SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

ERGİNÖZ, Ethem; Sayılı, Uğurcan; SAYMAN, Özden AKSU; YURTSEVEN, ERAY

doi:10.37696/nkmj.749077

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Uğurcan SAYILI, (Karaköprü İlçe Sağlık Müdürlüğü, Şanlıurfa, Türkiye)

Özden AKSU SAYMAN, (Ordu Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Ordu, Türkiye)

Eray YURTSEVEN, (İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Biyoistatistik Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Ethem ERGİNÖZ (İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye)

Namık Kemal Tıp Dergisi

7 0

Yıl: 2020 Cilt: 8 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 419 - 428 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.37696/nkmj.749077 İndeks Tarihi: 19-05-2021

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER

Öz:

Amaç: Bu çalışmanın amacı, spor bilimleri fakültesi öğrencileri arasında e-sigara kullanım sıklığı ve farkındalığı durumunu belirlemek ve ilişkili bazı faktörleri araştırmaktır.Materyal ve Metot: İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde eğitim gören 225 öğrenciyle e-sigara kullanımı sıklığı ve farkındalığı durumunu belirlemek amacıyla yüz yüze anket uygulaması yapıldı.Bulgular: 225 katılımcının yaş ortalaması 22.77±3.07 ve %57.3(n:129)’ü erkekti. Katılımcıların % 31.1’i hiç sigara kullanmadığını, %46.7’si hayat boyu ≥100 adet sigara kullandığını; %45.8’i son 1 ayda hiç sigara kullanmadığını, %17.8’i bazı günler kullandığını, %36.4’ü ise her gün kullandığını belirtti. Katılımcıların%88.9’u e-sigarayı duyduklarını belirtti. Katılımcıların %43.1’i (n:97) daha önce e-sigarayıdenediğini söyledi. E-sigara kullanmayanların ise %14.8’i e-sigarayı denemeyi düşündüğünü söyledi. Hayat boyu ≥100 adet sigara kullananların, hiç kullanmayan ve <100 adet kullananlara göre; son 1 aydır sigara kullananların ise hiç kullanmayanlara göre e-sigara farkındalığı anlamlı düzeyde yüksekti. Son 1 aydır sigara kullananların hiç kullanmayanlara göre e-sigara deneme sıklığı anlamlıdüzeyde yüksekti.Sonuç: Çalışmamızda spor bilimleri fakültesi öğrencilerinde e-sigarayı deneme sıklığı %43.1 olarak literatürden yüksek saptandı. Esigara ile ilgili bilgi ölçen sorulara katılımcıların yaklaşık %50-69’inin ‘’bilmiyorum’’ yanıtını verdi. E-sigara kullanımının dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yaygınlaşan bir halk sağlığı sorunu olduğu görülmektedir. E-sigara hakkında özellikle gençlerin bilgi düzeyininartırılmasına yönelik eğitici ve koruyucu faaliyetler yürütülmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelime:

Related Factors with E-Cigarette Knowledge, Awareness, Prevalence at Sports Science Faculty Students

Öz:

