Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma

SUNGUR, Mehmet Ali; Gamsızkan, Zerrin

doi:10.15511/tahd.20.00217

Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma

Zerrin GAMSIZKAN, (Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Düzce, Türkiye)

Mehmet Ali SUNGUR (Düzce Üniversitesi, Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Düzce, Türkiye)

Türkiye Aile Hekimliği Dergisi

7 3

Yıl: 2020 Cilt: 24 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 117 - 125 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.15511/tahd.20.00217 İndeks Tarihi: 04-05-2021

Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma

Öz:

Amaç: Sağlık okuryazarlığı; bireylerin sağlığını korumak vegeliştirmek için bilgiye ulaşma, yorumlama ve bu bilgilerikullanma yönündeki bilişsel ve sosyal becerileri ve motivasyon düzeyleri olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmadaki amacımız; Düzce Üniversitesinde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okuryazarlık düzeyini tespit etmekti.Yöntem: Bu çalışma, Kasım 2018 - Şubat 2019 tarihleri arasında Düzce Üniversitesi merkez kampüsünde tıp ve sağlıkbilimleri dışındaki fakültelerde öğrenim görmekte olan üniversite öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerini incelemek üzere tanımlayıcı-kesitsel bir çalışma olarak planlanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak öğrencilere Avrupa Sağlık Okuryazarlığı Ölçeği (HLS-EU) ve öğrencilerinsosyo-demografik özellikleri ve sağlık hizmeti kullanım alışkanlıklarının sorgulandığı bir anket kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmamıza katılan 686 öğrencinin yaş ortalaması 21,01 olarak tespit edilmiştir. Çalışmamıza dahil edilenöğrencilerin %50,3 (n=345)’ü erkek, %49,7 (n=341)’si kadın öğrenciydi. Öğrencilerin %14,9 (102)’u birinci sınıf,%25,2 (n=173)’si ikinci sınıf, %34,0 (n=233)’ü üçüncü sınıf, %25,9 (n=178)’u dördüncü sınıf öğrencisiydi. Öğrencilerin sağlık durumlarını değerlendirme sonuçlarına göre; öğrencilerin %17,8 (n=122)’i sağlık durumunu ‘çok iyi’, %55(n=377)’i ‘iyi’, %25,2 (n=173)’si orta, %1,7 (n=12)’si ‘kötü’,%0,3 (n=2)’ü ‘çok kötü’ olarak nitelendirmişlerdir. HLS-EUölçeğine göre öğrencilerin sağlık okuryazarlığı düzeyleri;%21,1 (n=145)’i yetersiz, %41,8(n=287)’i sınırlı, %30,9(n=212)’u yeterli, %6,1 (n=42)’i mükemmel olarak tespit edilmiştir. Öğrencilerin sağlık okuryazarlık düzeyleri, cinsiyet, medeni durum, okudukları fakülte ve sınıf düzeylerinegöre anlamlı olarak farklı değildi.Sonuç: Sağlık okuryazarlığı; sağlığı geliştirmek, yaşam kalitesini artırmak, bireylerin ve toplumun refah düzeyini yükseltmek ve ekonomik yarar sağlamak için önemlidir. Yetersiz sağlık okuryazarlığı, yetersiz hastalık yönetimi ile sağlık hizmetlerine erişimin ve koruyucu sağlık hizmeti kullanımının eksikliğine neden olur. Üniversite öğrencilerinde koruyucu sağlıkhizmetlerinin önemi konusunda farkındalık oluşturulmalıdır.Üniversite öğrencileri sağlık bilgisine ulaşma, hastalıklardankorunma ve sağlıklarını geliştirme konusunda desteklenmelidir.

