Yıl: 2020 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 88 - 109 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU

Öz:
Futbolun önemli unsurlarından birisi olan taraftar gruplarının siyasal amaçlı mobilizasyonunu odağına alan bu çalışma, taraftar gruplarının Türkiye’de meydana gelen toplumsal hareketlere taraftar kimliğinden sıyrılmaksızın katılım sağlayıp sağlamadığı, eğer katılım sağlıyorsa bu katılımı neden ve nasıl gerçekleştirdiği probleminden hareketle yapılmıştır. Yeni toplumsal hareketler ve yeni medya bağlamında ele alınan çalışmanın evrenini Türkiye Futbol Federasyonu Süper Ligi’nde 2012-2013 sezonunda mücadele eden futbol kulüplerinin taraftarları, örneklemini ise Süper Lig’de şampiyonluk yaşayan kulüplerin taraftar grupları oluşturmuştur. Çalışmada araştırma yöntemi olarak örnek olay incelemesi/durum çalışması tercih edilmiş ve Gezi Parkı eylemleri çalışmaya örnek olay olarak seçilmiştir. Çalışmanın araştırma kısmı iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Öncelikli olarak taraftar gruplarının Gezi Parkı eylemlerine doğrudan katılımı ele alınmış, bu çerçevede video, görüntü, açıklama, görüşme gibi çoklu veriler toplanarak analiz edilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise örneklem olarak seçilen taraftar gruplarının Gezi Parkı eylemlerine dijital katılımı ele alınmış, bu çerçevede seçili taraftar gruplarının belirlenen tarihlerde resmi Twitter hesaplarındaki paylaşımları hem nicel hem de nitel içerik analizi tekniğiyle incelenmiştir. Gezi Parkı eylemleri örneğinde gerçekleştirilen araştırmada, taraftar gruplarının toplumsal hareketlere siyasal bir gaye güderek hem doğrudan hem de dijital katılım sağladığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelime: taraftar grupları gezi parkı yeni toplumsal hareketler yeni medya futbol twitter

POLITICAL MOBILIZATION OF FOOTBALL FAN GROUPS ON THE AXIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN NEW SOCIAL MOVEMENTS AND NEW MEDIA

Öz:
This study focuses on the mobilization of fan groups, which are regarded as important elements of football, for political purposes. The study has been done based on the problem of whether football fan groups were involved or not and why and how this involvement is occurred if they were involved in political events or movements in Turkey in a point of view of having a self-identification as a football supporter. The research is contextualized with fans of football clubs’ competitions in season of 2012-2013 in Turkish Football Federation Super League as population of the study and football clubs that had a championship at Super League as sample of the study, in the concept of the new social movements and new media. In the study, a one-sample case study was preferred as the research method and the Gezi Park protest were chosen as the case. The research was carried out in two stages. Priority was given to the direct involvement of fan groups in the Gezi Park protest, where varied media contents such as video, image, description, interview taken from multiple data sources were analyzed. In the second phase of the research, the digital involvement of the selected supporter groups into the Gezi Park protest was described and the content of the official Twitter accounts of the fan groups was examined by means of both quantitative and qualitative content analysis techniques. The research has reached the conclusion that the fan groups have both political participation and direct participation in social movements. In addition, within the framework of football-politics relationship, the mobilization of fan groups for political purposes in Turkey, the impact of Turkey's modernization has also concluded that experience is a factor that cannot be ignored.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Altunışık, R., Coşkun, R., Yıldırım, E. ve Bayraktaroğlu, S. (2010). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı (6. Baskı). Sakarya: Sakarya.
  • Alver, F. (2008). Kapitalist üretim sürecinde ırkçılık, futbol ve medya. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, 223-247.
  • Babacan, M. E. (2015). Yeni medya bağlamında toplumsal hareket ve yeni insanın karakter analizi. Folklor/Edebiyat, 21(83): 295-307.
  • Bayansar, R. (2014). Yeni toplumsal hareketler çerçevesinde çevresel açıdan Gezi Parkı olayları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Bayhan, V. (2014). Yeni toplumsal hareketler ve Gezi Parkı direnişi. Birey ve Toplum, 4(7), 23-57.
