Yıl: 2019 Cilt: 2 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 69 - 77 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33439/ergonomi.480559 İndeks Tarihi: 29-07-2022

TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Öz:
Ergonomi sağlıklı vegüvenli bir işyeri ortamı yaratmanın anahtar faktörlerinden birisidir. Dahaaçık bir ifadeyle ergonomi, çalışanı işe uyması için fiziksel olarak zorlamakdeğil tam tersine işi çalışana uyacak şekilde tasarlama bilimidir. İşistasyonlarının, ekipmanların ve görevlerin çalışana uygun hale getirilmesi,çalışanın vücudundaki fiziksel stresin azaltılması yanında işten kaynaklananhastalıkları ve iş kazalarını ortadan kaldırmaktadır. Bu anlamda ergonomi,meslek hastalıkları ve iş kazalarından kaynaklanan sorunları engellemek adınaçalışanlar ve iş sağlığı ve güvenliği (İSG) profesyonelleri tarafından doğrudanbaşvurulan bir çalışma alanıdır. Bu çalışmanın amacı, ergonomi, iş sağlığı vegüvenliği mevzuatının neresinde olduğunun ve ergonomi ile ilgili çalışmalardankimlerin sorumlu olduğunun tespit edilmesidir. Bu amaçla yapılan çalışmada ilkolarak Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (eski adıyla Çalışma veSosyal Güvenlik Bakanlığı) resmi web sayfasında yer alan iş sağlığı vegüvenliği mevzuat listesi incelenmiştir. 7 kanun, 112 yönetmelik, 271 tebliğ ve6 yönerge taranmıştır. Tarama sonucunda ergonomiye doğrudan atıf yapılan 14yönetmelik ve 1 tebliğ tespit edilmiştir. Ergonomiden bahsedilen mevzuatın 19farklı yerinde ergonomiye vurgu yapıldığı görülmüştür. “İş EkipmanlarıKullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği” ergonomiye en çok atıfyapan (toplam 4 adet) yönetmelik olmuştur. Çalışmada görülmüştür ki, Türkiye’deergonomi alanındaki sorumluluklar işveren, işyeri yöneticileri, iş sağlığı vegüvenliği profesyonelleri, çalışanlar ile devletin bazı kurumları arasındapaylaştırılmıştır.
Anahtar Kelime: Türkiye ergonomi iş sağlığı ve güvenliği mevzuat

