivekozmoloji üzerindeki tesirinede değinilecektir.
Anahtar Kelime: ON THE RELATIONSHIP OF MUSIC AND MATHEMATICS IN PYTHAGORAS PHILOSOPHY
Öz: This article aims to analyze the important aspects of the philosophical point of view of the esoteric doctrine opening up to the philosophy of Pythagoras on one side, mathematics on the one hand, mysticism and cosmogony on the one hand, and cosmology on the other, and to follow their traces in science of music through names that can be considered the successors of the Pythagorasteaching.For this purpose, first a general information about Pythagoras philosophy and school will be given, then the mathematical basics of Pythagoras' theory of music will be mentioned. While explaining how the Pythagoras philosophy established the relationship between music and mathematics, the sound experiments of Pythagoras on a device called "monochord" will be mentionedand his discoveries as a result of these experiments will be explained. At the beginning of these discoveries, without a doubt, two important musical discoveries called "Pythagorean scale" and "Pythagorean coma" comes. Pythagoras' sound intervals and harmonic octaves determined based on numerical ratios, its relation to acoustic sound proximity, its relationship with pentatonic, diatonic and chromatic sound sequences and his views on tetrad-tetraktis numbers will bediscussed andafterrevealingtherelationshipbetweenmusicand mathematics in Pythagoras philosophy, the effect of Pythagoras philosophy on Kepler's Harmonices Mundiwill be discussed. Pythagoras's influence on Kepler reached out to musicians such as Hindemith, Ligeti, Holzt, Blanchet and Stockhausen through Kepler's idea of "the music of the celestial globe", causing them to write compositions inspired by the sounds of planets or stars. Thus, the Pythagorean philosophy created a new perception of "cosmicmusic"throughKepler.Ontheotherhand,wecanfind Pythagorean tones in the music compositions of musicians such as Bach, Rebel, Monteverdi, Schönberg, Webern and Herschel. Therefore, while explaining the relationship between music and mathematics in Pythagoras philosophy, the effect of Pythagorean philosophy on both science of music and cosmology will be discussed in this article.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
- Baysal, Ozan. “Erken Dönem Pythagorasçılarda Harmonia Düşüncesi ve Müzik Kuramı”. Müzikte Kuram. Sayı 10 (Güz 2014): 54-73.
- Can, M.Cihat. “Müzikte Tam Beşli Zincirleri ve Pythagoras Dizileri”. G.Ü.Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. Cilt 21. Sayı:2 (2001): 143-159.
- İsababayeva Apaydın, Ayna ve Fazlı Arslan. “Antik Yunan Felsefesinde Ahlaki Eğitim Aracı Olarak Müzik”. Değerler Eğitimi Dergisi. Cilt 13. No.29 (Haziran 2015): 323-342.
- Kara, Umut Yener. “Müzik Üstüne Düşünceler”. Moment Dergi. Sayı 1 (2014): 87- 103.
- Kaya, İlhami. “Monochord Tel Bölünmeleri ile Armonikler Arasındaki Bağlantı”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. www.esosder.org - ISSN:1304-0278. Cilt 16. Sayı 61 (Bahar 2017): 636-646.
- König, Bernhard. “Auf den Spuren des Pythagoras”. Musikpassagen – WDR. http://archiv.schraegemusik.de/uploads/file /wdr%203%20auf%20den%20spuren%20des%20pythagoras.pdf. Çevrimiçi 10.05.2020.
- Süer, Pelin. “Pisagor ve Müzik”. İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuarı Temel Bilimler Bölümü. Türk Sanat Müziği. Bitirme Çalışması. Danışman: Öğr. Gör. Feridun Öney. İstanbul. 2002.
- Sütçü, Özcan Yılmaz. “Müzikteki Duygu ve Hareket: Zaman Blokları”. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar. Sayı 12(2) – (Temmuz 2019): 126-142.
- Tektaş, Turan. “Johannes Kepler”. Bilimin Öncüleri. 1.Baskı. İstanbul: Parola Yayınevi, 2019.
- “Ton Systeme”. https://www.musikfor.unioldenburg.de/akustik/einzelkapitel/kapitel8.pdf. Çevrimiçi 10.05.2020.
APA | Tarhan D (2020). PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. , 203 - 224. |
Chicago | Tarhan Diler Ezgi PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. (2020): 203 - 224. |
MLA | Tarhan Diler Ezgi PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. , 2020, ss.203 - 224. |
AMA | Tarhan D PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. . 2020; 203 - 224. |
Vancouver | Tarhan D PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. . 2020; 203 - 224. |
IEEE | Tarhan D "PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE." , ss.203 - 224, 2020. |
ISNAD | Tarhan, Diler Ezgi. "PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE". (2020), 203-224. |
APA | Tarhan D (2020). PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 2(15), 203 - 224. |
Chicago | Tarhan Diler Ezgi PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 2, no.15 (2020): 203 - 224. |
MLA | Tarhan Diler Ezgi PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, vol.2, no.15, 2020, ss.203 - 224. |
AMA | Tarhan D PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2020; 2(15): 203 - 224. |
Vancouver | Tarhan D PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE. Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi. 2020; 2(15): 203 - 224. |
IEEE | Tarhan D "PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE." Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi, 2, ss.203 - 224, 2020. |
ISNAD | Tarhan, Diler Ezgi. "PYTHAGORAS FELSEFESİNDE MÜZİK VE MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE". Felsefi Düşün - Akademik Felsefe Dergisi 2/15 (2020), 203-224. |