  • Bilgin, N. (2014). Sosyal bilimlerde içerik analizi teknikler ve örnek çalışmalar. Ankara: Siyasal.
  • Boyatzis, R. E. (1998). Transforming qualitative information: Thematic analysis and code development. London: Sage.
  • Buechler, S. M. (1995). New social movement theories. Sociological Quarterly, 36(3): 441- 463.
  • Butler, M. (2011). Clicktivism, slacktivisim, or ‘real’ activism? Cultural codes of American activism in the Internet era. Communication Graduate Theses & Dissertation. University of Colorado: Boulder CU Scholar.
  • Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri, (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Castells, M. (2015). Networks of outrage and hope social movement in the Internet age. (Second Edition). Cambridge: Polity Press
  • Çetin, S. (2013). Gezi'de Sosyal Medya İstatistikleri. Erişim Tarihi: 09.07.2017. Erişim Adresi: http://www.insanhaber.com/guncel/gezi-de-sosyal-medya-istatistikleri-h5142.html.
  • Fotomaç. (2013). Biz bu işte yokuz. Erişim Tarihi: 08.07.2017. Erişim Adresi: https://www.fotomac.com.tr/fenerbahce/2013/06/11/biz-bu-iste-yokuz.
  • Furuncu, D. (2014). Yeni toplumsal hareketler, küreselleşme ve dijital aktivizm: Gezi Parkı örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Goal (2013). Trabzonspor'dan 'eylem' açıklaması. Erişim Tarihi: 10.07.2019. Erişim Adresi: https://www.goal.com/tr/news/232/s%C3%BCperlig/2013/06/09/4036727/trabzonspordan-eylem-a%C3%A7%C4%B1klamas%C4%B1.
  • Gökçatı, M. A. (2008). “Bizim için oyna” Türkiye’de futbol ve siyaset. İstanbul: İletişim.
  • Güler, A., Halıcıoğlu, B. M. ve Taşğın, S. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları
  • Gürakar, T. (2014). Bir direniş oyunu: Gezi’yi Bourdieu üzerinden okumak. Sosyologca, 7, 1- 14.
  • Helvacı, A., Dadyan, S. ve Erte, Ö. (2013). Çarşı geliyooor!: Şovalye ruhlu semt çocukları. İstanbul: Okuyan-us.
  • Işık, G. (2011). Toplumsal hareketler: Tarih-kuram ve kapsam. Gülcan Işık (Ed.) Toplumsal Hareketler (s.1-44). Ankara: Nobel.
  • Işık, G. (2013). Yeni toplumsal hareketler ve sanal gerçeklik boyutunda Gezi Parkı olayları. Selçuk İletişim Dergisi, 8(1): 19-33.
  • İlkin, C. (2013). Somemto ile Gezi Parkı eylemleri haftasında sosyal medya analizi. Erişim Tarihi: 03.06.2017. Erişim Adresi: http://docplayer.biz.tr/14400882-Somemto-bigdata-somemto-ile-gezi-parki-eylemleri-haftasinda-sosyal-medya-analizi-copyright2012-etiya-all-rights-reserved.html.
  • Johnston H., Larana, E. ve Gusfield, J.R. (1999). Kimlikler, şikâyetler ve yeni toplumsal hareketler. Çayır, K. (Ed.). Yeni toplumsal hareketler içinde. İstanbul: Kaknüs.
  • Kasapoğlu, Ç. (2013). Çarşı neden Gezi eylemlerine destek verdi?. Erişim Tarihi: 02.07.2017. Erişim Adresi: http://www.bbc.com/turkce/haberler/2013/06/130614_carsi_gezi_cagil.
  • Kuper, S. (2014) Futbol asla sadece futbol değildir. 5. Baskı. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Luborsky, M. (1994). The identification and analysis of themes and patterns. J. Gubrium ve A. Sankar (Ed.) Qualitative methods in aging research (ss. 189-210). Thousand Oaks, CA: Sage.
  • Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. O. Akınhay ve D. Kömürcü (çev.), Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
  • Offe, C. (1999). Yeni toplumsal hareketler: kurumsal politikanın sınırlarının zorlanması. Kenan Çayır (Ed.). Yeni toplumsal hareketler içinde (s. 53-81). İstanbul: Kaknüs.
