Yıl: 2020 Cilt: 25 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 474 - 479 Metin Dili: Türkçe DOI: https:// doi: 10.5578/flora.70298 İndeks Tarihi: 11-05-2021

Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu

Öz:
Aralık 2019’da Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve etkeni net olarak belirlenemeyen pnömoni vakaları ile başlayan araştırmalar yeni tip bir koronavirüsün varlığını ortaya koymuştur. Etkene SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus-2), virüsün neden olduğu hastalık tablosuna ise COVID-19 (coronavirus disease-2019) adı verilmiştir. Tüm dünyada giderek artan vaka sayıları ve hastalığa bağlı artan ölüm oranları çok sayıda aşı çalışmasının da eş zamanlı olarak başlamasına sebep olmuştur. Dünya Sağlık Örgütünün 22 Aralık 2020 verilerine göre tüm dünyada hâlihazırda devam eden COVID-19 aşı çalışması sayısı 233 olup, klinik çalışmalar aşamasına geçmiş olan çalışma sayısı ise 61’dir. Bu çalışmaların 15’i ise Faz 3 aşamasında bulunmaktadır. Ülkemizde Dünya Sağlık Örgütü kayıtlarına göre devam eden 12 COVID-19 aşı çalışması bulunmaktadır ve bu aşıların tümü preklinik safhadadır. Bu derleme yazıda COVID-19 aşı çalışmaları içerisinde Faz 3 evresi devam eden 15 aşı adayı çalışma tartışılmıştır.
Anahtar Kelime:

Current Status of COVID-19 Vaccine Candidates in Phase 3 Trials in the World

Öz:
Research started with the pneumonia cases that emerged in Wuhan, China in December 2019 and whose cause could not be determined clearly, revealed the existence of a new type of coronavirus. The infectious agent was named SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus-2), and the disease setting caused by the virus was entitled COVID-19 (coronavirus disease-2019). The increasing number of cases and mortality rates due to the disease worldwide has caused a large number of vaccine research studies to be initiated simultaneously. According to the World Health Organization (WHO) December 22nd 2020 data, the number of Covid-19 vaccine research studies currently ongoing all over the world is 233 and the number of studies that have passed the clinical trials stage is 61. 15 of these studies are at Phase 3 stage. There are 12 ongoing COVID-19 vaccine studies in our country and all of them are in the preclinical stage. In this review article, 15 vaccine candidate studies whose Phase 3 stage continues, were discussed among the COVID-19 vaccine research studies.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • 1. Chen Y, Liu Q, Guo D. Emerging coronaviruses: genome structure, replication, and pathogenesis. J Med Virol 2020;92:418-23.
  • 2. Rothan HA, Byrareddy SN. The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. J Autoimmun 2020;102433.
  • 3. Fehr AR, Perlman S. Coronaviruses: an overview of their replication and pathogenesis. Methods Mol Biol 2015;1282:1- 23.
  • 4. Şencan İ, Kuzi S. Global threat of COVID-19 and evacuation of the citizens of different countries. Turk J Med Sci 2020;50:534-43.
  • 5. World Health Organization (WHO). Emergencies Diseases Novel Coronavirus. WHO. Accessed date: December 1 2020. Available from: https://www.who.int/emergencies/ diseases/novel-coronavirus-2019
  • 6. International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV). Accessed date: December 1 2020. Available from: https:// talk. ictvonline.org/
  • 7. Goshua G, Pine AB, Meizlish ML, Chang CH, Zhang H, Bahel P, et al. Endotheliopathy in COVID-19-associated coagulopathy: evidence from a single-centre, cross-sectional study. Lancet Haematol 2020;7(8):e575-e82.
  • 8. Xie Y, You Q, Wu C, Cao S, Qu G, Yan X, et al. ımpact of cardiovascular disease on clinical characteristics and outcomes of coronavirus disease 2019 (COVID-19). Circ J 2020;84(8):1277-83.