Anahtar Kelime:

Health literacy level of Düzce University students: A cross-sectional study

Öz:

Objective: Health literacy is defined as the level of cognitive and social skills and motivation to access, interpret and use information in order to protect and improve the health of individuals. The aim of this study was to determine the health literacy level of the students studying at Düzce University. Methods: This study was planned as a descriptive-crosssectional study to examine the health literacy levels of university students studying in faculties other than medicine and health sciences at the central campus of Düzce University between November 2018 and February 2019. In the study, the European Health Literacy Scale (HLS-EU) and a questionnaire regarding the students’ socio-demographic characteristics and health service usage habits were used as data collection tools. Results: The average age of 686 students who participated in our study was determined as 21.01 years. Of the students included in our study, 50.3% (n=345) were male and 49.7% (n=341) were female. 14.9% (102) of the students were first class, 25.2% (n=173) were second class, 34.0% (n=233) third class, 25.9% (n=178) was a fourth grader. According to the results of assessment of students’ health status; 17.8% (n=122) of the students declared as ‘very good ‘, 55.0% (n=377) ‘good’, 25.2% (n=173) ‘moderate’ 1.7% (n=12) ‘bad’, and 0.3% (n=2) as ‘very bad’. According to HLS-EU-Q47 scale; 21.1% (n=145) of the students were inadequate, 41.8% (n = 287) were limited, 30.9% (n=212) of them were sufficient, 6.1% (n=42) of them were perfect. Health literacy levels of the students were not significantly different according to gender, marital status, faculty and class levels. Conclusion: Health literacy; it is important for improving health, improving the quality of life, increasing the welfare level of individuals and society and providing economic benefits. Inadequate health literacy results in inadequate disease management and lack of access to health services and the use of preventive health care. Awareness should be raised on the importance of preventive health services for university students. University students should be supported in accessing health information, protection from diseases and improving their health.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Hansen DL, Derry HA, Resnick PJ, Richardson CR. Adolescents searching for health information on the Internet: an observational study. J Med Internet Res 2003; 17;5(4): e25.
2. Kobayashi R, Ishizaki M. Examining the Interaction Between Medical Information Seeking Online and Understanding: Exploratory Study. JMIR Cancer. 2019; 24;5(2):e13240.
3. Aşıcı M. Kişisel ve sosyal bir değer olarak Okuryazarlık. Değerler Eğitimi Dergisi 2009; 7(19): 9-26.
4. Cajita MI, Cajita TR, Han HR. Health Literacy and Heart Failure: A Systematic Review. J Cardiovasc Nurs. 2016; 31(2): 121-30.
5. Simonds Scott K. Health Education as Social Policy. Health Education&Behavior 1974; 2(1): 1-10.
6. Helen K, Hagger V. Health literacy in primary health care. Australian journal of primary health 2007; 12(3): 24-30.
7. Centre for Disease Control and Prevention (CDC). Improving Health Literacy for Older Adults. Expert Panel Report. US Department of Health and Human Services Centre for Disease Control and Prevention www.cdc.gov/healthliteracy adresinden 11.09. 2019 tarihinde erişilmiştir.
8. Sukys S, Cesnaitiene VJ, Ossowsky ZM. Is Health Education at University Associated with Students’ Health Literacy? Evidence from Cross-Sectional Study Applying HLS-EU-Q. Biomed Res Int 2017;2017:8516843.
9. Sørensen K, Pelikan JM, Röthlin F, Ganahl K, Slonska Z, Doyle G, Fullam J,Kondilis B, Agrafiotis D, Uiters E, Falcon M, Mensing M, Tchamov K, van den Broucke S, Brand H; HLS-EU Consortium. Health literacy in Europe: comparative results of the European health literacy survey (HLS-EU). Eur J Public Health 2015; 25(6):1053-8.
10. Gazmararian JA, Williams MV, Peel J, Baker DW. Health literacy and knowledge of chronic disease. Patient Educ Couns. 2003 Nov;51(3):267-75.
11. Manganello JA. Health literacy and adolescents: a framework and agenda for future research. Health Educ Res. 2008;23:840–7.
12. Domanska OM, Firnges C, Bollweg TM, Sørensen K, Holmberg C, Jordan S. Do adolescents understand the items of the European Health Literacy Survey Questionnaire (HLS-EU-Q47) - German version? Findings from cognitive interviews of the project “Measurement of Health Literacy Among Adolescents” (MOHLAA) in Germany. Arch Public Health. 2018 Jul 10;76:46.
13. Abacigil F, Harlak H, Okyay P, Kiraz DE, Gursoy Turan S, et al. Validity and reliability of the Turkish version of the European Health Literacy Survey Questionnaire. Health Promot Int 2019;34:658-67.
14. Rababah JA, Al-Hammouri MM, Drew BL, Aldalaykeh M. Health literacy: exploring disparities among college students. BMC Public Health. 2019 29;19(1):1401.
15. Açıksöz S, Uzun Ş, Arslan F. Hemşirelik öğrencilerinin sağlık algısı ile sağlığı geliştirme davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Gülhane Tıp Derg 2013;55:181-87.
16. Quattrin, R., Zanini, A., Zamolo, E., Brusaferro, S. Are Italian nursing students healthy and having protective lifestyle behaviors? A pilot study. Ann Ig 2010; 22(1): 83-8.
17. Nakayama K, Osaka W, Togari T, Ishikawa H, Yonekura Y, Sekido A, Matsumoto M. Comprehensive health literacy in Japan is lower than in Europe: a validated Japanese-language assessment of health literacy. BMC Public Health 2015; 15:505.
18. Ramezankhani A, Ghafari M, Rakhshani F, Ghanbari S, Azimi S. Comparison of health literacy between medical and non-medical students in Shahid Beheshti universities in the academic year 92-93. Pajoohandeh J. 2015;20(2):78–85.
19. Kim SH. Health literacy and functional health status in Korean older adults. J Clin Nurs 2009; 18(16): 2337-43.
20. Sukys S, Cesnaitiene VJ, Ossowsky ZM. Is Health Education at University Associated with Students’ Health Literacy? Evidence from Cross-Sectional Study Applying HLS-EU-Q. Biomed Res Int 2017; ID: 8516843.
21. Van der Heide I, Rademakers J, Schipper M et al. Health literacy of Dutch adults: a cross sectional survey. BMC Public Health 2013;27:13:179.
22. Ickes MJ, Cottrell R. Health Literacy in College Students, Journal of American College Health 2010; 58(5): 490-8.
23. Stellefson M, Hanik B, Chaney B, Chaney D, Tennant B, Chavarria EA. eHealth literacy among college students: a systematic review with implications for eHealth education. J Med Internet Res 2011; 1;13(4):e102.
24. Haruna H, Tshuma N, Hu X. Health Information Needs and Reliability of Sources Among Nondegree Health Sciences Students: A Prerequisite for Designing eHealth Literacy. Ann Glob Health. 2017; 83(2):369-379.
25. Manning KD, Kripalani S. The use of standardized patients to teach low literacy communication skills. Am J Health Behav 2007;31(1). 105–10.
26. Coleman C. Teaching health care professionals about health literacy: A review of the literature. Nurs Outlook 2011; 59: 70–8.