Aim: The aim of this study were to determine the awareness and the usage rates of e-cigarettes and to investigate some related factors among sports faculty students at a university.Materials and Methods: A face-to-face questionnaire was conducted to determine the awareness and the usage rates of e-cigarettes with 225 students of Istanbul University Sports Sciences Faculty.Results: The mean age of 225 participants is 22.77 ± 3.07 and 57.3% (n: 129) of participants are male. 31.1% of the participants never smoked, 46.7% of the participants used ≥100 cigarettes for life; 45.8% stated that they had never smoked in the last 1 month, 17.8% had used some days and 36.4% had used it every day. 88.9% of participants declare that they heard of e-cigarette. 43.1% (n: 97) of the participants said that they had smoking e-cigarettes experiences. 14.8% of those who do not use e-cigarettes said that they are considering trying to smoke e-cigarettes. E-cigarette awareness was significantly higher in smoker which used ≥100 for lifetime compared to non-smoker and <100 for lifetime; smokers in last 1 month compared to non-smokers. The proportion of e-cigarette trying was significantly higher in smokers in last 1 month compared to non-smokers.Conclusion: In our study, we determined that 43.1% of sports science faculty students had e-cigarette experience which is higher than the literature. Approximately 50-69% of the participants answered ' I do not know' to measurement questions of e-cigarette knowledge. E-cigarette using is a public health problem which is rapidly spreading in Turkey as in the world. Training and prevention program about e-cigarettes should be carried out to increase the knowledge level especially for youth.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Pepper JK, Brewer NT. Electronic nicotine delivery system (electronic cigarette) awareness, use, reactions and beliefs: a systematic review. Tob Control. 2014; 23(5):375-84.
2. Borekci S, Bilir N, Karlikaya C, Tobacco Working Group TUSAD. A New Area to Fight: Electronic Cigarette. Eurasian Journal of Pulmonology. 2015;17(2):80-4.
3. Sutfin EL, McCoy TP, Morrell HE, Hoeppner BB, Wolfson M. Electronic cigarette use by college students. Drug Alcohol Depend 2013;131(3):214-1.
4. Choi K, Forster JL. Beliefs and experimentation with electronic cigarettes: a prospective analysis among young adults. Am J Prev Med. 2014;46(2):175-8.
5. King BA, Alam S, Promoff G, Arrazola R, Dube SR. Awareness and ever-use of electronic cigarettes among US adults, 2010–2011. Nicotine & tobacco research. 2013;15(9):1623-7.
6. Seiler-Ramadas R, Sandner I, Haider S, Grabovac I, Dorner TE. Health effects of electronic cigarette (e-cigarette) use on organ systems and its implications for public health. Wiener klinische Wochenschrift 2020:1-8.
7. Etter J. Electronic cigarettes: a survey of users. BMC public health. 2010;10(1): 231.
8. Cullen KA, Ambrose BK, Gentzke AS, Apelberg BJ, Jamal A, King BA. Notes from the field: use of electronic cigarettes and any tobacco product among middle and high school students—United States, 2011–2018. Morbidity and Mortality Weekly Report 2018;16(67):1276-7.
9. O’Sullivan B, Scully P, Curtin R, Plant B. A study to assess smoking habits and smoking exposure in sportspeople. QJM: An International Journal of Medicine 2020.
10. Veliz P, McCabe SE, McCabe VV, Boyd CJ. Adolescent sports participation, e-cigarette use, and cigarette smoking. American journal of preventive medicine 2017;53(5):e175-e183.
11. Soule EK, Rossheim ME, Cavazos TC, Bode K, Desrosiers AC. Cigarette, waterpipe, and electronic cigarette use among college fraternity and sorority members and athletes in the United States. Journal of American College Health 2019:1-7
12. Tanrıkulu AÇ, Çarman KB, Palancı Y, Çetin D, Karaca M. Kars il merkezinde çeşitli üniversite öğrencileri arasında sigara kullanım sıklığı ve risk faktörleri. Tur Toraks Der. 2009;11:101-6.
13. Zhao L, Mbulo L, Palipudi K, Wang J, King B. Awareness and use of e-cigarettes among urban residents in China. Tobacco Induced Diseases 2019;17: 53.
14. Boyacı H, Çorapçıoğlu A, Ilgazlı A, Başyiğit İ, Yıldız F. Kocaeli Üniversitesi öğrencilerinin sigara içme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları. 2003;14(3):169-75.
15. Milicic S, Piérard E, DeCicca P, Leatherdale ST. Examining the association between physical activity, sedentary behavior and sport participation with e-cigarette use and smoking status in a large sample of Canadian youth. Nicotine and Tobacco Research 2019;21(3):285-92.
16. Yusko DA, Buckman JF, White HR, Pandina RJ. Alcohol, tobacco, illicit drugs, and performance enhancers: A comparison of use by college student athletes and nonathletes. Journal of american college health 2008;57(3):281-90.
17. Goniewicz ML, Zielinska-Danch W. Electronic cigarette use among teenagers and young adults in Poland. Pediatrics. 2012;130(4):e879-e885.
18. Vardavas CI, Filippidis FT, Agaku IT. Determinants and prevalence of e-cigarette use throughout the European Union: a secondary analysis of 26 566 youth and adults from 27 Countries. Tobacco control. 2015;24(5):442-48.
19. King BA, Patel R, Nguyen KH, Dube SR. Trends in awareness and use of electronic cigarettes among US adults, 2010–2013. Nicotine & Tobacco Research. 2014;17(2):219-27.
20. Jiang N, Chen J, Wang M-P, et al. Electronic cigarette awareness and use among adults in Hong Kong. Addictive behaviors 2016;52:34-8.
21. Canzan F, Finocchio E, Moretti F, et al. Knowledge and use of e-cigarettes among nursing students: results from a crosssectional survey in north-eastern Italy. BMC public health 2019;19:976.
22. Goniewicz ML, Lingas EO, Hajek P. Patterns of electronic cigarette use and user beliefs about their safety and benefits: an internet survey. Drug Alcohol Rev. 2013;32(2):133-40.
23. Pearson JL, Richardson A, Niaura RS, Vallone DM, Abrams DB. e-Cigarette Awareness, Use, and Harm Perceptions in US Adults. American Journal of Public Health. 2012;102(9):1758-66.
24. Pisinger C, Døssing M. A systematic review of health effects of electronic cigarettes. Preventive medicine 2014;69:248-260.
25. Burstyn I. Peering through the mist: systematic review of what the chemistry of contaminants in electronic cigarettes tells us about health risks. BMC public health 2014;14:8.
26. Ayers JW, Leas EC, Allem J-P, Benton A, Dredze M, Althouse BM, et al. Why do people use electronic nicotine delivery systems (electronic cigarettes)? A content analysis of Twitter, 2012-2015. PLOS ONE. 2017;12(3):e0170702.
27. Dayi A, Kahraman S, Korkut SE. Elektronik Sigara Kullanıcılarının Elektronik Sigaraya Yönelik Tutumları ve Günlük Kullanım Alışkanlıkları. Bağımlılık Dergisi 2019;20(1):32-9.
28. Almutham A, Altami M, Sharaf F, AlAraj A. E-cigarette use among medical students at Qassim University: Knowledge, perception, and prevalence. Journal of Family Medicine and Primary Care 2019;8(9):2921-26.
29. Paudyal P, Movia M. Knowledge, Attitudes and Beliefs towards Electronic Cigarettes among University Students in Austria. European Journal of Public Health 2019;29.
30. Aghar H, El-Khoury N, Reda M, et al. Knowledge and attitudes towards E-cigarette use in Lebanon and their associated factors. BMC Public Health 2020; 20:278.
31. Göktaş S, Önsüz MF, Işıklı B, Metintaş S. E-Sigara-Electronic cigarette (E-cigarette). ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi 2018;3(3):55-62.
32. Sanders-Jackson AN, Tan AS, Bigman CA, Henriksen L. Knowledge About E-Cigarette Constituents and Regulation: Results From a National Survey of U.S. Young Adults. Nicotine Tob Res. 2015;17(10):1247-54.