A STUDY ON THE PLACE OF ERGONOMICS IN TURKISH WORK HEALTH AND SAFETY LEGISLATION

Öz:
Ergonomics is one of the key factors in providing a healthy and safe work place. More clearly, ergonomics is the science of designing the work to workers rather than forcing them physically to adapt to the work. Fitting work stations, equipment and tasks to workers may help eliminate occupational diseases and accidents as well as diminish physical stress in worker’s body. In this sense, ergonomics is a study area referenced by workers and occupational health and safety professionals to prevent issues arisen from occupational diseases and accidents. The objective of this study is to determine the place of ergonomics in the work health and safety legislation and who are responsible for the studies related to ergonomics. In the study, the legislation list for work health and safety on the official web pages of The Ministry of Family, Labor and Social Services has been first examined. 7 laws, 112 regulations, 271 notifications and 6 directives have been investigated. 14 regulations and 1 notification directly related to ergonomics have been determined after these investigations. In addition, it is emphasized to ergonomics in 19 different places in these 14 regulations and 1 directive. The Regulation on Health and Safety Conditions in the Use of Work Equipment is found as the most citing regulation to ergonomics (totally 4 times). The study shows that responsibilities in ergonomics area in Turkey are distributed among employers, managers, work health and safety professionals, workers and some government institutions.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, (2018): https://kms.kaysis.gov.tr/Home/kurum/24304011 (ziyaret tarihi: 2o Ağustos 2018).
  • Bridger, R.S. (2003): Introduction to Ergonomics. 2 nd ed.ISBN 0-415-27378-1, Taylor& Francis Group, London.
  • Cabeças JM, (2006). Occupational Musculoskeletal Disorders in Europe: Impact, Risk factors and Preventive regulations. Enterprise and Work Innovation Studies; 2(2): 95-104.
  • ÇSGB, (2013). İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği, Resmi Gazete Tarihi: 25.04.2013 Resmi Gazete Sayısı: 28628
  • ÇSGB, (2013), Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 28786
  • ÇSGB, (2013), Ekranlı Araçlarla Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 28620
  • ÇSGB, (2006), Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 26361
  • ÇSGB, (2005), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 25698
  • ÇSGB, (2003), Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi Danışma Kurulu Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 25333
  • ÇSGB, (2012), İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 28512
  • ÇSGB, (2013), Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 28648
  • ÇSGB, (2013), Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 28770
  • ÇSGB, (2013), Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 28743
  • ÇSGB, (2013), Elle Taşıma İşleri Yönetmeliği, Resmi Gazete Sayısı: 28717
  • ÇSGB, (2013), İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 28713
  • ÇSGB, (2013), Kişisel Koruyucu Donanımların İşyerlerinde Kullanılması Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 28695
  • ÇSGB, (2015), İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı Görev, Yetki ve Sorumlulukları Hakkında Yönetmelik, Resmi Gazete Sayısı: 29417
  • ÇSGB, (2005), Kişisel Koruyucu Donanımlarla İlgili Uyumlaştırılmış Ulusal Standartlara Dair Tebliğ, Resmi Gazete Sayısı: 25698
  • Dawal, S.Z., Taha, Z., Ismail, Z., 2009, "Effect of Job Organisation on Job Satisfaction Among Shop Floor Employees in Automotive Industries in Malaysia, International Journal of Industrial Ergonomics, 39(1), 1-6.
  • DHHS (Department of Health and Human Services), (2004). Worker Health Chartbook, 2004. Cincinnati: National Institute for Occupational Safety and Health; DHHS (NIOSH) Publication No. 2004–146; p. 58-80.
  • EU-OSHA (European Agency for Safety and Health at Work), (2010). OSH in Figures: Work-related Musculoskeletal Disorders in the EU — Facts and figures. ISBN 978-92-9191-261-2.
  • Geras, D.T., Pepper, C.D., Rodgers, S.H. (1989): An integrated ergonomics programme at the Goodyear Tire and Rubber Company. The Forcing Strategy. In Advances in Industrial Ergonomics and Safety, I, edited by Anil Mital. Taylor and Francis.
  • Kroemer, K. H. E. and Grandjean, E. (1997). Fitting The Task To The Human: A Textbook Of Occupational Ergonomics. CRC Press. London
  • Hendrick, H.W. (1996). The Ergonomıcs of Economıcs Is The Economıcs Of Ergonomıcs Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting Vol 40, Issue 1, pp. 1 – 10 First Published.
  • Mohamed, S. (1999). Empirical investigation of construction safety management activities and performance in Australia. Safety Science 33:129-142.
  • Massey University (MU), (2018): http://www.massey.ac.nz/massey/learning/departments/centres-research/centre-ergonomics-occupational-safety-health/about-us/what-is-ergonomics.cfm, (ziyaret tarihi: 10 Ağustos,2018)
  • Michael, J. H., and Wiedenbeck, J. K. (2004). Safety in the Wood Products Industry. Forest Products Journal. 54 (10), 8-18.
  • NIOSH (National Institute for Occupational Safety and Health), (1997). Elements of Ergonomics Programs. NIOSH Publication No 97-117.
  • OSHA (Occupational Safety and Health Administration), (2000). Ergonomics: The Study of Work. U.S. Department of Labor Occupational Safety and Health Administration. Erişim adresi: https://www.osha.gov/Publications/osha3125.pd f. Erişim tarihi: 21 Ağustos,2018.
  • OSHA (Occupational Safety and Health Administration), (2018). Erişim adresi: https://www.osha.gov/SLTC/ergonomics/. Erişim tarihi: 21 Eylül 2018.
  • Parent-Thirion A., Fernández Macías E, Hurley J. and Vermeylen G. (2007). Fourth European Working Conditions Survey. ISBN 92-897-0974-X, Office for Official Publications of the European Communities. Luxembourg.
  • Piegorsch, K. (1993). Estimation of Cumulative Trauma Risk Under Existing and Proposed Conditions in Furniture Manufacturing. In: The Ergonomics of Manual Work. W.S. Marras. Proceedings of the International Ergonomics Association’s World Conference on Ergonomics of Materials Handling and Information Processing at Work. Taylor & Francis, London, UK. pp. 299-302.
  • Türkkan, A. (2009). İşe Bağlı Kas-İskelet Sistemi Hastalıkları ve Sosyoekonomik Eşitsizlikler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 35 (2) 101-106.
  • Yeow, P. and Sen, R. (2002). The Promoters of Ergonomics in Industrially Developing Countries, Their Work and Challenges. In Proceedings of the 3rd International Cyberspace Conference on Ergonomics. The CybErg 2002, 15 September – 15 October, Johannesburg.
APA Engür M, CHAUSH-OGLY K (2019). TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. , 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
Chicago Engür Muvaffak Osman,CHAUSH-OGLY KHALIT TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. (2019): 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
MLA Engür Muvaffak Osman,CHAUSH-OGLY KHALIT TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. , 2019, ss.69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
AMA Engür M,CHAUSH-OGLY K TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. . 2019; 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
Vancouver Engür M,CHAUSH-OGLY K TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. . 2019; 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
IEEE Engür M,CHAUSH-OGLY K "TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA." , ss.69 - 77, 2019. 10.33439/ergonomi.480559
ISNAD Engür, Muvaffak Osman - CHAUSH-OGLY, KHALIT. "TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA". (2019), 69-77. https://doi.org/10.33439/ergonomi.480559
APA Engür M, CHAUSH-OGLY K (2019). TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Ergonomi (Online), 2(2), 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
Chicago Engür Muvaffak Osman,CHAUSH-OGLY KHALIT TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Ergonomi (Online) 2, no.2 (2019): 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
MLA Engür Muvaffak Osman,CHAUSH-OGLY KHALIT TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Ergonomi (Online), vol.2, no.2, 2019, ss.69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
AMA Engür M,CHAUSH-OGLY K TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Ergonomi (Online). 2019; 2(2): 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
Vancouver Engür M,CHAUSH-OGLY K TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA. Ergonomi (Online). 2019; 2(2): 69 - 77. 10.33439/ergonomi.480559
IEEE Engür M,CHAUSH-OGLY K "TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA." Ergonomi (Online), 2, ss.69 - 77, 2019. 10.33439/ergonomi.480559
ISNAD Engür, Muvaffak Osman - CHAUSH-OGLY, KHALIT. "TÜRKİYE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ MEVZUATINDA ERGONOMİNİN YERİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA". Ergonomi (Online) 2/2 (2019), 69-77. https://doi.org/10.33439/ergonomi.480559