APA	Gamsızkan Z, SUNGUR M (2020). Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. , 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
Chicago	Gamsızkan Zerrin,SUNGUR Mehmet Ali Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. (2020): 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
MLA	Gamsızkan Zerrin,SUNGUR Mehmet Ali Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. , 2020, ss.117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
AMA	Gamsızkan Z,SUNGUR M Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. . 2020; 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
Vancouver	Gamsızkan Z,SUNGUR M Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. . 2020; 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
IEEE	Gamsızkan Z,SUNGUR M "Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma." , ss.117 - 125, 2020. 10.15511/tahd.20.00217
ISNAD	Gamsızkan, Zerrin - SUNGUR, Mehmet Ali. "Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma". (2020), 117-125. https://doi.org/10.15511/tahd.20.00217

APA	Gamsızkan Z, SUNGUR M (2020). Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 24(2), 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
Chicago	Gamsızkan Zerrin,SUNGUR Mehmet Ali Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 24, no.2 (2020): 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
MLA	Gamsızkan Zerrin,SUNGUR Mehmet Ali Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, vol.24, no.2, 2020, ss.117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
AMA	Gamsızkan Z,SUNGUR M Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2020; 24(2): 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
Vancouver	Gamsızkan Z,SUNGUR M Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi. 2020; 24(2): 117 - 125. 10.15511/tahd.20.00217
IEEE	Gamsızkan Z,SUNGUR M "Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma." Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 24, ss.117 - 125, 2020. 10.15511/tahd.20.00217
ISNAD	Gamsızkan, Zerrin - SUNGUR, Mehmet Ali. "Düzce Üniversitesi’nde öğrenim gören öğrencilerin sağlık okur yazarlık düzeyi: Kesitsel bir çalışma". Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 24/2 (2020), 117-125. https://doi.org/10.15511/tahd.20.00217