  • 9. Al-Samkari H, Leaf RSK, Dzik WH, Carlson JCT, Fogerty EA, Waheed A, et al. COVID-19 and coagulation: bleeding and thrombotic manifestations of SARS-CoV-2 infection. Blood 2020;136(4):489-500.
  • 10. Hu K, Patel J, Bhupendra C. Ophthalmic manifestations of coronavirus. In: Stat Pearls. Treasure Island (FL): Stat Pearls Publishing, 2020.
  • 11. Ferrarese C, Silani V, Priori A, Galimberti S, Agostoni E. An Italian multicenter retrospective-prospective observational study on neurological manifestations of COVID-19. Neurol Sci 2020;41(6):1355-9.
  • 12. World Health Organization (WHO). Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard. WHO. Accessed date: December 1 2020. Available from: https://covid19.who.int/
  • 13. T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü. COVID-19 Bilgilendirme Sayfası. Accessed date: December 1 2020. Available from: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/covid19.
  • 14. World Health Organization (WHO). DRAFT landscape of COVID-19 candidate vaccines. Accessed date: December 2 2020. Available from: file:///C:/Users/user/Downloads/novelcoronavirus-landscape-covid-19-(4) (1).pdf
  • 15. International Clinical Trials Registry Platform (ICTRP). Accessed date: December 2 2020. Available from: https:// www.who.int/ictrp/glossary/en/#trialphase.
  • 16. Callaway E. The race for coronavirus vaccines: a graphical guide. Nature 2020;580(7805):576-7.
  • 17. Sinovac. Accessed date: December 2 2020. Available from: http://www.sinovac.com/?Optionid=754&auto_id=904.
  • 18. Xia S, Duan K, Zhang Y, Zhao D, Zhang H, Xie Z, et al. Effect of an Inactivated Vaccine Against SARS-Cov-2 on safety and ımmunogenicity outcomes interim analysis of 2 randomized clinical trials. JAMA 2020;324(10):951-60.
  • 19. Chinese Clinical Trial Registery. A Phase III clinical trial for inactivated novel coronavirus pneumonia (COVID-19) vaccine (Vero cells). Accessed date: September 7 2020. Available from: http://www.chictr.org.cn/showprojen. aspx?Proj=56651.
  • 20. World Health Organization (WHO). International Clinical Trials Registry Platform (WHO-ICTRP). Accessed date: December 5 2020. Available from: https://www.who.int/ictrp/ about/en/.
  • 21. Astrazeneca COVID-19 vaccine study put on hold due to suspected adverse reaction in participant in the U.K. Accessed date: December 3 2020. Available from: https://www. statnews.com/2020/09/08/astrazeneca-covid-19-vaccine-study-put-onhold-due-to-suspected-adverse-reaction-in-participant-in-the-u-k/.
  • 22. COVID-19 Vaccine Trials. The Oxford Vaccine Centre’s COVID-19 vaccine trial. Accessed date: December 3 2020. Available from: https://covid19vaccinetrial.co.uk/.
  • 23. Mulligan MJ, Lyke KE, Kitchin N, Absalon J, Gurtman A, Lockhart S, et al. Phase 1/2 study of COVID-19 RNA vaccine BNT162b1 in adults. Nature 2020;589-93.
  • 24. Zhu FC, Li YH, Guan XH, Hou LH, Wang WJ, Li J, et al. Safety, tolerability and immunogenicity of a recombinant adenovirus type 5 vectored COVID-19 vaccine in healthy adults in China: Preliminary report of a first-in human single-center, open-label, dose-escalating clinical trial. SSRN 2020;3605134.
  • 25. Zhu FC, Guan XH, Li YH, Huang JY, Jiang T, Hou LH, et al. Immunogenicity and safety of a recombinant adenovirus type-5-vectored COVID-19 vaccine in healthy adults aged 18 years or older: a randomised, double-blind, placebo-controlled, phase 2 trial. Lancet 2020;396(10249):479-88.