APA	Sayılı U, SAYMAN Ö, YURTSEVEN E, ERGİNÖZ E (2020). SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. , 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
Chicago	Sayılı Uğurcan,SAYMAN Özden AKSU,YURTSEVEN ERAY,ERGİNÖZ Ethem SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. (2020): 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
MLA	Sayılı Uğurcan,SAYMAN Özden AKSU,YURTSEVEN ERAY,ERGİNÖZ Ethem SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. , 2020, ss.419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
AMA	Sayılı U,SAYMAN Ö,YURTSEVEN E,ERGİNÖZ E SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. . 2020; 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
Vancouver	Sayılı U,SAYMAN Ö,YURTSEVEN E,ERGİNÖZ E SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. . 2020; 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
IEEE	Sayılı U,SAYMAN Ö,YURTSEVEN E,ERGİNÖZ E "SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER." , ss.419 - 428, 2020. 10.37696/nkmj.749077
ISNAD	Sayılı, Uğurcan vd. "SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER". (2020), 419-428. https://doi.org/10.37696/nkmj.749077

APA	Sayılı U, SAYMAN Ö, YURTSEVEN E, ERGİNÖZ E (2020). SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. Namık Kemal Tıp Dergisi, 8(3), 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
Chicago	Sayılı Uğurcan,SAYMAN Özden AKSU,YURTSEVEN ERAY,ERGİNÖZ Ethem SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. Namık Kemal Tıp Dergisi 8, no.3 (2020): 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
MLA	Sayılı Uğurcan,SAYMAN Özden AKSU,YURTSEVEN ERAY,ERGİNÖZ Ethem SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. Namık Kemal Tıp Dergisi, vol.8, no.3, 2020, ss.419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
AMA	Sayılı U,SAYMAN Ö,YURTSEVEN E,ERGİNÖZ E SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. Namık Kemal Tıp Dergisi. 2020; 8(3): 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
Vancouver	Sayılı U,SAYMAN Ö,YURTSEVEN E,ERGİNÖZ E SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER. Namık Kemal Tıp Dergisi. 2020; 8(3): 419 - 428. 10.37696/nkmj.749077
IEEE	Sayılı U,SAYMAN Ö,YURTSEVEN E,ERGİNÖZ E "SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER." Namık Kemal Tıp Dergisi, 8, ss.419 - 428, 2020. 10.37696/nkmj.749077
ISNAD	Sayılı, Uğurcan vd. "SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNDE E-SİGARA BİLGİ DÜZEYİ, FARKINDALIK, KULLANIM SIKLIĞI VE İLİŞKİLİ FAKTÖRLER". Namık Kemal Tıp Dergisi 8/3 (2020), 419-428. https://doi.org/10.37696/nkmj.749077