  • Özçetin, B. ve Turan, Ö. (2015). Kahire’den İstanbul’a: Futbol, siyaset ve toplumsal hareketler. Mülkiye Dergisi, 39(2), 115-146.
  • Özel, E. K. ve Deniz, Ş. Türk basınında Gezi Parkı eylemleri üzerine bir içerik analizi: eylemler nasıl sunuldu? Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(36), 876-893.
  • Par, K. (2014). Plüton'a bile destek verdik, Gezi'yi niye desteklemeyelim. Erişim Tarihi: 02.07.2017. Erişim Adresi: http://www.haberturk.com/gundem/haber/1021606- plutona-bile-destek-verdik-geziyi-niye-desteklemeyelim.
  • Sayımer, İ. (2014). Yeni medya ortamlarında ağlar oluşturan toplumsal hareket deneyimleri. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırma Dergisi, 2: 97-112.
  • Schmidt, L. (1988). Yeşiller ve radikal sol. Sosyalizm ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi. Cilt-5. İstanbul: İletişim.
  • Sucu, A. (2016). Manuel Castells'in "Ağ Toplumu" çerçevesinde sosyal ağlar ve yeni toplumsal hareketler ilişkisi: Gezi Parkı örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Tanrıverdi, B. ve Apak, Ö. (2013). Görsel okuryazarlık üzerine bir içerik analizi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(1), 267-293.
  • Tarhan, A. (2014). Medyayla ilişkilerde kurumsal web sayfalarının kullanımı: Halkla ilişkiler odaklı bir değerlendirme. Selçuk İletişim Dergisi, 8(2), 61-89.
  • ultrAslan. (2013). Açıklama. Erişim Tarihi: 07.07.2017. Erişim Adresi: http://www.ultraslan.com/Oku.asp?okuID=2974.
  • Wallerstein, I. (1993). Sistem-karşıtı hareketlerin tarihi ve ikilemleri. Amin, S, Arrighi, G., Frank A. G. ve Wallerstein, I. (Ed.) Büyük kargaşa yeni toplumsal hareketlerin krizi (ss. 10-53). İstanbul: Alan.
  • Yanık, C. ve Öztürk, M. (2014). Toplumsal hareketlerin dönüşümü üzerine bir değerlendirme. Mukaddime Dergisi, 5(1): 45-63.
  • Yüce, N. (2016). Yeni toplumsal hareketler bağlamında Gezi Parkı olaylarında Twitter'ın sivil örgütlenmedeki rolü: Taksim Dayanışması örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mersin: Mersin Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
APA Y, AYDENIZ H (2020). YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. , 88 - 109.
Chicago Yunus,AYDENIZ HEDIYETULLAH YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. (2020): 88 - 109.
MLA Yunus,AYDENIZ HEDIYETULLAH YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. , 2020, ss.88 - 109.
AMA Y,AYDENIZ H YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. . 2020; 88 - 109.
Vancouver Y,AYDENIZ H YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. . 2020; 88 - 109.
IEEE Y,AYDENIZ H "YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU." , ss.88 - 109, 2020.
ISNAD , Yunus - AYDENIZ, HEDIYETULLAH. "YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU". (2020), 88-109.
APA Y, AYDENIZ H (2020). YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), 88 - 109.
Chicago Yunus,AYDENIZ HEDIYETULLAH YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 5, no.1 (2020): 88 - 109.
MLA Yunus,AYDENIZ HEDIYETULLAH YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, vol.5, no.1, 2020, ss.88 - 109.
AMA Y,AYDENIZ H YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 5(1): 88 - 109.
Vancouver Y,AYDENIZ H YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi. 2020; 5(1): 88 - 109.
IEEE Y,AYDENIZ H "YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU." İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5, ss.88 - 109, 2020.
ISNAD , Yunus - AYDENIZ, HEDIYETULLAH. "YENİ TOPLUMSAL HAREKETLER VE YENİ MEDYA İLİŞKİSİ EKSENİNDE FUTBOL TARAFTAR GRUPLARININ SİYASAL MOBİLİZASYONU". İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi 5/1 (2020), 88-109.