  • 26. Zhu FC, Li YH, Guan XH, Hou LH, Wang WJ, Li JX, et al. Safety, tolerability, and immunogenicity of a recombinant adenovirus type-5 vectored COVID-19 vaccine: a dose-escalation, open-label, non-randomised, first-in-human trial. Lancet 2020;395:1845-54.
  • 27. Sputnik Vaccine. Accessed date: December 2 2020. Available from: https://sputnikvaccine.com/about-vaccine/
  • 28. Clinical Trial of Efficacy, Safety, and Immunogenicity of Gam-COVID-Vac Vaccine Against COVID-19 (RESIST). Accessed date: December 4 2020. Available from: https:// clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04530396?Term=GamCOVIDVac&draw=2&rank=1.
  • 29. Mercado NB, Zahn R. Single-shot Ad26 vaccine protects against SARS-CoV-2 in rhesus macaques. Nature 2020;586(7830):583-8.
  • 30. Novavax. Accessed date: December 3 2020. Available from: https://www.novavax.com/our-pipeline#nvx-cov2373.
  • 31. Coler RN, Mccullough MP, Chappell JD, Denison MR, Stevens LJ, Morabito KM, et al. (2020). An MRNA Vaccine against SARS-Cov-2 Preliminary Report. Nature 2020;586:583–8.
  • 32. Moderna. Accessed date: December 3 2020. Available from: https://www.modernatx.com/sites/default/files/content_documents/mRNA-1273-Update-11-16-20-Final.pdf.
  • 33. GSK. Accessed date: December 4 2020. Available from: https://www.gsk.com/en-gb/media/press-releases/medicago-and-gsk-announce-start-of-phase-23-clinical-trials-of-adjuvanted-covid-19-vaccine-candidate.
  • 34. Covidvax. Accessed date: December 3 2020. Available from: https://covidvax.org/
  • 35. CureVac. Accessed date: December 27 2020. Available from: https://www.curevac.com/en/covid-19/
  • 36. Inovio. Accessed date: December 27 2020. Available from: https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT04642638
APA Rudvan Al L, Unal S (2020). Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. , 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
Chicago Rudvan Al Leyla Ipek,Unal Serhat Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. (2020): 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
MLA Rudvan Al Leyla Ipek,Unal Serhat Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. , 2020, ss.474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
AMA Rudvan Al L,Unal S Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. . 2020; 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
Vancouver Rudvan Al L,Unal S Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. . 2020; 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
IEEE Rudvan Al L,Unal S "Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu." , ss.474 - 479, 2020. https:// doi: 10.5578/flora.70298
ISNAD Rudvan Al, Leyla Ipek - Unal, Serhat. "Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu". (2020), 474-479. https://doi.org/https:// doi: 10.5578/flora.70298
APA Rudvan Al L, Unal S (2020). Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi, 25(4), 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
Chicago Rudvan Al Leyla Ipek,Unal Serhat Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi 25, no.4 (2020): 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
MLA Rudvan Al Leyla Ipek,Unal Serhat Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi, vol.25, no.4, 2020, ss.474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
AMA Rudvan Al L,Unal S Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi. 2020; 25(4): 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
Vancouver Rudvan Al L,Unal S Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu. Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi. 2020; 25(4): 474 - 479. https:// doi: 10.5578/flora.70298
IEEE Rudvan Al L,Unal S "Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu." Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi, 25, ss.474 - 479, 2020. https:// doi: 10.5578/flora.70298
ISNAD Rudvan Al, Leyla Ipek - Unal, Serhat. "Dünyada Faz 3 Çalışmaları Devam Eden COVID-19 Aşı Adaylarının Güncel Durumu". Flora İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Dergisi 25/4 (2020), 474-479. https://doi.org/https:// doi: 10.5578/flora.70298